tse-kasım-2013
tse-kasım-2013
tse-kasım-2013
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kimya alanında IUPAC (International Union of Pure and<br />
Applied Chemistry) özellikle terminolojide uyumluluğu<br />
sağlar. Metroloji alanında pek çok farklı organizasyon<br />
beraber çalışmaktadır (ISO, IEC , BIPM, OIML, IUPAC,<br />
IUPAP, IFCC). Bu organizasyonlar bir araya gelip VIM<br />
(International Vocabulary of Metrology) adlı yapıyı oluşturmuştur.<br />
NIST (agency of the US Commerce Department‘s<br />
Technology Administration) ise ölçüm ve metodlara<br />
ilişkin standartları yayınlamaktadır. EURACHEM<br />
(Co-operation for Analytical Chemistry in Europe) analitik<br />
kimya odaklı olup, kimyasal ölçümlerde uluslararası<br />
izenebilirlik için sistem geliştirmeyi amaçlayan bir organizasyon<br />
ağıdır. Teknik ve ilkesel konulara ilişkin bilimsel<br />
yaklaşımlar geliştirmek ve ortak problemlere çözüm<br />
bulmak üzere bir iletişim ortamı geliştirmiştir. Aynı şekilde<br />
CITAC (Cooperation on International Traceability<br />
in Analytical Chemistry) ve EUROLAB’ta (Organization<br />
for Testing in Europe), konuya ilişkin rehberler yayınlayan<br />
bir kurumdur. EUROLAB’ın Türkiye’deki temsilciliği<br />
TÜRKLAB’tır. Özellikle bu kuruluşlar, deney laboratuvarları<br />
için faydalı rehberler üretmektedirler [6] .<br />
Dünyada deney ve kalibrasyon laboratuvarlarının akreditasyonu<br />
için ISO 17025 standardı kullanılmaktadır.<br />
17025’e göre akreditasyon, bir deney laboratuvarının<br />
rekabet gücünü artırmakta, yönetim sistemini geliştirmekte<br />
ve hizmetindeki etkinliği ve verimliliği artırmaktadır<br />
[7] . Adli bilimlerde 17025 akreditasyonu, tüm dünya<br />
mahkemelerinde test laboratuvarlarının bilirkişilik hizmetinin<br />
kabul edilebilirliğinin bir güvencesidir. 17025<br />
standardına uyum, laboratuvarda işleyişin her ayrıntısının<br />
değişmez bir prosedüre göre işlemesini, iş akışı<br />
süreçlerinin her zaman aynı olmasını sağlar. Bu şekilde,<br />
olası hatalar en aza indirilir, laboratuvarın işleyişinde ve<br />
hizmetinde verimlilik artar. Akredite olmak, hem standartlar<br />
hem de diğer araştırma laboratuvarlarının faaliyetleri<br />
ile ilgili rehberler vasıtasıyla, karşılıklı tanınmayı<br />
ve hatta araştırma sonuçlarının uluslararası düzeyde<br />
karşılaştırılabilir olmasını mümkün kılar. Akreditasyon<br />
ile laboratuvarların yeterliliği müşteriler için açık hale<br />
getirilmektedir. Bu da laboratuvarların verdiği kalibrasyon<br />
sertifikaları veya deney raporlarının güvenirliğinin<br />
artırılmasını sağlar. Bu sayede uluslar arası ticaret<br />
kolaylaşmaktadır. Akreditasyon bugün, kimi zaman<br />
bir zorunluluk, kimi zaman gönüllülük esasına dayalı<br />
bir süreçtir. Serbest piyasa ekonomilerini uygulayan<br />
ülkelerde, laboratuvarlar; bağımsızlıklarını ve güvenilirliklerini<br />
kanıtlamak ve rekabet gücünü artırabilmek için<br />
akredite olmak zorundadırlar.<br />
