Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E mërkurë, 3 tetor 2012<br />
Fjalët e Botës<br />
SHKURT E SHQIP 25<br />
Greqia të<br />
ndihmojë në<br />
integrimin e Ballkanit<br />
në BE.<br />
STEFAN FULE,<br />
Komisionari i BE-së për<br />
zgjerim, gjatë vizitës së tij<br />
në Athinë, ku i bëri thirrje<br />
Greqisë të kontribuojë në<br />
procesin e zgjerimit të<br />
BE-së, duke theksuar rolin e<br />
rëndësishëm të saj në këtë<br />
proces.<br />
Mali.<br />
Miliarderët shqiptarë dhe<br />
çudia që nuk zgjati as tri ditë<br />
Genc Mlloja<br />
Duke iu referuar një studimi të World<br />
Ultra Wealth report 2012 – 2013, publikut<br />
shqiptar iu zbulua këto ditë se 55 bashkëkombës<br />
të tyre zotërojnë gjysmën e<br />
pasurive të Shqipërisë. Shqipëria linte prapa<br />
shumicën e vendeve të rajonit, për nga<br />
numri i milionerëve që kanë një pasuri prej<br />
më shumë se 30 milionë eurosh.<br />
Domosdo nuk kaloi pa tërhequr vëmendjen<br />
e opinionit publik vendës, e ma do<br />
mendja edhe atij të huaj, por aq ishte ‘lajmi’…<br />
nuk zgjati çudia as tri ditë!<br />
E thënë drejtpërdrejt, nuk ka asnjë dyshim<br />
se këto të dhëna janë impresionuese,<br />
por edhe shokuese në disa drejtime dhe nuk<br />
ka sesi të mos kishin nevojë për një meditim<br />
pa marrë përsipër investigime, hamendësime<br />
e gjëra të tjera të kësaj natyre.<br />
Në Shqipëri, të paktën formalisht, funksionojnë<br />
organe kompetente sikurse është<br />
Autoriteti i Deklarimit të Pasurive, që edhe<br />
mund të jepte një sqarim… Se ky autoritet<br />
merret nganjëherë me njerëz që është qesharake<br />
të harxhohet koha për ‘investigim<br />
pasurish’, burimi i tyre, origjina etj. Po ashtu<br />
është prokuroria, ShISh-i e në fund të fundit<br />
vetë qeveria.<br />
Por edhe pse kanë kaluar disa ditë e çudia<br />
nuk zgjati as tri ditë, dy a tri gjëra janë të<br />
rëndësishme të vihen në dukje.<br />
Së pari, dhe që personalisht më bën<br />
përshtypje, është që disa dhjetëra persona<br />
(55) kanë në dorë gjysmën e pasurisë<br />
së këtij vendi, kur më shumë se gjysma e<br />
popullit shqiptar prej 3 milionësh jetojnë<br />
në një varfëri të tejskajshme; mezi arrijnë<br />
të mbajnë familjet e tyre me gjërat më minimale<br />
të jetesës. Shkurt, jetojnë edhe me<br />
listë…<br />
Edhe ajo pjesë e popullsisë, ku po përfshij<br />
edhe veten time, bëjmë një jetë modeste,<br />
domosdo pa vila në bregdet, pa vetura, pa,<br />
pa, pa…. si këto lukse. E pastaj, domosdo t’i<br />
harrojmë udhëtimet e ‘magjishme’ në Dubai,<br />
Brazil apo Kubë. Madje, do të shtoja se<br />
edhe udhëtimet turistike brenda vendit i<br />
masim në fi je të perit. E këto janë pjesa me<br />
e madhe e intelektualëve…që po e quajmë<br />
shtresa e mesme. E shumta që bëjmë është<br />
të mblidhemi ndonjëherë e të ngremë ndonjë<br />
gotë…<br />
U tregova ndoshta pa takt duke përmendur<br />
këtë pjesë të popullsisë ku ndoshta<br />
jam edhe unë, por ajo pjesë që përmenda<br />
më sipër – më shumë se gjysma (e këtu më<br />
dhëmb shpirti për pensionistët) që lukse të<br />
tilla u duken si në fi lm.<br />
Kjo është njëra anë e medaljes. Sepse nuk<br />
ka asgjë të keqe të bëhesh i pasur; bravo u<br />
qoftë atyre që punojnë e fi tojnë, se në fund<br />
të fundit ky është kapitalizmi, ku diferencimet<br />
klasore nuk shmangen kurrë. Por edhe<br />
në vendet më demokratike kapitaliste nuk<br />
ka ngjarë që për më pak se dy dekada të<br />
krijosh pasuri marramendëse, që shpesh<br />
kur rastis t’i bisedojmë me ndonjë mik e<br />
mbyllim diskutimin duke thënë kjo është<br />
‘mrekullia shqiptare’…<br />
