You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
10<br />
Jak przedstawia się<br />
problem emigracji polskiej<br />
w ogólnym kontekście emigracji cudzoziemców<br />
<strong>we</strong> <strong>Włoszech</strong>?<br />
Emigracja polska posiada swoistą<br />
charaktery-stykę. Po pierwsze jest to emigracja<br />
przebywająca głównie w Rzymie i w większości<br />
składająca się z kobiet. Po drugie charakteryzuje ją<br />
przejściowość. Złożona jest z osób<br />
przybywających do Włoch w celu podjęcia pracy<br />
okreso<strong>we</strong>j i zdecydowanych po określonym czasie<br />
na powrót do kraju. A jednocześnie polska<br />
emigracja stanowi jeden z licznych nowych<br />
prądów emigracyjnych, które pojawiają się <strong>we</strong><br />
<strong>Włoszech</strong> od połowy lat siedemdziesiątych.<br />
Jak należy rozumieć termin: nowa<br />
emigracja?<br />
Rzym był i jest centrum chrześcijaństwa.<br />
Zawsze utrzymywał ścisłe kontakty z wszystkimi<br />
krajami katolickimi. Już w szesnastym wieku<br />
<strong>we</strong>wnątrz murów aureliańskich, w niektórych<br />
dzielnicach mieszkały grupy przybyszów z<br />
różnych krajów europejskich. Obecność owych<br />
wspólnot narodowych zaowocowała także w<br />
toponomastyce miasta: ul. Genueńczyków, ul.<br />
Portugalczyków, ul. <strong>Polaków</strong>, Plac Hiszpański itd.<br />
Często w dzielnicach tych powstawały kościoły jak<br />
np. Kościół św. Stanisława na rogu ulicy <strong>Polaków</strong>.<br />
Po zjednoczeniu Włoch Rzym stał się, obok<br />
centrum chrześcijaństwa, również stolicą państwa<br />
włoskiego. Przybywający tutaj Piemontczycy<br />
rozbudowali jej funkcje administracyjne. Po<br />
drugiej wojnie świato<strong>we</strong>j osiadają w Rzymie<br />
mieszkańcy różnych regionów Włoch. Powstają<br />
również stowarzyszenia cudzoziemców z krajów<br />
Europy zachodniej i Stanów Zjednoczonych. W<br />
skład stowarzyszeń wchodzą przede wszystkim<br />
osoby zamożne, bez problemów finansowych.<br />
Dopiero lata siedemdziesiąte XX wieku przynoszą<br />
Rzymowi nową falę emigracji zarobko<strong>we</strong>j z<br />
rozmaitych krajów.<br />
Kim są nowi przybysze?<br />
Pierwsi byli Erytrejczycy i Etiopczycy<br />
uciekający z kraju objętego wojną i ubiegający się<br />
o azyl polityczny. Wielu z nich wyemigrowało<br />
następnie do Kanady i Europy Północnej.<br />
Kolejnymi emigrantami byli Filipińczycy<br />
szukający schronienia przed dyktaturą i kryzysem<br />
ekonomicznym lat 70 i 80. Większość tej grupy<br />
stanowią kobiety zatrudnione <strong>we</strong> <strong>Włoszech</strong> przede<br />
wszystkim jako pomoce domo<strong>we</strong>. Należy<br />
przyznać, że Kościół katolicki stanowił czynnik<br />
Polonia W³oska Nr. 2 (7) - 1998<br />
ułatwiający emigrację Filipińczykom. Znajdują się<br />
oni wśród ogółu emigrantów w Rzymie na<br />
pierwszym miejscu (24.398 posiada prawo<br />
pobytu). Interesujące są cechy tej emigracji: w<br />
pierwszej fali emigracyjnej przybywały kobiety,<br />
następnie mężczyźni, a jeszcze później całe<br />
rodziny.<br />
Na drugim miejscu znajdują się Polacy.<br />
Według ostatnich danych obecnie przebywa w<br />
Rzymie ok. 13.500 <strong>Polaków</strong> z pra<strong>we</strong>m pobytu, a<br />
jest ich ok. 30.000 <strong>we</strong> <strong>Włoszech</strong>. Następne miejsce<br />
zajmują Rumuni (9.917), Hindusi (9.679), Albań-<br />
czycy (8.310), Egipcjanie (6.000–7.000) i inni.<br />
Kiedy zaistniał problem no<strong>we</strong>j polskiej<br />
emigracji?<br />
Wszystko rozpoczęło się od ogłoszenia<br />
stanu wojennego w grudniu 1981 roku, który<br />
spowodował masową ucieczkę z Polski. Fale<br />
emigracyjne powtarzały się sukcesywnie przez lata<br />
następne. Wielu z przybywających znało już<br />
Włochy z wcześniejszych pielgrzymek religijnych<br />
do Rzymu i innych miast włoskich. Pielgrzymki,<br />
media, książki połączyły przyszłych emigrantów z<br />
krajem docelowym. Jako pierwsi przybyli do<br />
Włoch uchodźcy polityczni, większość z nich<br />
jedynie na okres przejściowy, czekając na wizę<br />
kanadyjską lub wizę do innych krajów. Wielu<br />
powróciło do Polski. Z ich pobytem łączy się<br />
wyobrażenie Polaka lavavetri – (myjącego szyby);<br />
(choć tak naprawdę „zawód” ten wymyślili<br />
wcześniej neapolitańczycy). Wróćmy jednak do<br />
sprawy uchodźców politycznych. Władze włoskie<br />
w pewnym momencie przestały panować nad<br />
sytuacją, nie potrafiły zagwarantować utrzymania i<br />
mieszkania. Zdarzało się, że w pomieszczeniach<br />
przeznaczonych dla dwóch osób mieszkało około<br />
dziesięciu.<br />
W końcu lat ‘80 i na początku ‘90 zmienił<br />
się charakter polskiej emigracji. Jest to emigracja<br />
poszukująca pracy, decydująca się na pozostanie<br />
poza granicami na krótki okres czasu (od kilku<br />
miesięcy do kilku lat). Osoby powracające do kraju<br />
często pozostawiają miejsca pracy następnym, a<br />
nieraz po kilkumiesięcznej przerwie decydują się<br />
na powrót.<br />
Dlaczego w ostatniej fali emigracyjnej<br />
przeważający procent stanowią kobiety ?<br />
Emigracja polska posiada cechy<br />
charakterystyczne dla emigracji kobiet na całym<br />
świecie. Na zarobkowy wyjazd z kraju decydują<br />
się nie tylko młode dziewczęta, ale i kobiety