Dünya TV - Today's Zaman

74 EYLÜL-EKİM 2012TURBEKİZigetvar şehrinin meydanındabir kilise var. Osmanlı’da Ali PaşaCamii’ymiş adı. Camiden eser yok elbette.Minaresi yıkılmış. Sadece pencerelerinmimari özellikleri bize ait bir eserolduğunu anlatıyor.Zigetvar Kalesi’nin içinde ise SultanSüleyman Camii var. Müze olarak kullanılıyor.İçine girdiğimizde bir cam sergisiylekarşılaşıyoruz. Bir de minberinbulunduğu yerde bir rahle ve üzerindeaçık şekilde yan yana duran Kur’an-ıKerim ve İncil...Havaalanından inip Budapeşte’yeilk girdiğinizde halk otobüsleriyle karşılaşacaksınız.Sakın bizim gibi ‘Aaa bizimotobüslerden...’ gibi bir tepki vermeyin.Rehberimiz Hakkı Yaz hemenuyarıyor: “Nereden sizin oluyor, onların.Ikarus otobüslerini Macaristan’danithal ettik.” Sonra hatırlıyoruz. İETTotobüslerinin kenarlarında Made inHungary yazdığını.Şehri Tuna Nehri ikiye ayırmış.Bir tepesi Buda, diğeri Peşte, Budatepelik ve yeşillik bir yer, Çamlıca’yıhatırlatıyor. Ama daha modern,düzenli ve temiz hali. Peşte iş hayatıve bürokrasi kokuyor. AncakTBMM gibi iş gören Parlamento Binası,opera ve müze binaları gibi şehirdekitüm tarihi yapıları seyretmeyedoyamıyorsunuz. Bir de Ortaçağfilmlerinden fırlamış şatolar var ki,bir yazarın şehri ‘dünyanın en büyükaçık hava müzesi’ olarak tanımlamasıboşuna değil.Binaların ilginç bir özelliği var. Meselaaltı katlı bir binanın her katındakipencerelerin mimarisi birbirinden farklı.Bu farkı anlamak için çok dikkatli bakmaklazım. Aynı gibi zannedilebiliyor.Hakkı Bey, “Ben 5 yılda ancak fark edebildim.”diyor.Macarlılarla ortak kullandığımız birçokkelime var: Tuna Nehri’nde yaptığımıztekne gezisinde görevli kızcağız“What would you like to drink?” diyesorduğunda, kısaca ‘alma’ derseniz elmasuyu istediğinizi anlayabiliyor. Török(Türk), turban (sarık), mescet (mescid),türbe gibi sokak isimleriyle karşılaşabilirsiniz.Diğer ortak kelimeler balta,sakal, şapka, pabuç, patlıcan, musakka,şal, cep, kapı, anne, çok, tavuk, varoş,sallaş bu son ikisi bizim onlardanaldıklarımız.Üç gün boyunca şehri şu duyguylageziyorsunuz. Burada her şey gayet düzenli,şehirleşme mükemmel. Sokaklartenha, kalabalık, gürültü çok nadir. Birsorun yok gibi görünüyor. Ama nedenyabancılar İstanbul’da gelince bayılıyorlar?Üç gün sonunda edindiğimiz kanaatbunun cevabı: Avrupa’da her şey yolunda,ama hayat değil.Osmanlı yadigârları, Budapeşte’ye2,5 saat uzaklıktaki Pecs ve Zigetvarşehirlerinde daha yoğun. Zigetvar’a15-20 km kala çok şirin bir köy çıkıyorkarşımıza. Adı Szuliman. YaniSüleyman köyü. Sessiz, sakin ve çocuksuzbir köy. Ne pencereden bakanvar, ne oyun oynayan çocuklar. Bahçeyebiber toplamaya çıkan bir kadıngörünce hemen ‘Neden bu köyün adıSüleyman?’ diye soruyoruz. “SultanSüleyman’dan dolayı. Büyüklerimizonu çok sevmiş.” diyor.Köyden ayrıldıktan sonra KanuniSultan Süleyman’ın 500. doğum günündeyani 1994’te Zigetvar yakınlarındayapılan Macar-Türk DostlukParkı’na uğruyoruz. Zigetvar kale komutanıZrinyi Miklos ve Kanuni SultanSüleyman’ın heykelleri var yan yana.