co⁄raf‹ b‹lg‹ s‹ - Anadolu Üniversitesi

2. Ünite - Mekânsal Düflünme45Okuma Parças›CBS ile e¤itimin birçok faydalar› vard›r. Bunlardan biriö¤renci merkezli bir e¤itime olanak tan›mas›d›r. Özellikleson y›llarda e¤itim sistemi ö¤retmen merkezli e¤itimdenö¤renci merkezli e¤itime yönelmifltir. Dikkatindaha çok bireysel ve grup çal›flmalar› üzerinde yo¤unlaflt›¤›ö¤renci merkezli yöntemlerde ö¤renciler yarat›-c›l›¤a, problem çözmeye, kendi fikirlerini gelifltirmeyeve bu fikirlerini ortaya koymaya güdülendirilmektedir(Küçükahmet, 2000: 68).Çizelge 2.1 Co¤rafi Araflt›rma Aflamalar›Co¤rafiAraflt›rmaBecerisiBasamaklar›Soru SormakCo¤rafi Kaynaklar›Belirlemeve Elde EtmeCo¤rafi Verileri‹ncelemeCo¤rafi BilgiyiAnaliz EtmeCo¤rafi BilgiyiKulluanmaYap›lacaklarBir soru sorma ya da hipotezolufltuma•Nerede konumlanm›fllard›r?•Bölgeden bölgeye nas›l bir de¤iflimgöstermektedir?Sorulara cevap vermemize yard›mc›olacak bilgi ve verileri belirleme veelde etme• Hangi konulardaki verilereihtiyac›n›z var?• Hangi zaman aral›klar›ndakiverilere ihtiyac›n›z var?Verileri CBS program›nda harita,tablo veya grafi¤e dönüfltürmeCo¤rafi incelemeyi derinlefltirme vesoruya cevap olacak bir sonucaoluflturmaElde edilen bilgi ile karar vermeCBS ile e¤itimde ö¤rencilere tekdüze bilgiler ve becerilerinverilmesi yerine bilgi edinme sürecinin içerisinedâhil edilmektedir. Ö¤renci edilgen konumdan, bilgiyielde etmek için çaba göstererek etkin konuma geçmektedir.Problem belirlenerek ö¤rencilerin bu problemikendi bulduklar› yollarla çözmeleri istenmektedir. Buaflamalarda grup çal›flmalar› da yap›labilmektedir. CBSile e¤itimde ö¤retmenin rolü ise derslerde bilgiyi verende¤il rehberlik eden kiflidir. CBS’nin kullan›m› ö¤rencilerinproblem çözme ve araflt›rma becerilerini gelifltirmektedir(ESRI, 16 Ocak 2007; Kerski, 12 Eylül 2006;Johansson, 2003: 23; Shin, 2006a: 110). Araflt›rma becerisi,ö¤rencilerin uygun sorular sorarak problemi tespitetmesi, verileri toplamas› ve hipotezleri test ederek birsonuca ulaflmas›n› kapsar. CBS kullanan ö¤renci birproblemin çözümü için önce gerekli olan verileri belirler,verilere ulafl›r ve verileri CBS program›nda kullan›-lacak forma dönüfltürür.Verileri, CBS’nin önemli bir ifllevi olan farkl› flekillerde(harita, grafik, üç boyutlu görüntü vs.) görsellefltirir veanalizler yapar. Bu analizler sonucunda bir çözümeulafl›r. Bu süreçte problem çözme ve araflt›rman›n yan›s›ra ö¤rencilerin kaynaklar› tan›ma, baflkalar›yla birlikteçal›flma, bilgiyi kullanma ve karmafl›k iliflkilerianlama gibi becerileri de geliflir. Çizelge 1’de bir CBSçal›flmas›ndaki co¤rafi araflt›rma becerisi basamaklar›görülmektedir.CBS uygulamalar› ö¤retmenlerin s›n›flar›nda yap›land›rmac›yaklafl›m› uygulamalar›na yard›m eder (Johansson,2003: 23). Yap›land›rmac›l›¤a göre bilgi, duyular›-m›zla ya da çeflitli iletiflim kanallar›yla edilgen olarakal›nan ya da d›fl dünyada bulunan bir fley de¤ildir. Tersine;bilgi, bilen (ö¤renen) taraf›ndan yap›land›r›l›r, üretilir.Bu nedenle yap›lar kifliye özgüdür (Aç›kgöz, 2004:61). Bednarz (1995: 48), CBS ile yap›land›rmac›l›k aras›ndakiiliflkiyi afla¤›daki flekilde aç›klam›flt›r.CBS mekânsal alg›y› gelifltirmektedir (Johansson,2003: 23; Audet ve Ludwig, 2000: 4). Mekânsal düflüncenin3 boyutu vard›r; mekânsal görsellefltirme,mekânsal yön tayini ve mekânsal iliflkiler. Baz› mekânsaldüflünme becerileri flunlard›r; flekilleri tan›ma,mekânsal da¤›l›m› fark etme, yön bulma, haritalar›karfl›laflt›rma, bir alan› iki boyutlu düflünebilme (haritafleklinde), iki boyutlu bir görüntüyü 3 boyutlu düflünebilmedir(Bednarz, 2004: 193).Ö¤renciler CBS ile harita ve grafik çizebilirler. BirçokCBS yaz›l›m›n›n 3 boyutlu görüntüleme ara yüzü bulunmaktad›r.Gerekli veriler sa¤land›¤›nda ö¤rencilergerçek bir alan›n 3 boyutlu görüntüsünü ve bu alanailiflkin veri taban› oluflturulabilmektedir. Böylece mekânaait verileri görsellefltirirler. Görsellefltirme sayesindeö¤renciler mekân› daha iyi alg›lamaktad›r.