Roman nedir? Nasıl yazılır? - Derin Düşünce

Roman nedir? Nasıl Yazılır?
Anlatıcı, anlattığı hikâyenin ya içindedir ya da dışındadır ana düşüncesini elde etmek için, bu tarifler
arasındaki sınırlayıcı ve karışık özelliği dikkate almamız gerekir.”[15]
Anlatım türleri şunlardır: “Sahneleyici, panoramik anlatım (konu dışı anlatımları) ve doğrudan
anlatım. Romancı, iç, monolog veya tasvir yöntemleriyle kahramanlarını tanıtabilir.[16] “İç monolog
yöntemi ve başkahraman bağlı olarak “subjektif bakış açısı” sınırlı bakış açıları tarzı olarak yazarın
romanda bakış açısı değişebilir “eğer iyi bir sonuç alınabiliyorsa, romancı bakış açısındaki değişiklikler,
romanda olay sınırlarının dolayısıyla bilgi alanlarının genişliğinin ve daraldığının bir belirtisidir.[17]
Romanın bakış açısı ve anlatımına dair soruları şöyle sıralayabiliriz:
” 1.Okuyucuya hikâyeyi kim anlatmaktadır? (üçüncü veya birinci tekil şahısta yazar mı, birinci tekil
şahısta karakter mi yoksa görünüşte hiç kimse mi?)
2.Hikâyeci, hikâyesini hangi bakış açısından anlatmaktadır? (olaylara dışardan mı bakmaktadır, roman
dünyasını bir daire gibi düşünürsek, hikâyeci çeperde mi, yoksa merkezde midir; yoksa sık sık bu
dünyaya farklı bakış açılarından mı bakmaktadır?)
3.Hikâyeyi okuyucuya iletmek için, hikâyeci, hangi bilgi aktarma vasıtalarını kullanmaktadır? (yazarın
sözlerini, düşüncelerini, izlenimlerini, duygularını mı, esas karakterin söz ve davranışlarını mı, yoksa
esas karakterin düşüncelerini, izlenimlerini, duygularını mı kullanmaktadır? Karakterlerin ruh
durumları, içinde bulundukları sosyal ortam ve durumlar, bu üç yoldan hangisi veya üçünün de
kullanılmasıyla mı okuyucuya aktarılmaktadır?)
4.Hikâyecinin, okuyucu ile hikâyesi arasına koyduğu mesafe nedir? (yakın mı; uazk mıdır; yoksa bu
mesafe değişken midir?)
Esas fark, hikâyeyi anlatma ve sahneleme tekniklerinin yarattığı bir fark olduğuna göre, cevaplarımız
iki aşırı uç arasında sıralanacaktır; hükümden genellemeye; durumu açıklamaktan, sergilemeye;
hikâye etmekten, dramatik bir şekilde sunmaya; açıkça ifade etmekten, imâ yoluyla anlatmaya; soyut
fikirlerle ifadeden, somut imajlarla canlandırmaya kadar pek çok teknik kullanılabilir.”[18]
Hikâyeyi kim anlatmaktadır? Hikâyeyi anlatan kişiler anlatıcı tipleri karşımıza Gözlemci Ben, Roman
Başkişisi Ben, Üçüncü tekil kişi (O), İkinci çoğul kişi(Siz), Çok Bakış Açılı Hikâyeci, Tek Bakış Açılı
Hikâyeci, Dramatik Metot ve Fotoğraf Tekniği olarak sıralanabilir. “Hikâyenin birinci (ben) veya
üçüncü tekil şahıs (o) zamirlerinin açısından anlatılması ve romanları buna göre gruplaştırmak,
hikâyecinin kendine has nitelikleri, eserin yaratmak istediği estetik tecrübeyle ilgisi bakımından iyice
sınırlanıp belirtilmedikçe, bize önemli bir şey ifade etmez. Hikâyeyi birinci tekil şahsın bakış açısından
vermenin, bazen çok sınırlayıcı olduğu bir gerçektir; eğer eserde birinci tekil şahıs ‘ben’ roman
dünyası içinde her şeyi bilebilecek durumda değilse, yazar ihtimal kanunlarını zorlamak durumunda
kalabilir.”[19]
GÖZLEMCİ BEN: Gözlemci hikâyeci, hikâyede karakterlerden biridir ve olaylara az çok karışır, roman
karakterleriyle tanışır, okuyucuya birinci tekil şahıs zamiri ‘ben’in bakış açısından hitap eder. Ayırıcı
özelliği, yazarın, roman karakterleriyle ilgili her şeyi bilme imtiyazından vazgeçmesinden ve gözlemci
hikâyecinin okuyucuya gözleyebildiği kadar bilgi sunmasına izin vermesidir. Okuyucu, gözlemci
hikâyecinin duygu, düşünce ve izlenimlerini durmadan hareket eden bir bakış açısından
öğrenebilir.[20]
www.derindusunce.org Fikir Platformu
60