ÖNYARGILARI ANLAMAK | KAYNAK DERGİSİ NO:86

Akılsız Duyguların Cezasını
Kararlar Çeker
Acar Baltaş
Remzi Kitabevi, 2015
256 sayfa
ISBN: 9789751416896
KİTAP KÖŞESİ
Akıllı İnsanlar NEDEN yanlış kararlar verir? İnsanların iyi ve
kötü kararlarını ince bir çizgi ayırır. Bu kitap hayat açısından
büyük önem taşıyan bu ince çizgiye odaklanıyor. Bilinçli ve
özgür irademizin sonucu olduğuna inandığımız seçimlerimiz
büyük çoğunlukla farkına varmadığımız dış faktörler tarafından
yönlendirilir. Hayatta verdiğimiz kararların, sinir bilimine
dayanan temellerini araştıran bu kitap, kararlarımıza etki
eden akıldışı ancak tutarlı davranışlarımızın farkına varmak,
önyargılarımızın bu süreçteki rolünü anlamak ve “düşünmeden
düşünmek” yerine “yanılmadan karar vermek” için değerli bir
kılavuz niteliğindedir.
Noise: A Flaw in Human
Judgment
Daniel Kahneman,
Olivier Sibony,
Cass R. Sunstein
Little, Brown Spark, 2021
464 sayfa
ISBN: 9780316451406
Matematikte birbirine eşdeğer iki tür hatadan söz edilir. Önyargı
hatanın ortalaması iken gürültü hatanın değişkenliğidir. Örneğin
bir grup yargıç sürekli olarak belirli suç türleri için çok yüksek
cezalar veriyorsa sistem önyargılıdır. Ancak aynı suçu işleyen
sanıklara çok farklı cezalar verirlerse, bu kez sistemde gürültü
veya parazit olduğu anlamına gelir. Aslında sistemler hem
önyargılı, hem de gürültülü olabilir. Ancak çoğu zaman bireyler
ve kurumlar bunun farkında değildir. Birkaç basit çözümle
gürültüyü ve önyargıyı azaltmak, böylece çok daha iyi kararlar
vermek mümkün. Bu kitapta yazarlar, tıp, hukuk, ekonomik
tahmin, adli bilim, çocuk koruma, strateji, performans yönetimi
ve personel seçimi dâhil olmak üzere birçok alanda karar
hatalarının zararlı etkilerini göstermektedir. “Noise”, birçok
çarpıcı örnek içermekte, hataları azaltma stratejilerini de ele alan
kapsamlı vakalar sunmakta ve tüm karar vericiler için bir başucu
kitabı olarak nitelendirilmektedir.
INTERNET KÖŞESİ
https://www.projectimplicit.net/
Project Implicit, örtük sosyal bilişle ilgilenen araştırmacıların
uluslararası işbirliği ve kar amacı gütmeyen bir organizasyondur.
1998 yılında üç bilim insanı – Dr. Tony Greenwald (Washington
Üniversitesi), Dr. Mahzarin Banaji (Harvard Üniversitesi) ve Dr.
Brian Nosek (Virginia Üniversitesi) tarafından kurulmuştur.
Project Implicit’in misyonu, halkı önyargı konusunda eğitmek ve
internette veri toplamak için “sanal bir laboratuvar” sağlamaktır.
Örtük çağrışımların etkisine odaklanan bilim insanları, önyargı
ve eşitsizlikler hakkındaki bilimsel bilgimizin temelini oluşturan
yüksek etkili araştırmalar üretmektedir. Sitede ziyaretçiler ırk, etnik
köken, cinsiyet, politika, engellilik ve cinsellik dâhil olmak üzere
farklı konulardaki tutumlarına yönelik araştırmalara katılabilir.
Ayrıca, kamuya açık bu veri setlerini kullanan akademik yayınlara da
ulaşmak mümkündür. İlgilenenler için çalışma materyallerini içeren
zengin bir kaynak kitaplığı da mevcuttur.
Baltaş Bilgievi | 15