TBMM'nin Hükümeti Denetleme İşlevi Açısından ... - Yasama Derneği
TBMM'nin Hükümeti Denetleme İşlevi Açısından ... - Yasama Derneği
TBMM'nin Hükümeti Denetleme İşlevi Açısından ... - Yasama Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12<br />
YASAMA • Sayı: 11 • Ocak-Şubat-Mart-Nisan 2009<br />
D E R G İ S İ<br />
vermeyi reddetmesi; diğer taraftan ise milletvekillerinin bakanları harekete<br />
geçirmek için daha kişisel ilişki içine girme yoluna gitmeleridir. 21<br />
b. Görüşmeler<br />
Avam Kamarası görüşme yolu ile <strong>Hükümeti</strong>n görev alanına giren bir konuyu<br />
Genel Kurul’da tartışmaya açabilmektedir.<br />
Görüşme türlerinden birisi olan müstakil görüşmede, herhangi bir milletvekilinin<br />
belli bir konudaki görüşünü gösteren önergesi Genel Kurul gündemine<br />
taşınmaktadır. Görüşmede iktidar partisi ve muhalefet milletvekilleri<br />
konuşmakta ve sonuçta bir oylama yapılmaktadır. Dolayısıyla görüşme sonunda<br />
milletvekilinin görüşünün Kamara tarafından benimsenmesi halinde<br />
bu görüş parlamento kararı haline gelebilmektedir. 22 Müstakil görüşme konusunun<br />
bazı durumlarda “Hükümete duyulan güven” olması gerçeği karşısında,<br />
görüşme sonunda yapılan oylamanın sonucu çok önemli olabilmektedir.<br />
Dağılma öncesi görüşmede (adjournment debates) ise Genel Kurul görüşmelerinin<br />
sona ermesinden yarım saat önce genellikle iktidar partisi grup<br />
başkanvekillerince bir dağılma öncesi görüşme önergesi (adjournment motion)<br />
verilmektedir. Görüşmede önce parti disiplininden uzak bir milletvekiline<br />
(backbencher) 23 söz verilmekte, daha sonra <strong>Hükümeti</strong> temsilen bir bakan konuşmaktadır.<br />
Milletvekili, herhangi bir konudaki görüşünü bu görüşme aracılığıyla<br />
gündeme getirmektedir.<br />
Görüşme, sonunda parlamentonun belli bir konuda karar alması ve bir<br />
bakanın <strong>Hükümeti</strong> Genel Kurulda savunmak durumunda bırakması açısından<br />
daha etkili bir denetim aracı olarak görülmektedir. Örneğin 1979 yılında<br />
muhalefet partilerinin Hükümet için güvensizlik önergesi vermek konusunda<br />
anlaşmaları, James Callaghan <strong>Hükümeti</strong>ni genel seçimlere gitmeye zorlamıştır.<br />
24<br />
21<br />
SILK & WALTERS, a.g.e., s. 191.<br />
22<br />
Aynı eser, s. 200.<br />
23<br />
Arka Sıra milletvekili (Back-bench member), Avam ve Lordlar Kamarasında, arka sıralarda oturan ve<br />
parti disiplininden nispeten daha uzak iktidar ve muhalefete mensup milletvekilleridir.<br />
24<br />
Aynı eser, s. 206,207.