Olgu Sunumu Medial Calcific Sclerosis (Mönckeberg) Case Report

Maltepe Tıp Dergisi/ Maltepe Medical Journal 

Cilt 5 Sayı 1 / Temmuz 2011 

1

Önsöz 

Bir bilimsel çalışma ancak yayınlandığı zaman bir değer oluşturur. Böylece paylaşılır, eleştiri 

ortamına açılır, kaynak gösterilebilir. 2009 yılında yayınlamaya başlayan MALTEPE TIP DER- 

GİSİ ülkemiz bilim insanları tarafından kabul görme konusunda kararlı ve sağlam adımlarla 

ilerlemektedir. Halen Üniversitemiz WEB sitesinde dergimizde yayınlanan makaleler görüntülenebilmektedir. 

Öncelikli amacımız: 

ONLİNE MAKALE SİSTEMİ’ne geçmek, böylece yayınları online sistem üzerinden toplamak 

ve değerlendirmektir. 

Bu sistemle toplanan makaleler uluslararası kriterlere ve ULAKBİM - Türk Tıp Dizini kriterlerine 

uygun olarak sisteme alınabilecek ve arşivlenebilecektir. 

Değerli hekimlerimizin dergimize katkılarını bekler, tüm hekimlerimizi ve dergimizin yayınlanmasına 

katkıda bulunan kişileri saygı ve sevgi ile selamlarım. 

Prof.Dr.Attila SAYGI 

Maltepe Üniversitesi 

Tıp Fakültesi Dekanı

İmtiyaz Sahibi Dr. Kemal KÖYMEN 

Genel Yayın Yönetmeni Dr. Attila SAYGI 

Editör ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Dr. Bülent ARMAN 

Yürütme Kurulu Dr. Nesrin SARIMAN, Dr. Alpay ÖRKİ, Dr. Berna HALİLOĞLU, Dr. Alper 

KARAOĞLAN 

Yayın Kurulu Dr. Oya Uygur BAYRAMİÇLİ, Dr. Öner ÇELİK, Dr. Rahmi ÇUBUK, Dr. Berna 

HALİLOĞLU Dr. Canan HÜRDAĞ, Dr. Alper KARAOĞLAN, Dr. Manuk 

Manukyan, Dr. Alpay ÖRKİ, Dr. Nesrin SARIMAN Dr. Attila SAYGI, 

Dr. Şevki ŞAHİN, Dr. Nuri TasalI, Dr. Orhan TÜRKEN 

Dr. Fehime B. AKSUNGAR 

Dr. Osman AKDEMİR 

Dr. Sedat ALTIN 

Dr. Nüvit ALTINKAYA 

Dr. Harun ARBATLI 

Dr. Bülent ARMAN 

Dr. Oya Uygur BAYRAMİÇLİ 

Dr. H. Serpil BOZKURT 

Dr. Levent ÇELİK 

Dr. Nilgün ÇINAR 

Dr. Rahmi ÇUBUK 

Dr. Bahadır DAĞDEVİREN 

Dr. Kadir DEMİR 

Dr. Uğur DEVECİ 

Baskı ve Cilt: 

Ege Basım Ege Plaza 

Esatpaşa Mah., 

Ziyapaşa Cad., No:4 

Ataşehir / İSTANBUL 

Tel: (0216) 472 84 01 

www.egebasim.com.tr 

Tıp Fakültesi Dergisi Danışma Kurulu 

Dr. Gökmen ERCAN 

Dr. Sinan EKİCİ 

Dr. Aynur EREN 

Dr. Rıfkı EVRENKAYA 

Dr. Peykan GÖKALP 

Dr. Hakan GÜNDEŞ 

Dr. Semih HALEZEROĞLU 

Dr. Berna HALİLOĞLU 

Dr. Canan HÜRDAĞ 

Dr. Ahmet ILGAZLI 

Dr. Cem KALAYCI 

Dr. Alper KARAOĞLAN 

Dr. Kubilay KARŞIDAĞ 

Dr. Sibel KARŞIDAĞ 

Tasarım: 

ATT Basım Yayın Reklam 

Org. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. 

Yalı Mah. Küçükyalı Cad. 

Ulusoy Apt. No: 44/3 

Maltepe / İSTANBUL 

Tel: (0216) 371 17 37 (pbx) 

Faks: (0216) 371 50 71 

www.attistanbul.com 

Dr. Şevket KAVUKÇU 

Dr. Abud KEBUDİ 

Dr. Öncel KOCA 

Dr. Şeref KÖMÜRCÜ 

Dr. Bahire KÜÇÜKKAYA 

Dr. Ender LEVENT 

Dr. Manuk MANUKYAN 

Dr. Ahmet MİDİ 

Dr. Nil Molinas MANDEL 

Dr. İlker ÖKTEM 

Dr. Alpay ÖRKİ 

Dr. Ümit ÖZEKİCİ 

Dr. Melih ÖZEL 

Dr. Eşref ÖZER 

T.C. Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, yılda 3 kez yayınlanan ve 

yayınlandığı tarihten (2009) itibaren hakemli dergidir. 

ISSN 1308 – 8661 

www.marmarahst.com - www.maltepe.edu.tr 

Yazışma Adresi: 

T.C. Maltepe Üniversitesi 

Tıp Fakültesi 

Feyzullah Cad. No: 39 

34843 Maltepe / İSTANBUL 

Tel: (0216) 444 06 20 

Faks: (0216) 399 00 60 

Dr. Güler ÖZTÜRK 

Dr. Esra SAĞLAM 

Dr. Nesrin SARIMAN 

Dr. Attila SAYGI 

Dr. Kamil SERDENGEÇTİ 

Dr. Gülbüz SEZGİN 

Dr. Şevki ŞAHİN 

Dr. Sadık ŞENCAN 

Dr. Selçuk ŞİMŞEK 

Dr. Nuri TASALI 

Dr. Günay TOSUN 

Dr. Orhan TÜRKEN 

Dr. M. Yaşar TÜLBEK 

Dr. Dilek YILMAZ

İçindekiler 

Contents 

Cilt 3 Sayı 2 / Haziran 2011 

KLİNİK ÇALIŞMALAR 

Küçük Çocuklarda Derin Boyun Enfeksiyonu: 39 Olgunun Retrospektif Analizi ........................................ 7 

Infections of Deep Neck Spaces in Young Children: Retrospective Analysis of 39 Cases 

Karaaslan ve Arkadaşları 

Postterm Gebelikte 3 Yıllık Klinik Sonuçlarımız; Retrospektif Çalışma ...................................................... 10 

Our Postterm Pregnancy Clinical Outcomes Of 3 Years: A Retrospective Study 

Alanbay ve Arkadaşları 

Mc Donald Usulü Serklaj Uygulaması Sonrası 5 Yıllık Klinik Sonuçlarımız ............................................... 15 

5 year clinical results: Cervical Cerclage using Mc Donald technique 

Karaşahin ve Arkadaşları 

Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Organ Bağışı Konusunda Tutumları ............................................................. 19 

Attitudes of Medical Students About Organ Donation 

Keskin ve Arkadaşları 

Kolonoskopik Polipektomide Adrenalin Enjeksiyonu Gerekli midir? ........................................................ 25 

Is Adrenalin Injection Necessary for Colonoscopic Polipectomy? 

Manukyan ve Arkadaşları 

OLGU SUNUMU 

Uterusa Pedinkülle Bağlı Omentum, Mesane Posterioru, Sol Paravesikal Alan ve 

Batın Ön Duvarından Kanlanan Dev Miyom ............................................................................................... 28 

A Giant Myoma Which is Attached to the Uterus Through its Peduncle and Receives Blood Supply from 

Omentum, Posterior Surface of Bladder, Left Paracervical Area and Anterior Abdominal Wall 


Batın Ön Duvar Endometriozisi: Olgu Sunumu ........................................................................................... 32 

Anterior Abdominal Wall Endometriosis: A Case Report 


Mastoid Kavitede Yabancı Cisim: Olgu Sunumu ......................................................................................... 36 

Foreign Body in Mastoid Cavity: Case Report 

Çiftçi ve Arkadaşları 

Ultrasonografi Eşliğinde Biyopsi ile Tanı Konulan, 

İntramural Yerleşimli Atipik Trofoblastik Tümör ........................................................................................ 38 

Intramural Atypical Trophoblastic Tumor Diagnosed by Ultrasound Guided Biopsy 


Diyabetik Ayak İle Prezente Olan Medial Kalsifik Skleroz (Mönckeberg): Olgu Sunumu ........................ 41 

Medial Calcific Sclerosis (Mönckeberg) Case Report: Diabetic Foot 

Nalbant ve Arkadaşları 

Nadir Bir İleus Olgusu ................................................................................................................................... 43 

Case Report: A Rare Ileus 


Surgical Correction of a Rare Congenital Diaphragmatic Hernia in Adult ................................................ 45 

Erişkin Yaşta Nadir Görülen Konjenital Diyafragma Hernisinin Cerrahi Tamiri 

Tezel ve Arkadaşları 

DERLEME 

Genitoüriner Enflamasyonlar Prematür Ejakülasyona(PE) Neden Olabilir mi? Yeni Yaklaşımlar ............ 48 

Can Genitourinary Inflammations Cause Premature Ejeculation? New Approaches in PE 

Ekici ve Arkadaşları

Klinik Çalışmaları 

Küçük Çocuklarda Derin Boyun 

Enfeksiyonu: 39 Olgunun 

Retrospektif Analizi 

Infections of Deep Neck Spaces in 

Young Children: Retrospective 

Analysis of 39 Cases 

Dr. Ayşe KARAASLAN/ Pediatrician in Marmara University Faculty of Medicine, Department of Pediatrics, Istanbul 

Dr. Kevser BEŞBENLİ/ Pediatrician in Maltepe University Faculty of Medicine, Department of Pediatrics, Istanbul 

Dr. Şenol CİVELEK/ Otorhinolaryngologist in Sisli Etfal Education and Research Hospital, Istanbul 

Dr. Feyzullah ÇETİNKAYA/ Pediatrician in Maltepe University Faculty of Medicine, Department of Pediatrics, Istanbul 

ÖzEt 

Amaç: Bu çalışmada, Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma 

Hastanesi kliniğinde derin boyun enfeksiyonu tanısı almış 

olan küçük çocuklar bazı klinik, laboratuar ve prognostik 

faktörler yönünden incelendi. 

Yöntem: İki yaşın altında derin boyun enfeksiyonu 

tanısı almış olan çocuklar etiyoloji ve görüntüleme 

yöntemlerinin yararı ve antibiyotik rejimlerinin etkinliği 

yönünden geriye dönük olarak araştırıldı. 

Bulgular: Çalışmaya yaşları 1-24 ay (ortalama 

11.4±6.2 ay) arasında değişen 39 çocuk alındı, Çocuklarda 

en sık rastlanan şikayetler huzursuzluk (%100) ve 

ateş (%97.4) idi. 

Hastalara intravenöz yoldan ampisin+sulbaktam 

veya sefazolin + klindamisin kombinasyonu verildi. 

Hastalardan dokuzuna (%23) cerrahi drenaj uygulandı. 

Hastalardan yalnızca birinde juguler vende tromboz gelişmesi 

dışında bütün hastalar tam olarak iyileşti. 

Sonuç: Erken çocukluk döneminde derin boyun 

enfeksiyonu olan vakalar en sık huzursuzluk ve ateş şikayetleri 

ile başvurmakta ve esas olarak etkili bir antibiyotik 

tedavisi ile tedavi edilebilmektedir. 

Anahtar kelimeler: infeksiyon, derin boyun, çocuk. 

INtRODUCtION 

Infections of the deep neck spaces (IDNS) is still 

a common entity in children especially in developing 

countries. Although recent advances in the antimicrobial 

therapy has reduced the mortality due to IDNS, delay 

in the diagnosis and treatment of these infections 

ABStRACt 

Objective: In this study, we sought to describe 

some clinical, laboratory and prognostic features of 

young children with infections of deep neck spaces 

(IDNS) in Sisli Etfal Education and Research Hospital. 

Material and methods: Young children who had 

had taken the diagnosis of infections of deep neck 

spaces were retrospectively investigated in terms of 

etiologies, utility of imaging studies and effectiveness 

of antibitic regimens. 

Results: Thirty-nine children aged 1-24 months 

(mean 11.4±6.2 months) were included into the 

study. The most common complaints of patients with 

INDS were restlessness (100%) and fever (97.4%). All 

patients have taken either ampicillin+sulbactam or 

cephazoline + clindamycin combination intravenously 

and nine of them (23%) underwent surgical drainage. 

Complete resolution was achieved in all patients 

without any complication except one child with deep 

vein thrombosis. 

Conclusion: The cases with deep neck infections 

in early childhood most commonly admit with the 

complaints of restlessness and fever and they can be 

treated essentially with antibiotics. 

Key words: infection, deep neck, children 

may lead to severe complications(1) On the other 

hand, there have been many studies regarding various 

aspects of IDNS(2); but, to our knowledge, no study 

focused on the IDNS in children under two years of age 

and the most appropriate antibiotic regimens in this 

age group. In this study we retrospectively investigated

Karaaslan ve Arkadaşları 

8 


some characteristics of infections of deep neck spaces 

in young children. 

MAtERIALS AND MEtHODS 

From January 2000 through June 2007 a total 

of 39 children younger than 24 months of age with 

the diagnosis of IDNS at the Sisli Etfal Education and 

Research Hospital, Istanbul were enrolled into the study. 

History of the illness, clinical presentation, physical 

examination, radiological findings, laboratory evaluation 

(such as complete blood counts, C-reactive protein, 

sedimentation rate, routine biochemical tests, culture 

results and PPD results), surgical drainage, antibiotic 

regimen, hospitalization period and complications 

were taken into the consideration in the study. 

The following findings were accepted in the favour 

of deep neck infections: Fever, restlessness, a mass or 

fluctiation on the neck, hepatomegaly, splenomegaly 

and lymphadenopathy. In all of the patients neck was 

investigated with ultrasonography for the localization, 

presence of abscess formation and number and size of 

lymph nodes. Blood and pus cultures were taken from 

all and surgically drained patients. 

All of the patients had also been seen by an 

otorhinolaryngolog after hospitalization and began 

to take either of the following antibiotic regimens 

intravenously before learning the culture results: 

ampicillin+sulbactam (100-150 mg/kg/day IV) or 

cephazoline (150mg/kg/day) + clindamycin (30mg/kg/ 

day)(4). The patients were followed-up both clinically 

and radiologically with regular intervals. In addition, 

complete blood counting, erytrocyte sedimentation 

rate, CRP and blood cultures were repeated on the 

third day and USG on the fifth day. 

StAtIStICAL ANALYSIS 

The study data were analyzed with NCSS 2007 

software program. Descriptive statistics were provided 

for the numeric and categorical variables using means, 

Standard deviations and percent distributions where 

necessary. Student t-test was used for comparison of 

groups consisted of independent and Chi-square test to 

compare percent distributions across levels of nominal 

variables. A p value less than 0.05 was accepted as 

statistically significant. 

RESULtS 

During the last seven years 39 patients were 

hospitalized in our hospital with the diagnosis of IDNS. 

The mean age was 11.4±6.2 months and 23 (59%) of 

these children were male. The mean period between 

the occurrence of the first symptoms and admission to 

the hospital was 4 days. The most common symptoms 

were restlessness (100%) and fever (97.5%). The 

swelling was on the right side of the neck in 15 patients 

(38.5%), on the left side in 19 patients (48.7%) and 

bilateral in 5 patients (12.8%). Ultrasonography 

revealed multiple lymphadenopathies in 26 patients 

(66.7%) and 1-3 lymphadenopathies in 13 patients 

(33.3%). Fluctuation was found in 8 of patients (20.8%) 

on the infected neck regions. Laboratory investigation 

revealed a mean 21788±7756/mm white blood cells 

with a mean neutrophil count of 13879±6840/mm. 

Mean erythrocyte sedimentation rate was 61.7±21 

mm/h and qualitative CRP measurement was high 

in all patients. Blood culture results were positive 

in 5 patients (12.8%) (Gram positive cocci in three 

patients, meticilline-sensitive Staphylococcus aerius in 

one patient and non-hemolytic streptococcus in one 

patient). 

Abscess was drained in 9 patients (23%) and in five 

of these patients (55.5%) culture results were positive 

(Streptococci in three patients and Staphylococci in two). 

One of the patients developed deep vein thrombosis, 

and she was referred to cardiothoracic surgery. The 

mean hospitalization period of the patients was 9.4±3 

(5-14) days and there was no significant differences 

between two group (p

infected regions(9-11) and infection can easily spread 

to neighborhood from here(12). 

Although most deep neck infections are 

polybacterial infections caused by both aerobic and 

anaerobic microorganisms, it is not always possible to 

document the responsible microorganisms(13) such as 

in our patients. 

Deep neck infections should be treated either 

surgically or nonsurgically just after the correct 

diagnosis has been established to prevent the bad 

prognosis (14). Nonsurgical treatment should consist of 

IV antibiotics that are either empirical, covering grampositive 

and gram-negative organisms and aerobic 

and anaerobic bacteria, including beta-lactamase 

producing organisms, or based on cultures gained from 

the abscess tissue (15). Antibiotics can be changed 

according to culture and sensitivity results. Initiation 

of antibacterial therapy in early stages of the infection 

may lead to completely healing of the infection without 

surgery in a selected number of clinically stable children 

(15,17) like our patients. On the other hand, surgical 

drainage for patients who do not improve within 48 

hours of initiation of broad-spectrum intravenous 

antibiotic should be thought (18,20) 

Since culture results in our hospital aren’t satisfactory 

in such infections we initiate empiric antibiotic regimens 

before culture results are obtained based on the former 

culture results and microorganisms resistance patterns. 

As a results of this practice we got comparable results 

from both antibiotic combinations except (9) patients 

who required surgical drainage and one patient with 

deep vein thrombosis. The number of the patients 

recovered from IDNS without surgical intervention was 

higher among our patients than those reported in the 

literature(21). 

Deep neck infections that are not correctly and 

adequately treated, those that extend to other deep 

neck spaces, and those that are complicated by a 

delay in diagnosis and treatment are at particular risk 

of complications (14). The total complication rate 

due to deep neck infections in children is about 10% 

and the most common complications are recurrence, 

thrombosis of the main of jugular vein, rupture of 

carotid artery, mediastinitis from inferior spread along 

fascial lines, and suppurative thyroiditis (1,22). As a 

severe complication, we reported deep vein thrombosis 

only in one of our patients. 

In conclusion; Deep neck infections of early 

childhood may be treated substantially only with 

antibiotics when the diagnosis is made and treatment is 

initiated early. In case of the responsible microorganisms 

can’t be determined, both of ampicillin plus sulbactam 

and cephazoline plus clindamycin seem to be equally 

effective. 


REFERENCES 

1. Goldstein NA, Hammerschlag MR. Peritonsillar, 

retropharyngeal, and parapharyngeal abscess. In: Feigin 

RD, Demler GJ, Cherry JD, Kaplan SL, editors. Textbook 

of Pediatric Infectious Diseaeses, 5 th ed. Philadelphia: 

WB Saunders:2004: 178-185. 

2. Ungkanont K, Yellon RF, Weissman JL, et al. Head 

and Neck space infections in infants and children, 

Otolaryngol. Head Neck Surg. 1995; 112 375-382. 

3. Marra S, Hotaling AJ. Deep Neck infections. Am J 

Otolaryngol 1996;17:287-298. 

4. Gal P and Reed MD. Medications. In:Behrman RE, 

Kliegman RM, Jenson HB (eds). Nelson Textbook of 

Pediatrics(16th ed.) Philedelphia, PA: WB Saunders Co, 

2000:2235-2304. 

5. Dodds B, Maniglia AJ. Peritonsillar and neck abscesses 

in the pediatric age group. Laryngoscope 1988;98:956- 

959. 

6. Craig F and Schunk J. Retropharyngeal abscesses in 

children: clinical presentation, utility of imaging and 

current management. Pediatrics2003;lll: 1394-1398 

7. Barton LL, Feigin RD. Chilhood cervical lympadenitis: a 

reapproisal. JPediatr 1974,84:846-852. 

8. Butler KM, Baker CJ. Cervical Lympadenitis. in Feigin 

RJ. Cherry JC(eds) Textbook of Pediatrics Infectious 

Diseaeses (3rd ed) Vol 1. Philadelphia: WB Saunders 

Co;1992:220-230. 

9. Brook I. Microbiology and management of peritonsillar, 

retropharyngeal and parapharyngeal abscess. J Oral 

Maxillofac. Surg 2004:1545-1550. 

10. Tom MB, Rice Dh. Presentation and management of 

neck abscess: a retrospective analysis. Laryngoscope 

1988:98:877-880. 

11. Parhiscar A, Har-el G. Deep neck abscess: a retrospective 

review of 210 cases. Ann Otol Rhinol Laryngol 

2001:110:1051- 1054. 

12. Ariji Y, Gotoh M, Kimura Y5 et al. Odontogenic 

infection pathway to the submandibular space: imaging 

assessment. Int J Oral Maxillofac Surg 2002;31:165- 

169. 

13. Storoe W, Haug RH, Lillich TT. The changing face 

of odontogenic infections. J Oral Maxillofac Surg. 2001. 

59:739. 

14. Larawin V, Naipao J, Dubey SPMS. Head and neck 

space infections. Otolaryngology-Head and Neck 

Surgery. 2006; 135, 889-893. 

15. Brougton RA, Nonsurgical management of deep neck 

infections in children. Pediatr Infect Dis 1992;11:14-18 

16. McClay JE, Murray AD, Booth T. Intravenous antibiotic 

therapy for deep neck abscesses defined by computed 

tomography. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 

2003;129:1207-1212. 

17. Plaza Mayor G, Martinez-San Millân J, Martinez-Vidal A. 

Is conservative treatment of deep neck space infections 

appropriate? Head Neck. 2001;23:126-133. 

18. Kirse DJ, Roberson DW. Surgical management 

of retropharyngeal space infections in children. 

Laryngoscope 2001:111:13-1422. 

19. Flanary VA, Conley SF. Pediatric deep space neck 

infections: the Medical College of Wisconsin experience. 

Int J Pediatr Otorhinolaryngol 1997:38:263-1271. 

20. Nagy M, Pizzuto M, Backstrom J, et al. Deep neck 

infections in children: a new approach to diagnosis and 

treatment. Laryngoscope 1997 ; 107:1627-1634. 

21. Cmejrek RC, Coticchia JM, Arnold JE. Presentation, 

diagnosis, and management of deep-neck abscesses 

in infants. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 

2002;128:1361-1364. 

22. Tan PT, Chang LY, Huang YC, et al. Deep neck infections in 

children. J Microbiol Immunol Infect.2001;34:287-292. 


9

Postterm Gebelikte 3 Yıllık Klinik 

Sonuçlarımız; Retrospektif Çalışma 

Our Postterm Pregnancy Clinical Outcomes 

of 3 Years: A Retrospective Study 

Dr. İbrahim ALANBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Hakan ÇOKSUER Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Cihangir Mutlu ERCAN Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Emre KARAŞAHİN Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Uğur KESKİN Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Mustafa ÖZTÜRK Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Aşkın Evren GÜLER Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. İskender BAŞER Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

ÖzEt 

Amaç: Kliniğimizde gün aşımı (postterm) gebelik 

nedeniyle takip ettiğimiz primigravid ve multipar olguların 

retrospektif olarak değerlendirilmesi. 

Yöntem: Haziran 2007- Eylül 2010 tarihleri arasında 

gün aşımı (postterm) gebeliği olan 182 olgunun 

demografik özellikleri, klinik ve obstetrik ultrasonografi 

bulguları ve tedavi yaklaşımları açısından retrospektif 

olarak değerlendirildi. 

Bulgular: Hastaların yaş ortalaması primigravid ve 

multiparlarda sırasıyla 26.8±2.7 yıl ve 27.1±2.4 yıl idi. 

