Wstęp - Gandalf

przestrzeganymi w społecznej praktyce. Cześć wzorów praktykowanych
wyznaczona jest w danej zbiorowości odpowiednimi normami – wzorami
kulturowymi. Inne zaś nie mają odpowiedników normatywnych. Są to
tzw. standardy zachowań.
Pomiędzy wzorcami, wzorami kulturowymi i standardami
zachowań mogą istnieć współzależności. Najprościej rzecz ujmując
wzorce stanowią z jednaj strony uogólnienie pewnego zakresu wzorów
kulturowych, z drugiej zaś gdy już istnieją, są czymś w rodzaju matryc
kształtujących wzory kulturowe. Standardy zachowań z kolei – jak
twierdzi cześć badaczy tej problematyki – stanowią pozostałości
dawnych wzorów kulturowych, które utraciły normatywną podstawę 32 .
To jak wyglądał kształt stylu życia w latach 70., w dużej mierze
było wynikiem procesów, jakie zachodziły w ostatnim trzydziestoleciu.
Najkrócej rzecz ujmując przed II wojną światową w Polsce występowało
silne zróżnicowanie stylu życia ściśle powiązane ze zróżnicowaniem
struktury klasowej. W PRL-u z kolei nastąpił ro z p a d dawnych stylów
życia. W ich miejsce pojawiły się nowe tendencje i kryteria zróżnicowań.
Czynniki najbardziej różnicującymi były:
a) różnice między sytuacją ludzi mieszkających w miastach i na wsi,
b) poziom życia,
c) różnice wykształcenia,
d) różnice specjalizacji zawodowej 33 .
Tak oto przedstawia się sytuacja, jeśli chodzi o teorie badań
obyczajowości. W dalszej części rozdziału zostanie przedstawiona teoria
szczególnego przypadku zmian obyczajowych – mianowicie rewolucji
obyczajowej.
32 A. Siciński, Problemy pojęciowe i teoretyczne..., s. 22-23.
33 A. Siciński, Warunki przemian stylu życia we współczesnej Polsce, [w:] Styl życia.
Koncepcje i propozycje, red. A. Siciński, Warszawa 1976, s. 182-183.
20