9 Temmuz 1937; Makyevelizmin, kemalizme dönüştürülen

Dersim'e gelmeden bir süre önce Koçgiri'nin Armudan köyünden Mıgırdıç isminde
bir ermeniyi özel amaçla İstanbul'a göndermiş, bu vasıta ile Seyyid
Abdulkadir'den talimat almıştır.
Alişir Dersim'deki konuşmalarını Türkçe yapmıştır. Dersimli'ler ve
Koçgiri'ler zazaca konuşurlar, aralarında lehçe farkı vardır. Bu sebeple Koçgiri'li
Zaza, Dersim'li Zazanın söylediğini anlıyamaz ” (6)
Dêrsim ve Koçgiri'de büyük oranda kürdçenin kurmanci lehçesi
konuşulmaktadır. Batı Dêrsim-Koçgiri bölgesinin Zara ve Hafik ilçelerinde
yaşayan kürdlerin bir bölümü “dımıli-kırmançki ” lehçesi konuşmaktadırlar. Diğer
yerleşim yerlerinde kurmanci lehçesi konuşulur. Doğu Dersim'in ilçelerinde de
her iki lehçe konuşulmakta. Alşer Efendi türkçe konuşmuş olsa o günün
şartlarında Kürdler kendisini nasıl anlayacaklardı? Ki Osmanlı İmparatorluğu’nun
resmi dili osmanlıcaydı. O, osmanlıcayla öğrenim görmüştü, türkçeyle değil.
Osmanlıca da ; kürdçe, farsça, arapça karışımdan oluşmuştu. Ermenice, rumca,
arnavutça danda kelimeler alınmıştır. Alşer Efendi, Osmanlı İmparatorluğu’nun
idari işlerini yaparken bu dili kullanıyordu. Kendi halkıyla kendi anadilini konuşur.
Kewreş ve Azgêr köylüleri tümüyle Koçgiri kürdçesini konuşurlar.
Alşer Efendi osmanlıca da yazmıştır. Şiirlerinde bu durum açıkça
görülüyor. Kendi ana dilinin kurmanci lehçesiyle de yazmıştır. Dımılki-kırmançki
yazmış olması da büyük olasılık. Bu lehçeyi bilmemesi mümkün değil. Yıllarca
dımılki lehçesini konuşanlarla iç içe yaşıyor. Alşer Efendi’nin bilinen beyitleri bu
günde Animist « Alevi » Kürdler tarafından zevkle dinleniliyorlar.
Onun şiirleri kendisi sağken basılmış. O dönemin Teşkilad-ı
Mahsusa’sı « Özel Büro » görevlileri tarafından basılan, basılmayan şiirlerine el
konulmuştur. İstihbarat, sabotaj, adam kaçırtma, öldürtmeyle, görevli olan
N.Sevgen, sömürgeciliği en doğal hak olarak gördüğü, kemalizme hizmet
sunduğu, anti-kürd olduğu için rahatlıkla Alşer Efendi’nin aleyhine yazıyor.
Kemalizmin temel prensibi; « Aslolan şey amaçtır. » Amaçların
hangi yolda elde edildiği önemli değildir. İstihbaratçıların en büyük
özelliklerinden biri de “yalan haber” yapma, bilgisizlendirme,
dezenformasyondur. Nazmi Sevgen ’de en üst komutanı Mustafa Kemal’in
makyavelist anlayışını benimsemiş bir ajan-asker olarak amaca hizmet için
bilgisizlendirmeye gidiyor. Öyle ya aldatmak isteyen biri, mutlaka aldanacak
birini bulur. Aldatmak, kandırmak, bilgisizlendirmek, en üst basamağında
M.Kemal’in bulunduğu dikta rejiminin temel kıstaslarından biridir.
“Alişir Kürtçe de şiir yazmış, şiirler söylemiştir. Bunlarda aynı
sebeple Dersim'de yer tutmamış, okunamamış, bellenememiştir. Bunun içindir ki
Alişir'in fikri faaliyeti Dersim'i çorak bulmuştur. Alişir karıştırıcı sözleri ile Ovacık
ve Hozat'ta tahmin ettiği alaka ve temayülü bulamamıştır. Dersim denizinde
fırtına ancak kendi aşiretlerinin işareti ile kopar. Zaten Dersimliler daha evvel
büyük devletlere telgraf çekerek Osmanlı hükümetinden ayrılmak istemediklerini
bildirmişlerdi” (7)
O dönem de bütün haberleşme birimleri ittihatçıların denetim
altındadır. Osmanlı’ya ait olan haberleşme birimlerinde görev alanlar İttihad-ı
Terakki’nin Angora’ya yerleşmeye başlayan kadrolarına, Kongreye hizmet
17