tse-kasım-2013

veya hesaplanmış olsun tüm amortisman karşılıkları,
dâhili harcamaların ölçümünden çıkarılmalıdır.
Teşebbüsler sıklıkla, yenilik faaliyetleri için yapılan sermaye
harcamalarının güvenilir tahminlerini sağlamada
ciddi problemlerle karşılaşmaktadır. Onlara bu konuda
yardımcı olmak için, toplam sermaye harcamaları (yenilik
faaliyetleriyle ilişkili olmayan sermaye harcamaları
dâhil) hakkındaki veriler de toplanabilir. Bu, yenilik harcamaları
verilerinin güvenilirliğinin kontrolünde yardımcı
olacaktır.
Bazı yenilikler, birden fazla yenilik türünü kapsamaktadır.
Buna bir örnek, bir ürün yeniliğine bağlantılı bir pazarlama
yeniliğinin gerçekleştirilmesidir. Çifte sayımdan
kaçınmak için, yenilik taramaları, yenilik harcamalarının
birden fazla yenilik faaliyeti türüne dâhil edilmemesini
sağlamalıdır. (OECD Oslo Kılavuzu) Osl. KLv. Syf prf
357 – 373)
İnovasyon için veri toplama
Yukarıdaki kısım özetlenecek olursa, yenilik faaliyetleri
aşağıdaki şekilde ayrıştırılabilir:
Araştırma ve deneysel geliştirme
Dâhili (teşebbüs içi) Ar-Ge: Bilgi birikimini artırmak ve
bu birikimi yeni uygulamalar tasarlamak amacıyla kullanmak
için teşebbüs içerisinde sistematik temelde
girişilen yaratıcı çalışmalar. Bu, temel araştırma dâhil,
teşebbüs tarafından yürütülen tüm Ar-Ge faaliyetlerini
kapsamaktadır.
Harici Ar-Ge edinimi: Dâhili Ar-Ge ile aynı faaliyetler olmakla
birlikte, kamu veya özel araştırma kurumlarından
ya da diğer teşebbüslerden (grup içerisindeki diğer
teşebbüsler dâhil) satın alınmaktadır. Ürün ve süreç
yenilikleri için faaliyetler
Diğer dış bilgi edinimi: Ar-Ge dışında, üniversiteler ve
kamu araştırma kurumları gibi kurumlar ve diğer teşebbüslerden
patent kullanım hakları, patentsiz icatlar,
ticari markalar, yapabilme bilgisi (know-how) ve diğer
bilgi türlerinin edinimi.
Makine, teçhizat ve diğer sermaye malları edinimi:
Ürün ve süreç yeniliklerinin gerçekleştirilmesi için gerekli
gelişmiş makineler, teçhizat, bilgisayar donanım
veya yazılımı ve arsa ve bina (önemli iyileştirmeler, düzenlemeler
ve onarımlar dâhil) edinimi. Dâhili Ar-Ge faaliyetlerine
dâhil edilen sermaye malları edinimi hariçtir.
(Osl. Klv. 101 prgf 351 -355)
Veri Toplama Sıklığı
Uluslararası, ulusal ve bölgesel düzeyde kullanıcı ihtiyaçları
ile birlikte, teorik ve pratik faktörler, yenilik taramalarının
sıklığını belirlemektedir. Yeniliğin ekonomilerin
büyümesinde artan önemi, daha sık ve daha güncel
veriler gerektirmektedir. Bu bakış açısından, yenilik faaliyetleri
hakkında bilgiler ideal olarak her yıl toplanmalıdır.
Bunun ötesinde, teorik faktörler, yenilik faaliyetlerinin
dalgalar halinde ortaya çıktığını ve dolayısıyla daha
düzensiz yapılan taramaların sonuçlarının taramanın
yapıldığı zamana çok yüksek derecede bağlantılı olduğunu
belirtmektedir. Bununla birlikte, yalnızca birkaç
ülke her yıl yenilik taramaları yürütebilecek veya buna
istekli durumdadır.
Hem pratik faktörler hem de kullanıcı ihtiyaçları dikkate
alınarak, yenilik taramalarının her iki yılda bir yürütülmesi
tavsiye edilmektedir. Ancak, bunun ekonomik açıdan
makul olmaması halinde, üç veya dört yıllık aralıklar tercih
edilebilir.
Yanıt verenler arasında karşılaştırılabilirliği sağlamak
için, taramalar, yenilik hakkındaki sorular için bir gözlem
dönemi belirlemelidir. (OECD Oslo Kılavuzu prgf
477)
Gelişmekte olan ülkelerde Yenilik Özellikleri
Yayılma mekanizmaları ile adımsal değişikliğin, gelişmekte
olan ülkelerin birçoğundaki yenilik süreçlerini
çeşitli yollarla etkileyen sosyal ve ekonomik özellikleri
sebebiyle, bu ülkelerde ortaya çıkan yeniliklerin çoğunu
teşkil ettiği geniş kabul görmektedir. 3
Gelişmekte olan ülkelerin yenilik süreçlerini anlamak
amacıyla firmalar ve pazarların büyüklük ve yapısını bilmek
önemlidir. Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler
(KOBİ) sektörü çok önemli olmakla birlikte (çok sayıda
mikro ve küçük firmalar ile bazı ülkelerde sıklıkla kayıt
dışı orta-büyüklükteki işletmeler dâhil), çoğu gelişmekte
olan ülkede “büyük” olarak değerlendirilen teşebbüsler
dahi genellikle yüksek birim maliyetlerle ve
optimal verimliliğin çok uzağında, optimalden düşük
üretim ölçeklerinde faaliyet göstermektedir. Rekabetçilik
çoğunlukla, verimlilik veya farklılaştırılmış ürünlerden
çok, ucuz emek veya doğal kaynakların kullanılmasına
dayanmaktadır. Bu ise, gayri resmi bir yenilik organizasyonu
ile daha az sayıda Ar-Ge projesi sonucuna yol
açmaktadır. Dışsal etkiler ile ölçek ekonomisine ilişkin
önemli pazar başarısızlıkları, yeniliğin önüne yüksek
engeller koymaktadır. Örneğin, üretken süreçler ve
daha özel olarak, yenilik faaliyetleri, bölünmezlik ve ölçek
ekonomisine uygunsuzluk içermekte olup, bu da
Ar-Ge projelerinin uygulanabilirliğini etkilemektedir.
Gelişmekte olan ülkelerde yeniliğin görünümü
Bir dizi dış sistemik faktör, gelişmekte olan ülkelerde
yeniliğin görünümünü şekillendirmektedir. Bu faktörlere
örnek olarak, makroekonomik belirsizlik, istikrarsızlık,
fiziki altyapı (elektrik gibi temel hizmetlerin yetersizliği
ya da “eski” iletişim teknolojileri), kurumsal kırılganlık,
27 KASIM 2013