2035-nji madda. Salgyt özeni1.Salgyt özeni her bir salgyt salynýan binýat boýunça degişli hasabat (salgyt)döwri üçin anyklanýar we onuň gymmatyny, fiziki ýa-da başga bir häsiýetleriniözünde jemläp biler. Salgyt salynýan binýat we salgyt özenini anyklamagyň tertibisalgydyň her bir görnüşi boýunça şu Bitewi kanun arkaly bellenilýär.2.Salgyt özeni aşakdaky ýagdaýlarda düzedilmäge degişlidir:geleşik geçirmegiň ýagdaýlary üýtgände;geleşik doly ýa-da bölekleýin ýatyrylanda;bahalaryň we nyrhlaryň üýtgemegi netijesinde geleşigiň pul möçberiüýtgände;geleşik hakyky däl hasap edilende;geçen salgyt (hasabat) döwürlerinde hasaba alynmadyk geleşikler ýüzeçykarylanda;geçen salgyt (hasabat) döwürlerinde ýol berlen ýalňyşlyklar (ýoýulmalar)ýüze çykarylanda;zerur bolan beýleki halatlarda.Görkezilen ýagdaýlarda düzediş girizmek salgyt özeniniň ýüze çykarylanýagdaýlary hasaba alynman anyklanan (hasaplanan) salgyt (hasabat) döwrüniňsalgyt özenine degişlidir. Anyk döwri kesgitlemek mümkin bolmadyk ýagdaýynda,şeýle ýagdaýyň ýüze çykarylan salgyt (hasabat) döwrüniň salgyt özeni düzedilýär.Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenen tertipde geleşikler hakyky däldiýlip ykrar edilende, salgyt özeni geleşigiň beýleki tarapyna gaýtarylyp berilýänserişdeleriň möçberinde azaldylýar.Diňe degişli resminamalar arkaly tassyklanan esaslar bolan halatynda salgytözenine düzediş girizilýär.36-njy madda. Salgyt salmak üçin harytlaryň, işleriň, hyzmatlaryňbahasyny kesgitlemek1.Salgyt salmagyň maksatlary üçin geleşigiň taraplarynyň harytlara, işlere,hyzmatlara ulanan bahasy kabul edilýär. Munuň şeýle däldigi subut edilýänçä, bubaha bazar bahasy bolup durýar diýlip çak edilýär.2.Salgyt gullugy salgyt salmak maksady üçin aşakdaky ýagdaýlarda geleşigiňtaraplarynyň ulanan bahalaryna baha bermäge haklydyr:bir-birine garaşly taraplaryň arasynda geleşikler geçirilende;harytlary, işleri, hyzmatlary çalyşmak boýunça işler geçirilende;daşary söwda geleşiklerinde;eger salgydyň hasaplanylyşynyň dolulygyna gözegçilik amala aşyrylanda,geleşigiň taraplarynyň ulanan bahalary harytlaryň (işleriň, hyzmatlaryň) hakykybazar bahalaryndan ep-esli tapawutlanýar diýip pikir etmäge ýeterlik esas barbolanda.Salgyt salmak maksady üçin biri-birine garaşly taraplar diýlip, özaragatnaşyklary olaryň iş şertlerine ýa-da ykdysady netijelerine täsir edip biljek şahsy
we (ýa-da) edara görnüşli taraplar ykrar edilýär.3.Harytlaryň (işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazar bahasy diýlip hyrydarlygyňwe hödürlemäniň özara mynasybetinde emele gelen baha düşünilýär, şeýlebolmadyk ýagdaýda – deňeşdirme şertlerde meňzeş harytlaryň (işleriň,hyzmatlaryň) bahasy ykrar edilýär.Deňeşdirme şertleri diýlip, eger olaryň arasyndaky tapawut harytlaryň (işleriň,hyzmatlaryň) bahasyna düýpli täsir etmeýän ýa-da düzedişleriň üsti bilen gözöňünde tutup bolýan şertler ykrar edilýär. Garaşsyz hyzmatdaşlaryň ýa-da biribirinegaraşly taraplaryň arasynda, eger olaryň özara garaşlylygy geleşigiňnetijelerine täsir etmeýän bolsa, wagty boýunça