(p>0.05). Primigravid ile multipar grubu ile karşılaştırıldığında 

amniyotik sıvı indeksi (ASİ), servikal bishop 

skoru değerlendirmesi, 1.dk ile 5. dk. APGAR skorlaması 

ve doğum ağırlığı açısından istatistiksel olarak 

fark saptanmamıştır (p>0.05). Fakat indüksiyon süresi, 

indüksiyona yanıtsızlık ve sezaryen oranları primigravid 

olgularda multipar olgulara göre daha yüksek saptanmıştır 

(p0.05). The amniotic fluid indices, 

cervical bishop scores, birth weights, 1 and 5 minutes 

APGAR scores, and of primigravidas and multiparas 

were not statistically different (p>0.05). However 

primigravidas had significantly higher induction 

periods, unresponsiveness to induction, and cesarean 

rates than multiparas(p

GİRİş 

Gebelik haftası perinatal prognozun en önemli 

belirleyicisidir. Preterm doğumlar perinatal morbidite 

ve mortalitenin büyük kısmını oluşturmakla beraber, 

postterm gebeliklerde de artmış neonatal morbidite 

ve mortalite vardır. Ayrıca postterm gebelik doğum 

indüksiyonu kullanılması ile kolayca engellenebilir(1). 

Postterm gebelik tanım olarak gebeliğin son menstrüal 

periyodun 1. gününün 42 hafta (294 gün) veya tahmini 

doğum tarihinin 14 gün geçmesi olarak tanımlanır(2). 

Amerika Birleşik Devletleri’nde 2005 verilerine göre, 

gebeliklerin %14’ü 41 haftayı geçerken, 42. haftayı 

geçen gebeliklerin oranı %6’nın biraz altında olarak 

bildirilmiştir(3). 

Gün aşımı gebeliklere yaklaşımda herhangi bir görüş 

birliği yoktur. Bu gebelere 41-42. haftalarda doğum 

indüksiyonu uygulanmasını öneren yaklaşıma karşılık, 

yakın fetal takiple izleme tedavisi önerenler de mevcuttur(4,5). 

Gün aşımı gebeliklerde, fetal biofizik profil 

(FBP)’in antepartum fetusun değerlendirilmesinde 

güvenli bir yöntem olduğu ve umbilikal kord kan gaz 

değerleri ile yüksek korelasyon gösterdiği kanıtlanmıştır(6,7). 

FBP uygulaması zor ve zaman alıcı olduğundan 

geniş hasta gruplarında, rutin bir test olarak kullanılması 

zorlaşmaktadır. Bu nedenle, modifiye biofizik profili 

adı altında, NST, fetal solunum, amniotik sıvı volümü 

ve fetal hareketin çeşitli kombinasyonları üzerinde çalışmalar 

yapılmıştır. Özellikle uygulanışının kolay ve 

prediktif değerinin yüksek olması nedeni ile “NST” ve 

“Amniotik sıvı volümü” kombinasyonu üzerinde durulmaktadır. 

Ancak modifiye biofizik profilin yeterliliği ve 

FBP yerine kullanılabilmesi konusu tartışmalıdır(8,9). 

İntrauterin fetus için tehlike oluşturabilecek yaşam 

koşullarının belirlenmesi ve fetusun sağlık durumunun 

değerlendirilmesi postterm olan olgularda daha da 

önem taşımaktadır. Gün aşımı gebelerde maternal risk, 

intrauterin ölüm riski, perinatal asfiksi, omuz distosisi 

ve neonatal ölüm riski artmıştır(10). Perinatal mortalite 

40. haftadan sonra yükselmeye başlamaktadır ve gün 

aşımı süresi attıkça perinatal mortalite riski de artmaktadır 

(11). Postterm gebeliklerin anne ve fetus için riskler 

taşıdığı gösterilmiştir. Bu risklerden biri fetus ölümü 

olup, bir çalışmada ölü doğum 40. haftada 1/926 iken 

bu oran 42. haftada 1/769, 43. haftada ise 1/633’e kadar 

arttığı bildirilmiştir(12). 

Bu çalışmanın amacı kliniğimizde gün aşımı gebelik 

tanısı alan hastalarda tanı ve tedavi yaklaşımları açısından 

verilerin retrospektif olarak değerlendirilmesidir. 

GEREÇ vE YÖNtEM 

Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kadın Hastalıkları 

ve Doğum kliniğinde 2007- 2010 arasında gün aşımı 

gebelik tanısı alan toplam 182 olgu retrospektif olarak 

incelendi. Hasta dosyalarındaki anamnez, obstetrik 


muayene, obstetrik ultrasonografi kayıtları gibi bilgiler 

toplandı. Olguların yaş, parite, doğum ağırlığı, APGAR 

skorları, doğum şekli, NST, ultrasonografik bulgular maternal 

(puerperal enfeksiyon, vajinal laserasyon, servikal 

laserasyon, postpartum hemoraji, plasental rest varlığı) 

ve perinatal komplikasyon (mekonyum aspirasyonu, 

respiratuar distres sendromu (RDS), fetal asfiksi, APGAR 

5.dk skor düşüklüğü) oranları retrospektif olarak değerlendirildi. 

Hastaların partogramları ile başlangıç vaginal 

muayene bulguları (Bishop skorlamasına göre), doğum 

indüksiyon metodları, indüksiyon süreleri ve indüksiyona 

başarısızlık oranları primigravid ve multipar olarak 

ayrılarak kaydedilmiştir. Amniyotik sıvı indeksi(ASİ) 

4 kadrandaki fetal ekstremite ve kordon olmayan en 

derin sıvı ceplerinin dikey eksen uzunluklarının toplamı 

tekniği ile hesaplanmıştır. Tüm olgulara eylem öncesinde 

ve eylem esnasında elektronik fetal monitorizasyon 

uygulanmıştır. Kardiotokografide taşikardi, geç deselarasyon, 

variyabilite azalması, komplike variyabl deselerasyonlar, 

uzamış bradikardi varlığı patolojik olarak yorumlanmıştır. 

Maternal ve fetal komplikasyonların olup 

olmadığı incelenmiştir. 

İStAtİStİKSEL ANALİzLER 

Tanımlayıcı veriler SPSS 15.0 kullanılarak ortalama 

± standart sapma veya oran olarak sunulmuştur. 

Gruplar arasındaki karşılaştırmalar için student -t test 

ve ki-kare testi kullanılmıştır. P0.05). APGAR 1. ve 5.dakika 

skorlaması sırasıyla 8.9±1.2, 9.0±0.5 ve 9.24±0.9, 

9.3±0.4’dir (p>0.05). Primigravid hastalarda, APGAR 

1. dk < 7’ da %8 iken multiparlarda bu oran %7 dir. 

APGAR 5 dk. < 7’da ise sırası ile %2 ve %0’dır ve her 

ikisinde de istatistiksel fark saptanmamıştır(p>0.05). 

ASİ, primigravid ve multiparlarda sırasıyla 9.4±4.3 ve 

9.6±4.7’dir (p>0.05). Bishop skoru indüksiyon öncesi 

primigravidlerde 6.8±0.9 ve multiparda 6.9±0.7’dir 

(p>0.05). Doğum ağırlığı ortalaması primigravid ve 

multiparlarda 3534.5±389.0 ve 3617.2±360.4 olup istatistiksel 

fark yoktur (p>0.05). Doğum ağırlığına göre 

primigravid ve multipar olgular karşılaştırıldığında, doğum 

ağırlığı 4000 gr altında olan olgular sırasıyla %72 

ve %70, doğum ağırlığı 4000-4500 g olanlar sırasıyla 

%16 ve 17, doğum ağırlığı 4500 g üstü olan olgular 

ise sırasıyla %3 ve %4 olup gruplar arasında istatistiksel 

fark saptanmamıştır (p>0.05). Primigravid olguların 

%64’ü normal vaginal yolla, %36‘sı ise sezaryen ile 


11


12 


doğum yapmış olup, multipar olguların %93’ü normal 

vaginal yolla, %7’si ise sezaryen ile doğum yapmıştır. 

Primigravid olgularda multipar olgulara göre normal 

doğum oranları düşük, sezaryen oranları yüksek olup 

istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p0.05) (Tablo 2). 

tARtIşMA 

Gün aşımı olan gebelikler artmış fetal morbidite ve 

mortalite ile ilişkili olarak hem anneyi hem de izleyen 

hekimi endişelendiren bir durumdur(13). Bu endişe de 

hastayı ve hekimi gebeliğin bir an önce sonlandırılmasına 

yöneltmektedir. Servikal matürasyonun yeterli olmadığı 

durumlarda oksitosin indüksiyonu başarılı olamamakta 

ve sezaryen oranı artmaktadır. Geniş hasta 

serisi üzerinde yapılan bir çalışmada elektronik fetal 

monitorizasyon (EFM) ile izlenmiş ve perinatal sonuçlarda 

iyileşme anlamında değişiklik olmadığı gibi sezaryen 

oranlarında artış saptanmıştır(14). Primigravidlerde 

postterm doğum ilerlemeyen travay nedeniyle daha 

yüksek sezaryen oranları ile sonuçlanmaktadır. Postterme 

giden primigravidlerde artmış uterin disfonksiyon 

mevcuttur. Uterin disfonksiyon da artmış sezaryen 

insidansı ile ilişkili olup ve başarısız indüksiyon ile 

sonuçlanmaktadır(15). Başka bir araştırmada servikal 

olgunluğu sağlamak için yapılan girişimler sonrası elektif 

indüksiyon yapılanlarda latent faz ve erken aktif faz 

Primigravid (n=106) Multipar(n=76) p 

Ortalama±SS, % Ortalama±SS, % 

Hasta yaşı (yıl) 26.8±2.7 27.1±2.4 NS 

APGAR 1.dk 8.9±1.2 9.0±0.5 NS 

APGAR 1.dk

tablo 2: Postterm olgularda maternal ve perinatal sonuçlar 

Maternal Sonuçlar Primigravid Multipar P 

(n=106) (n=76) 

Puerperal İnfeksiyon %1 %1 NS 

Vaginal Laserasyon %4 %3 NS 

Servikal Laserasyon %1 %1 NS 

Postpartum hemoraji %5 %4 NS 

Rest Plasenta %2 %1 NS 

Perinatal Sonuçlar 

Mekonyum aspirasyonu %1 0 NS 

RDS 0 %1 NS 

Asfiksi %1 0 NS 

RDS: Respiratuar Distres Sendrom 

daha yavaş gözlenmiştir. Bu grup vakaların sezaryen 

olma riskleri 3,5 kat artmıştır(16). Elektif indüksiyon yapılan 

primigravidlerde sezaryen riskinin arttığı ve bu riskin 

artışına hekimin de etkisi olduğu bulunmuştur(17). 

İndüksiyon yapılan primigravidlerde sezaryen oranları 

%13.7’den %36’ya kadar yükselme göstermiştir .Gestasyonel 

yaş ve maternal yaşın artması ile risk daha da 

artmaktadır(18). Bizim çalışmamızda oksitosin indüksiyonu 

uygulanan gruptaki gebelerde fetal distrese bağlı 

sezaryen oranı yüksek olup, oksitosin grubundaki olgularda 

dozun rutin arttırılması ve NST’de deselerasyon 

görüldüğünde hemen sezaryen tercih edilmesi, yüksek 

sezaryen oranının nedeni olabileceği düşünülmüştür. 

Gebelik süresinin doğru olması postterm gebelik 

tanısı için kritik öneme sahiptir. Bir çalışmada gebelik 

süresinin ultrasonografi ile doğrulanması ile ortalama 

postterm gebelik insidansı %12’den %3’e azaldığını 

göstermiştir(19). Çünkü kadınlarda oligo-ovulatuvar 

sikluslar ve gecikmiş ovulasyon daha sık olarak görümekte 

ve bu olgular son menstrüel periyoda göre daha 

erken gebelik haftasının hesaplanmasına yol açmaktadır. 

Yine erken gebelik haftasındaki ultrasonografi ile 

ikinci trimester ultrasonografisi gebelik süresinin hesaplanmasında 

postterm gebelik tanısını %13’den %5’e 

düşürmektedir(20). 

Travayda mekonyum pasajı, gün aşımı fetüste termdeki 

bir fetüse göre daha fazladır. Mekonyum pasajının 

etyolojisi henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Ancak 

fetal gastrointestinal matürasyon ve intestinal polipeptidler 

üzerinde durulmuştur(21). Ancak bugün için en 

çok kabul edilen mekanizma fetal hipoksiye bağlı artmış 

intestinal peristaltizm artışıdır. Mekonyum pasajı 

direk fetal asfiksi ile ilişkili olmadığı halde eğer doğumda 

aspire edilirse peripartum asfiksiye katkıda bulunabilmektedir. 

Mekonyum aspirasyonu şiddetli kimyasal 

pnömonitis tablosuna neden olarak hipoksi,hatta ölüme 

bile yolaçabilmektedir(22). Vokal kordların altında 

mekonyum bulunması, patolojik NST traseleri, APGAR 


5. dk skorunun ≤6 olması mekonyum aspirasyon sendromu 

için anlamlı risk faktörleri olarak gösterilmektedir(23). 

Araştırmamızda beklenildiği gibi gestasyonel 

haftanın artması ile amniyotik mayinin mekonyumla 

boyanma olasılığı artmıştır ve çalışmamızda primigravid 

olgularda %26,multipar olgularda %25 oranında amnion 

mayi mekonyum ile boyanmış olarak saptanmıştır. 

Ancak hiçbir yenidoğanda mekonyum aspirasyon sendromu 

tablosu gözlenmemiştir. 

Miad aşımı gebelikler muhtemelen bozulmuş uteroplasental 

dolaşım nedeniyle artmış perinatal morbidite 

ve mortalite oranları ile ilişkilidir. İndüksiyonla 

müdahale edildiğinden dolayı bu oranlar düşme eğilimindedir. 

Fakat gebeliğe müdahalenin zamanlaması ile 

ilgili tartışmalar devam etmektedir. Müdahalesiz bir gebelik 

takibinde olguların %24’ünde 41.gebelik haftasında, 

%11’i 42.gebelik haftasında, %5’i ise 43.gebelik 

haftasında halen doğurmamış olacaktır (24). Diğer 

taraftan 42. gebelik haftasından sonra ölü doğum iki 

katına çıkacaktır. Chauhan ve arkadaşlarının çalışmasında 

oligohidroamnios ile 5.dk APGAR


14 


tomik engeli olmayan gebelere indüksiyon ile müdahale 

edilmesi, primipar olgularlarda başarısızlık oranlarının 

multiparlara oranla bir miktar daha yüksek olduğunun 

göz ardı edilmemesi gerektiğini düşünmekteyiz. 

KAYNAKLAR 

1. Aaron B. Caughey, Victoria V. Snegovskikh, Errol R. 

Norwitz,Postterm Pregnancy: How Can We Improve 

Outcomes?. Obstetrical and Gynecological survey 

2008; 63; 715- 724. 

2. American College of Obstetricians and Gynecologists. 

Management of postterm pregnancy. Washington, 

DC; ACOG; 2004. ACOG Practice Bulletin 

No. 55. 

3. Martin JA, Hamilton BE, Sutton PD, et al. Births: 

final data for 2005. Natl Vital Stat Rep 2007; 56:1– 

103. 

4. Lagrew DC, Freeman RK. Management of postdate 

pregnancy. Am J Obstet Gynecol. 1986; 154: 8- 13. 

5. Sims ME, Walther FJ. Neonatal morbidity and mortality 

and long-term outcome of postdate infants. 

Clin Obstet Gynecol. 1989; 32: 285- 293. 

6. Manning FA, Snijders R, Harman CR, Nicolaides 

K, Men- ticoglous S, et al: Fetal biophysical profile 

score. VI. Correlation with antepartum umbilical 

venous fetal PH. Am J Obstet Gynecol. 1993; 169: 

755-763. 

7. Vintzileos AM, Fleming AD, Scorza WE, Wolf EJ, 

Balducci J, et al: Relationship between fetal biophysical 

activities and um bilical cord blood gas values. 

Am J Obstet Gynecol 1991; 165:7 07-13. 

8. Eden RD, Seifert LS, Kodack LD, Trofatter KF, Killam 

AP, et al: A modified biophysical profile for antenatal 

fetal sur veillance. Obstet Gynecol. 1988; 71: 

365-369. 

9. Ocak V, Şen C, Madazli R: Is fetal biophysical profile 

with all parameters needed? J Matem Fetal Invest 

1994; 4: 37-41. 

10. James D, Steer J,Weiner C, Gonik B.Cesarean Section: 

High Risk Pregnancy Management Options: 

2005 p 1376. 

11. R,D Eden, LS Seifert, A Wieneger et al. Prenatal 

characteristics of uncomplicated postdate pregnancies. 

Obstet Gynecol. 1987; 69 : 296- 299. 

12. Cotzias CS, Paterson-Brown S, Fisk NM. Prospective 

risk of unexplained stillbirth in singleton pregnancies 

at term: population based analysis. BMJ 1999; 

319: 287– 288. 

13. Naeeye Rl. Causes of perinatal mortality excess in 

prolonged gestation. Am J Epidemiology. 1978; 

108: 429- 433. 

14. James D, Steer J,Weiner C, Gonik B.Critical Evaluation 

of Fetal Assesment Methods :High Risk Pregnancy 

Management Options Philedelphia, 2005, 

Seunders.: 229- 239. 

15. Boyd ME, Usher RH, McLean FH, Kramer MS. Obstetric 

consequences of postmaturity. Am J Obstet 

Gynecol. 1988 158: 334- 338. 

16. Vahratian A, Zhang J, Troendle JF, Sciscione AC, 

Hoffman MK. Labor progression and risk of cesarean 

delivery in electively induced nulliparas. Obstet 

Gynecol. 2005; 105: 688. 

17. Luthy DA, Malmgren JA, Zingheim RW Cesarean 

delivery after elective induction in nulliparous women: 

the physician effect. Am J Obstet Gynecol. 

2004; 191: 1509- 1510. 

18. Heffner LJ, Elkin E, Fretts RC. Impact of labor induction, 

gestational age, and maternal age on cesarean 

delivery rates. Obstet Gynecol. 2003; 102: 

287- 293. 

19. Savitz DA, Terry JW Jr, Dole N, et al. Comparison 

of pregnancy dating by last menstrual period, ultrasound 

scanning, and their combination. Am J 

Obstet Gynecol. 2002; 187: 1660– 1666. 

20. Bennett KA, Crane JM, O’Shea P et al. First trimester 

ultrasound screening is effective in reducing 

postterm labor induction rates: a randomized 

controlled trial. Am J Obstet Gynecol 2004; 190: 

1077– 1081. 

21. Chey WY, Lee KY: Motilin. Clin Gastroenterol. 

1980; 9: 645. 

22. Me Lain CR: Amniography studies of the gastrointestinal 

motility of the human fetus. Am J Obstet 

Gynecol. 1963; 86: 1070. 

23. Meydanlı MM, Dilbaz B, Çalışkan S. Risk factors 

for meconium aspiratiom syndrome in infants 

born through tick meconium. Int J Gynecol Obstet. 

2001: 72; 9-133. 

24. James D, Steer J,Weiner C, Gonik B.Prolonged 

pregnancy: High Risk Pregnancy Management 

Options: Philedelphia, 2005, Seunders: 1376- 

1382. 

25. Chauen SP, Sanderson M, Hendrix NW et al. Perinatal 

outcome and amniotic fluid index in the 

antepartum and intrapartum. A metaanalysis. Am 

J Obst&Gynecol 1999; 181:1473-1478. 

26. Smith JH, Anand KJ, Cotes PM, Dawes GS, Harkness 

RA, Howlett TA, et al. Antenatal fetal heart 

rate variation in relation to the respiratory and 

metabolic status of the compromised human fetus. 

Br J Obstet Gynaecol. 1988; 95: 980- 989. 

27. Clark SL,Hankins GD. Temporal and demographic 

trends in cerebral palsy- fact and fiction. Am J 

Obst Gynecol 2003; 188: 628. 

28. Spencer JA, Badawi N, Burton P. The intrapartum 

CTG prior to neonatal encephalopathy at 

term:a case-control study. British J Obste Gynecol 

1997;104: 25-28.

Mc Donald Usulü Serklaj Uygulaması 

Sonrası 5 Yıllık Klinik Sonuçlarımız 

5 year Clinical Results: Cervical 

Cerclage Using Mc Donald technique 

Dr. Emre KARAŞAHİN/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Hakan ÇOKSUER/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Cihangir Mutlu ERCAN/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Aşkın Evren GÜLER/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Uğur KESKİN/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. İbrahim ALANBAY/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara.. 

Dr. Mustafa ÖZTÜRK/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. İskender BAŞER/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

ÖzEt 

Amaç: Servikal serklajın, gebelik sürecine olan etkinliğini 

ve katkısını değerlendirmek. 

Yöntem: Ocak 2005 ve Kasım 2010 tarihleri arasında 

GATA Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D.’de servikal 

yetmezlik nedeniyle Mc Donald üsulü serklaj uygulanan 

38 olgu retrospektif olarak değerlendirildi. Doğum haftaları 

ile işlem sonrası servikal uzunluk ölçümleri değerlendirildi. 

Bulgular: Toplam 38 servikal yetmezlikli olgu retrospektif 

olarak değerlendirildi. 9 vakada (%23) işlem 

sonrası 48. saatte servikal uzunluk 20 mm’nin altında 

tespit edilirken, 29 vakada (%77) 20 mm’nin üzerinde 

saptanmıştır. 24 hafta altında 3 hastada (%8) doğum 

eylemi gerçekleşirken, 24-34 hafta aralığında 9 hasta 

(%24), 34-37 hafta aralığında 16 hasta (%42), 37 hafta 

üzerinde 10 hasta (%26) izlenmiştir. 

Sonuç: 5 yıllık klinik deneyimimizde servikal serklaj 

uygulanan hastaların %68 oranında term veya terme 

yakın doğum yaptığı tespit edilmiştir. 

Anahtar kelimeler: servikal serklaj, servikal yetmezlik, 

preterm doğum 

ABStRACt 

Objective: To evaluate the efficiency of cervical 

cerclage, and its effect on the pregnancy duration. 

Materials and Methods: We have retrospecively 

evaluated the outcomes of 38 pregnant women who 

had been undergone cervical cerclage using Mc Donald 

technique between January 2005 and November 2010 

in Gulhane Military Medical Academy Department 

Of Obstetrics and Gynecology. The post procedural 

cervical length measurements and delivery weeks were 

evaluated. 

Results: Total 38 cases of cervical insufficiency were 

evaluated retrospectively. 9 (23%) cases had less than 

20 mm cervical length 48 hours after the procedure, 

while 29 (77%) cases had over 20 mm cervical length 

48 hours after the procedure. Whereas 3 (%8) patients 

delivered before 24 weeks, 9 (%23) patients delivered 

between 24–34 weeks, 16 (%42) patients delivered 

between 34–37 weeks and 10 (%26) patients delivered 

over 37 weeks. 

Conclusion: Our 5 year clinical experience showed 

that 68 % of the cervical cerclage patients delivered at 

term or near term. 

Key words: cervical cerclage, cervical insufficiency, 

preterm labor.


16 


GİRİş 

Servikal yetmezlik; serviksin yapısal veya fonksiyonel 

zayıflığına bağlı olarak, fetüsü terme kadar taşıyamaması 

olarak tanımlanmaktadır (1). Servikal yetmezlik, 

2. trimesterde tekrarlayan ve ağrısız servikal 

dilatasyonu takiben oluşmuş, geç 2.trimester yada 

erken 3. trimester gebelik kayıplarına neden olan bir 

klinik durumdur (2,3,4). İlk defa 1658 yılında Riverius 

ve arkadaşları servikal yetmezlikten bahsetmişlerdir 

(5). Spontan abortusların %0.2’sinden, tekrarlayan 

abortusların %8-15’inden sorumludur (6). Preterm 

doğumların yaklaşık %10’unundan servikal yetmezlik 

sorumludur (7). Gerçek servikal yetmezlik insidansı tam 

bilinmemesine rağmen doğum başına 1/200 ile 1/2000 

arasında olduğu düşünülmektedir (8). 