TS EN ISO/IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının<br />
Yeterliliği İçin Genel Şartlar” başlıklı standardın<br />
iki ana bölümü bulunmaktadır. Bu bölümler<br />
“yönetim şartları” ve “teknik şartlar” olarak ifade edilmektedir.<br />
Yönetim şartları öncelikli olarak laboratuvardaki<br />
kalite yönetim sisteminin işleyişi ve etkinliği ile ilgili<br />
iken, teknik şartlar personelin yetkinliği, metodoloji ve<br />
deney/kalibrasyon ekipmanına hitap etmektedir. Kalite<br />
sisteminde ne olursa olsun, “yazdığını yap”, “yaptığını<br />
yaz” sloganı önemlidir [8] . Doğru bir uygulama için<br />
standardın da doğru yorumlanması gerekir. Standardın<br />
doğru yorumlanmasında, tecrübeli laboratuvarlardan<br />
ve denetçilerden fikir almak önemlidir.<br />
Adli Laboratuvarlarda standardizasyonun gerekli olmasının<br />
en önemli sebepleri:<br />
1 Adli laboratuvarların verdiği raporun dünyanın her<br />
yerinde kabul görmesi<br />
2 Kurumlar arası rekabetin artan baskısı ve dünya laboratuvarları<br />
ile uluslararası rekabette yer alabilmek<br />
3 Çalışanların potansiyelini açığa çıkarmak ve kaliteli<br />
iş gücünü artırmak<br />
4 Müşterilerin sunulan hizmete karşı artan beklentilerini<br />
karşılamak<br />
5 Dünya çapında küreselleşme<br />
6 Adli laboratuvarlara güveni artırmak<br />
7 Laboratuvar hizmetlerinin kaliteyi koruyarak hızlı<br />
üretilmesini sağlamak<br />
İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü ve<br />
Akreditasyon<br />
İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı Adli Tıp Enstitüsü<br />
bünyesinde Müdürlüğe bağlı Tıp, Fen ve Sosyal<br />
Bilimler Anabilim Dalları bulunmaktadır. Adli Tıp Enstitüsü<br />
yüksek lisans ve doktora eğitimi, bilimsel araştırma<br />
faaliyetlerinin yanı sıra bilirkişilik uygulamalarını<br />
sürdürmektedir. İ. Ü. Adli Tıp Enstitüsü Adli Bilimler<br />
Laboratuvarı Kalite Yönetim Birimi, Numune Kayıt ve<br />
Kabul Birimi, Adli Moleküler Genetik Laboratuvarı, Adli<br />
Toksikoloji Laboratuvarı, Depo Birimi ve yardımcı hizmet<br />
birimi olarak da İdari ve Mali İşler Biriminden müteşekkil<br />
olmaktadır. Adli Bilimler Laboratuvarı personeli<br />
bağlı bulundukları Fen Bilimleri Anabilim Dalı Başkanlığı<br />
aracılığı ile ve tüm idari birimler de Enstitü Sekreteri<br />
aracılığı ile Enstitü Müdürü’ne bağlıdır. Ayrıca enstitü<br />
kurulu, enstitü müdür yardımcıları ve kalite yönetim sistemi<br />
de direkt olarak Enstitü Müdürü’ne bağlıdır.<br />
İstanbul Üniversitesi bünyesinde ilk akreditasyon Adli<br />
Tıp Enstitüsü Adli Bilimler Laboratuvarı tarafından alınmıştır.<br />
Adli Tıp Enstitüsü, Türkiye’de adli bilimler alanında<br />
akredite olmuş olan, aralarında Polis Kriminal, Jandarma<br />
Kriminal ve Adli Tıp Kurumu’nun da bulunduğu<br />
4 kurumdan biridir [9] . Üniversite laboratuvarları arasında<br />
18 akredite laboratuvardan biridir. Türkiye’de akredite<br />
deney laboratuvarı olan 15 üniversite mevcuttur.<br />
37 KASIM <strong>2013</strong>
Change language