golaý geçirilen geleşikler, şeýlehem iberilýän harytlaryň sany (möçberi), borçlaryň ýerine ýetirilen möhleti, tölegiňşertleri we geleşiklerde adatça ulanylýan beýleki şertler göz öňünde tutulmalydyr.Bazaryň hakyky bahasyny kesgitlemek üçin aşakdakylar ulanylyp bilner:harytlaryň (işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazar bahasynyň alyjynyň olarysoňra ýerleýän bahasynyň esasynda kesgitlenýän usuly. Şunda alyjynyň ýerleýänbahasy alyjynyň şeýle harytlary (işleri, hyzmatlary) ýerlemek üçin edenharajatlarynyň degişli bölegine, şeýle hem alyjynyň şu ugurda alýan peýdasynyňmöçberlerinde azaldylýar;satyjynyň şeýle görnüşindäki harytlara (işlere, hyzmatlara) çykaranharajatlarynyň we işiň şu ulgamynda adaty alynýan peýdanyň esasynda harytlaryň(işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazar bahasyny kesgitlemek usuly. Görkezilen usulbirinji usuly ulanmak mümkin bolmadyk ýagdaýlarda ulanylýar.Şu usullardan peýdalanmak bilen kesgitlenen hakyky bazar bahasy degişlihasaplamalar bilen tassyklanmalydyr. Harydyň (işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazarbahasy baradaky maglumatlar döwlet hasabaty edaralaryndan we beýleki resmimaglumat çeşmelerinden hem alnyp bilner.Salgyt salmak maksady üçin, Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenendöwlet tarapyndan düzgünleşdirilýän bahalar (nyrhlar) boýunça harytlar (işler,hyzmatlar) ýerlenende görkezilen bahalar (nyrhlar) ulanylýar.4.Harytlaryň (işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazar nyrhlary kesgitlenendeaşakdaky ýagdaýlar bilen baglanyşykly indirimler göz öňünde tutulmalydyr:sarp edijilik isleginiň möwsümleýin we beýleki ýagdaýlar sebäpli üýtgemegi;hiliniň we gaýry sarp edijilik häsiýetleriniň ýitgileri;ýaramlylyk ýa-da ýerlemek möhletiniň tamamlanýan senesiniňgolaýlamagy;özüne meňzeşi ýok täze harytlaryň bazara getirilmegi, şeýle hem harytlaryň(işleriň, hyzmatlaryň) täze bazarlara getirilmegi;alyjylary tanyşdyrmak maksady bilen bazara getirilen harytlaryň synaggörnüşleriniň we nusgalarynyň ýerlenmegi.5.Şu maddanyň 2-nji bölüminde göz öňünde tutulan geleşik taraplarynyňulanan bahalary bazaryň hakyky bahasyndan 20 göterimden köp tapawutlanýanýagdaýynda, salgyt gullugy degişli harytlara (işlere, hyzmatlara) bazaryň hakykynyrhlaryndan ugur alyp, salgydy hasaplamak we bellemek barada esaslandyrylançözgüt kabul etmäge haklydyr.6.Özlerine mahsus birmeňzeş alamatlary, hususan-da – fiziki häsiýetnamasy,21
- Page 1 and 2: This document has been provided by
- Page 3 and 4: Türkmenistanyň kanunçylygyna gir
- Page 5 and 6: Türkmenistanyň kanunlary, eger-de
- Page 7 and 8: 711-nji madda. Salgyt hukuk gatnaş
- Page 9 and 10: 917-nji madda. Rezident we rezident
- Page 11 and 12: 3. Eger şu Bitewi kanunda başga
- Page 13 and 14: salgyt gullugyna bellenen tertipde
- Page 15 and 16: goşmaça berýär.3.Edara görnü
- Page 17 and 18: irliklerine) hasap açandyklary ýa
- Page 19: tamamlanýança ony gowşurmagyň m
- Page 23 and 24: emläk babatynda salgyt boýunça s