Servikal yetmezik tanısında en önemli tanı yöntemi 

anamnez ve klinik muayenedir. Tanıda gebelik öncesinde 

histerografi, servikal dilatatörler veya kateter 

balonları kullanılabilir. Gebelikte ise tanıda transvajinal 

ultrasonografi sıkça kullanılmaktadır. Transvajinal ultrasonografide, 

servikal kısalma ya da internal os’un huni 

şeklini almasını tespit etmek servikal yetersizliğin erken 

teşhisinde oldukça faydalıdır. 

Servikal yetersizliğin tedavisi cerrahidir ve zayıf serviksin 

sütürasyon ile güçlendirilmesi amaçlanmaktadır. 

Öyküye bağlı servikal yetmezlik olası tanısıyla, 1. trimester 

sonrası yapılan serklaja ‘proflaktik ya da primer servikal 

serklaj’; ultrasonografik tanıda servikal kısalık saptanması 

ve buna göre serklaj uygulanmasına ‘terapötik 

ya da sekonder servikal serklaj ’; ve fetal membranların 

vajene ilerlemesi olsun veya olmasın, klinik olarak serviksin 

dilate olması sonrasında uygulanan serklaja ‘acil serklaj 

ya da ‘tersiyer servikal serklaj’ adı verilmektedir (9). 

MAtERYAL vE MEtOD 

Ocak 2005 ve Kasım 2010 tarihleri arasında GATA 

Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D.’de servikal yetmezlik 

nedeniyle Mc Donald üsulü serklaj uygulanan 38 olgunun 

retrospektif olarak doğum haftaları ile işlem sonrası 

servikal uzunluk ölçümleri değerlendirildi. Servikal yetmezlik 

tanısı 28 olguda transvajinal ultrasonografi veya 

klinik muayene ile mevcut gebelikleri esnasında konuldu. 

10 hastanın ise önceki gebeliğinde servikal yetmezlik 

tanısı ile serklaj uygulanması öyküsü mevcuttu. 

Servikal serklaj işlemi, operasyon salonunda hastalara 

dorsal litotomi pozisyonu verildikten sonra uygulandı. 

Vulva-vajen povidon iyot ile temizlendikten sonra 

genel anestezisi altında 0 numara Mersilen tape ile Mc 

Donald usulu serklaj işlemi uygulandı. Tüm hastalara 

serklaj işlemi esnasında intravenöz yolla tek doz 1 gram 

sefazolin ile profilaksi yapıldı. Tüm vakalara serklaj sonrası 

bir haftalık süreç içerisinde akşamları kullanılmak 

üzere klindamisin vajinal krem verildi. Yine taburcu edilen 

hastalara yatak istirahati önerildi. Servikal serklajda 

kullanılan mersilen, tüm vakalardan spontan doğum 

eyleminin başlaması, planlı sezaryen seansında veya 

membran rüptürü sonrasında,özel bir gebelik haftası 

beklenmeden alındı. 

BULGULAR 

Çalışmada toplam 38 servikal yetmezlikli olgu değerlendirildi. 

Hastaların demografik özellikler tablo 1’de 

verilmiştir. Çalışma vakalarında yaş ortalaması 31.6 ± 

4.02 idi. Gravida ve parite ortalama değerleri sırasıyla 

2.7 ± 0.9 ve 0.9 ± 0.5’dir. Kabul anında yapılan değerlendirmede 

vakaların gebelik haftası ortalaması 18.1 ± 

3.5 idi. Hastaların alınan anamnezlerinden daha önceki 

gebeliklerde serklaj ve 2’nin üzerinde abortus öyküsü 

sırası ile %10 , ve %12 idi. İşlem esnasında transvajinal 

yolla yapılan servikal değerlendirmede 26 (%68) 

hastada serviks 20 mm’nin altında tespit edilirken, 7 

(%18) hastada funneling izlenmiştir. Bu hastaların 9 

(%23)’unda işlem sonrası 48. saatte servikal uzunluk 

20 mm’nin altında tespit edilirken, geriye kalan 29 

(%77) hastada serviks 20 mm’nin üzerinde saptandı. 

Doğum haftaları incelendiğinde; 3 (%8) hastada yaşamla 

bağdaşmayan 24 hafta öncesi doğum eylemi 

gerçekleşirken, neonatal mortalite ve morbidite riskinin 

yüksek olduğu 24-34 hafta aralığında 9 (%24) hastada, 

34-37 hafta aralığında 16 (%42) hastada, 37 hafta 

üzerinde 10 (%26) hasta olduğu izlenmiştir. Tüm vakaların 

doğum sonrası ortalama ağırlıkları 2565 ± 688 

gr olarak tespit edilmiştir. 1 olguda işlem sonrası erken 

membran rüptürü izlendi. 

tARtIşMA 

Servikal yetmezlik ve serklaj 60 yıllık bir klinik pratiğe 

sahiptir. Teşhis için net kriterlerin olmaması sebebiyle 

servikal yetmezliğin insidansı tam olarak bilinmemektedir. 

Bu insidans oranı 1/182’den 1/1842’e kadar 

oldukça geniş bir yelpaze içinde gösterilmiştir (2,10). 

Bugün halen en önemli tanı yöntemi geçmiş obstetrik 

hikayedir. 

Servikal yetmezliğin nedenleri; konizasyon, loop 

elektrocerrahi eksizyon işlemleri, gebelik sonlandırması 

sırasında serviksin aşırı dilate edilmesi veya obstetrik laserasyonlara 

maruz kalması gibi serviksin travmalarıdır. 

Ayrıca konjenital müllerian anomaliler, servikal kollajen 

ve elastinde yetmezlikler ve in utero dietilstilbestrole 

(DES) maruz kalmada rol oynamaktadır (11,12). 

Tanıda, klasik servikal yetmezlik; rekürren 2. veya 

erken 3. trimester fetal kayıp öyküsü, ağrısız servikal 

dilatasyon, membranların prolapsusu veya rüptürü sonucu 

immatür bir fetüsün ekspulsiyonu ile konur (10). 

Gebelik boyunca ultrasonografik teknikleri kullanarak 

prematür servikal dilatasyonu önceden tespit etmek 

için, orta düzeyde başarılı çeşitli girişimler olmuştur 

(13). Iams ve ark. daha önce preterm doğumu veya

Hastanın özellikleri Bulgular 

Hasta yaşı (yıl) 31.6±4.02 

Gravida (n) 2.7±0.9 

Parite (n) 0.9±0.5 

Gebelik haftası (hafta) 18.1±3.5 

Doğum ağırlığı (gr) 2565±688 

Servikal Serklaj Hikâyesi 10(%26) 

2 ve Üzeri Abortus Öyküsü 12(%32) 

İşlem Öncesi


18 


nancy. Am. J Obstet Gynecol 1958; 75:511. 

3. Golan A, Barnan R, Wexler S, Langer R, Bukovsky 

I,Davit MP: Incompetence of the uterine cervix. 

Obstet Gynecol Survey 1989; 44:96. 

4. Scott JR: Spontaneus abortion. (in) Denforth D 

N,Scott J R (eds): Obstetrıcs and Gynecology 5 th 

Ed, J B Lippincott Comrany, Philadelphia, 1986; 

378. 

5. Riverrius L, Culpepper N, Cole A: On barrenness, 

in: The Practice of Physik, Book 15. London, Peter 

Cole, 1658, 502. 

6. Jewelewicz R. Incompetent cervix. Pathogenesis, 

diagnosis and treatment. Semin Perinatol 1991; 

15: 156- 161. 

7. Iams JD, Jhonson FF, Sonek J, Sacks L, Gebaur C, 

SamuelsP. Cervical incompetence as a continuum: 

a study of ultrasonographic cervical length 

and obstetric performance. Am J Obstet Gynecol 

1995; 172: 1097- 1106. 

8. American College of Obstetricians and Gynecologists 

Prac¬tice Bulletin No.48. Cervival insuuficiency. 

Obstet Gynecol 2003; 102: 1091–1099. 

9. McDonald IA.Suture of the cervix for inevitable 

miscariage.J Obstet Gynecol Br Emp 1957; 64: 

346- 350. 

10. Harger JH. Comparison of success and morbidity 

in cervical cerclage procedures. Obstet Gynecol 

1980; 56: 543–548. 

11. Iams JD, Goldenberg RL, Meis PJ, Mercer BM, Moawad 

A,Das A, et al. The length of the cervix and 

the risk of spontaneous premature delivery. National 

Institute of Child Health and Human Development 

Maternal Fetal Medicine Unit Network. 

N Engl J Med. 1996;334:567-572. 

12. Shellhaas CS, Iams JD. Ambulatory management 

of preterm labor. Clin Obstet Gynecol. 

1998;41:491-502. 

13. Michaels WH, Thompson HO, Schreiber FR, Berman 

JM, Ager J, Olson K. Ultrasound surveillance 

of the cervix during pregnancy in diethylstilbestrolexposed 

offspring. Obstet Gynecol 1989; 73: 

230–239. 

14. Andrews WW, Copper R, Hauth JC, Goldenberg 

RL, Neely C, Dubard M. Second-trimester cervical 

ultrasound: Association with increased risk for re- 

current early spontaneous delivery. Obstet Gynecol 

2000; 95: 222-225. 

15. Althuisius SM, Dekker GA, van Geijn HP, Hummel 

P. The effect of therapeutic McDonald cerclage 

on cervical length assessed by transvaginal ultrasonography. 

Am J Obstet Gynecol 1999; 180: 

366–369. 

16. Kiwi R, Neuma MR, Merkatz IR, Selim MA, Lysikiewicz 

A. Determination of the elastic properties of 

the cervix. Obstet Gynecol 1988; 71: 568–574. 

17. Anthony GS, Calder AA, MacNaughton MC. Cervical 

resistance in patients with previous spontaneous 

mid-trimester abortion.Br J Obstet Gynaecol. 

1982;89:1046-1049. 

18. Rubovits FE, Cooperman NR, Lash AF. Habitual 

abortion: a radiographic technique to demonstrate 

the incompetent internal os of the cervix. Am J 

Obstet Gynecol. 1953; 66:269-280. 

19. Newcomer J. Pessaries for the treatment of incompetent 

cervix and premature delivery. Obstet 

Gynecol Surv 2000; 55: 443–448. 

20. Obido AO, Berghella V, To MS, Rust OA, Althuisius 

SM, Nicolaides KH. Shirodkar versus McDonald 

cerclage fort the prevention of preterm birth in 

women with short cervical length. Am J Perinatol 

2007, 24: 55–60. 

21. Caspi E, Schneider DF, Mor Z, Langer R, Weinraub 

Z, Bukovsky I. Cervical internal os cerclage: Description 

of a new technique and comparison with 

Shirodkar operation. Am J Perinatol 1990; 7: 347. 

22. Novy MJ, Gupta A, Wothe D, Gupta S, Kennedy 

KA, Gravetth MG. Cervical cerclage in the second 

trimester of pregnancy: a historical cohort study. 

Am J Obstet Gynecol. 2001; 184: 1447–1454. 

23. Barth WH Jr, Yeomans ER, Hankins GD. Emergent 

cerclage. Surg Gynecol Obstet 1990; 170: 323– 

326. 

24. To MS, Alfirevic Z, Heath VCF, et al. Cervical cerclage 

for prevention of preterm delivery in women 

with short cervix: Randomised controlled trial. 

Lancet 2004;363:1849-1852. 

25. Charles D, Edwards WR. Infectious complications 

of cervical cerclage. Am J Obstet Gynecol 1981; 

141:1065-1071.


tıp Fakültesi Öğrencilerinin Organ 

Bağışı Konusunda tutumları 

Attitudes of Medical Students 

about Organ Donation 

Dr. Yaşar KESKİN / Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı ABD 

Dr. Nimet Emel LÜLECİ / Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı ABD 

Dr. Murat ÇEKİN/ Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü 

DR. Egemen NURSOY/ Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İntern öğrencileri 

DR. Burcu HIZAL/ Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İntern öğrencileri 

Dr. İbrahim AKKURT / Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İntern öğrencileri 

Dr. Rıza YILMAZ/ Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İntern öğrencileri 

Dr. Ahmet BÜYÜKHATİPOĞLU/ Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İntern öğrencileri 

Dr. Mehmet KÖSEOĞLU/ Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İntern öğrencileri 

ÖzEt 

Amaç: Tıp fakültesi öğrencilerinin organ bağışı konusundaki 

tutumlarını ve tutumlarına etki eden faktörleri 

saptamak. 

Yöntem: Mayıs 2010’da, Maltepe Üniversitesi 

Tıp Fakültesinde okuyan 224 öğrenciden ulaşılabilen 

160’ına (%71. 4) (%56.3’ü erkek, %43.8’i kadın, yaş 

ortalaması 22.38±2.29) organ bağışı hakkında tutum 

ve düşüncelerin yer aldığı 25 soruluk bir anket uygulanmıştır. 

(Anket önce 1.sınıf öğrencilerinden oluşan bir 

grupta denenerek gerekli düzenlemeler yapılmıştır.) Veriler 

SPSS 11.5 istatistik programında değerlendirilmiş, 

ki kare testi ile analizleri yapılmıştır. 

Bulgular: Öğrencilerin %28. 1’i organ bağışı hakkındaki 

bilgileri TV-radyodan, %22. 5’i internetten, 

%35.6’sı okuldan, %13.8’i aile-arkadaştan öğrenmiştir. 

%7.5’unun organ naklini bekleyen, %23. 8’inin organlarını 

bağışlayan bir yakını bulunmaktadır. % 85.6’sı 

Türkiye’de organ nakli bekleyen kaç kişi olduğunu bilmediğini, 

% 61. 2’si organ bağışı hakkında yeterli bilgiye 

sahip olmadığını ifade etmiştir. Organ nakli bekleyen 

yakını olanlar ve organlarını bağışlayan yakını olanlar 

daha çok, organlarını bağışlamaya karar verince nerelere 

başvurması gerektiğini bilmektedir (%69. 4, %40.7 

ve %73.7, %38.8) (p


20 


bulmaktadır (p

layı, %11. 4’ü doktorlara güvenmediği için, %28. 6’sı 

cesede eziyet saydığı için düşünmediğini belirtmiştir. 

Katılımcıların %61.9’u dini yönden organ bağışını 

uygun bulduğunu, %90. 0’ı organlarını bağışlamadığını, 

%75.0’i tıp fakültesine başlayınca organ bağışı hakkında 

fikrinin değişmediğini, %83. 1 ’i organ naklinin 

insanlık için gerekli ve uygun bir davranış olduğunu, 

%53. 1’i organlarını bağışlamaya karar verince nerelere 

başvurması gerektiğini bilmediğini, %78. 8’i organ 

nakillerinin etkili bir tedavi yöntemi olduğunu düşündüğünü 

söylemiştir. 

Yakınlarında organ nakli alıcı/verici olanlar olmayanlardan, 

yakınlarında organ bağışlayan bulunanlar 

bulunmayanlardan daha fazla organlarını bağışlamaya 


karar verince nerelere başvurması gerektiğini bilmektedir 

(p


22 


mayanlardan, ilde ikamet edenler köy-kasaba-ilçede 

ikamet edenlerden daha yüksek oranda organlarını 

bağışlamayı düşündüklerini ifade etmişlerdir (p0.05). 

Organlarını bağışlamakla, yaş, annenin eğitim durumu, 

babanın eğitim durumu, yeterli bilgiye sahip 

olup olmama, ikametgah bölgesi, yakınlarında organ 

nakli bekleyen birinin olup olmaması, yakınlarında organ 

nakli alıcı veya vericisinin olup olmaması arasında 

anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). 

Organ bağışı hakkında yeterli bilgiye sahip misiniz? 

Evet Hayır Toplam 

n (sayı) 

Annenin eğitim durumu 

% (yüzde) n (sayı) %(yüzde) n (sayı) %(yüzde) 

İlköğretim 20 40.0 30 60.0 50 100.00 

Lise 11 24.4 34 75.6 45 100.00 

Üniversite 

π2 = 6.425 p = 0.040* df = 2 

31 39.0 33 61.0 64 100.00 

Yakınınızda organlarını bağışlayan var mı? 

Evet 22 57.9 16 42.1 38 100.00 

Hayır 

π2 = 7.499 p = 0.006* df = 1 

*p

tablo 5: Öğrencilerin dini yönden organ bağışını uygun bulma durumu 

tablo 6: Öğrencilerin organlarını bağışlama durumu 

Organlarınızı bağışladınız mı? 

Evet Hayır Toplam 

n (sayı) % (yüzde) n (sayı) %(yüzde) n (sayı) %(yüzde) 

Yakınınızda organlarını bağışlayan var mı? 

Evet 7 18.9 30 81.1 37 100 

Hayır 9 7.4 113 92.6 122 100 

π2 = 4.179 p = 0.041* df = 1 

*p


24 


(22). Organ nakli konusundaki bilgi arttıkça organ bağışlama 

oranı artmaktaydı. Bir üniversitenin psikoloji 

bölümü ile yapılan çalışmada organ bağışlamaya istekli 

olan kişilerin bu konudaki bilgilerinin isteksiz olanlara 

göre daha fazla olduğu saptanmıştır (21). Bu da organ 

bağışı konusundaki eğitimin önemli olduğunu göstermektedir. 

Organ bağışı konusunda katılımcıların öncelikli çekincelerinin 

korku olduğu (%8.1) gözlenmiştir. Yaklaşık 

15 yıl önce yapılan bir çalışmada (18) saptanan ‘vücut 

bütünlüğünün bozulması’ korkusu, aradan geçen süre 

içinde konuyla ilgili toplum eğitimine yeterince önem 

verilmediğinin göstergesi olarak kabul edilebilir. Önemli 

olan diğer bir konu da katılımcıların organ bağışını 

sağlıklı iken yapacaklarını düşünmeleri, beyin ölümü 

gerçekleştikten sonraki “kadavradan bağış” durumunu 

dikkate almamalarıdır (18,22). Ülkemizdeki organ 

bağışlarının yaklaşık %75’inin sağlıklı kişilerden yapıldığı 

dikkate alındığında katılımcıların durumunun bunu 

yansıttığı görülmektedir (7). 

Katılımcıların %78. 1’i organ bağışının etkili bir tedavi 

yöntemi olduğunu ifade ederken, %39. 4’u organ 

bağışında bulunmak istediğini belirtmiştir. Buna göre, 

katılımcıların büyük bir kısmının kendileri istekli olmasa 

da, birilerinin organ bağışında bulunması gerektiğini 

kavradıkları söylenebilir. 

Organ bağışı konusunda toplumun her kesimine yönelik 

eğitim faaliyetleri yapılmalı ve gönüllülüğün esas 

olduğunu unutmadan çekinceleri gidermeye yönelik 

çalışmalar gerçekleştirilmelidir (20, 21,22). 

KAYNAKLAR 

1. Demirhan EA. Organ Aktarmaları. Tıbbi Deontoloji 

ve Genel Tıp Tarihi. Bursa, Güneş ve Nobel Yayınları, 

1996;9-117. 

2. Yılmaz Z. Hastanelerde Organ ve Doku Bağışı Hizmetleri. 

Erciyes Üniversitesi Yayınları, No:57. Kayseri, 

1993. 

3. Edirne T. Türkiye’de organ ve doku nakli uygulamaları: 

Sonuçları ve strateji önerileri. Türkiye Klinikleri 

J Med Sci 2004;24: 261-266. 

4. Kutlay N. Yaşayanla yaşayan - etik açıdan organ 

ve doku aktarımı. Türkiye Organ Nakli Derneği II. 

Bilimsel Transplantasyon Kongresi. 1994, Ankara, 

245-255. 

5. Türk Nefroloji Derneği. Türkiye’de nefroloji-dializ 

ve Transplantasyon. No:5, s.38, 1991. 

6. Woo KT. Social and cultural aspects of organ donotion 

in Asia. Ann Acad Med Singapore 1992;21: 

421-427. 

7. Canlı mı, kadavra mı? http://www.ntvmsnbc.com/ 

news/399908.asp (Erişim tarihi: 06 Mayıs 2007). 

8. Naçar M, Çetinkaya F, Kanyılmaz D, Tokgöz B, 

Utaş C. Hekim adaylarının organ nakline bakış açıları. 

Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Derg 

2001;10: 123-128. 

9. Özdağ N. Organ nakli ve bağışına toplumun bakışı. 

C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Derg 2001;5: 46- 

55. 

10. http://www.ankarahaber.com/haber_detay. 

php?id=4600 (Erişim tarihi: 06 Mayıs 2007). 

11. Abona GM. Moral, ethical and medical values 

sacrificed by commercialization in human organs. 

In: Abouna GM, Kumar MSA, White AG (ed), 

Organ Transplantation. 1990. Kluwer Academic 

Publishers, 545-553. 

12. Evans RW. The Socioeconomics of organ transplantation. 

Transplantation Proceedings 1985;17: 

129-136. 

13. Gillon R. Transplantation and ethics. In: Thomasma 

DC and Kushner T (ed), Birth to Death: Science 

and Bioethics. 1996. Cambridge University 

Press, 112-117. 

14. Monaca AP. Comment: A transplant surgeon’s 

view on social factors in organ transplantation. 

Transplantation Proceedings.1998;21:3403-3406. 

15. Sharples LD, Roberts M, Parameshwar J, Schofield 

PM, Wallwork J, Large SR. Heart transplantation 

in the United Kingdom: Who waits longest and 

why. J Heart Lung Transplant 1995;14:236-234. 

16. Bölükbaş N, Eyüpoğlu A, Kurt P. Organ bağışı hakkında 

üniversite öğrencilerinin düşünceleri. Ondokuz 

Mayıs Üniversitesi Tıp Derg 2004;21: 73-77. 

17. Bilgel N, İrgil C, Özen Y, Beyhan E, Çağlayan H, 

Bilgel H. Sağlık personeli ve tıp öğrencilerinin organ 

bağışı, nakli ve beyin ölümü hakkındaki bilgi 

ve tutumları. Ulusal Cerrahi Derg 1994;10: 301- 

306. 

18. Bilgel H, Bilgel N, Okan N, Kılıçturgay S, Özen Y, 

Korun N. Toplumun organ bağışı karşısındaki tutumu. 

Ulusal Cerrahi Derg 1992;8: 64-68. 

19. Sanner M. A comparison of public attitudes toward 

autopsy, organ donation, and anatomic dissection. 

A Swedish survey. JAMA 1994;271:284- 

288. 

20. Council on Ethical and Judicial Affairs, American 

Medical Association. Strategies for cadaveric organ 

procurement: mandated choice and presumed 

consent. JAMA 1994; 272: 809-912. 

21. Davis RM. Meeting the demand for donor organs 

in the US. BMJ 1999;319:1382-1383. 

22. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 

Official Journal of the Turkish Society of Nephrology 

2001;10(2):123-128.

Kolonoskopik Polipektomide 

Adrenalin Enjeksiyonu Gerekli midir? 

Is Adrenalin Injection Necessary for 

Colonoscopic Polipectomy? 

Dr. Manuk N MANUKYAN/ Maltepe Üniversitesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı 

Dr. Uğur DEVECİ/ Maltepe Üniversitesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı 

Oya Uygur BAYRAMİÇLİ/ Maltepe Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı 

Dr. Melih ÖZEL/ Maltepe Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı 

Dr. Abut KEBUDİ/ Maltepe Üniversitesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı 

Dr. Melda OLTULU/ Maltepe Üniversitesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı 

Dr. Kağan GÖKÇE/ Maltepe Üniversitesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı 

ÖzEt 

Amaç: Çalışmamızın amacı snear kullanılarak yapılacak 

rezeksiyon öncesi polip tabanına adrenalin enjeksiyonunun 

gerekliliğini ortaya koymaktır. 

Yöntem: Hastalar iki grupta toplam 24’er hasta 

olacak şekilde randomize edildi. Birinci gruptaki hastalara 

rezeksiyon sadece snear ile 50 watt ayarlı koter 

yardımı ile gerçekleştirildi. İkinci gruptaki hastalara ise 

kolon sapına izotonik ile 1/10 sulandırılmış adrenalin 

enjeksiyonu sonrası polipektomi gerçekleştirildi. 