Por a është kështu e vërteta e mundshme,<br />
që me të vërtetë të bëhesh miliarder e milioner<br />
për dy dekada në mënyrë të ligjshme?<br />
Sa do të dëshiroja t’u besoja autoriteteve<br />
kompetente, por jo, nuk u besoj se jemi të<br />
gjithë dëshmitarë çfarë ka ngjarë e po ngjet.<br />
E ndërton ai tjetri për dy muaj jo vile, por<br />
oaz në Gjirin e Lalzit, Syrin e Kaltër, kap gati<br />
tërë bregdetin e vendit me hotele e fshatra<br />
turistike. E ka shumë prej këtyre magnatëve<br />
të Shqipërisë që nuk kanë punuar një ditë,<br />
nuk kanë librezë pune as zanat e shkollë…<br />
Jo, shkollë mund të kenë, se nuk është zor të<br />
bëhesh edhe doktor shkencash në Shqipëri,<br />
ku fl et paraja, jo dija.<br />
“Shqipëria lë pas shumicën e vendeve<br />
të rajonit për nga numri i milionerëve që<br />
kanë një pasuri prej më shumë se 30 milionë<br />
eurosh”, po citoj gjithnjë raportin<br />
ndërkombëtar e më tej sipas tij – 55 persona<br />
zotërojnë 50 për qind të Prodhimit të<br />
Brendshëm Bruto të vendit.<br />
Këto shifra, e thënë troç, nuk të ngjallin<br />
krenari. Përkundrazi, njeriu i ndershëm<br />
shqiptar e thotë pa ndrojtje tashmë: këto<br />
nuk janë pasuri me djersë. Në të kundërt<br />
është djersa e popullit të thjeshtë, është pasuria<br />
e tij, asetet kombëtare që duhen ndarë<br />
në mënyrë të drejtë, biznesi i ndershëm pa<br />
evazion fiskal, pa korrupsion të paparë,<br />
pa shfrytëzim poshtërues të shqiptarit të<br />
thjeshtë.<br />
E në mbyllje nuk mund të mos vë në dukje<br />
se asnjë politikan, forcë politike nuk është<br />
shprehur për këto të dhëna të fundit, që na<br />
i servirin gjithmonë ndërkombëtarët. Komenti<br />
është i tepërt, sepse e kanë edhe ata<br />
pjesën e tortës në këtë mesele, që nuk mund<br />
të quhet kapitalizëm i pastër, konkurrues<br />
dhe aq më pak i ndershëm! Ndershmëria<br />
duket ka marrë fund për disa në Shqipëri,<br />
por jo te populli.<br />
NATO-ja nuk do të<br />
ndërhyjë në Siri e<br />
ANDERS FOGH RASMUSSEN,<br />
Sekretari i Përgjithshëm i<br />
NATO-s, i cili tha se aleanca<br />
nuk ka asnjë projekt për të<br />
ndërhyrë në Mali, ku veriu i<br />
vendit është i pushtuar nga<br />
islamikët armatosur apo për<br />
ndërhyrje në Siri.<br />
Romney është një<br />
njeri sipërfaqësor.<br />
MADELEI<strong>NE</strong> ALBRIGHT,<br />
Ish-sekretarja amerikane e<br />
shtetit, e cila dha mendimin e<br />
saj mbi kandidatin republikan<br />
për President të Shteteve të<br />
Bashkuara, Mitt Romney.<br />
Takimi me Salman Rushdie<br />
Rudina Xhunga<br />
Nisi më 14 shkurt 1989. Ditën kur<br />
Ayatollah Khomeini shpalli FATWA-n<br />
kundër shkrimtarit të “Vargjeve Satanike”.<br />
Irani dënoi me vdekje një shtetas<br />
britanik dhe vuri shpërblim për kë<br />
e vriste. Bota u përfshi nga zhurma e<br />
vargjeve. Në emër të tyre u vra, u dogj,<br />
u rebelua. “Vargjet” ndanë Qytetërimet.<br />
Salman Rushdie u vu nën mbrojtjen e<br />
Shërbimeve Sekrete angleze. Për 10 vjet<br />
jetoi si një hije. Ndërroi emrin. U quajt<br />
Jozeph Anton. Duke kombinuar emrat<br />
e parë të dy shkrimtarëve të tij të dashur,<br />
Joseph Conrad dhe Anton Çehov.<br />
Me këtë emër jetoi 10 vjet të rrallë. Të<br />
cilat i tregon në një libër. I tregon, sepse<br />
një shkrimtar, edhe në zemër të ferrit,<br />
e gjen një zanë që i pëshpërit te veshi:<br />
Shkruaje! Është histori e bukur!<br />
“Joseph Anton” doli në treg më 18 shtator,<br />
njëkohësisht në të gjitha gjuhët e<br />
botës. Edhe në shqip, nga “Dudaj”. Libri<br />
tregon realitetet herë të zymta, herë<br />
komike të të jetuarit i bashkëshoqëruar<br />
me policë të armatosur, lidhjen e ngushtë<br />
