21.11.2014 Views

vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt

vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt

vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

MATERYAL VE METOT<br />

CEYHUN YILDIZ<br />

(Güleç, 2006). Bu izdüşümler bir DC makine kontrolünün durumuna benzer bir yapıya<br />

sahiptir. Alan yönelmeli vektör kontrollü makineler giriş referansları olarak iki sabite<br />

ihtiyaç duyar: Moment bileşeni (q koordinatıyla ayarlanmış) ve akı bileşeni (d<br />

koordinatıyla ayarlanmış). Alan yönelmeli vektör kontrol basit olarak izdüşümlere<br />

dayandığından kontrol yapısı ani elektriksel değerler kullanır (o andaki mevcut akımın<br />

genlik değeri gibi). Bu kontrol şeklini her çalışma durumunda daha doğru (kalıcı ve geçici<br />

hal) yapar ve sınırlı band genişliği matematiksel modeli bağımsız hale dönüştürür (Kemal,<br />

2001).<br />

3.1.2.2. Vektörel kontrol için koordinat dönüşümleri<br />

AC <strong>motor</strong>ların üç fazlı gerilimleri, akımları ve akıları kompleks uzay vektörleri ile<br />

temsil edilebilir (Zhang, Wathanasam ve Hardan, 1994). Burada bir takım koordinat<br />

dönüşümlerine ihtiyaç duyulur.<br />

Clarke dönüşümü: Motorun stator akımları üç eksenli olarak ifade edilebildiği gibi<br />

gerekli dönüşümler yapılarak iki eksenli başka bir zamanla değişen koordinat sisteminde<br />

de uzay vektörleri ile ifade edilebilir. Üç eksenli koordinat sisteminden α,<br />

β iki eksenli<br />

koordinat sistemine dönüşüme burada clarke dönüşümü denilmektedir. Aşağıdaki eşitlikler<br />

bu dönüşüme olanak sağlar.<br />

i<br />

i<br />

α<br />

β<br />

= i<br />

a<br />

ia<br />

+ 2ib<br />

=<br />

3<br />

(3.44)<br />

Bu durumda zaman ve hız bağımlılığı devam eden iki koordinatlı bir sistem elde<br />

edilmiş olur.<br />

Park Dönüşümü: Bu dönüşüm vektör kontrolün en önemli kısmıdır. Asenkron<br />

makine bu dönüşüm ile artık akı ve momenti temsil eden zaman ve hızdan bağımsız iki<br />

eksenli bir koordinat sistemine aktarılmış olur. Aşağıdaki denklem takımları ile park<br />

dönüşümü gerçekleştirilebilir.<br />

i = i cosθ<br />

+ i<br />

d<br />

i = − i cosθ<br />

+ i<br />

q<br />

α<br />

α<br />

β<br />

sinθ<br />

β<br />

sinθ<br />

(3.45)<br />

Ters Park Dönüşümü: Vektör kontrolü için kullanılacak bir diğer dönüşüm ters<br />

park dönüşümüdür. Ters park dönüşümü ile <strong>motor</strong>un statoruna uygulanacak üç fazlı stator<br />

geriliminin α,<br />

β iki eksenli koordinat sistemindeki izdüşümü elde edilir. Burada park<br />

dönüşümünden elde edilmiş d,<br />

q eksen takımındaki akım izdüşümlerinin uygun PI<br />

denetim organıyla ayarlanmış referans gerilim vektörleri kullanılır. Aşağıdaki denklem<br />

takımları ile ters park dönüşümü gerçekleştirilebilir.<br />

14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!