Bulgular: Her iki grupta da işlem sonrası takipte 

klinik olarak anlamlı kanamaya rastlanmadı.Adrenalin 

enjeksiyonu yapılmadan polipektomi uygulanan grupta 

bir hastaya sapta kanama sebebi ile aynı seansta kanama 

odağı koterizasyonu yapıldı. Hastalarda adrenalin 

enjeksiyonuna bağlı olarak vital bulgularda herhangi bir 

patoloji saptanmadı. 

Sonuç: Polipektomi öncesi saplı poliplerin tabanına 

adrenalin enjeksiyonu güvenilir bir yöntemdir ancak 

enjeksiyon yapılmadan da güvenle polipektomi işlemi 

gerçekleştirilebilir. 

Anahtar kelimeler: polipektomi, adrenalin, komplikasyon. 

GİRİş 

Kolon Polipleri tanım olarak kolon mukozasından 

lümene doğru gelişen kabarıklıkları ifade eder. Asemptomatik 

olabilmekle beraber rektal kanama, karın ağrısı 

ya da çok büyümesi halinde intestinal obstrüksiyona 

neden olabilirler. Kolorektal kanserlerin neredeyse tüme 

SUMMARY 

Objective: The aim of our study is to evaluate 

the need of adrenalin injection to the base of colonic 

polyps before performing polypectomy by using snear. 

Materials and Methods: The patients were 

randomized to two groups consisting of 24 patients 

in each. In one group polypectomy was performed by 

using a snear and cautery adjusted to 50 watt. İn the 

other group adrenalin diluated 1/10 was injected to the 

base of the polyp before polipectomy. 

Results: In one patient, polipectomy performed 

without adrenalin injection; bleeding had to be 

controlled by cauterization during the procedure. 

In both groups no clinically significant bleeding was 

detected afterwards. No problem was observed due to 

adrenalin injection and the vital signs of the patients 

were all normal. 

Conclusion: Adrenalin injection to the base of 

polyps before polipectomy is a safe procedure but a 

secure polipectomy also can be performed without 

adrenalin injection. 

Key words: polipectomy, adrenalin, complication 

yakını önceden var olan benign karakterdeki adenomatöz 

poliplerden köken alır (1). 

Kolonoskopi sık olmamasına rağmen ağır, ölümcül 

komplikasyonlara da sebep olabilen invaziv bir işlemdir. 

Terapötik kolonoskopinin komplikasyonları arasında en 

korkulanlar kanama ve delinmedir. Polipektomi sonra-

Manukyan ve Arkadaşları 

26 


sı kanama %2 sıklıkta görülür (2,3). Kanamanın ana 

nedeni polipin tabanındaki damarların yetersiz koagülasyonu 

veya koagülasyon akımı ile ülser oluşmasıdır. 

Antikoagülan kullanımı gibi altta yatan koagülasyon 

bozukluğu olanlarda kanamalar için yükselmiş risk olabilir. 

Elektrocerrahi kullanımı gerektiren tekniklerde kanama 

ve perforasyon riski yüksektir (4,5). Polipektomi 

sonrası kanama riskini azaltmak için birçok teknik geliştirilmiştir. 

İşlem öncesi polip tabanına adrenalin enjeksiyonu 

da bunlardan biridir. Çalışmamızın amacı snear 

kullanılarak saplı poliplerde yapılacak rezeksiyon öncesi 

polip tabanına adrenalin enjeksiyonunun gerekliliğini 

ortaya koymaktır. 

GEREÇ vE YÖNtEM 

Ocak 2009-Ocak 2011 tarihleri arasında kolonoskopik 

incelemeleri sırasında saplı polip tespit edilen hastalar 

iki grupta toplam 24’er kişi olacak şekilde randomize 

edildi. Kolonokopik inceleme sırasında saplı polip 

tespit edilen ve daha önceden onam formu imzalatılmış 

olan hastaların polipleri aynı işlem sırasında, kan sulandırıcı 

ilaç kullanan hastalarda ise ilacın kesilmesi ve kanama 

pıhtılaşma parametrelerinin normale dönmesini 

takiben ikinci bir işlem sırasında rezeke edildi. Birinci 

gruptaki hastalarda tespit edilen 29 polip sadece snear 

ile 50 watt ayarlı koter yardımı ile rezeke edildi. İkinci 

gruptaki hastalara ise kolon sapına izotonik ile 1/10 

sulandırılmış adrenalin enjeksiyonu sonrası 31 polipektomi 

gerçekleştirildi. İşlem sırasında tüm hastalar monitörize 

edildi. 

BULGULAR 

Hiçbir hastada kolonoskopi işlemine bağlı bir komplikasyon 

gelişmedi. Her iki grupta da işlem sonrası takipte 

klinik olarak anlamlı kanamaya rastlanmadı. Adrenalin 

enjeksiyonu yapılmadan polipektomi uygulanan 

grupta bir hastaya sapta kanama sebebi ile aynı seansta 

kanama odağı koterizasyonu yapıldı. Hastalarda adrenalin 

enjeksiyonuna bağlı olarak vital bulgularda herhangi 

bir patoloji gelişimi saptanmadı. 

tARtIşMA 

Kolonoskopik polipektomi 1970li yıllarda tanımlanmış 

ve popülaritesi hızla artmış olan bir yöntemdir(6,7). 

Snare polipektomide endoskopik snare ile sapından 

çepeçevre yakalanan polip, uygulanan elektrokoagülasyon 

akımı ile kesilir ve daha sonra değişik aletlerle 

tutularak kolon dışına alınır. Doğal olarak en etkin uygulanabildiği 

polipler saplı poliplerdir. Yeterli sapı bulunmayan 

poliplerde de uygulanması mümkündür. Bu 

durumda submukozaya serum fizyolojik veya serum fizyolojik 

ile seyreltilmiş adrenalin çözeltisi injekte edilerek 

polip kabartılır ve bu şekilde snare ile tutulabilecek bir 

çıkıntı elde edilir. Bu uygulama,submukozayı kabarttığı 

ve elektrogoagülasyon akımının serozal yüzeyden uzak 

kalmasını sağladığı için perforasyon riskini azaltan, submukozada 

oluşturduğu ödem ve vazokonstriksiyon nedeniyle 

de kanama riskini azaltan bir yöntemdir (8,9). 

Ayrıca yapılan çalışmalarda tabana yapılan bu enjeksiyonun 

histopatolojik materyalin yorumlanmasında 

olumsuz bir etkisi olmadığı ispatlanmıştır (10). 

Çalışmamızda da adrenalin enjeksiyonuna bağlı yan 

etki ortaya çıkmamıştır, ancak özellikle rektum distaline 

uygulanacak çözeltinin sistemik dolaşıma geçeceği asla 

unutulmamalı ve hasta mönitörizasyonu ihmal edilmemelidir. 

Kanama en çok gövdesinde büyük arteri olan pedünküle 

poliplerde görülür. Eski çalışmalarda kanamaların 

büyük çoğunluğu polipektomiden hemen sonra 

olmasına rağmen yeni çalışmalarda gecikmiş kanamalar 

yaklaşık %65 oranında bildirilmektedir. Kanama çoğunlukla 

polipektomiden sonraki ilk 24 saat içerisinde 

olmasına rağmen işlemden hemen sonra olabileceği 

gibi, 3-4 hafta sonra da olabilir. Post-polipektomik kanamaların 

önlenmesinde klips veya endoloop kullanılabilir. 

Bunların teknik olarak uygulaması zor olan olgularda 

ise polip sapına adrenalin, %50 dextroz veya 

sklerazan madde enjeksiyonu denenebilir (11-14). 

Bizim çalışmamızda her iki grup kıyaslandığında adrenalin 

enjekte edilmeksizin polipektomi yapılan grupta 

sadece 1 hastada gelişen kanama işlem sırasında 

yapılan müdahale ile kolaylıkla durdurulmuştur. Daha 

sonraki dönemlerde kliniğe yansıyan bir kanama tespit 

edilmemiştir. 

Sonuç olarak, polipektomi öncesi saplı poliplerin 

tabanına adrenalin enjeksiyonu güvenilir bir yöntemdir 

ancak enjeksiyon yapılmadan da güvenle polipektomi 

işlemi gerçekleştirilebilir. 

KAYNAKLAR 

1. Kaya Z. Terapötik endoskopik işlemler. Güncel 

gastroenteroloji 2006;10:1. 

2. Katsinelos P, Kountouras J, Paroutoglou G, et al. 

Endoloop-assisted polypectomy for large pedunculated 

colorectal polyps. Surg Endosc 2006; 20: 

1257-1261. 

3. Brandimarte G, Tursi A. Endoscopic snare excision 

of large pedunculated colorectal polyps: a new, 

safe, and effective technique. Endoscopy 2001; 

33: 854-857. 

4. Adams TL, Benjamin SB. Complications of Gastrointestinal 

Endoscopy. In: Gastrointestinal Disease: 

An endoscopic approach. Eds. A J DiMarino, S B 

Benjamine. Slack incorp., NJ, Second ed, 2002; 

39-85. 

5. Rosen L, Bub DS, Reed JF III, Nastasee SA. Hemorrhage 

following colonoscopic polypectomy. 

Dis Colon Rectum 1993; 36: 1126–1131.

6. Williams C, Muto T, Rutter KR.Removal of polyps 

with fibreoptic colonoscope: a new approach to 

colonic polypectomy.Br Med J. 1973; 1: 451-452. 

7. Wolff WI.Colonoscopy and endoscopic 

polypectomy.N Y State J Med. 1973; 73: 641- 

642. 

8. Yamaner S. Kolorektal polipler. Kolon Rektum 

Hast Derg 2007;17:1-8. 

9. Christie JP. Colonoscopic excision of large sessile 

polyps.Am J Gastroenterol 1977; 67: 430-438. 

10. M. Tuncer, A. Çelik, A. Dobrucalı, C. Davutoğlu, F. 

Hamşiroğlu, N. Bagatur, N. Damcı, K. Bal, H. Uzunismail, 

I. Yurdakul, E. Oktay.Polipektomi Öncesi 

Yapılan Endoskopik Skleroterapinin Histopatolojik 

İncelemeye Olumsuz Etkisi Var mı? Gastroenteroloji 

1996; 7 (1 Ek): 38. 


11. Özen E, Özütemiz Ö. Kolonda endoloop yardımıyla 

polipektomi. Akadem. Gastroenterol 2007; 6: 

41-43. 

12. Lishi H, Tatsuta M, Narahara H, et al. Endoscopic 

resection of large pedunculated colorectal polyps 

using a detachable snare. Gastrointest Endosc 

1996; 44: 594-597. 

13. Matsushita M, Hajiro K, Takakuwa H, et al. Ineffective 

use of a detachable snare for colonoscopic 

polypectomy of large polyps. Gastrointest Endosc 

1998; 47: 496-499. 

14. Katsinelos P, Kountouras J, Paroutoglou G, et 

al. Endoscopic mucosal resection of large sessile 

colorectal polyps with submucosal injection of 

hypertonic 50-percent dextroseepinephrine solution. 

Dis Colon Rectum 2006; 49: 1384-1392. 

Bu çalışma 2011 Kolorektal Cerrahi Kongresi’nde poster olarak sunulmuştur. 


27

Olgu Sunumu 

Uterusa Pedinkülle Bağlı Omentum, 

Mesane Posterioru, Sol Paravesikal 

Alan ve Batın Ön Duvarından 

Kanlanan Dev Miyom 

A Giant Myoma which is Attached to the 

Uterus through its Peduncle and Receives 

Blood Supply from Omentum, Posterior 

Surface of Bladder, Left Paracervical Area 

and Anterior Abdominal Wall 

Dr. İbrahim ALANBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Hakan ÇOKSUER Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Cihangir Mutlu ERCAN Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Emre KARAŞAHİN Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Uğur KESKİN Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Mustafa ÖZTÜRK Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. İskender BAŞER Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

ÖzEt 

Miyoma uteri, düz kas hücrelerinden gelişen klonal 

tümöral oluşumlardır. Leiomiyomlar uterusun en sık görülen 

benign tümörleridir. Reproduktif yaştaki kadınların 

yaklaşık %20-30’unda görülürler. 29 yaşında vierge 

olan olgumuz karında şişkinlik, ele gelen kitle şikayeti 

ile kliniğimize başvurdu. Yapılan transabdominal ultrasonografide 

uterusdan köken aldığı düşünülen, uterus 

ile mesane lateral bölgesi arasında uzanan, posteriorda 

uterus ile ksifoid arasında, batını dolduran solid kitle 

saptandı. Pedinküle miyom ön tanısı ile eksploratris laparotomi 

planlanarak miyomektomi yapıldı. Sonuç olarak, 

bu olgularda özellikle yeni oluşan vasküler yapılar 

nedeniyle çok dikkatli disseksiyon yapılması, miyomun 

lokalizasyonun net değerlendirilmesi, komşu organlarla 

olan ilişkinin doğru değerlendirilmesi ile, olası organ 

hasarları veya vasküler yaralanmalar engellenecektir. 

Anahtar kelimeler: miyoma uteri, parazitik miyom, 

pedinküle miyom 

ABStRACt 

They are clonal tumoral formations which are arisen from 

smooth muscle cells of uterine myoma. Leiomyomas are the 

most common benign tumors of the uterus. They are seen 

in 20 to 30% of women in reproductive age. Our case who 

is 29 year old and virgin women presented to our clinic with 

abdominal distention and a palpable mass. Transabdominal 

ultrasonography showed a solid mass which was thought to 

be originated from uterus and was lying between the uterus 

and lateral region of the uterus and was between the uterus 

and xphoid posteriorly and filled the abdomen. Myomectomy 

was performed with the aim of exploratory laparotomy due 

to pre-diagnosis of pedunclated myoma. In conclusion, in 

this cases, especially because of the newly formed vascular 

structures, to perform dissection cautiously, to estimate the 

localization of myoma clearly, accurate assessment of the 

relationship with adjacent organs prevent prevent possible 

organ damage or vascular injury. 

Key words: uterine myoma, parasitic myoma, peduncles 

myoma

GİRİş 

Miyoma uteri, düz kas hücrelerinden gelişen klonal 

tümöral oluşumlardır. Miyomun yapısında ekstrasellüler 

matriks proteinleri olan elastin ve kollajen artmış 

miktarda bulunur. Miyomlar lokalizasyonlarına göre 

submukozal, intramural, subserozal servikal olabilirler 

(1,2). Miyomların gelişimleri östrojen ve progesteron 

siklus değişikliklerine paralellik gösterir. Tümörün büyüme 

süreci gonadal steroidlere bağlıdır fakat tümör oluşumunda, 

bu hormonlar gerekli değildir. Leiomiyomlar 

uterusun en sık görülen benign tümörleridir. Reproduktif 

yaştaki kadınların yaklaşık %20-30’unda görülürler 

(3). Parazitik miyom; leiomiyomaların omentum veya 

komşu organların kan damarları tarafından kanlanması 

ile oluşan düz kas tümörleridir. Parazitik miyomlar nadiren 

oluşur ve diğer komşu organlarla ilişkili olarak geniş 

yelpazede semptomlarla kendini gösterebilir (4). 

Biz bu olgu sunumu ile ‘pedinküle miyom’un 

omentum, mesane ve batın ön duvarı arasında bağlantısı 

olan nadir görülen bir olgu ile pedinküle miyom- parazitik 

miyom teorisi ve parazitik miyomla ilgili güncel 

bilgiler sunmak istedik. 

OLGU SUNUMU 

Olgumuz 29 yaşında olup bekardır. Olgunun medikal 

ve cerrahi hikayesinde herhangi bir özellik bulunmamakta 

olup, geçirilmiş cerrahi öyküsü bulunmamaktadır. 

Menstrüel hikayesinde, menstrüasyonları düzenli 

olup, herhangi bir anormallik bulunmamaktadır. Olgumuz 

özellikle son bir ayda artan karında şişkinlik, ele 

gelen kitle şikayeti ile kliniğimize başvurdu. Hastanın 

değerlendirilmesinde, hemodinamik olarak stabil olan 

olgunun yapılan batın muayenesinde pelvik bölgeden 

ksifoide kadar uzanan sert, düzgün kontürlü kitle palpe 

edildi. Yapılan biyokimyasal değerlendirmede hemotokrit 

40, hemoglobin 32 gr/ml saptanan olgunun 

diğer biyokimyasal değerleri ve tümör markırları normal 

olarak saptandı. Yapılan transabdominal grafide, 

uterusdan köken aldığı düşünülen (uterus ile bitişik, 

dopplerde uterus ile bağlantılı), anteriorda uterus ile 

mesane lateral bölgesi arasında uzanan, posteriorda 

uterus ile ksifoid arasında, batını dolduran solid kitle 

saptandı. Yapılan doppler ultrasonografide kitlede aşırı 

vaskülarizasyon saptandı. Kitle pedinküle miyom olarak 

düşünülerek eksploratris laparotomi planlandı. Modifiye 

mylard insizyon ile batına girildi. Kitlenin miyom 

olduğu anlaşıldıktan sonra, anatomik lokalizasyonun 

tespiti için büyük kısmı batın dışına alındı. Abdominal 

kavite eksplore edildiğinde uterus fundal bölgede, uterusa 

ortalama 4 cm’lik uzunlukta, geniş tabanlı pedinkülle 

bağlı miyom olduğu saptandı. Uterus ile olan bağlantısı 

kesildi. Uterusun muayenesinde başka bir miyom 

saptanmadı. Miyomun büyük kısmını oluşturan orta 

bölümünün tüm omentum ile, çok geniş lümenli vas- 


Resim-1: Omentum ile olan vasküler bağlantıları. 

Omentumun bir kısmı miyomun üzerinde olduğundan 

parsiyel omentektomi yapılarak, omentum ile bağlantısı 

kesilmiştir. 

Resim- 2: Uterus, omentumla bağlantsı kesildikten sonra, 

anteriorda mesane posterior- lateral kısım(ok işareti) ve 

batın ön duvarı arasındaki bağlantı (yıldız). 

Resim-3: Kitlenin çıkarıldıktan sonraki görünümü; uterus 

ile olan pedinkül(ok işareti), omental damarlar (yıldız), 

mesane ile olan bağlantısı(artı). 


29


30 


küler yapılarla bağlı olduğu ve omentumdan beslendiği 

saptandı. Omentum ile miyom arasındaki tüm vasküler 

yapı, parsiyel omentektomi ile beraber kesildi. Daha 

sonra miyomun anteriorda mesane posteriorundan lateral 

kısıma kadar olan yerde, mesaneyi batın ön duvarına 

kadar çekecek şekilde bağlantılı olduğu ve özellikle 

lateral bölgede geniş lümenli vasküler bağları olduğu 

saptandı. Bu yapının üst kısmının batın ön duvarı peritonu 

ile devam ettiği görüldü. Üreter disseksiyonu sonrası, 

mesane ile miyom arasında cerrahi sınır oluşturularak 

miyom ile mesane arasındaki tüm vasküler yapılar 

kesildi. En son periton ile olan bağlantısı kesilerek kitle 

çıkarıldı. En son üst abdomenden başlayarak tüm batın 

sistematik olarak gözden geçirildi. Aynı şekilde retroperitoneal 

alanlar dikkatlice kontrol edildi ve başka bir patoloji 

tespit edilmedi. Patolojik inceleme miyom olarak 

rapor edildi. Postoperatif herhangi bir komplikasyonu 

olmayan olgu, sorunsuz olarak taburcu edildi. 

tARtIşMA 

Uterin miyomlar genellikle reprodüktif çağdaki kadınlarda 

görülür ve cerrahi olarak çıkartılan uterusların, 

patolojik incelemelerinin %80’ninde gösterilmiştir (5,6). 

Parazitik miyomlar ise nadir olup, literatürde bildirilen 

çok az vaka vardır (7). İlk olarak ‘Kelly ve Cullen’ tarafından 

(8) 1909’da parsiyel ve komplet olarak uterustan 

ayrılan ve ana kan desteğini başka bir yapıdan alan miyom 

olarak tanımlanmış olmasına rağmen, doğal gidişi 

ve patolojik temelleri hala net olarak anlaşılamamıştır 

(7). Konvansiyonel düşünce olarak parazitik miyom pedinküle 

subserözal miyomun nadir bir varyantı olarak 

düşünülmektedir. Bu düşüncede pedinküle subserözal 

miyomdan uzun bir sap gelişir ve bunlarında bir kısmı 

giderek omentum veya broad ligement gibi etraf dokulara 

yapışırlar. Bu yolla oluşan migrate miyom daha 

sonra uterin kan desteğini kaybeder ve non-uterine 

yapılara bağlanan ve beslenen ‘parazitik miyom’ oluşur 

(7, 9). Literatürde vaka sunumları ve küçük seriler 

halinde 1900’lü yıllardan beri var iken, son zamanlarda 

laparoskopik morselasyon prosedürlerinden (iatrojenik 

parazitik miyom) sonra artan oranda vaka serileri bildirilmeye 

başlanmıştır (10-14). Nezhat ve arkadaşlarının 

yaptıkları ve 12 olguluk parazitik miyomları inceledikleri 

çalışmada miyomların lokalizasyonları sol paravesikal, 

pararektal aralık, sigmoid mezenter, appendiks, rektovaginal 

aralık, mesane posterir duvarı, mezokolon yanı, 

bağırsak mezenteri, inguinal kanal ve presakral alan 

olarak saptanmıştır. Bu olgulardan 3 tanesinde birden 

fazla alan saptanmıştır (sol paravezikal ile sağ pararektal 

alan, sigmoid mezenter ile sağ ingüinal kanal, appendiks 

ve bağırsak mezenteri). Toplam 15 miyomun 

%92’ü pelviste iken, %6’sı gastrointestinal trakt, %1 

üst abdomen, %1 mesaneyle ilişkili olarak saptanmıştır 

(7). Yine literatürde belirtildiği gibi parazitik miyomların 

en sık lokalize olduğu alan, miyomatoz uteri lokalizasyonudur 

(7). Bizim olgumuz uterustan kaynaklanan bir 

miyom olgusudur. 

Bu seride çok ilginç bir vaka sunumu pedinküle miyomdan 

parazitik miyoma olan doğal gelişimi çok iyi 

açıklamaktadır. Burada sunulan daha önce abdominal 

cerrahi hikayesi olmayan bir olguda, 791 gramlık pedinküle 

miyomun, anterior abdominal parazitik miyoma 

dönüşü net olarak saptanmıştır. Hastanın operasyon 

öncesi yapılan magnetik rezonans görüntülemesinde 

geniş tabana bağlı subserozal miyom tespit edilmiştir. 

Operasyon öncesi uterus çok büyük olduğundan leuprolide 

ile tedavi edilmiştir. İntraoperatif abdominal 

kavite değerlendirildiğinde 13 cm lik miyomun uterus 

ile bağlantsını kaybettiği ve abdominal duvara parazitik 

miyom olarak yapıştığı saptanmıştır. Görüntüleme, 

klinik prezentasyon ve intraoperatif bulgular ‘Brody’in 

(9) ileri sürdüğü parazitik miyom gelişmesindeki doğal 

evreleri göstermektedir. Burada miyomun kan akımını 

kısıtlayan; GnRH agonisti veya uterin arter embolizasyon 

gibi durumlar nedeni ile subseröz veya pedinküle 

miyom uterustan olan kan akımını kaybeder ve bitişik 

organlara yapışarak ‘parazitik miyom‘ gelişir (7). Bizim 

olgumuzda uterustan köken alan bir pedinküle miyom 

olgusudur. Parazitik miyomun gelişim evrelerini göstermektedir. 

Uterustan köken almakla beraber, omentum 

ve mesane ile vasküler bağlantısı mevcuttur ve daha 

çok bu alanlardan, özellikle omentumdan beslenmektedir. 

Eğer bu aşamada tespit edilmemiş olsaydı, daha 

sonraları sadece omentum ve mesane ‘den beslenen 

parazitik miyom olma ihtimali yüksek olacaktı. Bir başka 

literatür örneğinde uterustan köken aldığı varsayılan 

miyom mesanede saptanmıştır (15). 

