MERCAN 2022- İÇ SAYFALAR (2)

Röportaj
GELECEĞİMİZE BÜYÜK TEHDİT:
ÇOCUKLUK
ÇAĞI OBEZiTESi
Özel Mercan Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Rümeysa Senanur Er,
çocukluk çağı obezitenin önlenmesinde ailenin rolü ve sorumluluğuna dikkat
çekti. Er, “aileye ve çocuğa olumlu beslenme alışkanlığı kazandırmanın ilk
adımı yağ ve şeker içeriği düşük taze gıdaların tercih edilmesidir” dedi.
Çocukluk çağı obezitesi tanısı en kolay konulan ancak tedavisi en zor olan hastalıklardan biri olarak kabul
edilmektedir. Çocukluk çağı obezitesi, giderek yaygınlaşması ve erişkin dönem obezitesinin bir öncülü olması
nedeniyle önemli bir sorundur. Obezitenin engellenmesi sağlıklı bir yaşam biçimini sürdürmeye dayanmaktadır.
Özel Mercan Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Rümeysa
Senanur Er, hazır gıda tüketiminin yaygınlaşması,
fiziksel aktivitenin azalması, dengesiz ve sağlıksız beslenmenin
tehdidi altındaki çocuklarda ortaya çıkan obezitenin
geleceğimizi de olumsuz etkilediğini vurguladı.
Sayın Er, Obezite Nasıl Oluşur? Çocukluk Çağı
Obezitesi Nedir?
Obezite, enerji alınımının enerji tüketiminden fazla
olduğu durumlarda yağ dokusunun artmasıyla ortaya
çıkan sosyal, psikolojik ve ciddi tıbbi sorunlar yaratabilen
önemli bir sağlık problemidir. Yapılan çalışmalar, aynı yaş
dilimindeki çocukların geçmişe oranla daha şişman olduklarını
göstermektedir. Çocukluk çağı obezitesi tanısı en
kolay konulan ancak tedavisi en zor olan hastalıklardan
biri olarak kabul edilmektedir. Çocukluk çağı obezitesi,
giderek yaygınlaşması ve erişkin dönem obezitesinin bir
öncülü olması nedeniyle önemli bir sorundur. Obezitenin
engellenmesi sağlıklı bir yaşam biçimini sürdürmeye
dayanmaktadır.
Sayın Er, Çocukluk Çağı Obezitesi Hangi
Hastalıklara Sebep Oluyor?
Çocukluk çağı obezitesi ile hipertansiyon, kardiyovasküler
hastalıklar, Tip 1 ve Tip 2 diyabet, karaciğer
yağlanması, glikoz intoleransı gibi birçok hastalık arasında
sıkı bir ilişki olduğu, obez kişilerde yaşam süresinin
kısaldığı, ayrıca erişkin şişmanların büyük çoğunluğunda
bu durumun başlangıcının çocukluk yaşlarına uzandığı iyi
bilinmektedir.
Sayın Er, Çocukluk Çağı Obezitesinde Ailenin Rolü Nedir?
Çocukluk yaş grubundaki obezitenin oluşmasında,
ailenin beslenme davranışı, öğün sayısı, ailenin günlük
aktivitesi, eğitim durumu ve gelir düzeyi, çocuğun aktivasyon
derecesi, hızlı hazır besin tüketiminin artması, ailelerin
enerji yoğunluğu yüksek besinleri çocukların tüketmesine
BESLENME VE DİYET UZMANI
RÜMEYSA SENANUR ER
BESLENME VE DİYET
İstanbul’da yapılan bir çalışmada 7-9 yaş arasındaki
çocukların yüzde 16,9’unun obez, yüzde 6,8’inin de
aşırı obez olduğu saptanmış ve obez çocukların diğer
çocuklara göre daha fazla televizyon izlediği ve ailenin
ilgisinin daha az olduğu bildirilmiştir.
izin vermesi gibi çevresel faktörler etkili olmaktadır. Çevresel
etmenler arasında uzun süre televizyon izlemek ya da
oturduğu yerde bilgisayar oyunları oynayıp evden dışarı
çıkmamak da bulunmaktadır.
İstanbul’da yapılan bir çalışmada 7-9 yaş arasındaki
çocukların yüzde 16,9’unun obez, yüzde 6,8’inin de aşırı
obez olduğu saptanmış ve obez çocukların diğer çocuklara
göre daha fazla televizyon izlediği ve ailenin ilgisinin
daha az olduğu bildirilmiştir.
