Arabuluculuk Eğitim Katılımcı Kitabı 21 Kasım 2021

34
Bunun gibi gizlilik ve tarafsızlık ilkelerinin de etkisiyle, tarafların menfaat ve ihtiyaçlarına
odaklanılabilmesi, tarafların kendisini daha iyi anlatabilmesi ve özellikle duygularını
ifade edebilmesi mümkün olmaktadır. Böylelikle çözüm, tarafların ilişkisinin devamını
sağlamakta ve yeni uyuşmazlıkların önüne geçmekte; genel olarak ise toplumsal barışın
sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Zira taraflar memnun olmadıkları bir çözüm üzerinde
anlaşmak mecburiyetinde değildir. Buradaki temel amaç, geçmişe odaklanıp uyuşmazlık
nedeniyle zarar görenin tatmininden ziyade, ileriye odaklanıp her iki tarafın da mutlu
olabileceği yeni bir gelecek oluşturabilmektir.
Menfaat ve ihtiyaç odaklı yaklaşım, aşağıda açıklandığı gibi masraftan ve zamandan
tasarruf sağlayacağı için taraflara uyuşmazlığın getireceği stresi de azaltmaktadır.
Arabuluculuk sonunda yapılan anlaşmaların, gönüllü olarak yerine getirilme ve taraflar
arasındaki dostane ve sürekli ilişkileri koruma olasılığı daha yüksektir [Hukuki ve Ticari
Uyuşmazlıklarda Arabuluculuğun Belirli Yönlerine İlişkin 21 Mayıs 2008 Tarihli Avrupa
Parlamentosu ve Konseyi Yönergesi (2008/52/EC)].
Özellikle aile
uyuşmazlıkları gibi diğer
bazı durumlarda, daha
uzun sürelere ihtiyaç
duyulabilmekle birlikte;
her hâlde uyuşmazlığın
arabuluculuk yoluyla
çözülmesinde geçen
süre, davaya göre son
derece kısadır.
5.1.2 Zamandan Tasarruf
Ortada bir uyuşmazlık var ise doğru olan, bunun en kısa zamanda çözülmesidir. Sürecin
uzaması, uyuşmazlığın büyümesine ve yayılmasına sebep olabilir. Bu açıdan
arabuluculuk, oldukça avantajlı ve çok kısa sürede sonuçlanan bir yöntemdir. Zira bu
dostane çözüm yolunda görüşmeler için gerekli olan süre, pek çok durumda genellikle bir
gün veya daha kısadır. Özellikle aile uyuşmazlıkları gibi diğer bazı durumlarda, daha uzun
sürelere ihtiyaç duyulabilmekle birlikte; her hâlde uyuşmazlığın arabuluculuk yoluyla
çözülmesinde geçen süre, davaya göre son derece kısadır. Bu durum, uyuşmazlık
çözümünde zamandan tasarruf sağlamaktadır. Ancak bunun için arabulucuların zamanı
iyi yönetme becerisine sahip olmasının da rolü büyüktür.
5.1.3 Masraftan Tasarruf
Zamandan tasarruf edilen bir yöntem, masraftan tasarruf sonucunu kendiliğinden
doğurmaktadır. Arabuluculuk, uyuşmazlığı en fazla haftalarla, günlerle ve hatta saatlerle
basit bir şekilde çözmeyi hedeflediği için, ekonomik bir yöntemdir. Buna ilave olarak,
arabuluculuk için yapılan masraflar ve maruz kalınan yıpranma, dava için yapılan masraf
(yargılama giderleri) ve yıpranmaya göre son derece azdır. Bu durumda, arabuluculuğun
taraf maliyeti, davaya göre daha az olabilmektedir.
5.1.4 Kontrolün Taraflarda Olması
Arabuluculukta çözüm, her durumda tarafların kontrolündedir. Dolayısıyla, tarafların ne
beklemedikleri ne de kabul etmeyecekleri bir çözüm ile karşılaşmaları mümkündür. Zira
iradilik ilkesi gereği taraf, sulhe ulaşma konusunda serbest iradeye sahiptir ve ancak
kendisini tatmin edecek bir çözümü kabul edecektir. Bir başka ifade ile bir çözümü kabul
edip etmeme veya çözüm konusunda anlaşılmışsa, bunun içerik ve şartları hakkında
karar verme yetkisi, tamamen taraflara aittir. Yargılamada uyuşmazlık, hakem veya
hâkim kararı ile sonuçlandığı için çözüm, genellikle bir tarafı ve bazı hâllerde her iki tarafı
da tatmin etmemektedir.
Arabuluculukta ise kontrol tamamı ile taraflarda kalmaktadır. Bunun bir sonucu olarak
tarafın, anlaşmayı ve şartlarını kendisi oluşturduğu için, bu anlaşmaya sadık kalma
ihtimali artmaktadır.