Miyomların tanısı radyolojik olarak klasik olmasına 

karşın, değişik büyüme paterninde ve atipik lokalizasyonlarda 

olan olgularda klinik tanılarını ve radyolojik 

tanılarını komplike hale getirmektedir (16). Pedinküle 

- parazitik miyomlar klinik olarak ekstrauterine pelvik 

kitle olarak ortaya çıkarlar ve üretra, mesane boynu, 

üreter ve gastrointestinal yapılara baskı oluşturarak değişik 

derecede ve çeşitlilikte semptom veya üriner akım 

obstrüksiyonuna neden olurlar (hidroüreteronefroz) 

(17). Bizim olgumuzda miyomun pozisyonu nedeniyle 

sadece, kitle bulguları gelişmiştir. 

Bu olgularda dikkatli görüntüleme, ciddi hazırlık ve 

tüm peritoneal kavitenin sistematik gözden geçirilmesi, 

özellikle mesane, retroperitoneal alanın ve özellikle üst 

abdominal bölge dikkatlice incelenmelidir. Bu tür olgularda 

yeterli eksplorasyona imkan verecek kesi kullanılması 

önemlidir ( üst abdominal alan ve retroperitoneal 

alan bir çok organ tarafından örtüldüğünden). Yine 

miyomu olan ve miyomun lokalizasyonuna göre atipik 

semptomları olan örneğin üriner semptomlar veya alt 

kadran ağrısı olan olgularda bu tür parazitik veya pe-

dinküle- parazitik miyomların olacağı düşünülmelidir 

(7). Bu tür miyomların vasküler desteğini gösteren haritalama 

bu miyomları adneksiyel veya retroperitoneal 

kitlelerden ayırmada faydalı olabilir (18, 19). Bu olgularda 

özellikle yeni oluşan vasküler yapılar nedeniyle çok 

dikkatli disseksiyon yapılması, olası organ hasarlarını 

veya vasküler yaralanmaları engelleyecektir. Özellikle 

vasküler anastomozlar olacağından, preoperatif yeterli 

kan desteğinin hazırlanması, yeterli cerrahi eksplorasyon, 

miyomun lokalizasyonun net değerlendirilmesi, 

komşu organlarla olan ilişkinin doğru değerlendirilmesi 

ve pelvik anatominin çok iyi bilinmesi bu olgularda 

önem kazanmaktadır. 

KAYNAKLAR 

1. Wallach EE, Vlahos NF. Uterine myomas: an overview 

of development, clinical features, and management. 

Obstet Gynecol 2004;104:393-406. 

2. Buttram VC, Reiter RC. Uterine leiomyomata: etiology, 

symptomatology, and management. Fertil 

Steril 1981;36:433 - 445. 

3. Day Baird D, Dunson DB, Hill MC . High cumulative 

incidence of uterine leiomyoma in black and 

white women: ultrasound evidence. Am J Obstet 

Gynecol 2003;188:100-107. 

4. Adelson MD, Adelson KL. Miscellaneous benign 

disorders of the upper genital tract. In: Copeland 

LJ ed. Textbook of Gynecology. 2nd ed, WB Saunders 

Com, 2000: 727. 

5. Buttram VC Jr, Reiter RC. Uterine leiomyomata: 

etiology, symptomatology, and management. Fertil 

Steril 1981;36: 433–445. 

6. Cramer SF, Patel A.The frequency of uterine leiomyomas.Am 

J Clin Pathol 1990;94:435-438. 

7. Kimberly A. Kho, Ceana Nezhat. Parasitic Myomas. 

Obstet Gynecol 2009; 114:611–615. 

8. Kelly HA, Cullen TS. Myomata of the uterus. Philadelphia 

(PA): WB Saunders;1909. p. 13. 

9. Brody S. Parasitic fibroid. Am J Obstet Gynecol 


1953; 65: 1354–1356. 

10. Moon HS, Koo JS, Park SH, Park GS, Choi JG, 

Kim SG. Parasitic leiomyoma in the abdominal 

wall after laparoscopic myomectomy. Fertil Steril 

2008;90: 1201.1–2. 

11. Sinha R, Hegde A, Mahajan C. Parasitic myoma 

under the diaphragm. J Minim Invasive Gynecol. 

2007; 14: 1-3. 

12. Takeda A, Mori M, Sakai K, Mitsui T, Nakamura 

H. Parasitic peritoneal leiomyomatosis diagnosed 

6 years after laparoscopic myomectomy with 

electric tissue morcellation: report of a case and 

review of the literature. J Minim Invasive Gynecol. 

2007;14: 770–775. 

13. Ostrzenski A. Uterine leiomyoma particle growing 

in an abdominal-wall incision after laparoscopic 

retrieval. Obstet Gynecol. 1997; 89: 853–854. 

14. Paul PG, Koshy AK. Multiple peritoneal parasitic 

myomas after laparoscopic myomectomy and 

morcellation. Fertil Steril. 2006;85: 492–493. 

15. McLucas B & Stein JJ. Bladder leiomyoma: a rare 

cause of pelvic pain. Am J Obstet Gynecol 1985; 

153: 896-898. 

16. Najla Fasih, Alampady K, Prasad Shanbhogue, 

David B. Macdonald, Margaret A. Fraser-Hill, et 

al. Leiomyomas beyond the Uterus: Unusual Locations, 

Rare Manifestations. RadioGraphics. 2008; 

28: 1931–1948. 

17. Bruce McLucas. Diagnosis, imaging and anatomical 

classification of uterine fibroidsBest Practice 

& Research Clinical Obstetrics and Gynaecology. 

2008;22: 627–642. 

18. Pelage JP, Cazejust J, Pluot E et al. Uterine fibroid 

vascularization and clinical relevance to uterine 

fibroid embolization. Radiographics. 2005; 25: 

99–117. 

19. Ueda H, Togashi K, Konishi I et al. Unusual appearances 

of uterine leiomyomas: MR imaging 

findings and their histopathologic backgrounds. 

Radiographics 1999; 19: 131–145. 


31

Batın Ön Duvar Endometriozisi: 


Anterior Abdominal Wall Endometriosis: 

A Case Report 

Dr. İbrahim ALANBAY/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 



Dr. Mutlu ERCAN/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Uğur KESKİN/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Özcan ÖZKAN/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. İskender BAŞER/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

ÖzEt 

Endometriozis, hormonal stimülasyona yanıt veren 

fonksiyonel endometrial dokunun uterin kavitenin dışına 

anormal implantasyonu olarak tanımlanmıştır. 

Menstruasyon gören kadınların %15’inde görülen çok 

yaygın bir jinekolojik hastalıktır. 29 yaşındaki hastada 

yaklaşık olarak 3 yıldır pelvik ağrı şikayeti mevcuttur. 

Abdominal duvarın yumuşak doku ultrason incelemesinde 

sağ abdominal kasta içerisinde heterojenik hipoekoik 

kistik alanları olan 5x4 cm boyutunda sınırları net 

izlenemeyen bir kitle saptanmıştır. MR’da sağ rektus 

kası ile ilişkili, sola doğru uzanım gösteren 6x4, 5x2 cm 

rektus fasyası içinde sınırlı lezyon izlendi. Batın ön duvarında 

fasya ve rektus kasını içine alan peritona kadar 

uzanım gösteren yaklaşık 5 cm’lik kitle çıkarıldı. Özellikle 

menstruasyon döneminde ağrılı kitlesi olan hastalarda 

batın ön duvarı endometriozis tanısı düşünülmelidir 

ve kitle rüptüre edilmeden eksize edilmelidir. 

Anahtar kelimeler: endometriozis, batın ön duvarı. 

GİRİş 

Endometriozis, hormonal stimülasyona yanıt veren 

fonksiyonel endometrial dokunun (bez ve stroma) 

uterin kavite dışına anormal implantasyonu olarak tanımlanmıştır. 

Menstruasyon gören kadınların %15’inde 

görülen jinekolojik bir hastalıktır. Dismenore, disparoni, 

infertilite, mestruel bozukluklar, pelvik ağrı gibi sorunların 

yanında ve diğer problemlere de yol açmaktadır 

(1). Hastalık genellikle doğurganlık çağındaki kadınlar- 

ABStRACt 

Endometriosis is defined as the abnormal implantation 

of functional endometrial tissue outside the uterine cavity 

which responses to hormonal stimulation. It is a common 

gynecological disease seen in 15% of menstruating women. 

29-year-old patient had the complaint of pelvic pain for 

approximately 3 years. With soft tissue ultrasound examination 

of abdominal wall, a mass which had heterogenic hyperechoic 

cystic areas inside and was 5x4 cm in size and had undistinct 

contours was determined. A lesion that was limited in the 

rectus fascia and associated with the right rectus muscle and 

showed extension to left side and was 6x4 - 5x2 in size was 

detected on MRI. A mass which was 5cm in size and showed 

extensions to the peritoneum and contained fascia and rectus 

muscle on anterior abdominal wall was removed. Especially 

during the periods menstruation, endometriosis of anterior 

abdominal wall should be considered among the diagnosis in 

patients with painfull mass and the mass should be excised 

without rupture. 

Key words: endometriosis, anterior abdominal wall 

da sıklıkla da 3. ve 4. dekattaki kadınlarda görülmektedir. 

Endometriozis pelvis içinde bulunabileceği gibi 

pelvis dışı bölgelerde (over, pelvik duvar, periton vs) 

de bulunabilir. En sık gözlendiği bölge pelvis olmakla 

birlikte endometriozis %44’lük bir oranla non‐jinekolojik 

semptomlar ile laparoskopiye giden hastalarda 

saptanmaktadır (2). Ekstraperitoneal endometriozis ise 

fonksiyonel endometriyumun ektopik olarak peritoneal 

kavitenini dışında bulunmasıdır. Hemen hemen tüm

organlarda bulunabildiği rapor edilmiştir (plevra, cilt, 

akciğer, iskelet kasları vs.) (3,4). Ekstrapelvik endometriozisin 

en sık görüldüğü yer ise abdominal duvardır. 

Abdominal duvarda gelişen endometriozis çok nadir 

görülen bir durum olmakla birlikte genellikle sezaryen 

doğum, histerotomi, histerektomi, epizyotomi ve 

tubal ligasyonlar gibi obstetrik ve jinekolojik girişimler 

için cerrahi insizyon yapılan hastalarda ortaya çıkmaktadır. 

Bazı vakalarda spontan olarak da ortaya çıktığı 

bildirilmiştir (5). Önceden sezaryen geçirmiş kadınlarda 

abdominal duvar endometriozisi görülme sıklığı literatürde 

% 0.03 ile %1 arasında geçmektedir (6). Rektus 

abdominis kasını tutan endometriozis ise daha nadirdir 

ve genellikle tanı konulması zor ve ayırıcı tanıda sıklıkla 

diğer cerrahi olaylarla karışabilen bir durumdur. 

Bu olgu sunumundaki amacımız, batın ön duvar 

endometriozis tanısı konulan olguyu literatür eşliğinde 

tartışmaktır. 

OLGU SUNUMU 

29 yaşındaki G1, P1 olan kadın hasta yaklaşık olarak 

3 yıldır olan fakat son dönemlerde gittikçe kötüleşen 

pelvik ağrı şikayetiyle başvurmuştur. Hasta 5 yıl önce 

sezaryen operasyonu geçirmiştir. Hastanın menstrüel 


siklus sırasında pelvik ağrısı artmaktaydı. Abdominal 

ultrasonda herhangi bir pelvik anomali saptanmazken; 

abdominal duvarın yumuşak doku ultrasonografi (USG) 

incelemesinde sağ abdominal kasta içerisinde heterojenik 

hipoekoik kistik alanları olan 5x4 cm boyutunda sınırları 

net izlenemeyen bir kitle saptanmıştır. Lezyonun 

batın içi ile bir ilişkisi olmadığı gözlenmiştir. 

Lezyonun yapısının daha iyi belirlenmesi için manyetik 

rezonans (MR) görüntüleme planlanmıştır. MR’da 

sağ rektus kası ile ilişkili, sola doğru uzanım gösteren 

6x4, 5x2 cm rektus fasyası içinde sınırlı T1 serilerde hiperintens, 

paramagnetik kontrast madde injeksiyonu 

sonrasında minimal ve heterojen kontrast tutulumu 

gösteren lezyon izlendi. Ayırıcı tanıda öncelikle organize 

hematom ya da endometriotik odak düşünüldü. 

Operasyon öncesi sınırları net ayırt edebilmek ve rekürrensi 

önlemek için radyolojik olarak lezyon içerisine USG 

eşliğinde radyoopak madde verilerek işaretleme yapıldı. 

Operasyonda yaklaşık 5 cm büyüklüğündeki kitle bütün 

olarak çıkarıldı. Operasyonda işaretlenen bölge geniş 

lokal eksizyonla çıkarıldı. Batın ön duvarında fasya ve 

rektus kasını içine alan peritona kadar uzanım gösteren 

yaklaşık 5 cm’lik kitle çıkarıldı (Resim 1A, B, C, D). Fasyada 

oluşan defekt, vicryl mesh ile sütüre edilerek kapa- 


33


34 


tıldı. Histopatolojik incelemede endometrial epitelyum 

ve stromanın eşlik ettiği endometriozis gözlenmiştir. Şu 

anda hasta post‐op 2. yılında olup herhangi bir ilaç tedavisi 

almamaktadır ve asemptomatiktir. 

tARtIşMA 

Endometriozis, doğurganlık çağındaki kadınlarda 

görülen bir klinik durum olup, tedavisi en zor olan jinekolojik 

hastalıklardan biridir (7). Lezyonun etyopatogenezi 

halen kesin değildir ve etkenlerin ise multifaktöriyel 

olduğu düşünülmekle birlikte, etyopatogenezi 

açıklamayı hedefleyen teoriler halen tartışmalıdır. Regürjitasyon 

teorisi ile birlikte bu konuda en çok kabul 

görmüş diğer iki teori vardır bunlar, metaplastik teori ve 

endometrial dokunun vasküler‐lenfatik disseminasyondur 

(7). Abdominal duvarda gelişen endometrioma’nın 

etyolojisinde ise endometrial dokunun operasyon sırasında 

cerrahi yaralara iyatrojenik transportu olarak 

düşünülmektedir (8). Fakat abdominal duvar endometriozisinin 

küçük bir kısmında ise (%20) abdominal 

duvar insizyonunu içeren cerrahi bir girişim bulunmamaktadır 

(9). Bu durumda bazı endometrial hücrelerin 

lenfovasküler yollar aracığıyla uterustan kopup periferal 

sirkülasyona katılıp bu sayede ektopik bölgelere ulaşabildikleri 

fikri akla gelmektedir (9). Ektopik endometrial 

dokular, hormonlara yanıt verir ve genellikle sekretuar 

değişiklikler gösterirler. Östrojen hormonu, glandüler 

büyümeyi stimüle ederken progesteron ise inhibe etmektedir 

(10). Cerrahi girişim ile primer semptomların 

ortaya çıkışı arasındaki süre ortalama 4.8 yıl olmak üzere 

6 aydan 20 yıla kadar dağılım göstermektedir(11). 

Hastaların çoğu ise operasyondan 1‐2 yıl sonra semptom 

vermektedir (12). Bizim olgumuzda ise hasta ikinci 

sezaryen operasyondan 1 yıl sonra başvurmuştur. 

Endometriozisin tanısı, her zaman preoperatif olarak 

konulmayabilir. Cerrahi sonrası ile semptomların 

oluşması arasında geçen sürenin uzun olması yanlış 

tanı konulmasındaki en önemli etkendir (13). Batın ön 

duvar endometriozisi olan hastalar, genellikle şikayetleri 

nedeniyle genel cerrahi kliniğine başvururlar çünkü 

hastalığın prezentasyonu daha çok cerrahi nedenleri 

düşündürür. Bu durum diğer cerrahi olaylarla kolayca 

karışabilir. Klinik semptomlar spesifik olmadığı için 

çoğunlukla da yanlış tanı konulabilir (13). Bizim olgumuzda 

da görüldüğü gibi; en sık karşılaşılan semptom 

abdominal hassasiyet ve menstrual siklusla birlikte 

meydana gelen ağrılı nodül varlığıdır. Bu ağrılı nodüller; 

postoperatif ventral herni, hematom, sütür granüloma, 

keloid, lipoma, sebase kist, abse ve tümörlerle benzerlik 

gösterebilir. 

USG, ultrasonografi eşliğinde yapılan fine‐iğne aspirasyonu 

(FNA), bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR gibi 

tanısal görüntüleme yöntemleri, endometriozisin dağılımının 

belirlenmesi ve bu sayede yapılacak cerrahi eksiz- 

yona yol göstermesi açısından önem teşkil etmektedir. 

İlk aşamada en basit, yararlı ve en az maliyet getirecek 

olan yaklaşım herhangi bir görüntüleme yapılmadan 

eksizyonel biyopsi ile lezyonun histolojik incelemesinin 

yapılmasıdır. Zhao ve ark (14) yapmış oldukları çalışmada 

FNA’yı olguların %75’inde yetersiz bulmuştur. 

Bizim vakamızda, USG’de heterojen hipoekoik nodüller 

saptanmıştır. Bu nodül, hemoraji tarafından tetiklenen 

periferal inflamatuar reaksiyonun bir göstergesi 

olabilir. En önemli bulgulardan birisi de çevre dokulara 

infiltrasyon gösteren sınır düzensizliğidir (15). Bu da 

genellikle kas yüzeylerini de içeren derin bir eksizyon 

ve mesh gereksiniminin ortaya çıktığını göstermektedir. 

BT, radyasyon maruziyeti ve çözünürlük eksikliği 

nedeniyle batın ön duvar endometriozisin saptanmasında 

kullanılmamalıdır (16). MR ise, lezyonun anatomik 

lokalizasyonunun değerlendirmesinde, apse, 

lipoma, desmoid tümör, nöroma, sütur granüloma, lenfoma, 

sarkoma ve metastatik tümörlerden ayrılmasında 

en iyi seçenektir. Endometriozisin neden olduğu solid 

kitlelerin MR’daki görüntüsü T1 ağırlıklı görüntülemede, 

düşük‐orta intensite vermekteyken, punctuate foci 

ile birlikte yüksek intensite veren görüntüler ise geçirilmiş 

hemorajiye işaret etmektedir. T‐2 ağırlıklı görüntülemelerde 

ise düşük intensite hemosiderin varlığına, 

kontrast madde uygulamasından sonra bu intensitede 

bir artış meydana geliyor ise bu da bol miktarda fibröz 

doku olduğuna işaret etmektedir (17). 

Abdominal duvar endometriomada, gözlem, hormon 

tedavisi ve cerrahiyi içeren pek çok tedavi yöntemi 

mevcuttur. Hormonal ajanlar, danazol ve leuprolide gibi 

medikal ajanların kullanımı geçici semptomatik bir rahatlama 

sağlar. Preoperatif hormonal tedavi semptomların 

yatıştırılması adına bazen uygulansa da lezyonun 

boyutunu küçültmemektedir (18). 

Cerrahi skar için yapılacak en iyi tedavi seçeneği 

geniş lokal eksizyondur. Ayrıca lokal rekürrensin de 

önlenmesi için temiz‐sınır (clear‐margin) eksizyon yapılması 

şarttır (16‐19). Cerrahi eksizyonda, cerrahi sınır 

olarak 5‐10 mm kalınlığında sağlıklı tabakayı içeren bir 

eksizyon yapılmalı ve re‐implantasyonun önlenmesi için 

kitlenin rüptüre edilmeden çıkartılmasına dikkat edilmelidir 

(20). 

Tedavi hedefleri arasında, rekürrensin önlenmesi 

için uygun eksizyonun yapılması ve hastaların rekürrens 

açısından izlenmesi yer almaktadır. Bu hastalarda 

re‐eksizyon gerektirebilecek bir rekürrens riski olduğundan 

dolayı izlenmelidir. Rekürrensin devam etmesi durumunda 

ise malignite olasılığı akla getirilmelidir. Skar 

endometriozisinin önüne geçilmesi için özelikle uterus 

ve tubaları ilgilendiren cerrahi girişimlerin sonunda abdominal 

duvardaki insizyoların high‐jet solüsyonula yıkanması 

gerekmektedir (21). 

Sonuç olarak; abdominal duvar endometriozisi çok

nadir görülmesine karşın, özellikle özellikle abdominal 

veya pelvik cerrahi öyküsü doğurganlık çağındaki kadınlarda 

abdominal kitle değerlendirilirken akılda tutulmalıdır. 

KAYNAKLAR 

1. Yackovich FH, Bender GN, Tsuchido AM. Case 

report: perianal episiotomy scar endometrioma 

imaged by CT and sector endoluminal ultrasound. 

Clin Radiol 1994;49:578-579. 

2. Rawson JM.Prevalance of endometriozis in asymtomatic 

women. J Reprod 1991;36:513-515. 

3. Rychlik DF, Bieber EJ. Thoracic endometriosis 

syndrome resembling pulmonary embolism. J Am 

Assoc Gynecol Laparosc 2001;8:445–448. 

4. Jubanyik KJ, Comite F. Extrapelvic endometriosis. 

Obstet Gynecol Clin North Am 1997;24:411–440. 

5. Padmanabhan LD, Mhaskar R, Mhaskar A. A 

scar endometriozis. J Obstet Gyneacol India 

2003;53:59-61. 

6. Tsenov D, Mainkhard K. Endometriosis in the surgical 

scar from cesarean section. Akush Ginekol 

2000;39:50-51. 

7. Witz CA: Current concepts in the pathogenezis of 

endometriosis, Clin Obstet Gnecol 1999, 42:566- 

585. 

8. Steck WD, Helwig EB. Cutaneous endometriosis. 

Clin Obstet Gynecol 1966;9:373–383. 

9. Horton JD, Dezee KJ, Ahnfelt EP, Wagner M. 

Abdominal wall endometriosis: A surgeon’s 

perspective and review of 445 cases. Am J Surg 

2008;196:207-212. 

10. Clement PB. Diseases of the peritoneum. In: Kurman 

RJ, editor. Blaustein’s pathology of the female 

genital tract (4thedn). New York, NY: Springer- 

Verlag, 1994:660–680. 

11. Koger KE, Shatney CH, Hodge K, Mc Clenathan 


JH. Surgical scar endometrioma. Surg Gynecol 

Obstet 1993;177:243-246. 

12. Xiang Y, Lang J, Wang Y, Huang R, Lian L Abdominal 

scar endometriosis: report of 28 cases. Chin 

Med Sci J 1995;10:188-190. 

13. Tanos V, Anteby SO. Cesarean scar endometriosis. 

Int J Gynaecol Obstet 1994;47:163-166. 

14. Zhao X, Lang J, Leng J, Liu Z, Sun D, Zhu L Abdominal 

wall endometriomas. Int J Gynaecol Obstet 

90:218–222. 

15. Francica G, Giardiello C, Angelone G, Cristiano 

S, Finelli R, Tramontano G. Abdominal wall endometriomas 

near cesarean delivery scars: sonographic 

and color Doppler findings in a series of 12 

patients. J Ultrasound Med 2003; 22:1041–1047. 

16. Dwivedi AJ, Agrawal SN, Silva YJ.Abdominal wall 

endometriomas. Dig Dis Sci 2002;47:456–461. 

17. Gougoutas C, Siegelman E, Hunt J, Outwater E. 

Pelvic endometriosis: Various manifestations and 

MR imaging findings. AJR Am J Roentgenol 2000; 

175: 353-358. 

18. Rivlin Me, Das SK, Patel RB, Meeks GR. Leuprolide 

acetate in the management of cesarean scar 

endometriosis. Obstet Gynaecol 1995;85:838- 

839. 

19. Ideyi SC, Schein M, Niazi M, Gerst PH. Spontaneous 

endometriosis of the abdominal wall. Dig 

Surg 2003; 20: 246-248. 

20. Matthes G, Zabel DD, Nastala CL, Shestak KC, 

Endometrioma of the abdominal wall following 

combined abdominoplasty and hysterectomy: 

case report and review of the literature. Ann Plat 

Surg 1998; 40: 672-675. 

21. Wasfie T, Gomez E, Seon S, Zado B. Abdominal 

wall endometrioma after cesarean section: a preventable 

complication. Int Surg 2002; 87:175- 

177. 


