97E-Dergi

B A Ş Y A Z I
Ocak -2022
YEMEKÇİNİN
ADI YOK
Engin GÜNER
eguner@tamamutfak.com.tr
Yemeklerin hazırlanıp, aynı
yerde tüketildiği restoran,
lokanta, kebapçı, kafe vb.
işletmelerle, yemeklerin
yine aynı yerde üretilip servis
edildiği kamu ve özel
yemekhaneleri de TOPLU
TÜKETİM İŞLETMESİ olarak
adlandırmıştır.
Gıda mevzuatı, yemek üretip-taşıyan firmaları;
HAZIR YEMEK, TABLDOT YEMEK ÜRETEN
İŞYERLERİ olarak tanımlamış (5996 Sayılı Kanun
Ek-1), ancak kayıt aşamasında bu kavramı
sahipsiz bırakmıştır.
Yemeklerin hazırlanıp, aynı yerde tüketildiği
restoran, lokanta, kebapçı, kafe vb. işletmelerle,
yemeklerin yine aynı yerde üretilip servis
edildiği kamu ve özel yemekhaneleri de TOPLU
TÜKETİM İŞLETMESİ olarak adlandırmıştır.
Bu iki tip işletme arasındaki temel fark ise;
yemeklerin üretilip aynı yerde servis edilmesi
az riskli olarak değerlendirilirken, başka bir
yere taşınmasının gıda güvenliği açısından risk
faktörünü arttığı öngörüsüyle, ilave normlar
getirilmiştir.
Gıda Kayıt Yönetmeliği’nin getirdiği bir diğer
şart da; işletme kayıt belgesinin, üzerinde yazılı
ticaret unvanı, gerçek ve tüzel kişi, işletme
adresi ve faaliyet konusu için geçerli olacağıdır.
Yıllardan beri anlattığımız ve yukarıda üç paragrafta
özetlediğimiz hususlardan da anlaşılacağı
üzere, toplu yemek üretimi ve dağıtımı yapan
YEMEK FABRİKASI olarak adlandırabileceğimiz
gıda kayıt belgesi yeterlilik ve normlarına
sahip olan işletmeler dışında, taze yemek
üreten hiçbir işletme ya da dağıtıcı yemek
taşıyamaz.
Yıllardan beri yazıp, çizdiğimiz gibi önüne
gelen yemek büfe, restoran, lokanta, kebapçı,
dürümcü, dönerci, pizzacı, hamburgerci, marketçi,
lojistik firmaları yemek taşıyor. Bunlar
yasalara uygun olmadığı gibi, bu konuda hiçbir
denetim ve yaptırım olmadığı gibi, üstüne
üstlük pandemi kapsamında sokağa çıkma
kısıtlamalarının bulunduğu dönemlerde, İçişleri
Bakanlığı genelgeleriyle kısıtlama muafiyeti
getirilerek, bu kanunsuz faaliyetler devlet eliyle
teşvik de edilmiştir.
İşyerine, kurum veya kuruluşa yemek alacak
yönetici yasal olarak hangi nitelikteki firmadan
yemek alabileceğini/alamayacağını biliyor mu?
Hiç zannetmiyorum. Neden mi, çünkü sistem
bunun üzerini o kadar örtmüş ki, İşletme Gıda
Kayıt Belgesi’ne bakarak bunu anlayabilmek
mümkün değil. Neden mi?
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine
Dair Yönetmelik, kayıt kapsamındaki işletmelerin
faaliyet konularını toplamda 6 başlık
halinde belirlemiştir. Bunlar;
1. Gıda üretimi yapan işletmeler,
2. Depo, gıda satış ve diğer perakende faaliyet
gösteren işletmeler,
3. Toplu tüketim işletmeleri,
4. Yerel marjinal ve sınırlı faaliyetler
kapsamındaki işletmeler,
5 İstisnai hükümlere göre faaliyet gösteren
işletmeler
6. Ekmek, ekmek çeşitleri, sade pide üreten
işletmelerdir.
Gıdayı ithal eden, üreten, işleyen, depolayan,
nakliyesini yapan, nihai tüketiciye satış ve arz
aşamalarından herhangi bir faaliyeti yürüten
gerçek ve tüzel kişiler (onaya tabi ürünler için
onay belgesi) gıda kayıt belgesi almak zorundadır.
Bu belge verilen gıda işletmesi, internet
üzerinden herkese açık Tarım ve Orman Bakanlığı
Gıda Güvenliği BilgiSistemi’ne (https://
ggbs.tarim.gov.tr/) kaydedilmekte, işletmenin
bilgileri ve faaliyet konusu buradan sorgulanabilmektedir.
Yukarıda yönetmelikte yer alan faaliyet konularını
yazdık. Restoran, lokanta, büfe gibi aynı
yerde yemek hazırlayan ve servis eden işletmelerin
kayıt belgelerine faaliyet konusu
olarak;TOPLU TÜKETİM İŞLETMELERİ yazılmaktadır.
Peki, Yemek Fabrikası olarak tanımlayabileceğimiz
meslektaşlarımıza ait yemek üretim
ve dağıtımını gerçekleştiren işletmelerin belgelerindeki
faaliyet konusu ne olarak yazılmaktadır?
DEPO, GIDA SATIŞ VE DİĞER PERAKENDE
FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELER…
Garabet, tam da bu noktada başlıyor. Gıda
toptancıları, bakkallar, marketler, vb. gıdayı
depolayıp, alıp, satanların da faaliyet konusu
bölümünde de aynı şey yazıyor. Biz bunu nasıl
anlayacağız? Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve
Kontrol Müdürlüğü’nün yayımladığı yönergeye
bakarak cevabımızı bulabiliriz. İlgili yönergede
“Hazır yemek, tabldot yemek üretimi faaliyet
konusuna sahip işletmeler için GGBS' ye giriş
aşamasında ÜRETİM başlığı altından "Hazır
yemek, tabldot yemek üretimi" faaliyeti seçilmeli,
ekleme aşamasında -Perakende Faaliyet
Mi- kutucuğu işaretlenmelidir” şeklinde bir
ifade bulunmaktadır.
Müşteri GGBS’ye baktığında yemek aldığı/
alacağı firmanın Yemek Fabrikası mı, yoksa
market-bakkal gibi perakende satış noktası mı
olduğunu anlayamayacak. Bunu ancak Tarım
Bakanlığı bilebilecek. Gördünüz mü garabeti?
16