me mbrojtësit, luftën e Rushdie<br />
për mbështetje dhe mirëkuptim nga<br />
qeveritë, shefat e inteligjencës, botuesit,<br />
gazetarët dhe kolegët e tij. Dhe<br />
mënyrën sesi rezistoi, derisa arriti të<br />
rifi tojë lirinë. Libri tregon si ia del një<br />
shkrimtar dhe familja e tij të jetojnë me<br />
kërcënimin e vdekjes. Si ia bën një njeri<br />
i tillë të dashurojë, të ndahet dhe prapë<br />
të dashurojë? Si ia bën të vazhdojë të<br />
punojë? Si i jep dëshpërimi formë mendimeve<br />
dhe veprimeve të tij? Si ia bën<br />
të mësojë për të luftuar përsëri? Si ia del<br />
një njeri i dënuar me vdekje të sfi dojë<br />
dhe frymëzojë?<br />
Sepse ajo që i ndodhi Salman Rushdisë<br />
ishte vetëm akti i parë i një drame,<br />
që shpaloset çdo ditë, diku në botë. Një<br />
dramë që ca i mposht dhe ca e mundin.<br />
Ai ia doli.<br />
Kur e shtynin të tërhiqej, të kërkonte<br />
ndjesë për provokimin, nuk e bëri kurrë.<br />
Sepse nuk donte të pranonte që punoi<br />
pesë vjet me një libër, vetëm për të fyer<br />
myslimanët, njëri prej të cilëve ishte<br />
edhe vetë. Nuk pranoi asnjë kompromis,<br />
nuk gënjeu, nuk u lut, nuk ndryshoi<br />
mendje, as rrugë, për një gjë që s’e<br />
kishte bërë. Dhe kjo e shpëtoi. Pendimi<br />
do ta kishte vrarë, edhe nëse nuk do ta<br />
kishin vrarë.<br />
Ja çfarë shkruan te “Joseph Anton”:<br />
“Për një kohë, kishte hequr dorë nga<br />
gjuha e tij, i detyruar të fl iste me shumë<br />
ngecje e shtrembërime, një gjuhë<br />
që nuk ishte e vetja. Kompromisi<br />
e shkatërron atë që e bën, por nuk e<br />
zbut armikun e paepur të tij. Njeriu<br />
nuk bëhet mënjollë, se vendos të lyejë<br />
krahët me bojë të zezë. Ai vetëm mund<br />
të humbasë fuqinë për të fl uturuar, si<br />
një pulëbardhë me fl atra të ngjitura nga<br />
nafta. Rreziku më i madh i një kërcënimi<br />
në rritje është se njerëzit e mirë mund t’i<br />
bëjë të vetëvriten intelektualisht dhe ta<br />
konsiderojnë këtë paqe. Njerëzit e mirë<br />
mund t’i dorëzohen frikës dhe ta konsiderojnë<br />
këtë respekt.” Në vitin 1998<br />
presidenti i Iranit, Mohmmed Khatami,<br />
e shpalli të pavlefshëm FATWA-n,<br />
10 vjet pas atij 14 shkurti fatal. Rushdie<br />
tani ngul këmbë se rreziku ka kaluar.<br />
Për të. Jo, edhe për botën, Kasandra e<br />
së cilës ai u bë. Unë e intervistova Salman<br />
Rushdie në Londër, një javë para<br />
shpërthimit të protestave kundër fi lmit<br />
“Pafajësia e muslimanëve”. (Një provokim<br />
aspak artistik ky, regjisori i të cilit<br />
nuk ia doli të krahasohej me Rushdie.)<br />
Si një burrë që i ka dhënë shkas<br />
një shpërthimi të ngjashëm, si një<br />
shkrimtar i lartësuar prej lëvdatave, i<br />
fajësuar, kërcënuar, i nderuar si simbol<br />
i shprehjes së lirë, Rushdie është<br />
çuditërisht ndryshe nga ç’e pret.<br />
Ngjan babaxhan dhe i sinqertë, as si<br />
viktimë e torturuar, as si njeri që ngjall<br />
frikë.<br />
Përkundrazi, është një njeri i cili ta<br />
ushqen dëshirën të fl asësh gjatë.<br />
Por nuk ke mundësi. Salman Rushdie<br />
është kryelajmi i medias ndërkombëtare<br />
dhe për çdo gazetar që ka caktuar<br />
para një viti orarin e intervistës, është<br />
lënë një orë kohë. Një orë, në zyrën<br />
londineze të agjentit më të famshëm<br />
në botën e letrave, Andrew Wylie. Një<br />
orë për t’iu drejtuar shqiptarëve nga<br />
“Shqip” në Top Channel.<br />
Një orë për ta kuptuar se ç’sekret ka<br />
ky njeri. Një sekret nga ato që shesin libra,<br />
mbledhin frymëzim dhe mbarsin<br />
turma.<br />
Ky njeri di të të fl asë thjesht. Si gjithë<br />
njerëzit që kanë ç’të tregojnë…<br />
(Mapo.al)
Change language