35

Mastoid Kavitede Yabancı Cisim: 


Foreign Body in Mastoid Cavity: 

Case Report 

Dr. Zafer Çiftçi / Ürgüp Devlet Hastanesi, KBB Kliniği 

Dr. Halide Güneş Çiftçi / Pasinler Devlet Hastanesi, KBB Kliniği 

Dr. Ömer Necati Develioğlu/ Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi, KBB Kliniği 

Dr. Öner Çelik / Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, KBB Anabilim dalı 

ÖzEt 

Dış kulak yolunda yabancı cisim varlığı Kulak Burun 

Boğaz Hastalıkları rutininde sık karşımıza çıkan bir 

durumdur. Bazen yabancı cisimler timpanik membranı 

perfore edebilmekte veya mevcut bir timpanik membran 

perforasyonundan orta kulağa geçebilmektedirler. 

Ancak orta kulak yabancı cisimlerinin görülme sıklığı, 

dış kulak yolu yabancı cisimlerine göre daha düşüktür. 

Bu yazıda kolesteatom ön tanısıyla operasyona aldığımız 

ve hastanın mastoid kavitesinde 8 adet kürdan ve 

tahta parçasına rastladığımız bir olgu sunulmaktadır. 

Anahtar kelimeler: yabancı cisim, kürdan, mastoid 

antrum 

GİRİş 

Dış kulak yolu içinde yabancı cisim saptanması Kulak 

Burun Boğaz Hastalıkları polikliniği ve Acil polikliniklerine 

başvuran hastalar arasında oldukça sık rastlanılan 

bir durumdur. Dış kulak yolu yabancı cisimleri kimi 

zaman timpanik membran perforasyonlarına neden 

olarak orta kulağa da geçebilmektedirler. Orta kulakta 

yabancı cisimlerin görülme sıklığı dış kulak yolu yabancı 

cisimlerine oranla daha düşüktür. (1). Bu sunumumuzda 

kronik otitis media ön tanısıyla cerrahi müdahale uyguladığımız 

hastanın mastoid kavitesinde ve timpanik 

kavitesinde daha önce oto – mikroskopik muayenede 

ve radyolojik tetkiklerle tespit edilemeyen ve farklı büyüklüklerde 

olan 8 adet kürdan ve tahta parçasının intraoperatif 

tespiti ve bu yabancı cisimlerin cerrahi müdahale 

ile çıkarılmasına ilişkin detayları sizlere aktarıyoruz. 

ABStRACt 

Presence of foreign bodies in the external 

auditory canal is a frequently encountered situation 

in otorhinolaryngology practice. Sometimes the 

foreign bodies may cause a tympanic membrane 

perforation or they may pass through a formerly 

present tympanic membrane perforation and enter 

the middle ear. However, the frequency of middle ear 

foregin bodies is far less than that of external auditory 

canal. In this article, we report a case who has been 

diagnosed as having a cholesteatoma and undergone a 

mastoidectomy operation, where we found 8 wooden 

tooth picks and small wooden stick fragments in the 

mastoid cavity and the middle ear. 

Key words: foreign body, tooth pick, mastoid 

antrum 

OLGU SUNUMU 

7 ay önce başlayan sağ kulağında sarı renkli, zaman 

zaman kokulu akıntı ile kliniğimize başvuran, medikal 

tedavilere rağmen şikayetlerinde azalma olmayan 48 

yaşındaki erkek hastanın, çekilen temporal BT’sinde sağ 

mastoid antrumu dolduran yumuşak doku dansitesi izlendi 

(Resim 1) ve kolesteatom ön tanısıyla radikal mastoidektomi 

planlanarak operasyona hazırlandı. 

Biz kolesteatom ön tanısıyla interne ettiğimiz ve 

yapılan fizik muayenesinde ve temporal BT sinde kronik 

otitis media bulguları dışında atipik bulgu izlenmeyen 

48 yaşında erkek hastanın mastoidektomi ve orta 

kulak eksplorasyonu esnasında çeşitli boylarda 8 adet 

tahta ve kürdan parçasının mastoid antrum içerisinde 

ve timpanik kavitede bulunduğunu izledik (Resim 2). 

Postoperatif dönemde psikiyatri konsültasyonu istenen

Resim-1: Hastanın preoperatif dönemde çekilen temporal 

Kemik BT tetkiki 

hastada self mutilasyon olmadığı tespit edildi. Hasta 

kaşıntı sebebiyle kulağını kürdanla karıştırdığını, kürdan 

parçalarının içeride kaldığını farketmediğini ifade 

etti. 

tARtIşMA 

Dış kulak yolunda yabancı cisim nedeniyle işitme 

kaybı, ağrı, akıntı ve kanama gibi şikayetlerle sıklıkla 

acil servislere başvuru yapılmaktadır. Dış kulak yoluna 

kaçan veya dış kulak yoluna sıkışan yabancı cisimler 

hastanın yetişkin veya çocuk oluşuna göre farklılık göstermektedir. 

Çocuklarda genellikle meyve çekirdekleri, 

boncuk, pamuk ve silgi parçaları çıkarılmaktadır(2). Yetişkinlerde 

ise kulak temizleme çubukları, böcekler ve 

silikon kulak tıkaçları ile daha sık karşılaşılmaktadır. 

Bazen yabancı cisimler timpanik membranı perfore 

edebilmekte veya mevcut bir timpanik membran perforasyonundan 

orta kulağa geçebilmektedirler. Orta 

kulak yabancı cisimlerinin görülme sıklığı dış kulak 

yolu yabancı cisimlerine göre daha düşüktür (1). Orta 

kulaktan çıkarılan cisimler arasında genellikle ventilasyon 

tüpleri, kulak kalıbı alırken veya kulak tıkacı olarak 

kullanılan silikon parçacıkları, penetran yaralanmalar 

sonucu orta kulağa geçen tahta, metal ve plastik parçaları 

yer alır (3-6). Nadir de olsa mastoid kavitede de 

yabancı cisimlere rastlanmıştır. Bununla ilgili bildirilen 

en eski vaka 1921 yılında mastoid antrumda boncuk 

tanesinin bulunduğu vakadır(7). 

Bu vaka yapılan literatür taramalarında, herhangi 

bir penetran yaralanma hikayesi olmadan, dış kulak 

yolunu kaşımak amacıyla hasta tarafından kullanılan 

kürdanların, kronik otit nedeniyle destrükte olmuş dış 

kulak yolu arka duvar içerisinden geçirilerek mastoid 

antruma ulaştırıldığı ve ilk kez karşılaştığımız bir klinik 

vakadır. 


Resim-2: Hastanın mastoid ve timpanik 

kavitesinden çıkarılan tahta ve kürdan parçaları 

SONUÇ 

Medikal tedavi ile iyileşmeyen ve kulak akıntısı hiç 

kesilmeyen olgularda kolesteatom dışında nadir de 

olsa yabancı cisim olabileceği akılda tutulmalıdır 

KAYNAKLAR 

1. Fasunla, T. Ibekwe & A. Adeosun : Preventable 

Risks in the Management of Aural Foreign Bodies 

in Western Nigeria . The Internet Journal of 

Otorhinolaryngology. 2007 Volume 7 Number 1 

2. Ologe FE, Dunmade AD, Afolabi OA. Aural 

foreign bodies in children. Indian JPediatr. 

2007;74:755-758. 

3. Abbarah T, Abbarah MA. Migration of T-tubes 

to the middle ear. Ear Nose Throat J. 2008; 

87:10-11. 

4. Schwaab M, Lautermann J, Schimanski G, Sudhoff 

H. [Silicone as a foreign body in the middle 

ear: a rare complication after taking an impression 

of the auditory canal]. HNO. 2007; 55: 56- 

60. 

5. Eleftheriadou A, Chalastras T, Kyrmizakis D, 

Sfetsos S, Dagalakis K, Kandiloros D. Metallic 

foreign body in middle ear: an unusual cause of 

hearing loss. Head Face Med. 2007; 16;3-23. 

6. Ribeiro Fde A. Foreign body in the Eustachian 

tube: case presentation and technique used for 

removal. Braz J Otorhinolaryngol. 2008;74:137- 

142. 

7. Faulder TJ. Foreign Body in Mastoid Antrum. 

Proc R Soc Med. 1921;14(Otol Sect):26. 


37

Ultrasonografi Eşliğinde Biyopsi ile tanı 

Konulan, İntramural Yerleşimli Atipik 

trofoblastik tümör 

Intramural Atypical trophoblastic tumor 

Diagnosed by Ultrasound Guided Biopsy 

Dr. İbrahim ALANBAY/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 



Dr. Mutlu ERCAN/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Salih DEVECİ/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Patoloji AD., Etlik , Ankara. 

Dr. Murat DEDE/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

Dr. Müfit C. YENEN/ Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D., Etlik, Ankara. 

ÖzEt 

Amaç: Ultrasonografi eşliğinde biopsi ile tanı konulan, 

intramural atipik trofoblastik tümör olgusunun 

sunulmasıdır. 

Olgu: 31 yaşında, Gravidesi 3, Paritesi 1 olan olguya 

dış merkezde inkomplet abortus tanısıyla, D/C 

(dilatasyon ve küretaj) işlemi uygulanmıştır. ß-hCG 

kontrollerinde yükselme saptanması üzerine kliniğimize 

refere edilmiştir. Kliniğimizde ß-hCG düzeyleri plato çizmesi 

nedeniyle metotreksat uygulanmıştır. Metotreksat 

tedavisine yanıt alınamaması ve ß-hCG değerlerinin 

yeniden yükselmeye devam etmesi nedeniyle, ultrasonografi 

eşliğinde uterin lezyona girilerek biopsi yapılmış 

ve epiteloid trofoblastik tip tümör saptanmıştır. Olguya 

histerektomi uygulanmıştır. Hastanın operasyon sonrası 

yapılan takiplerinde şu ana kadar herhangi bir problem 

ile karşılaşılmamıştır. 

Sonuç: Gestasyonel trofoblastik hastalık ön tanısı 

alan bir hastada. ß-hCG değerleri düşük ve kemoterapiye 

cevap yoksa, ileri histopatolojik inceleme yapılarak 

epiteloid trofoblastik tip tümör tanısı ekarte edilmelidir. 

Anahtar kelimeler: epiteloid trofoblastik tip tümör, 

metotreksat, biyopsi 

ABStRACt 

Objective: To present an intramural atypical 

trophoblastic tumor case diagnosed by ultrasound 

guided biopsy. 

Case: A 31 years old patient gravida 3, para 

1 referred to our tertiary center with a diagnosis 

of incomplete abortion who had been performed 

dilatation and currettage in another healthcare unit. 

Her referrel reason was the elevation of ß-hCG levels in 

her check-ups. We administered methotrexate since the 

patients ß-hCG levels were drawing plateau. But since 

the patient did not respond to methotrexate therapy 

and her ß-hCG levels again began to elevate, we 

decided to perform an ultrasound guided needle biopsy 

direct to the lesion. The histopathological examination 

revaled an epithelioid trophoblastic type tumor. Then 

hysterectomy was performed to the patient and she 

was discharged without any complication. Her follow 

up period is free of disease till now. 

Conclusions: Patients whose preliminary diagnose 

is gestational trophoblastic disease, with low ß-hCG 

levels and did not respond to chemotherapv, should be 

evaluated by advanced histopathological examination 

to exclude epithelioid trophoblastic type tumors. 

Key words: epithelioid trophoblastic type tumor, 

methotrexate, biopsy

GİRİş 

Gestasyonel trofoblastik neoplazi (GTN) invazif 

mol, koriokarsinoma, plasental site trofoblastik tumor 

(PSTT) ve epiteloid trofoblastik tümörleri kapsamaktadır 

(1). Epiteloid trofoblastik tip tümör (ETT), trofoblastik 

tümörlerin sıra dışı tümörü olup, mikroskobik olarak 

karsinoma benzer. Bu nedenle tanı için ciddi sıkıntı potansiyeli 

taşır. ETT terimi ilk olarak, 1998 yılında Shih 

ve Kurman tarafından, intermediate trofoblastlarin olduğu, 

PSTT ve koriokarsinomadan farklı nadir bir form 

olarak tanımlanmıştır (2). ETT genellikle reprodüktif 

çağda, bir gestasyonel olayı takiben ortaya çıkmaktadır. 

Gestasyonel olay ile ETT arasındaki süre 1- 18 yıl arasında 

olduğu bildirilmektedir (3). En sık klinik prezentasyonu 

vaginal kanamadir. ß-hCG değerleri yükselmekle beraber, 

genellikle 2500 değerini aşmaz. Prehisterektomi 

klinik tanısı miyomdan - karsinoma kadar geniş aralıkta 

olup, genelikle GTN’den şüphelenilmez. En sık korpus 

ve endoserviks yerleşimlidir (4). Trofoblastik hastalıkların 

tanısı genellikle ultrasonografi, ß-hCG ve patolojik 

tanı esasına dayanmaktadır. Ancak düşük ß-hCG ile 

seyreden ve atipik yerleşimli olgularda tanı koymak oldukça 

zordur. Bu olgu sunumunda amaç, düşük ß-hCG 

ile seyreden intramural yerleşimli, trofoblastik hastalık 

tanısı almış olan olgunun sunulmasıdır. 

OLGU SUNUMU 

Olgumuz 31 yaşında olup, Gravidesi 3 (1S/C, 2 

D/C), Paritesi 1’dir. Dış bir merkeze adet düzensizliği ve 

vaginal kanama şikayeti ile başvuran hastanın medikal 

öyküsü herhangi bir özellik içermemektedir. Hastanın 

yapılan giriş ß-hCG sonucu 38 mlU/ml olarak saptanmıştır. 

Olguya yapılan jinekolojik muayene sonucunda 

incomplet abortus tanısı konarak, D/C işlemi uygulanmıştır. 

Küretaj materyalinin patolojik incelemesi sonucunda 

herhangi bir trofoblastik hastalık saptanılmayan 

hastanın yapılan ß-hCG kontrollerinde yükselme saptanması 

üzerine kliniğimize refere edilmiştir. Kliniğimize 

1 ay sonrasında başvuran olgunun yapılan ß-hCG tetkiki 

377 olarak saptanmıştır. Yapılan transvaginal ultrasonografide 

endometriyal eko ince, intramural 26x18 mm 

solid- kistik arasında görünüm gösteren ve dopplerde 

yüksek akim içeren kitle saptanmıştır. Ultrasonografide 

serviks ve ovarler normal olarak değerlendirilmiştir. 

Yapılan histereskopide kavite içinde herhangi bir 

lezyon saptanmayan olguda kitlenin uterin kavite ile 

ilişkili olmadığı saptanmıştır. Bu işlem sırasında alınan 

endometriyal biyopsi sonucu da normal olarak değerlendirilmiştir. 

Yine bu işlem sırasında laparoskopi ile 

başta tubalar olmak üzere tüm uterus ve pelvis detaylı 

olarak değerlendirilmiştir. Laparoskopide herhangi bir 

patoloji saptanmamıştır. Hastanın yapılan jinekolojik 

muayenesinde vulva, vagina, serviks ve uterus normal 

olarak değerlendirilmiştir. 


Resim-1, 2: Kitlenin transvaginal ultrasonografîk 

görünümü, serviks normal olarak izlenmektedir. 

Kliniğimizde ß-hCG düzeyleri plato çizmesi nedeniyle 

metotreksat uygulanmıştır. Metotreksat tedavisine 

yanıt alınmadığından ve ß-hCG değerlerinin yükselmesinden 

dolayı, kesin tanı için ultrasonografi eşliğinde 

uterin lezyona girilerek yapılan biyopsi sonucunda epiteloid 

trofoblastik tip tümör saptanmıştır. Görüntüleme 

yöntemleri ve PET ile kitle dışında lezyon saptanmayan 

olgunun patoloji sonucu ‘yüksek grade’li malignite 

olarak rapor edilmiştir. Skuamoz hücreli karsinom, 

PSTT ve ETT ayırıcı tanısı, mevcut immünohistokimyasal 

testlerde kullanılmasına karşın kesin olarak ayrım yapılamamıştır. 

Ancak klinik görünüm, ß-hCG pozitifliği 

nedeni ile ETT düşünülmüştür. Olguya kendi isteği ile 

histerektomi uygulanmıştır. Histerektomi materyalinin 

incelenmesinde servikal bölge normal olarak değerlendirilirken, 

intramural yerleşimli, nekrotik ve kistik alanlar 

içeren ortalama 3cm’lik tümöral kitle saptanmıştır. 

Patolojik incelemede yüksek derecede atipi saptanmış- 


39


40 


tır. Hastanın operasyon sonrası yapılan takiplerinde şu 

ana kadar herhangi bir problem ile karşılaşılmamıştır. 

tARtIşMA 

ETT nadir görülen bir trofoblastik neoplazidir (2, 

3). Genellikle reprodüktif dönemde görülür (2, 3). ETT 

olarak bildirilen olguların yaş aralığı 15- 48 (ortalama 

36.1 yıl) olarak bildirilmekte olup, bu olgulardan sadece 

1 tanesi postmenopozaldir.(4, 5). Olguların büyük kısmında 

bir önceki gestasyonel durumu termde gebelik 

(%70) iken, ETT; abortus ve molar gebelikler sonrasında 

da gelişebilmektedir (5). ETT tanısı konan 14 olgunun 

incelenmesinde %30 uterin korpus yerleşimli, %50 

uterin alt segment veya endoservikste ve geri kalan 

%20 olgunun ekstrauterin bölgelerde (ince bağırsak ve 

akciğerler) lokalize olduğu saptanmıştır (2, 4, 5, 6,7). 

Anormal vaginal kanama en sık görülen semptomdur. 

Bizim olgumuzda anormal uterin kanama şikayeti ile 

başvurmuş olup, ß-hCG pozitif olması nedeniyle yanlışlıkla 

abortus tanısı konmuştur. ETT tümör çapı 0.5-4cm 

aralığında bildirilmiştir (4, 7). Tüm lezyonlar soliter olup, 

nodüler yapıdaki tümörün derin olarak serviks ve miyometriyumu 

invaze ettiği bildirilmektedir. Tümör değişik 

oranlarda nekroz ve hemoraji içeren tipik kahverengi 

solid- kistik arası görünümdedir (4, 7). Bizim olgumuzda 

da tümör tek olup uterus korpus yerleşimlidir. Ultrasonografide 

kistik alanlar nekroz ve hemoraji olarak değerlendirilmiştir. 

Kitlenin Doppler incelemesinde yaygın 

vasküler yapı ve yüksek akım izlenmiştir. Histerektomi 

materyalinin incelenmesi ile tümörün soliter olduğu, 

miyometriuyuma invaze olduğu ve tümör içinde değişik 

oranlarda nekroz ve hemoraji olduğu görülmüştür. 

Tümörün immunohistokimyasal boyamasında sitokeratin, 

epitelyal membrane antigen ve inhibin 

pozitif’dir. Human plasental laktojen, HCG, plasental 

alkalen fosfataz ve Mel- cell adezyon molekül ekspresyonu 

mevcut olup, fokaldir. P63 çoğu vakada pozitif 

olup, PSTT ayrımında özellikle faydalıdır (8). Bizim olgumuzda 

sitokeratin ve HCG pozitifdir. ETT’ nin servikal 

karsinomdan ayırımı zordur. Bunun nedeni ETT’ in 

uterin serviks alt segmenti ve serviksi tutmaya meyilli 

olmasıdır. Tümör kordonlarının epiteloid görünümde 

olması, ekstrasellüler matriksin keratine benzemesi de 

tanıyı zorlaştırmaktadır. Birçok vaka başlangıçta servikal 

skuamöz karsinoma insitu olarak yanlış tanı almaktadır 

(9, 10). ETT nadir olduğundan klinik davranışı tam olarak 

ortaya konamamıştır, fakat metastatik potansiyelinin 

PSTT ile benzer olduğu bildirilmektedir (7). Bu olgularda 

histerektomi başarılı olarak kullanılmaktadır. Eğer 

gestasyonel trofoblastik hastalık düşünülen bir hastada 

kemoterapiye cevap yoksa ileri histolojik inceleme ya- 

pılarak ETT olasılığı düşünülmelidir. Bizim olgumuzda 

metotreksat tedavisine yanıt alınmadığından ve HCG 

değerlerinin yükselmesinden dolayı, histolojik değerlendirme 

yapılmak için ultrasonografi esliğinde uterin 

lezyona girilerek biopsi alınmış ve tanı doğrulanmıştır. 

Düşük ß-hCG değerleri olan olgularda ETT mutlaka 

akılda tutulmalıdır. 

KAYNAKLAR 

1. Lurain JR. Gestational trophoblastic disease I: epidemiology, 

pathology, clinical presentation and 

diagnosis of gestational trophoblastic disease, 

and management of hydatidiform mole. American 

Journal of Obstetrics & Gynecology. 2010. 

2. Shih IM, Kurman RJ. Epithelioid trophoblastic tumor: 

a neoplasm distinct from choriocarcinoma 

and placental site trophoblastic tumor simulating 

carcinoma. Am J Surg Pathol. 1998;22: 1393- 

1403. 

3. Shih IM, Kurman RJ. The pathology of intermediate 

trophoblastic tumors and tumor-like lesions. Int 

J Gynecol Pathol. 2001; 20: 31-47. 

4. Allison KH, Jason E. Love JE,.Garcia RL Epithelioid 

Trophoblastic Tumor Review of a Rare Neoplasm 

of the Chorionic-Type intermediate Trophoblast. 

Arch Pathol Lab Med. 2006;130:1875-1877. 

5. Coulson LE, Kong CS, Zaloudek C. Epithelioid 

trophoblastic tumor of the uterus in a postmenopausal 

woman: a case report and review of the 

literature. Am J Surg Pathol 2000; 24:1558-1562. 

6. Kuo KT, Chen MJ, Lin MC. Epithelioid trophoblastic 

tumor of the broad ligament: a case report and 

review of the literature. Am J Surg Pathol 2004; 

28: 405. 

7. P M L H Vencken, P C Ewing, R P Zweemer Epithelioid 

trophoblastic tumour: a case report and 

review of the literature J Clin Pathol 2006; 59: 

1307-1308. 

8. Shih IM, Kumaran RJ. p63 expression useful in 

the distinction of epithelioid trophoblastic and 

placental site trophoblastic tumors by profiling 

trophoblastic subpopulations. Am J Surg Pathol 

2004; 28: 1177-1183. 

9. Fadare O, Parkash V, Carcangiu ML, Hui P. 

Epithelioid trophoblastic tumor: clinicopathologic 

features with an emphasis on uterine cervical 

involvement. Mod Pathol. 2006;19:74-72. 

1O. Narita F, Takeuchi K, Haman S, et al. Epithelioid 

trophoblastic tumor (ETT) initially interpreted as 

cervical cancer. Int J Gynecol Caner. 2003; 13: 

551-554.

Diyabetik Ayak ile Prezente olan 

Medial Kalsifik Skleroz 

(Mönckeberg): Olgu Sunumu 

Medial Calcific Sclerosis (Mönckeberg) 

Case Report: Diabetic Foot 

Dr. Selim NALBANT/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 

Dr. Gülbüz SEZGİN/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 

Dr. Vezir KÖSKENLİ/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 

Dr. Mücahit GÖRÜK/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 

Dr. Rahmi ÇUBUK/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi Radyoloji Anabilim Dalı 

ÖzEt 

Mönkeberg sklerozu diyabetik ve diğer arteryel 

damar hastalıklarıyla ilgili iyi bilinen bir fenomendir. 

Ancak, onun varlığı diyabetik ayağın daha da kötüleşmesine 

ve damarsal yapılara dayalı tedavi ihtiyacının 

artmasına neden olur. Biz de ayak damarlarında Mönckeberg 

skleroz varlığı gözden kaçan ve amputasyonu 

olan bir hastayı sunduk. 

Anahtar kelimeler: şeker hastalığı, Mönkeberg 

sklerozu 

GİRİş 

Arter duvarında patolojik kalsiyum fosfat birikimi 

iki farklı biçimde görülmektedir. Bunlardan ilki klinikte 

daha sık gördüğümüz, intima tabakasında kalsiyum 

birikiminin söz konusu olduğu arteriyosklerozdur (1,2). 