Obez çocukların fazla yeme isteğinin ve beslenme
biçiminin aile çevresinden edinilen bir alışkanlık olduğu
çalışmalarda belirtilmektedir. Çocuklar için yemek yeme
genellikle sosyal bir durumdur. Çocuklar, aileyi, arkadaşlarını
gözlemleyerek, onları örnek alarak kendi yeme
davranışını ve tercihini oluşturur. Çocuğun yiyecek türü ve
yiyecek miktarı hakkındaki kabulleri aileyle ilgilidir. Aşırı
yeme alışkanlığı olan anne-babaların, çocukların da fazla
yedirmeye eğilimli oldukları bildirilmiştir.
Sayın Er, Aileye Düşen Görevler Nelerdir?
Çocuk, ailenin aldığı yiyecekleri tüketir. Bu nedenle
aileye ve çocuğa olumlu beslenme alışkanlığı kazandırmanın
ilk adımı yağ ve şeker içeriği düşük taze gıdaların
tercih edilmesidir. Yemeklerin televizyon karşısında değil,
aile ile birlikte sofrada yenmesi, tatlı, çikolata gibi yüksek
Röportaj
kalorili gıdaların ödül olarak kullanılmaması gerekmektedir.
Çocuklarda öncelikli hedef ağırlık kaybı değil, sağlıklı
yaşam tarzı ve yeme alışkanlıklarının kazandırılmasıdır.
Aileler çocukların kilosuna odaklanmak yerine olumlu
gelişmelerde çocuğu ödüllendirip, özgüvenini desteklemelidir.
Örneğin çocuk sebze-meyve yediğinde anne babası
veya diyetisyeninin övgüde bulunması yararlı sonuçlar
sağlayacaktır. Ailenin rolü uygun yiyeceklerin seçimi,
yemek masasına getirilen porsiyonlar, yeme sıklığı ve
öğünlerin ayarlanması, yeme hızı ve fiziksel aktivitelerin
düzenlenmesi, egzersizlerin sıklığı ve süreci alanında
yoğunlaşır. Boş vakitlere yönelik tedbirler, televizyon
seyretmekle harcanan vakitlerin sınırlandırılması gibi
zamanın kullanılış şeklini değiştirmeyi hedefler. Amerikan
Aile Hekimleri Birliği fiziksel aktivitenin her gün en az 30
dakika yapılmasını önermiştir.
Sayın Er, Çocukluk Çağı
Obezitesinin Önlenmesinde
Hangi Kurallar Uygulanmalıdır?
- Çocuk ve ergenler aileyi model
aldığı için ailenin beslenme
alışkanlıkları önemlidir.
- Aile çocuk veya ergenlerin
tedavisi boyunca sabırlı olup
pozitif düşünmeli ve çocuklarını
cesaretlendirmelidir.
- Aile porsiyonları küçültmeli
ve televizyon karşısında yemek
yememelidir. Çocuğuna örnek olmalıdır.
- Aile; çocuklarına sağladıkları yiyeceklerin
miktarlarını belirleyerek, çocukların beslenme
düzenlerini oluşturmalıdır.
- Aile çocuklarının yeme alışkanlıkları, gıda alımı,
fiziksel aktivite ve kilo değişimlerini kayıt etmelidir.
- Aile çocukların toplam TV izleme ve bilgisayar
oynama süresini 1-2 saati aşmayacak şekilde
ayarlamalıdır.
- Aile, alternatif eğlenceler, ev dışında birlikte
yapılacak aktiviteler planlanmalıdır.
- Aile ödülü takdir ve övgü ile yapmalı, yemeği
bitirmesi sonucunda çocuğunu yiyecekle (çikolata gibi)
ödüllendirmemelidir.
- Aile yüksek kalori ve yağ içeren besinleri (çikolata,
şerbetli tatlı, kızartmalar gibi) evde bulundurmamalı
ve hazırlamamalıdır.
- Aile evde meyve-sebze tüketimini arttırmalıdır.
- Aile fiziksel aktivite yaparak çocuğunu da spor
yapmaya teşvik etmelidir.
- Ailenin ilgisizliği, çocuğun önünde anne-babanın
çatışmaları, ailenin parçalanması, annenin çalışması
sonucu fast-food besinlere yönelmesi gibi etkenler
sağlıklı olmayan beslenme alışkanlıklarına ve
yeme bozuklarına neden olacağından aile bu tarz
davranışlardan kaçınmalıdır.
10 11