türkmenıstanyň kanuny - The International Center for Not-for-Profit Law

we (ýa-da) edara görnüşli taraplar ykrar edilýär.3.Harytlaryň (işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazar bahasy diýlip hyrydarlygyňwe hödürlemäniň özara mynasybetinde emele gelen baha düşünilýär, şeýlebolmadyk ýagdaýda – deňeşdirme şertlerde meňzeş harytlaryň (işleriň,hyzmatlaryň) bahasy ykrar edilýär.Deňeşdirme şertleri diýlip, eger olaryň arasyndaky tapawut harytlaryň (işleriň,hyzmatlaryň) bahasyna düýpli täsir etmeýän ýa-da düzedişleriň üsti bilen gözöňünde tutup bolýan şertler ykrar edilýär. Garaşsyz hyzmatdaşlaryň ýa-da biribirinegaraşly taraplaryň arasynda, eger olaryň özara garaşlylygy geleşigiňnetijelerine täsir etmeýän bolsa, wagty boýunça golaý geçirilen geleşikler, şeýlehem iberilýän harytlaryň sany (möçberi), borçlaryň ýerine ýetirilen möhleti, tölegiňşertleri we geleşiklerde adatça ulanylýan beýleki şertler göz öňünde tutulmalydyr.Bazaryň hakyky bahasyny kesgitlemek üçin aşakdakylar ulanylyp bilner:harytlaryň (işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazar bahasynyň alyjynyň olarysoňra ýerleýän bahasynyň esasynda kesgitlenýän usuly. Şunda alyjynyň ýerleýänbahasy alyjynyň şeýle harytlary (işleri, hyzmatlary) ýerlemek üçin edenharajatlarynyň degişli bölegine, şeýle hem alyjynyň şu ugurda alýan peýdasynyňmöçberlerinde azaldylýar;satyjynyň şeýle görnüşindäki harytlara (işlere, hyzmatlara) çykaranharajatlarynyň we işiň şu ulgamynda adaty alynýan peýdanyň esasynda harytlaryň(işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazar bahasyny kesgitlemek usuly. Görkezilen usulbirinji usuly ulanmak mümkin bolmadyk ýagdaýlarda ulanylýar.Şu usullardan peýdalanmak bilen kesgitlenen hakyky bazar bahasy degişlihasaplamalar bilen tassyklanmalydyr. Harydyň (işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazarbahasy baradaky maglumatlar döwlet hasabaty edaralaryndan we beýleki resmimaglumat çeşmelerinden hem alnyp bilner.Salgyt salmak maksady üçin, Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenendöwlet tarapyndan düzgünleşdirilýän bahalar (nyrhlar) boýunça harytlar (işler,hyzmatlar) ýerlenende görkezilen bahalar (nyrhlar) ulanylýar.4.Harytlaryň (işleriň, hyzmatlaryň) hakyky bazar nyrhlary kesgitlenendeaşakdaky ýagdaýlar bilen baglanyşykly indirimler göz öňünde tutulmalydyr:sarp edijilik isleginiň möwsümleýin we beýleki ýagdaýlar sebäpli üýtgemegi;hiliniň we gaýry sarp edijilik häsiýetleriniň ýitgileri;ýaramlylyk ýa-da ýerlemek möhletiniň tamamlanýan senesiniňgolaýlamagy;özüne meňzeşi ýok täze harytlaryň bazara getirilmegi, şeýle hem harytlaryň(işleriň, hyzmatlaryň) täze bazarlara getirilmegi;alyjylary tanyşdyrmak maksady bilen bazara getirilen harytlaryň synaggörnüşleriniň we nusgalarynyň ýerlenmegi.5.Şu maddanyň 2-nji bölüminde göz öňünde tutulan geleşik taraplarynyňulanan bahalary bazaryň hakyky bahasyndan 20 göterimden köp tapawutlanýanýagdaýynda, salgyt gullugy degişli harytlara (işlere, hyzmatlara) bazaryň hakykynyrhlaryndan ugur alyp, salgydy hasaplamak we bellemek barada esaslandyrylançözgüt kabul etmäge haklydyr.6.Özlerine mahsus birmeňzeş alamatlary, hususan-da – fiziki häsiýetnamasy,21