Çoğunlukla rastlantısal olarak görülen, öncekine göre 

daha nadir bir diğer durum medial tabakada kalsiyum 

birikimi ile karakterize medial kalsifik skleroz (MKS) 

veya patolojiyi ilk kez tanımlayan kişinin adıyla Mönckeberg 

arteriyosklerozudur. Histolojik incelemede damar 

duvarında halkasal kalsifikasyonlar izlenir ve arteriyosklerozun 

aksine arteriyel kan akımında kesinti mevcut 

değildir. Bu iki patolojinin aynı kişide eş zamanlı olarak 

bulunması olası olsa da arteriyoskleroz ve MKS farklı ve 

birbiriyle ilgisiz durumlar olarak kabul edilmektedir (1). 

MKS herhangi bir hastalığı bulunmayan yaşlı kişilerde 

aterosklerozdan bağımsız biçimde sıkça görülmektedir. 

Hastalık süresinin 35 yılı bulduğu diyabet hastalarının 

%94’ ünde arteriyel kalsifikasyon saptanmaktadır. Çoğunlukla 

alt ekstremiteye yönelik düz grafilerde rastlan- 

ABStRACt 

Mönckeberg sclerosis is a well-known phenomenon 

associated with diabetic and other arterial diseases. 

However, its existence caused worsens a diabetic foot 

and increases the need of vascular based treatment. We 

presented such a diabetic foot case whose Mönckeberg 

Sclerosis on her leg artery was not noticed and had 

amputation. 

Key words: diabetes mellitus, medial calsific 

sclerosis (Mönckeberg sclerosis) 

tısal olarak saptansa da renal ve koroner damarların da 

tutulduğunu bildiren yayınlar vardır. Genellikle küçük ve 

orta boy damarlar etkilenmektedir ancak damar dışında 

da kalsifikasyonların saptandığı bir vaka bildirilmiştir. 

Klasik radyografik bulgusu tramvay yolu manzarasıdır 

(3-7). 

OLGU 

20 yıldır diabetes mellitus, 10 yıldır esansiyel hipertansiyon 

tanıları ile takip edilen, ½ paket/gün/20 yıl (20 

yıldır içmiyor) sigara kullanım öyküsü olan 74 yaşında 

bayan hasta 14 ay önce diabetik ayak ülseri ve ağrılar 

nedeniyle sağ diz üstünden amputasyon geçirmiş. Hastanın 

bir ay önce yapılan alt ekstremite anjiyografi tetkikinde 

sol alt ekstremite posterior tibial arterde oklüzyon 

ve süperfisyal femoral arter (SFA) proksimal segmentte 

trombüs saptanmış. Ek bir tedavi önerilmemiş. Hasta 

sol bacakta ağrı ve şişlik şikayetleri ile kliniğimize başvurdu. 

Özgeçmişinde 10 yıl önce koroner arter by-pass 

operasyonu ve 14 ay önce sağ bacak amputasyonu


42 


şekil: Arter boyunca gelişen kalsifikasyon sonucu oluşan 

tipik tren yolu manzarası. 

olan hastanın soy geçmişinde bir özellik yoktu. Laboratuvar 

tetkiklerinde açlık serum glukozu:160 mg/dL, 

tokluk serum glukozu:230 mg/dL, Na+:142 mmol/L, 

K+: 4.2 mmol/L, kreatinin:1.0 mg/dL, BUN:23 mg/dL, 

albumin:3.5 g/dL, HbA1c:%7.6, CRP:0.7, eritrosit sedimentasyon 

hızı:42 mm/sa, Hgb:10.8 g/dL, Hct:%34.2, 

WBC:9440/mm3, 24 saatlik idrarda kreatinin klirensi:53.05 

mL/dk/1.73 m2 olarak bulundu. Mikroalbuminüri 

mevcut idi (66.08 mg/gün) ancak proteinüri yoktu 

(proteinüri: 0.19 gr/gün). Hastanın sol bacak ağrılarının 

nedeni olarak iskemik periferik damar hastalığı ve diyabetik 

nöropati düşünülmekteydi ve almakta olduğu 

Pentoxifylline 400 mg. tablet tedavisine Pregabalin tablet 

(75 mg/gün dozunda) eklendi. Olası kemik ve eklem 

patolojilerini dışlamak için hastaya sol ayak-ayak bileği 

direkt grafisi çekildi. Medial kalsifik skleroz ile uyumlu 

kalsifik damar traseleri izlendi. 

SONUÇ 

Sosyokültürel seviyesi yüksek ve HbA1c düzeyi genel 

olarak normal olan ancak ciddi diyabetik ayak problemli 

hastalarda diğer vasküler sebepler de düşünülmelidir. 

Bizim olgumuzda olduğu gibi diyabetik ayağı olan 

hastalarda gözden kaçan vasküler patolojiler hastalarda 

uzuv kaybına da yol açabilmektedir. 

KAYNAKLAR: 

1. David Smith C, Gavin Bilmen J, Iqbal S, Robey S, 

Pereira M. Medial artery calcification as an indicator 

of diabetic peripheral vascular disease. Foot 

Ankle Int. 2008;29:185-190. 

2. Young MJ, Adams JE, Anderson GF, Boulton AJ, 

Cavanagh PR. Medial arterial calcification in the 

feet of diabetic patients and matched non-diabetic 

control subjects. Diabetologia. 1993;36:615-621. 

3. Everhart JE, Pettitt DJ, Knowler WC, Rose FA, 

Bennett PH. Medial arterial calcification and its 

association with mortality and complications of 

diabetes. Diabetologia. 1988;31:16-23. 

4. Nicolosi AC, Pohl LL, Parsons P, Cambria RA, Olinger 

GN. Increased incidence of radial artery calcification 

in patients with diabetes mellitus. J Surg 

Res. 2002 ;102: 1-5. 

5. Chantelau E, Lee KM, Jungblut R. Association of 

below-knee atherosclerosis to medial arterial calcification 

in diabetes mellitus. Diabetes Res Clin 

Pract. 1995;29:169-172. 

6. Bevan WP, Tomlinson MP. Radiographic measures 

as a predictor of ulcer formation in diabetic charcot 

midfoot. Foot Ankle Int. 2008 ;29:568-573. 

7. Suzuki E, Yoshimura T, Omura Y, Sakaguchi M, 

Nishio Y, Maegawa H, Higher arterial stiffness, 

greater peripheral vascular resistance and lower 

blood flow in lower-leg arteries are associated 

with long-term hyperglycaemia in type 2 diabetic 

patients with normal ankle-brachial index. Diabetes 

Metab Res Rev. 2009;25:363-369.

Nadir Bir İleus Olgusu 

Case Report: A Rare Ileus 

Dr. Selim NALBANT/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 

Dr. Gülbüz SEZGİN/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 

Dr. Nedim Umutay SARIGÜL/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı 

Dr. Rahmi ÇUBUK/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi Radyoloji Anabilim Dalı 

Dr. Nuri TASALI/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi Radyoloji Anabilim Dalı 

Dr. Orhun SİNANOĞLU/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi Üroloji Anabilim Dalı 

Dr. Melih ÖZEL/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 

Dr. Oya UYGUR BAYRAMİÇLİ/ Maltepe Üniveritesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı 

ÖzEt 

Yaşlılıkta kalın barsak tıkanıklıkları hiç de nadir değildir; 

hatta bazen bu durum ölümcül olabilir veya en 

azından cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu nedenle, 

ileri yaşlardaki bu klinik tablo dikkatli ve ön yargısız 

olarak değerlendirilmelidir. Bu yazıda glob vezikale ile 

ilişkili böyle nadir bir olguyu sunuyoruz. 

Anahtar kelimeler: barsak tıkanması, yaşlılık, glob 

vezikale 

GİRİş 

Yaşlı hastalarda gastrointestinal sistem hastalıkları 

her zaman dikkat edilmesi gereken önemli sorunlardandır 

(1). Yaşlı hasta gastrointestinal sisteme ait 

şikâyetlerini anlaşılır biçimde ifade edemeyebilir ya da 

hekimi başka klinik tanılara yönlendirecek ifadeler kullanabilir 

(1,2). Aslında bunun tersi de doğrudur. Çünkü 

bazen de başka sistemlere ait sorunlarını gastrointestinal 

sisteme ait şikâyetlerle karıştırılabilir (2-6). Biz de 

çok nadir ve ilgi çekici olduğunu düşündüğümüz bir neden 

sonucu gelişen ileusa bağlı karın ağrısı şikâyetiyle 

müracaat eden yaşlı bir hastamızı sunmak istedik. 

OLGU: 86 yaşında bayan hasta ileri derecede gonartrozu 

sebebiyle hastanemiz Fizik Tedavi Kliniğince 

hastaneye yatırıldı. Fizik tedavi servisinde yattığı sırada 

hastane kaynaklı pnömoni gelişmesi, ateş yükselmesi 

ve genel durum bozulması üzerine hasta İç Hastalıkları 

Servisine nakil edildi. Kısmen yatağa bağımlı olan hasta 

yatağından sadece defekasyon amaçlı çıkmakta bunun 

dışında da idrarını bezine yapmaktaydı. Morbid obez 

görünümde ve konfüze olan hastanın yakınlarından 

alınan tıbbi geçmişine ait öyküsünde hipertansif ve diyabetik 

olduğu öğrenildi. Arteriyel kan basıncı 180/100 

mmHg, nabzı 96 vuru/dakika ritmik olan hastanın ateşi 

37.5 0C idi. Dinlemekle özellikle solda akciğer alt zon- 

ABStRACt 

Acute large bowel obstruction of old ages is not 

uncommon. It may even cause death or at least 

necessitates surgical intervention. So, this clinical 

picture in older ages must be considered very carefully 

and without any bias. We present HERE such an 

uncommon clinical bowel obstruction related globe 

vesicale. 

Key words: bowel obstruction, elderly, globe 

vesicale 

larda inspiratuvar ralleri mevcuttur. Dalağı kot kenarında 

2 cm’de ele gelmekte, düzgün kenarlı ve ağrısızdı. 

Hastanın laboratuvarında beyaz küre sayının 24000 

hücre/dL, eritrosit sedimentasyon hızının 74 mm/saat 

ve C-reaktif proteinin 8mg/dL (bizim laboratuvarımızda 

normalin üst sınırı 0.5mg/dL’dir.) olması dışında biyokimyasal 

verilerinde önemli bir anormallik saptanmadı. 

Bu bulgularla pnömoni ve “Sistemik İnflamatuar Cevap 

Sendromu” (SIRS) tanısı konulan hastaya seftriakson 

1g/gün intravenöz ve klaritromisin 1000 mg/gün oral 

başlandı. Hastanın devam eden 48 saat içerisinde iki 

kez ateşinin 39 o C’ye çıkması üzerine mevcut antibiyotik 

tedavisi kesilerek imipenem 4x500mg dozunda 

başlandı. Hastanın antibiyotik değişikliğinden 24 saat 

sonra ateşi düştü ve ikinci gününden itibaren genel durumu 

düzelmeye başladı. İmipenem tedavisinin üçüncü 

gününde hastada distansiyon gelişmeye başladı. Hasta 

ayağa kaldırılamadığı için çekilen direk üriner sistem 

grafisinde ve ultrasonda aşırı gaz nedeniyle tanıya yardımcı 

olabilecek bir veri sağlanmadı. Hastanın genel 

durumu tam olarak düzelmediği için kolonoskopi yapılamayan 

hastaya bunun üzerine kontrastlı tüm batın 

tomografisi çekildi. Tomografide mesanenin bütün pelvis 

boşluğunu dolduracak şekilde dolu olduğu ve arkada 

sigmoid kolon üzerine ciddi bası yaratarak barsak


44 


şekil-1: Tamamen dolu mesanenin sigmoid kolonu 

obsturikte ederek gaita geçişini engellediği 

görülmektedir. 

içeriğinin geçişini engellediği görülmekteydi (Şekil-1,2). 

Bunun üzerine hastanın mevcut tedavisine ilaveten 

mesane sondası takıldı, ex vacuo hemoragica (aşırı distandü 

mesane cidarındaki frajil venlerin ani boşalma 

sonrasında çatlayıp yoğun kanamaya neden olması) 

komplikasyonundan kaçınmak için mesane fasılalı olarak 

500’er cc boşaltıldı, toplam 6 litre idrar boşaltıldı 

ve 36 saat sonra hasta normal defekasyonunu yapabildi. 

Klinik bulguları ve görüntüleme bulguları tamamen 

normale döndü. 

tARtIşMA 

Literatürde, hipotiroidizme bağlı (7) ve aşırı aktif 

mesane, baskılanamamış spastik nöropatik mesane 

tedavisi amacıyla antimuskarinik ilaçların kullanımı (8) 

ile aynı anda hem üriner retansiyon hem de ileus görülen 

olgular bildirilmiştir, ancak idrar retansiyonu ile 

distandü hale gelmiş mesanenin hacim etkisi sonucu 

barsaklara baskı yaparak ileus nedeni olması durumu 

bildirilmemiştir. 

Sonuç olarak, yaşlı hastanın değerlendirilmesinde 

hem hikaye hem de fizik muayene gerekirse yeni baştan 

değerlendirilmelidir. Yaşlının yakınmalarının nedeni 

olabilecek nadir nedenler gözden geçirilmeli, hastanın 

hekimi yönlendirici ifadelerinden bağımsız olarak klinik 

tablo bütün olarak değerlendirilmeye çalışılmalıdır. 

şekil-2: Pelvisi tamamen dolduran mesane 

görülmektedir. Okla işaretli olarak sigmoid kolon 

görülmektedir. 

KAYNAKLAR: 

1. Hiranyakas A, Bashankaev B, Seo CJ, Khaikin M, 

Wexner SD. Epidemiology, pathophysiology and 

medical management of postoperative ileus in the 

elderly. .Drugs Aging. 2011;28:107-118. 

2. Kennan JB, Charles B, Raymond C, Isidore C. Surgical 

Management of the acutely obstructed colon: A 

review of 127 cases. Am J Surg 1988;156:163-168. 

3. Baker DM, Wardrop PJ, Burrel H, Hardcastle JD. The 

management of acute sigmoid volvulus in Nottingham. 

J R Coll Surg Edinb 1994;39:304-306. 

4. Irvin TT, Greany MG. Treatment of colonic cancer 

presenting with intestinal obstruction. Br J Surg 

1977;64:741-744. 

5. Fielding LP, Steward-Brown S, Blevovsky L. Large 

bowel obstruction caused by cancer: A prospective 

study. Br Med J 1979;1:515-517. 

6. Naaeder SB, Archampong EQ. One-stage resection 

of acute sigmoid volvulus. Br J Surg 1995;82:1635- 

1646. 

7. Nathan AW, Havard CW.Paralytic ileus and urinary 

retention due to hypothyroidism. Br Med J (Clin Res 

Ed). 1982 14;285:477. 

8. Pemmaraju N, Feldman LS.Solifenacin-induced 

small bowel pseudo-obstruction. J Hosp Med. 2008 

Mar;3:176-178.

Surgical Correction of a Rare 

Congenital Diaphragmatic Hernia 

in Adult 

Erişkin Yaşta Nadir Görülen Konjenital 

Diyafragma Hernisinin Cerrahi tamiri 

Çağatay TEZEL MD. / Department of Thoracic Surgery, Sureyyapasa Chest Disease and Thoracic Surgery Training and Research Hospital, Istanbul, Turkey 

Altan KIR MD. / Department of Thoracic Surgery, Sureyyapasa Chest Disease and Thoracic Surgery Training and Research Hospital, Istanbul, Turkey 

Cemal Asım KUTLU MD. / Department of Thoracic Surgery, Sureyyapasa Chest Disease and Thoracic Surgery Training and Research Hospital, Istanbul, Turkey 

ÖzEt 

Morgagni hernisi nadir görülen konjenital diyafragma 

hernisidir. Bu tip konjenital diyafragma hernileri 

asemptomatik erişkinlerde rastlantısal olarak saptanırlar. 

Olgumuz, birkaç aydır süren nefes darlığı ve karın 

ağrısı şikayetleri ile kliniğimize başvuran 40 yaşında 

erkek hasta idi. Morgagni hernisi tanısı alan hastaya, 

subcostal transabdominal insizyonla herni tamiri yapıldı. 

Ameliyat sonrası sorunsuz geçen hasta üçüncü gün 

taburcu edildi. 

Anahtar kelimeler: Morgagni hernisi, konjenital 

diyafragma hernisi, laparotomi 

INtRODUCtION 

Morgagni’s hernia is a congenital diaphragmatic 

hernia which occurs 0.02% to 0.05% of live births 

(1,2) This rare anterior defect of the diaphragm is variably 

referred to as Morgagni’s, retrosternal, or parasternal 

hernia, named by Giovanni Battista Morgagni, 

who was an Italian anatomist (3). In order to close the 

defect, surgery is recommended for all diaphragmatic 

hernias due to the risk of a strangulated intestine via 

either a transthoracic or transabdominal approach. 

CASE 

A 40-year-old man presented with an 8 month history 

of dispnea, associated with episodes of abdominal 

pain and constipation. Clinical examination including 

osculation was revealed intestinal passage sounds on 

the right lower hemi thorax. Plain chest x-ray detected 

an irregular hemi solid mass on the right cardiophrenic 

ABStRACt 

Morgagni’s hernia is a rare congenital diaphragmatic 

hernia. This type of congenital diaphragmatic hernia is 

often diagnosed incidentally in asymptomatic adults. 

We present the case of 40 years old man complaining 

dispnea and abdominal pain for several months. He was 

diagnosed a Morgagni’s hernia which was repaired via 

subcostal transabdominal incision. His postoperative 

course was uneventful and discharged on day three. 

Key words: Morgagni’s hernia, congenital 

diaphragmatic hernia, laparotomy 

angle. Computed chest tomography was initially obtained 

which demonstrated an anterior diaphragmatic 

hernia with colon and omentum present in the thoracic 

cavity (Figure 1). 

The patient was entubated, a sub costal transabdominal 

incision was performed. Through the incision 

the presence of an anterior diaphragmatic defect with 

a hernia sac containing transverse colon and omentum 

was confirmed after lyses of adhesions. The contents 

of hernia were carefully pulled through in to abdomen. 

In order not to injury the pulmonary parenchyma, the 

superior part of the incision was extended a few centimeters 

to sternum. Two centimeter allows better visualizing 

the thoracic cavity. All contents were easily 

reduced. The defect was closed with heavy interrupted 

non-absorbable sutures without mesh. A single small 

caliber chest drain was placed. The abdomen was closed 

in a usual fashion. The patient made an uncomp-

Tezel ve Arkadaşları 

46 


Figure 1. : (A) Plain chest x-ray showing right costophrenic density. (B) Computed chest tomography demonstrating 

air-filled colon and omentum in the right thoracic cavity. 

Figure 2. : Plain chest x-ray after the operation 

licated post-operative recovery. His bowel function returned 

to normal in two days and the dyspnea was 

resolved. Chest tube was removed on the first postoperative 

day. He initially had and the patient was discharged 

on postoperative day three. 

DISCUSSION 

Morgagni’s hernia, as a congenital anterior diaphragmatic 

defect, is a rare anomaly, representing 3% of 

all diaphragmatic hernias (1,4). It is usually small congenital 

defects in the right anterior diaphragm which 

is also called Morgagni’s foramina. The liver, bowel, or 

mesenteric fat may herniate directly through these defects, 

usually within the peritoneal sac (4). 

Adult patients diagnosed with a foramen of Morgagni 

hernia are usually asymptomatic and associated 

with obesity, trauma or other causes of increased intraabdominal 

pressure. Contrary, newborns may present 

with respiratory distress at birth. Also recurrent chest 

infections and gastrointestinal symptoms have been reported 

(5). Herniation of intra-abdominal viscera can 

cause vomiting, and abdominal pain as like in the presented 

case. 

The diagnosis can be difficult, but a review suggests 

that computed tomography is the best diagnostic 

tool, particularly for symptomatic hernias with potential 

incarceration and strangulation (6). The differential 

diagnosis includes anterior mediastinal lesion such as 

pleuro-pericardial cysts, pleural mesothelioma, pericardial 

fat cushion, mediastinal lipoma, diaphragmatic tumors 

or cysts, and thymoma (2). 

It is generally agreed that even asymptomatic cases 

should be repaired surgically (1,6,7). Surgical closure 

of the diaphragmatic defect can be either closed by 

transthoracic or transabdominal incisions. Those incisions 

can be replaced by minimal invasive laparoscopic or 

thoracoscopic techniques. In view of this, the laparoscopic 

approach offers a potentially attractive alternative. 

One concern arise against laparatomy in situation 

if the patient with hernia adjacent to the pericardium, 

then thoracotomy instead of laparatomy could be better 

option in order to prevent pericardial injury (8). 

However, previous reports are limited and there is 

no consensus about the optimum technique (7). Also 

the issue of sac removal is controversial. Some authors 

do not recommend removal of the hernia sac, believing 

this step to be potentially hazardous. However, others 

believe that sac removal is a necessary and desirable 

part of the procedure (9). We believe that the major 

benefit of sac excision is that a mesothelial-lined cavity 

is not left behind in the chest which can be done 

optimally via extending the resection line upward to 

achieve better thoracic visualization. The defect in the

case is relatively small but the content of hernia sac 

includes entire transverse colon with significant part of 

omentum. After the lyses and defining the defect is 

important not to pull down the content of the sac without 

exploring the possible thoracic adhesions. 

Surgical repair of the diaphragmatic defect is technically 

quick and straightforward and provides good 

outcomes in case series. The foremost part of the operation 

is reduction the herniated organs in great care. 

REFERENCES 

1. Rogers FB, Rebuck JA. Case report: Morgagni hernia. 

Hernia. 2006;10:90-92. 

2. Hartman GE. Diaphragmatic hernia. In: Berhman 

RE, Kliegman RM, Arvin AM (eds). Nelson Textbook 

of Pediatrics, 15th ed. Philadelphia: WB Saunders 

Company, 1996: 1161. 

3. Augusto Z, Denis AC. Giovanni Battista Morgagni 

and his contribution to pediatric surgery. J Pediatr. 

Surg. 2008;43:729–733. 


4. Akhavan-Heidari M, Edwards D, Besenhaver J, 

Wolfer R. Incidental finding of congenital thoracic 

malformations in adult population. South Med J. 

2006;99:539-543. 

5. Eren S, Ciris F. Diaphragmatic hernia: diagnostic 

approaches with review of the literature. Eur J Radiology 

2005;54:448–459. 

6. Swain JM, Klaus A, Achem SR, Hinder RA. Congenital 

diaphragmatic hernia in adults. Semin Laparosc 

Surg. 2001;8:246-255. 

7. Huston JM, King H, Maresh A et al. Hernia of 

Morgagni:Case report. J Thorac Cardiovasc Surg 

2008;135:212-213. 

8. Okutan H, Uçan ES, Silistireli E, Oto Ö. Erişkin 

Morgagni Hernisinde Transtorasik Yaklaşım. Toraks 

Dergisi, 2000;1:79-81. 

9. Ackroyd R, Watson DI. Laparoscopic repair of a 

hernia of Morgagni using a suture technique. 

J.R.Coll Surg Edinb 2000;45:400-402. 


47

XXXXX ve Arkadaşları 

48 


Derleme 

Genitoüriner Enflamasyonlar Prematür 

Ejakülasyona(PE) Neden Olabilir mi? 

Yeni Yaklaşımlar 

Can Genitourinary Inflammations 

Cause Premature Ejeculation? 

New Approaches in PE 

Dr. Sinan Ekici / Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi üroloji Anabilim Dalı 

Dr. Orhun Sinanoğlu / Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi üroloji Anabilim Dalı 

ÖzEt 

Intravajinal ejakülasyon latens süresinin (IELT) 1-2 

dakikadan daha kısa olması ve ejakülasyonu kontrol 

edememe nedeniyle kişinin sıkıntıda olması, bu durumun 

eşler arası soruna yol açması olarak tanımlanan 

prematür ejakülasyon (PE), cinsel aktif erkeklerde % 

30-40 prevalansla en sık görülen cinsel işlev bozukluğudur. 

