tc süleyman demirel üniversitesi fen bilimleri enstitüsü kobalt

5. SONUÇLAR
Yüksek lisans tezi çalışmasında iki aşamalı liç deneyleri sonrasında elde edilen temel
sonuçlar aşağıda özetlenmiştir.
• Kullanılmış HDS katalizör atığının kimyasal içeriğinin ve mineralojik bileşiminin
belirlenebilmesi için asit etkileşimi ve XRD analizleri yapılmıştır. Asit etkileşimi
analiz sonuçlarına göre kullanılmış HDS katalizör numunesinin kavurma öncesi;
%2,4 Co, %12,3 Mo ve %31 Al, kavurma sonrası ise %3,5 Co, %14,2 Mo ve %29,6
Al içerdiği belirlenmiştir. XRD analiz sonuçlarına göre kullanılmış HDS katalizör
numunesinin içeriğinde MoS2, Mo2C, Co9S8, MgAl2O4, Al2S3 bileşiklerinin varlıkları
tespit edilmiştir.
• Deneyler sonucunda elde edilen maksimum Co ve Mo kazanımlarına göre; H2SO4
ile yapılan deneyler sonucunda kullanılmış HDS katalizör numunesinden, 2 M
H2SO4 derişimi ve %8 H2O2 ilavesi ile 200 o C kavurma sıcaklığı ve 40 o C liç sıcaklığı
koşullarında 5 saat sonunda maksimum %76 Co kazanımı elde edilirken, 2 M H2SO4
derişimi ile sırasıyla %8 H2O2 varlığı ve yokluğunda, 600 o C kavurma sıcaklığı ve
80 o C liç sıcaklığı koşullarında ise 2 saat sonunda maksimum %81 Mo kazanımı elde
edilmiştir. NaOH ile yapılan deneyler sonucunda ise kullanılmış HDS katalizör
numunesinden 1 M NaOH ve sırasıyla %4 ve %8 H2O2 varlığında 300 o C kavurma
sıcaklığı ve 80 o C liç sıcaklığında 5 saat sonunda maksimum %90 Mo kazanımı elde
edilmiş ve bu koşullarda Co çözünmemiştir.
• Deneysel sonuçlar ve ANOVA sonuçları doğrultusunda kullanılmış HDS katalizör
atıklarından kobalt ve molibden metallerinin hidrometalurjik bir süreç olan liç
yöntemi ile kazanımının mümkün olduğu ortaya çıkarılmıştır.
• Asit liçi (H2SO4 liçi) yönteminin her iki metalin de birlikte ve yüksek
konsantrasyon ve kazanım değerlerinde kazanılabilmesi için etkili bir süreç olduğu
belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre asidik şartlarda daha yüksek metal
kazanımı gerçekleştirilmiş fakat alkali liç yönteminin asidik liç yöntemine göre
81