Mapirawe i studija zasnovana na istra@uvawata vo zaednica na ...

Vo tekot na nabquduvaweto, terenskite istra`uva~i imaa obvrska da obrnat vnimanie i da gi bele`at
pojavite i karakteristikite na op{testvenata situacija koja se nabquduva, spored slednive karakteristiki:
1. Prostor: fizi~kiot prostor ili mesta
2. U~esnici: lu|eto koi se vklu~eni
3. Aktivnosti: zbir na aktivnosti {to gi realiziraat lu|eto
4. Objekti: fizi~kite predmeti {to postojat
5. Akt: edine~ni (individualni) aktivnosti {to gi pravat lu|eto
6. Nastan: zbir povrzani aktivnosti {to gi prezemaat lu|eto
7. Vreme: sekvencata {to se slu~uva vo opredeleno vreme
8. Cel: rabotite {to lu|eto se obiduvaat da gi postignat
9. ^uvstva: emociite {to se ~uvstvuvaat i se izrazuvaat
So ogled na toa {to nabquduvaweto, po definicija, pretpostavuva prisustvo na istra`uva~ot vo
neposredna blizina na slu~uvaweto, a imaj}i go predvid faktot {to se raboti so op{testveno neprifateni
i marginalizirani grupi (~ii{to aktivnosti vo na{ata zemja se smetaat za neprifatlivi pa
duri i formalno se utvrdeni kako nelegalni - se slu~uvaat na skrieni mesta, vo situacii so poseben
rizik), toga{ e jasno deka nabquduvaweto na mestata na slu~uvawe e rizi~no i opasno, duri i za licata
koi se pripadnici na zaednicata ili, pak, imaat nepre~en pristap.
Vo tekot na realizacijata na terenskite istra`uvawa, za sekoja od celnite podgrupi se napraveni barem
po 2 (dve) terenski nabquduvawa.
Intervju
Pri realizacijata na terenskite istra`uvawa, koristej}i ja tehnikata vodewe intervju, se nastojuva{e
istra`uva~ite da se pridr`uvaat do slednite va`ni metodolo{ki principi:
•
•
•
•
•
•
Razgovorot se zapo~nuva so vistinski, istra`uva~ki, fleksibilni, otvoreni pra{awa;
Istra`uva~ot nikoga{ ne im veli na informatorite deka gre{at, ne im dava neverbalni znaci
i ne zazema nikakvi vrednosni stavovi ili presudi;
Istra`uva~ot mo`e da gi spodeluva sopstvenite iskustva (bez razotkrivawe detali) dokolku
toa gi relaksira i gi pravi pootvoreni informatorite;
Nikoga{ ne zapo~nuva nova tema dodeka potpolno ne ja istra`il prethodnata;
Na po~etokot pra{awata se otvoreni, fleksibilni, iako istra`uva~ot se stremi i pottiknuva
neo~ekuvani, no va`ni pra{awa {to proizleguvaat od razgovorot;
Pravi mnogu kratki bele{ki za sekoj komentar na informatorot;
Pri sobiraweto i bele`eweto na podatocite, dokolku postoi soglasnost od strana na ispitanikot,
razgovorot naj~esto se snima. Okolu pra{aweto dali terenskiot istra`uva~ ima dobar i doverliv informator,
vo smisla na toa dali mo`e vo celost da mu veruva na dobienite informacii, istra`uva~ite
se pridr`uvaa do slednite pravila:
• Dokolku nekoi zaklu~oci na ispitanicite se diskutabilni, se pravi obid da se utvrdi dali
informatorot gi izvel zaklu~ocite samo vrz osnova na eden edinstven slu~aj, spored negovo
se}avawe, ili na nekoj drug na~in.
• Se utvrduva kolkavo e iskustvoto na informatorot i dali toa e dovolno za prifa}awe na
negovite izjavi, za koi postoi somnevawe deka ne se to~ni.
• Vnimatelno se razgleduvaat stavovite na informatorot kon seksualnata rabota, kon ma`ite
{to imaat seks so ma`i ili kon mladite {to injektiraat drogi, bidej}i toa mo`e mnogu da
vlijae vrz negovite odgovori.
• Se sporeduvaat odgovorite na razli~ni informatori, vo odnos na toa dali postojat
kontraindikacii ili dopirni to~ki vo nivnite ka`uvawa.
Grupni diskusii/razgovori so fokus grupi
Fokus grupite ili grupnite intervjua se korisni dopolnuvawa na drugite etnografski metodi za pribirawe
podatoci od teren. Fokus grupite vklu~uvaat grupa lu|e koi treba da diskutiraat za nekoj
va`en problem. Edno lice ja vodi diskusijata koristej}i serija vnimatelno izbrani pra{awa. Dodeka
kaj dlabinskite intervjua tendencijata e da se istra`uva dlabinski, li~no i niz mnogu ~uvstvitelni
pra{awa, fokus grupite se najpogodni za diskusija okolu problemi od koi mo`e da proizlezat nekoi
novi idei, predlozi, da se vidi interakcijata pome|u u~esnicite vo grupata i efektite od toa, da se
proverat ili razvijat nekoi edukativni materijali i sl.
22