Hayat boyu görülen PE’ de genetik olarak belirlenen 

serotonin reseptör transport mekanizması sorumlu 

olarak görülmektedir ve primer/konjenital PE adı verilen 

bu durum sıklıkla cinsel terapiler veya sentral etkili ilaçlarla 

tedavi edilir. Hayatın bir döneminde ortaya çıkan 

PE ise sekonder/edinsel PE adını alır ve sıklıkla buna eşlik 

eden patolojiler sonucu ortaya çıkar. Bu patolojiler 

sıklıkla prostatit, erektil disfonksiyon, tiroid hastalıklarıdır. 

Eşlik eden hastalığın tedavisi başarılı olduğunda 

cinsel işlev bozukluğu da düzelmektedir. Son yıllarda 

kronik prostatit (KP) veya kronik pelvik ağrı sendromu 

(KPAS) olan hastalarda PE insidansının oldukça yüksek 

bulunduğu ortaya çıkmıştır. Bu tür hastalarda KP/KPAS 

tedavi edildiğinde IELT’nin de süresi uzamaktadır. Bu 

bağlamda genitoüriner enflamasyonlar/enfeksiyonlar 

ile prematür ejakülasyon arasındaki ilişki yeni bir araştırma 

konusu olabilir. 

Prematür ejakülasyonun tanımı ve 

genitoüriner enflamasyonlar ile ilişkisi 

Prematür ejakülasyon (PE) cinsel ilişkide erkeğin penetrasyondan 

ejakülasyona kadar geçen süreyi kontrol 

altına alamamasından dolayı her iki eş için de tatminin 

sağlanamadığı durumdur. PE cinsel olarak aktif erkeklerin 

%30-40’ında görülen ve yaşa bağlı bir cinsel iş- 

ABStRACt 

PE is described with a short intravaginal ejaculatory 

latency time (IELT) shorter than 1–2 min, lack of control 

over ejaculation, personal distress and partner problems. 

Its prevalence rate of 30-40% in sexually active men 

represents it as the most frequent sexual dysfunction 

in men. The genetically determined changes in the 

serotonin receptor-/trans¬porter mechanism seem to be 

responsible for lifelong PE, also called acquired/primary 

PE that is often treated mostly with behavioral therapy 

or centrally active medication. The second type is the 

acquired/secondary PE that is seen at a certain period 

of life and is often associated with other conditioning 

diseases such as erectile dysfunction, prostatitis or 

thyroid dysfunctions. In this condition the successful 

treatment of the accompanying disease provides the 

cure of PE as well. In recent years the incidence of PE in 

patients with chronic prostatitis or chronic pelvic pain 

syndrome has been found to be increased. Successful 

treatment of CP/CPPS showed an increase in IELT. In 

this context the relationship between genitourinary 

inflammation/infection and premature ejaculation can 

be a new subject of research. 

lev bozukluğudur (1). “Mental Hastalıkların Tanısal ve 

İstatistiksel Kılavuzu”na göre (DSM-IV-TR: Diagnostic 

and Statistical Manual of Mental Disorders) intravajinal 

ejakülatuvar latans süresi (IELT) 2 dakikadan az ise veya 

penetrasyondan hemen önce ejakülasyon oluyorsa ve 

bu durum ilişkide sıkıntıya yol açıyorsa PE söz konusudur 

(2). PE’nin hayat boyu süren primer (konjenital) PE

ve sonradan ortaya çıkan sekonder (edinsel) formu vardır. 

Primer PE’nin serotonin reseptörleri olan 5-HT-2C 

hiposensitivitesi veya 5-HT-1A hipersensitivitesine bağlı 

olduğu tahmin edilmektedir (3,4). Sekonder PE’nin ise 

kronik prostatit ve hipo/hipertiroidizm gibi hastalıklarla 

ilişkili olduğu bildirilmiştir (5). PE tedavisinde bugüne 

kadar davranış terapileri ve santral etkili ilaçlar kullanılmıştır. 

Ancak son yıllarda edinsel/sekonder PE’nin 

çeşitli metabolik hastalıklar ve alt üriner sistem hastalıklarına 

bağlı olması nedeniyle alt üriner sistemdeki bir 

enflamasyonlarının prematür ejakülasyonla ilişkisi ve bu 

hastalıkların tedavisinin PE’ye etkisi araştırılmıştır. Bu 

çalışmalarda ürogenital sistem enflamasyonlarının genitoüriner 

organların yakın komşuluğu ve patofizyolojik 

etkileşimi nedeniyle cinsel işlev bozukluğuna yol açtığı 

öne sürülmekte ve bu hastalığın tedavisinin doğrudan 

PE nin düzelmesini sağladığı bildirilmektedir (6). Erkek 

genitoüriner traktın enflamatuvar hastalıkları prostatitler, 

orşit/epididimit ve nadiren seminal vezikülittir. Literatürde 

tek başına orşit, seminal vezikülit, sistit gibi 

enflamasyonların prematür ejakülasyona etkileri araşırılmamıştır. 

Yapılan çalışmalar genellikle kronik prostatit/PE 

ilişkisini incelemektedir. 

Kronik Prostatit/Kronik Pelvik Ağrı Sendromu 

ve Prematür Ejakülasyon 

Kronik prostatit (KP) 50 yaş altındaki erkeklerde en 

sık, 50 yaş üstünde erkeklerde ise üçüncü en sık konulan 

tanıdır genetik veya anatomik olarak elverişli bireyde 

iç içe geçmiş enflamatuvar, immünolojik, nöroendokrin 

ve nöropatik mekanizmaların, akut bir enfeksiyon veya 

kimyasal iritasyon gibi etkenler ile tetiklenmesi ile ortaya 

çıkmaktadır(7). Prostatitler NIH tarafından (National 

Institute of Health, Ulusal Sağlık Enstitüsü) 1999’da I. 

Akut bakteriyel prostatit, II. Kronik bakteriyel prostatit 

III. Kronik nonbakteriyel prostatit/Kronik pelvik ağrı 

sendromu (IIIa. Enflamatuar ve IIIb. Nonenflamatuar) 

IV.Asemptomatik enflamatuar prostatit olarak sınıflandırılmıştır 

(8). 

Kronik prostatit olarak bilinen hastalık tablosu, günümüzde 

“prostatit sendromu” yada “kronik pelvik 

ağrı sendromu (KPAS)” olarak adlandırılmaktadır. KPAS 

geniş bir yaş grubundaki erkekleri etkileyen kronik bir 

sendromdur (9). Hastalar genellikle perine, penis ve testislerde 

ağrıdan yakınırlar (10). Dilüri, sıkışma ve sık idrara 

çıkma gibi yakınmalar sıklıkla görülür. Kronik pelvik 

ağrı sendromu (KPAS) prostatitin en yaygın formudur 

ve patofizyolojisi iyi aydınlatılmamıştır. Kronik prostatit 

olgularının ancak % 5-10 kadarında tabloya neden 

olan mikroorganizma izole edilebilmektedir (11). 

Son yıllarda yapılan araştırmalarda KP veya KPAS 

hastalarında, ön plandaki cinsel işlev bozukluğunun 

prematür ejakülasyon olduğu ortaya çıkmaktadır. PE ile 

pelvik ağrı sendromu veya prostatit ilişkisi uzun zaman 


ihmal edilmiştir, fakat bu konu günümüzde ilgi çekmeye 

başlamıştır. PE ve kronik prostatit ilişkisini vurgulayan 

en eski makale 1972 yılında yayınlanmıştır, bu olgu 

sunumunda PE’si olan bir hastada uygulanan topikal 

tedavi ile her iki hastalığın tedavi edildiği bildirilmiştir 

(12). Son yıllarda çok sayıda hasta dahil edilerek yapılan 

çalışmalarda yayınlanan kronik prostatit ve PE ilişkisi irdelenmektedir. 

Bu çalışmalar üç grupta toplanabilir, ilk grupta, KP 

ile başvurmuş hastalarda PE bulunma sıklığını araştıran 

çalışmalar bulunmaktadır; Çinde yapılan bir çalışmada 

KP olan 623 hasta sorgulanmış, bunların % 39’unda 

PE ve % 16.9 unda erektil disfonksiyon (ED) insidansı 

saptanmıştır (13). Türkiye’den Gönen ve ark. tarafından 

yapılmış bir çalışmada 66 KP hastasında PE oranı 

% 77.3 olarak bulunmuştur, aynı çalışmada hem ED 

hem de prematür ejakülasyon olan hastaların yüzdesi 

% 15.2 olarak bildirilmiştir (14). Beutel ve ark. KPAS 

olan 58 hastalık başka bir çalışmada, önceki çalışmaya 

yakın oranlarda PE ve cinsel fonksiyon bozuklukları 

olan ED, PE ve libido eksikliği insidansı saptamışlardır, 

yine bu çalışmada pelvik ağrı sendromu olan hastaların 

bel ve eklem ağrılarından da yakındıkları bildirilmiştir 

(15). Çin’de yayınlanmış başka bir çalışmada 1786 KP 

hastası anketlerle değerlendirilmiş ve genel cinsel işlev 

bozukluğu % 49 olarak bulunmuştur. PE ve erektil disfonksiyon 

oranları sırasıyla % 26 ve % 15 olarak tespit 

edilmiştir. Hastaların % 7.7 ‘sinde hem PE hem de ED 

mevcuttur. Prevalans, yaş ve kronik prostatit süresi arasında 

negatif bir bağıntı saptanmıştır (16). 2007 yılında 

Trinchieri ve ark. yaptığı NIH prostatit sınıflandırmasına 

göre sınıflanan KP/KPAS’li hasta sayısı 399 olan dört örnek 

incelemeli, seminal sıvı kültürü alınan bir çalışmada 

138 (% 34) ED ve 220 (% 55) ejakülatuvar bozukluk 

saptanmıştır (17). Libido kaybı, PE ve semen anomalileri 

bakteriyel kronik prostatitte kronik pelvik ağrı sendromuna 

göre daha yüksek bulunmuştur. 

Literatürde ikinci grupta kronik prostatitin PE nedeni 

olduğunu ve KP’nin tedavi edilmesiyle PE’nin de 

düzeldiğini bildiren çalışmalar bulunmaktadır; Bu konuda 

yapılan ilk çalışma 2000 yılında yayınlanan bir olgu 

sunumu olup, enflame prostat ve PE birlikte bulunan 

31 yaşındaki bir hastada bu iki hastalığın siprofloksasin 

tedavisiyle düzeldiği bildirilmiştir (18). Bunun ardından 

geniş kapsamlı çalışmalar gelmiştir. Kanada’dan Abdelrahman 

ve ark. bildirdiği bir başka çalışmada 145 

sekonder PE hastası çalışmaya alınmış bu hastaların 

94’ünde kronik bakteriyel prostatit saptanmıştır, bu 

hastaların 20’si tedavisiz bırakılıp kontrol grubu olarak 

alınmıştır. PE ve kronik bakteryel prostatiti olan 74 hasta 

bir ay antibiyotik tedavisi görmüştür, başlangıçta kültürleri 

pozitif olan hastaların tümünün kültürleri steril 

hale gelmiştir. Tedavi olan bu hastaların 62‘sinde (% 

83.9) IELT’da artış görülmüş ve hastalar ejakülasyonları- 


49

Ekici ve Arkadaşları 

50 


nı iyi kontrol edebildiklerini bildirmişlerdir (19). 

KP veya KPAS ile prematür ejakülasyon ilişkisini değerlendiren 

üçüncü grup çalışmalarda ise primer başvuru 

nedeni PE olan hastalar çalışmaya alınmış ve bunlar 

daha sonra anketler ile KP açısından değerlendirilmiş, 

idrar ve prostat sıvıları bakteriyel veya bakteriyel olmayan 

prostatit açısından tetkik edilmiştir. Bu çalışmaların 

hepsinde bulgular sağlıklı kontrollerle kıyaslandığında 

istatistiksel olarak anlamlıdır. Screponi ve arkadaşları 

PE’si olan 46 hastanın % 56.5’inde prostat enflamasyonu 

% 47.8’inde kronik bakteriyel prostatit bulmuştur 

(20). 106 hastalık PE’si olanlarda yapılan bir başka çalışmada 

prostatik enflamasyon % 46.2 ve kronik bakteriyel 

prostatit insidansı % 34.7 olarak bulunmuştur (21). 

Shamloul & El-Nashaar 26-51 yaş arası PE li 153 erkekte 

ve 100 sağlıklı erkekte prostatik enflamasyonu değerlendirmişlerdir, 

PE hastalarında kontrol grubuna göre 

yüksek oranda kronik prostatit saptanmıştır. PE olan 

hastalarda prostatik enflamasyon % 64, kronik bakteriyel 

prostatit ise % 52 oranlarında tespit edilmiştir. 

Bu çalışmada kronik prostatit semptomları bakımından 

anlamlı fark bulunmamışsa da, PE, primer ve sekonder 

olarak alt gruplara ayrıldığında bu oranlar sırasıyla % 

41.4 ve % 72.8 olarak bulunmuştur (22). Bu son üç çalışmanın 

da yazarları prematür ejakülasyonun tedavisi 

yapılmadan önce prostatın fizik muayenesinin ve mikrobiyolojik 

incelemesinin yapılmasını önermektedirler. 

Cinsel işlev bozukluğu olan hastaların çoğunda 

kronik prostatit saptanması, KP’yi tetikleyen başka faktörlerin 

de araştırılması gerektiğini düşündürmektedir. 

Öte yandan KP veya KPAS dışındaki ürogenital enfeksiyonlar/enflamasyonlarla 

ilgili mevcut yayınlar cinsel 

işlev bozukluğu konusuna değinmemektedir. Genitoüriner 

enfeksiyonlar kapsamına giren prostatit, ve buna 

bağlı patolojiler olarak adlandırılan orşit, epididimit ve 

seminal vezikülitlerin PE ile ilişkisinin araştırılması gelecekteki 

çalışmaların konusu olabilir. Gram negatif Enterobacteriaceae 

ve enterokoklar bakteriyel prostatitin en 

sık nedenidir, Chlamydia trochomatis üretriti de %50 

oranında epididimit veya prostatite yol açabilmektedir. 

Dolayısıyla bu etkenlerin oluşturduğu genitoüriner 

enfeksiyonların da PE patofizyolojisindeki rolünü araştırmak 

kayda değer olabilir. Sonuç olarak genitoüriner 

enflamasyon ve/veya enfeksiyonu araştıran çalışmalarda 

cinsel işlev bozukluklarının da değerlendirmeye alınmasının 

doğru olacağını düşünmekteyiz. 

KAYNAKLAR 

1. Frank E, Anderson C, Rubinstein D. Frequency of sexual 

dysfunction in “normal” couples. N Engl JMed 

1978;299:111–115 . 

2. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical 

manual of mental disorders. 4th ed. Washington, 

DC: APA, 2000. 

3. Janssen PKC, Bakker SC, Réthlevy J et al Serotonin 

transporter promoter region (5-httlpr) polymorphism 

is associated with the intravaginal ejaculation latency 

time in Dutch men with lifelong premature ejaculation. 

J Sex Med 2009; 6:276–284 

4. Jearn P, Santtila P, Johansson A et al. Evidence for a 

genetic etiology to ejaculatory dysfunction. Int J Impot 

Res 2009;21:62–67. 

5. Jannini EA, Caros E, Pepe M, Lombardo F Update on 

pathophysiology of premature ejaculation: the basis for 

new pharmacological treatments.Eur Urol 2006 EAU 

EBU Update Series 4:141–149. 

6. H. Porst Der vorzeitige Samenerguss (Ejaculatio praecox) 

Urologe 2009 · 48:663–674. 

7. Campbell-Walsh Urology, 9th ed. Saunders 2007 

8. Krieger JN, Nyberg L Jr, Nickel JC. Letters to the editor: 

NIH Consensus Defnition and Classification of Prostatitis. 

JAMA 1999; 282: 236-237. 

9. D. Schultheiss Urogenital infections and male sexuality, 

effects on ejaculation and erection Andrologia 2008; 

40, 125-129. 

10. Krieger JN, Egan KJ, Ross SO, Jacobs R, Berger RE. 

Chronic pelvic pains represent the most prominent 

urogenital symptoms of ‘‘chronic prostatitis.’’ Urology. 

1996;48:715–721. 

11. European Association of Urology: EAU Guidelines 

12. Boneff AN Topical treatment of chronic prostatitis and 

premature ejaculation. Int Urol Nephrol 1972;4:183– 

186. 

13. Qiu YC, Xie CY, Zeng XD, Zhang JH Investigation of 

sexual function in 623 patients with chronic prostatitis 

[in Chinese]. Zhonghua Nan Ke Xue 2007;13:524–526 

14. 2005 Gonen M, Kalkan M, Cenker A, Ozkardes H Prevalence 

of premature ejaculation in Turkish men with 

chronic pelvic pain syndrome. J Androl 2005;26:601– 

603. 

15. Beutel ME, Weidner W, Braehler E Chronic pelvic pain 

and its comorbidity [in German]. Urologe A 2004; 

43:261–267. 

16. Liang et al.,2004Liang CZ, Zhang XJ, Hao ZY, Shi HQ, 

Wang KX Prevalence of sexual dysfunction in Chinese 

men with chronic prostatitis. BJU Int 2004; 93:568–570 

17. Trinchieri A, Magri V, Cariani L, Bonamore R, Restelli 

A,Garlaschi MC, Perletti G, Prevalence of sexual 

dysfunction in men with chronic prostatitis/chronic pelvic 

pain syndrome. Arch Ital Urol Androl 2007 79:67– 

70. 

18. Brown AJ Ciprofloxacin as cure of premature 

ejaculation.J Sex Marital Ther 2000; 26:351–352. 

19. AbdelRahman El-Nashaar, and Rany Shamloul, Antibiotic 

Treatment Can Delay Ejaculation in Patients with 

Premature Ejaculation and Chronic Bacterial ProstatitisJ 

Sex Med 2007;4:491–496. 

20. Screponi E, Carosa E, Di Stasi SM, Pepe M, Carruba G, 

Jannini EA Prevalence of chronic prostatitis in men with 

premature ejaculation. Urology 2001; 58:198–202. 

21. Xing JP, Fan JH, Wang MZ, Chen XF, Yang ZS Survey of 

the prevalence of chronic prostatitis in men with premature 

ejaculation [in Chinese]. Zhonghua Nan Ke Xue 

2003; 9: 451–453. 

22. Rany Shamloul, MD, and Abdelrahman el Nashaar, MD 

Chronic Prostatitis in Premature Ejaculation: A Cohort 

Study in 153 Men J Sex Med 2006;3:150–154.

YAZARLARA BİLGİ 

1) Maltepe Tıp Dergisi, sağlık alanındaki bilimsel 

araştırmalar, teknolojik gelişmeler, derlemeler, klinik 

çalışmalar, olgu bildirimleri, bilimsel toplantı özetleri, 

editöre mektuplar, literatür özetleri ve biyografileri 

yayınlar. 

2) Dergi yılda 3 sayı yayınlanır. 

3) Derginin yazı dili Türkçe ve İngilizcedir. 

4) Yayınlanmak üzere dergiye gönderilen yazıların 

dergiye kabul edildikten sonra her türlü yayın hakkı 

dergiye aittir.Yazılar yayın kurulu tarafından incelendikten 

sonra gerekli görülen düzeltmelerin yapılması 

için yazara geri gönderilir.Editör ve yayın kurulu gerekli 

gördüğünde yazıların bilimsel danışma kurulu 

tarafından incelenmesini isteyebilir.Yazılar teslim tarihi 

göz önüne alınarak yayın kurulunun belirlediği sıraya 

göre yayınlanır. 

Yazım Kuralları 

a) Dergiye gönderilen araştırmalar ve derlemeler 

oniki, bilimsel toplantı özetleri on, olgu bildirimleri beş, 

editöre mektuplar, literatür özetleri ve biyografiler ise 

üç daktilo sayfasını geçmemelidir. 

b) Yazılar A4, beyaz birinci hamur kağıdın bir 

yüzüne kenarlardan 2.5 cm boşluk kalacak şekilde 2 

satır aralık olarak daktilo edilmesi, bilgisayar yazıcısı 

kullanacaksa iyi kalite yazım modu seçilmelidir. 

c) Gönderilen yazılar sıra ile şu bölümlerden 

oluşmalıdır.Başlık sayfası, Türkçe özet ve anahtar kelimeler, 

ingilizce özet ve anahtar kelimeler, yazı metni, 

kaynaklar, tablolar, resim ve şekiller için alt yazı. Olgu 

bildirimlerinde ise giriş, başlık, ingilizce başlık, Türkçe 

özet, inglizce özet, olgu ve olguların sunumu, tartışma 

ve kaynaklardan oluşmalıdır. 

d) Yazının tamamı 3 kopya olarak kalın bir zarf 

içinde katlanmadan gönderilmelidir.Ayrıca yazının Microsoft 

Word Belgesi olarak kaydedilmiş disket ya da 

Cd’ si de eklenmelidir. 

Yazı Düzeni 

a) Başlık sayfası 

1) Makalenin Türkçe ve ingilizce başlığı 

2) Yazarların taşıdığı en yüksek akademik ünvanı, 

yazarların açık adı ve bağlı bulunduğu kurum. 

3) Çalışmanın yapıldığı kurum veya kurumların adı. 

4) Makale ile ilgili yazışmalardan sorumlu yazarın 

isim, adres ve telefonu numarası. 

5) Makale daha önce bir yerde sunulmuş ise başlık 

sayfasının en altında belirtilmelidir. 

b) Özet ve Anahtar Kelimeler 

Özetler 250 kelimeyi geçmeyecek şekilde kısa literatür 

bilgisi, çalışmanan amacını, gereç ve yöntemi, 

varılan sonuçları kısa ve açık bir şekilde belirtilmelidir. 

c) Yazı Metni 

Klinik ve deneysel araştırma yazıları giriş, gereç 

ve yöntem, sonuçlar ve tartışma bölümlerinden 

oluşturulmalıdır. 

d) Kaynaklar 

Kaynaklar yazıda kullanıldığı sırayla numaralanmalı, 

dergi isimleri Index Medicus’ taki stil ile kısaltılmalıdır. 

Altıdan fazla yazar olan makalelerde ilk üç yazarın ismi 

yazıldıktan sonra diğer isimler ve ark. (et al) kısaltılması 

ile gönderilmelidir. Dergiler için yazar soyadları, 

adlarının ilk harfleri, makalenin başlığı, derginin adı, 

tarih, bölüm sayısı ve sayfa olarak sıralanmalıdır. 

Örnek: Templeton PA, Coston CI, Zorhouni EA.: 

Current uses of CT and MR imaging in the stagini 

of the lung cancer.Radiol Clin North Am 1990 , 28: 

631- 46.Kitaplar için: Yazar isimleri, bölüm adı, editör 

ismi, kitap adı, basım, şehir, yayınevi, tarih ve sayfalar 

şeklinde sıralanmalıdır. 

Örnek: Winfield HN, Schuersler W. Pelvic Iymphadenecomy. 

İn Claymon RV, Mc Dougo.II EM (eds). Laparoscopic 

Urology, Guolity Medical Publiser, St. Louis, 

1993, P. 225 – 260. 

e) tablolar, Resimler ve Alt Yazılar 

Tablolar ayrı sayfalarda kısa bir başlık içerecek şekilde 

metinde bahsediliş sırasına göre numaralandırılarak 

hazırlanmalıdır. 

Fotoğraflar siyah beyaz ve net kalitede olmalıdır. 

Fotoğrafların arkalarında metindeki kullanılış sırası ve 

üst kısmını gösterir bir ok işareti konulmalıdır. Resim 

altyazıları ayrı bir sayfada aralıklı yazılmalı, resimler ayrı 

bir zarf içerisinde gönderilmelidir. 

* Yayınlanan yazıların sorumlluluğu yazarlara aittir. 

Gönderilen yazılar iade edilemez.

Olgu Sunumu Medial Calcific Sclerosis (Mönckeberg) Case Report

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?