- Page 25 and 26: 2. Salgyt tölemek boýunça borçl
- Page 28 and 29: 28gijä galman ýerine ýetirilýä
- Page 30 and 31: 30bölünip aýrylanda şeýle edar
- Page 32 and 33: 32tarapyndan harytlaryň Türkmenis
- Page 34 and 35: 343. Salgydy, maliýe jerimelerini
- Page 36 and 37: 36göz öňünde tutulan aýratynly
- Page 38 and 39: 38şol döwürde onuň emläginiň
- Page 40 and 41: 40Salgydyň hasabyna alynýan emlä
- Page 42 and 43: 42(salgyt ýumuşçysynyň) töleg
- Page 44 and 45: 44düşündirişleri, olary tassykl
- Page 46 and 47: 461.Salgyt gullugy edarasy tarapynd
- Page 48 and 49: 48salgyt barlagyny ýatyrmak üçin
- Page 50 and 51: 50Kararyň beýleki nusgalygy salgy
- Page 52 and 53: 52hereketlerinden kazyýete şikaý
- Page 54 and 55: 54Şahsy we edara görnüşli tarap
- Page 56 and 57: 5697-nji madda. Harytlaryň ýerlen
- Page 58 and 59: 58Kesgitlenen döwlet bahalaryny (n
- Page 60 and 61: 60kanunyň 100-nji maddasynyň 1-nj
- Page 62 and 63: 621.Aşakdaky salgyt salynýan amal
- Page 64 and 65: 64ministrligi tarapyndan tassyklan
- Page 66 and 67: 661. Şu maddada başga ýagdaý be
- Page 68 and 69: 68ýerlemek üçin niýetlenen hary
- Page 70 and 71:
70salgydy hasaplamagyň we tölemeg
- Page 72 and 73:
72özüniň öndüren goşmaça tö
- Page 74 and 75:
74harytlaryň kodlaryÖndürilýän
- Page 76 and 77:
76ç) şahsy tarapyň özüniň sar
- Page 78 and 79:
78111-nji maddasyna laýyklykda, go
- Page 80 and 81:
802. "Uglewodorod serişdeleri haky
- Page 82 and 83:
82a) uglewodorod serişdeleri bilen
- Page 84 and 85:
84peýdalanmak üçin salgydy töle
- Page 86 and 87:
86Emläk üçin salgydyň möçberi
- Page 88 and 89:
88147-nji madda. Peýdadan (girdeji
- Page 90 and 91:
90edara görnüşli taraplaryň pen
- Page 92 and 93:
92inkassasiýa etmekden we müşder
- Page 94 and 95:
94şu Bitewi kanunyň 156-njy madda
- Page 96 and 97:
96hyzmatlary hem önümçilik häsi
- Page 98 and 99:
98ýitirilen mahalynda hakyky iş h
- Page 100 and 101:
100saglygy goraýyş otagyny we esb
- Page 102 and 103:
102dolunmaýan ýitgiler;tebigy bet
- Page 104 and 105:
104d) Türkmenistanyň Merkezi bank
- Page 106 and 107:
106167-nji madda. Salgyt töleýjin
- Page 108 and 109:
108halatynda, töleg boýunça bor
- Page 110 and 111:
110172-nji madda. Salgyt möçberle
- Page 112 and 113:
112beýannamasynyň berilmeli gün
- Page 114 and 115:
114Türkmenistanda, şeýle hem onu
- Page 116 and 117:
116jerimeler we puşmana tölegi;h)
- Page 118 and 119:
118b) Türkmenistanyň çäklerind
- Page 120 and 121:
1203. Muzdsuz harytlar berlende, i
- Page 122 and 123:
122oba hojalygynda içki hojalyk k
- Page 124 and 125:
124kanunçylygynda bellenen iň pes
- Page 126 and 127:
126Sesýazgy (wideo, tele, kinofilm
- Page 128 and 129:
1281. Şu maddanyň 2-nji bölümin
- Page 130 and 131:
130hasaplanýar.3. Salgyt beýannam
- Page 132 and 133:
132Patent salgyt töleýjiniň tele
- Page 134 and 135:
134d) maýyplar guramalarynyň dike
- Page 136 and 137:
136d) edara görnüşli taraplar,
- Page 138 and 139:
138tarapyndan özbaşdak amala aşy
- Page 140 and 141:
140222-nji madda. Itleriň eýeleri
- Page 142:
142II. Türkmenistanyň Edara ediş