türkçe öğretimi açısından elifba kitapları

çıkan ilk sada yani ilk harf (dal) dır. Dal, dal, darı, dal, dadı, dere, deve, direk, düdük kelimelerinin ilk harfihep daldır. İlk harfi dal olan siz de ne gibi kelimeler biliyorsunuz söyleyiniz bakayım…ilh”Savtî yöntemle kaleme alınan eserlerin çocuğun diline hitap eden özellikleri, metinlerin seçimi gibikonular ileriki bölümde ayrıntılı olarak incelenecektir. Eserlerde savtî yöntemin iki farklı bakış açısıyladeğerlendirildiğini söyleyebiliriz:1) Alfabedeki harflerin sırasıyla öğretilmesi gerektiği esasına göre yazılan eserler: MehmedAbdülkadir’in, Elifba-i Türkî (1320/1902)’si; Mehmed Nuri’nin Mükemmel Nev-Usûl Osmanlı Elifbası(1324/1906); Maarif Vekaleti’nin Musahhah Elifba-i Osmanî (1326/1908)’si Mehmet Ali Harputi’nin Nev-Usûl Talim-i Kıraat yahud Elifba-i Türkî (1327–1909)’si;2) Önce sesli, sonra kendisinden sonra birleşmeyen harflerin öğretilmesi gerektiği esasına göreyazılan eserler: A.İrfan’ın Son Elifba-i Osmanî (1325-1328/1907-1910)’si; Ahmed Şükrü’nün Türkçe Elifba(1330 – 1911/1912)’sı; Mahmud Nedim’in Usûl-i Savtiye Üzere Türk Elifbası Okutmaktayım (1332/1914)’ı;Mustafa Şefik’in Resimli Güzel Elifba (1337/1918)’sı; Mustafa Hamid, Resimli Elifba (1339 – 1920)’sı;Ahmed Cevad Emre’nin Usûl-i Savtiye Üzere Yeni Elifba. Türkçe Okuyorum (1341 – 1922)’u.Savtî yöntemle yazılan eserler Cumhuriyet dönemine kadar ilkokullarda ilkokuma ve yazma öğretimimateryali olarak kullanılmıştır.I. 3. Sözcük ve Cümle YöntemiSözcük ve cümle yöntemi, ilkokuma ve yazma öğretiminde birbirinden farklı iki yöntem olmasınakarşın yayımlanan eserlerde iki yöntemin birbirini tamamlar şekilde değerlendirildiği görülmektedir.Kaynaklarda (Baymur, 1939: 46; Binbaşıoğlu, 1999:12-13) sözcük yönteminin ilk temsilcisi olarakNüzhet Sabit gösterilir. Nüzhet Sabit’in bu yöntemle yazdığı eserin adı her ne kadar Kelime Usûli ile Elifbaolsa da Binbaşıoğlu’na göre bu eser cümle yöntemi özellikleri taşır. Bu çalışmada ilk kez 1914 yılındayayımlanan ve ön sözünü Sadrettin Celal”in yazdığı eserin 1924 baskısı değerlendirilmiştir.Resimli 55 sayfa yayımlanan eser Sühûlet Matbaası’nda yayımlanmıştır. Sadrettin Celal’in önsözünden sonra, Nüzhet Sabit, “Çocuk Okutanlara” başlığı altında açıklamalarda bulunur. Bu yöntemin nasılortaya çıktığını şu şekilde anlatır:“Bu kitapta takip ettiğim yolu ben birçok taharrî (araştırma) ve tecrübelerden sonra ihtiyar ettim.Fakat ayni zamanda anladım ki, benim uzun uzadıya, belki senelerden beri aradığım bu yol, hakikatte, hermuallimin farkına varmadan çocuklara takip ettirdiği ve hususiyle her çocuğun, farkına varmadan takipettiği bir yol imiş.Onun için ben bu yolun yapıcısı değil, bulucusuyum.Ben bulduğum yolun eğer doğrudan doğruya takip edilir ve başka kabiliyetteki lisanların muhtelifyollar ile inhiraf ettirilmezse (dönülmezse) lisanımız için, en kısa yol olduğuna kani oldum. Bu kanaatim ferdîve cem'î usulü dairesinde yapılan tecrübelerden sonra hâsıl olmuştur." (s. 3)Yazar, eserini ilkokuma ve yazma öğretecek olanların nasıl kullanması gerektiğini iki yolla dilegetirir. Özel ders verenlere ayrı, sınıfta ders vereceklere ayrı uyarılarda bulunur. Sınıfta bu eseri takipedeceklere uyarılar özetle şöyledir: