You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
YALÇIN SÖNMEZ<br />
yalcinsonmez@kobi-efor.com.tr<br />
Amaçlad›¤›m›z<br />
bir ekonomik<br />
sonuçtur<br />
ama tart›flt›¤›m›z<br />
sorun toplumsald›r,<br />
siyasald›r.<br />
Orta Gelir’den<br />
Yüksek Gelir’e<br />
s›çrayabilmek için<br />
bugüne kadar hiç<br />
dokunmad›¤›m›z<br />
baz› tafllar›<br />
yerinden oynatmak<br />
zorunday›z.<br />
ED‹TÖR<br />
Yerinden oynat›lmam›fl tafllar<br />
Türkiye 1930’lardan beri oluflturdu¤u “Milli” ekonomik do¤rultusunu<br />
60’larda “Karma”, 80’lerde “Liberal” ve 2000’lerde de küresel flekle<br />
dönüfltürmüfl, 2012 y›l›na gelmifltir. Bu yolculukta kifli bafl› zenginli¤ini<br />
sürekli art›rm›fl, bugünkü 13.464 dolar seviyesine ç›karm›flt›r. Yetiflmek<br />
istedi¤i zenginlik ne Çin ne Rusya, sadece Avrupa zenginli¤idir.<br />
Ancak bu 90 y›lda baz› çok temel sebeplerden dolay› Avrupa’ya yetiflmek<br />
flöyle dursun, ara gittikçe aç›lm›flt›r.<br />
Kifli bafl› gelirde geldi¤imiz nokta 1o bin-25 bin dolar aras›d›r; literatürde<br />
ad› Orta Gelir Seviyesi’dir. Ülkelerin bu gelir seviyesindeki yolculu¤u,<br />
istisnalar›yla ortalama 30-50 y›l aras›nda sürmüfltür. Türkiye<br />
2023 y›l›nda G. Kore, Japonya, ‹srail gibi istisnalar›n bir yenisi olmay›<br />
hedeflemifl, 11 y›l sonra kifli bafl› geliri 25 bin dolar›n üstüne ç›kar›p<br />
Yüksek Gelir Grubu’na geçmeyi amaçlam›flt›r. Yapabilir mi, yapamaz<br />
m›? Bugün “Orta Gelir Tuza¤›” diyerek tart›flt›¤›m›z budur. Tart›flmaya<br />
Cumhurbaflkan›’ndan hükümet üyelerine, ekonomiyi yöneten TÜS‹AD,<br />
TOBB, MÜS‹AD gibi kapsay›c› örgütlere, ekonomistlere ve teorik iktisatç›lara<br />
kadar uzanan genifl bir kesimin kat›ld›¤›na bakarak, yak›n zamanda<br />
meslek örgütlerinden sendikalara, ö¤rencilerden ev kad›nlar›na<br />
ve soka¤›n do¤al sakinlerine kadar herkesin bu tart›flmaya kat›laca¤›<br />
söylenebilir.<br />
fiu nedenle: Amaçlad›¤›m›z bir ekonomik sonuçtur ama tart›flt›¤›m›z<br />
sorun toplumsald›r, siyasald›r. Orta Gelir’den Yüksek Gelir’e s›çrayabilmek<br />
için bugüne kadar hiç dokunmad›¤›m›z baz› tafllar› yerinden oynatmak<br />
zorunday›z. Üstelik bunu istisnalar›ndan da yüksek bir h›zla,<br />
örne¤in 10 y›lda yapmaya niyetliyseniz, de¤ifltirmedi¤iniz hiçbir alan<br />
kalmayacak.<br />
Yayg›n kabul gören bilimsel analize göre Yüksel Gelir’e giden yolu<br />
açmak için kald›raca¤›m›z tafllar flunlard›r. Yenilikçi de¤iliz. Verimlili¤imiz<br />
düflük. Yüksek teknoloji üretemiyoruz. E¤itimimiz az ve olan› da<br />
kalitesiz. ‹fl hayat›nda kad›n say›m›z çok çok az ve kad›n-erkek eflitli-<br />
¤i konusunda ça¤›n gerisindeyiz. Bunlar Cumhuriyet’ten bugüne dokundu¤umuz,<br />
tekmeledi¤imiz ve fakat sistemli bir çabam›z olmad›¤›<br />
için y›kamad›¤›m›z, bu nedenle defalarca tak›l›p düfltü¤ümüz geliflme<br />
engellerimizdir.<br />
Bu engellerden herhangi birine odaklansak ve y›ksak önümüz aç›lmayacak,<br />
çünkü öteki engeller kalacak. Engellerin tümü birbirine ba¤l›.<br />
Hepsini birden y›kacak politikalar› keflfetmemiz gerekiyor. 12 y›l süren<br />
ve hala bafllad›¤›m›z yerde duran AB üyelik sürecimiz aç›kça gösterdi<br />
ki, geliflmemizin engellerini d›flar›dan esecek bir tayfun y›kamaz.<br />
Engeller kendimizdedir ve onlar› ancak biz y›kabiliriz.<br />
Son on y›lda ekonomimiz iyi gitti. Milli has›lam›z ve kifli bafl› gelirimiz<br />
h›zla artt›. Tamam da, ülkemizde gerçekleflen bu gelirin ne kadar›<br />
Türkiye’de kald›, ne kadar›n› yabanc›lar al›p kendi ülkelerine götürdüler,<br />
bunu hesaplad›k m›? Hesaplamaya kalkarsak huzurumuz bozulur.<br />
Evet, yakalad›¤› ‘siyasi istikrar’ Türkiye için bir flanst›, bundan sonuna<br />
kadar yararlanmas›n› da bildi. Orta Gelir band› üzerinde baflar›l›<br />
bir t›rman›fl gösterdi. Ama buraya kadar. Önemli olan ise bundan sonras›.<br />
Gene siyasi istikrara gereksinmemiz olacak. Ama hangi tür bir siyasetin<br />
istikrar›na! Sorun da, çözüm de burada.<br />
Konuyu tart›flanlar özellikle ‘Yeni ve Özgürlükçü’ bir anayasaya olan<br />
ihtiyac› vurguluyorlar. TOBB Baflkan› say›n Hisarc›kl›o¤lu döne döne<br />
bunun alt›n› çiziyor. Kanaatimce hakl›d›r. Böyle bir anayasa toplumun<br />
siyasi alg›lar›n› de¤ifltirebilecektir. Mevcut siyaset(ler) ise toplumun yeni<br />
siyaset alg›s›na uyum sa¤lamak için kendilerini de¤ifltirmek zorunda<br />
kalacaklard›r.<br />
Orta Gelir tart›flmas›n› derinlefltirmek için herkes katk›s›n› sunmal›d›r.<br />
Eylül 2012 <strong>KobiEfor</strong> 9
Change language