Eko-Tasarım - REC Türkiye

Gezegenin Sınırları“Sürdürülebilir kalkınma üretilen objelerle alakalı bir şey değildir, bugünün insanları ile gelecekkuşakların ihtiyaçlarını karşılamakla ilgilidir.” - Manfred Max NeefSürdürülebilir kalkınmanın bir seçenekten ziyade bir zorunluluk olduğunun anlaşılmasıyla endüstriürünleri tasarımı mesleği kendini yeniden tanımlamak durumda kalmıştır. UluslararasıSanat, Tasarım ve Medya Üniversiteleri ve Akademileri Derneği Cumulus’un (2008) üyelerininimzaladığı Kyoto Tasarım Deklarasyonunda tasarım şu şekilde tarif edilmiştir; beşeri bilimler,bilim, teknoloji ve sanatı birleştirerek, sosyal, kültürel, endüstriyel ve ekonomik değerler yaratmaaracıdır. Deklarasyonda tasarımcıların sürdürülebilir, insan-merkezli ve yaratıcı toplumlarinşa etmek üzere küresel sorumluluğunun olduğu ifade edilen ilkeler onaylanmıştır. Dahasıhepsi tüm beyanlarında, raporlarında ve diğer dokümanlarında sürdürülebilirlik terimine atıftabulunulmuştur.Çevresel sürdürülebilirliği sağlamak için tasarım potansiyelinin değerlendirilebileceği birçok yönvardır. Bunlara örnek olarak; maksat için tasarım, davranışsal değişim için tasarım, sistem tasarımıve eko-tasarım verilebilir.Maksat için tasarımda, kullanıcı ihtiyaçları göz önünde bulundurulur, doğru şey enaz girdi ve en öz şekilde yapılır. Kullanıcının özne olarak alındığı bu durumda, hayallerinve uçuşan fikirlerin bolca olduğu tasarım öncesi safhalara temel ihtiyaçlarıntanımlanabilmesi için kullanıcıların katılımı sağlanabilir. İlk bakışta çok iyi görünenyenilikçi fikirler kullanıcılarca kabul görmeyebileceğinden, ne tasarlanmalı, üretilmeliveya üretilmemeli daha en baştan kullanıcılarla birlikte ortaya çıkartılabilir. Benzerdüşünceyle geliştirilebilecek prototipler ile kullanıcının ilişkisi gözlemlenerek, doğruteknolojilerin kullanıldığı amacına uygun ürünlerin ortaya çıkması sağlanabilir.Davranışsal değişime sebep vermek içinyapılan tasarımda kullanıcının sürdürülebilirlikyolunda farkındalığını arttıraraktavrını etkilemek esastır. Ürünlerin çevreseletkilerinin önemli bir kısmının kullanımdönemleri esnasında ortaya çıktığı bilindiğihalde, sürdürülebilirlik hedefleyen teknikyaklaşımlarda talep ve tüketici tarafı çok fazlaaraştırılmamaktadır. Kullanıcı davranışlarınıhesaba katan tasarımın gücüyle, ürününkullanım döneminde istenmeyen sonuçlara sebep verecek uygulamalardan sakınmakiçin düşük maliyetli fırsatlar değerlendirilir. Otomobillerde emniyet kemeri takılmadanhareket edildiğinde uyarı sinyalinin çalması davranışsal değişime sebep olan birtasarım örneği olarak verilebilir.İç içe geçmiş alışkanlıklarla, fonksiyonel ve sembolik sebeplerden etkilenen insan davranışlarınıdeğiştirmek karmaşık bir uğraşıdır. Bireysel tüketici modelleri üzerinde gerçekleşmesi olası birdizi etkinin 3 ana grupta kategorize edilmesi önerilebilir;Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Yayınları - IVEko-Tasarım13