Radon w Årodowisku - Instytut Fizyki JÄ drowej PAN
Radon w Årodowisku - Instytut Fizyki JÄ drowej PAN
Radon w Årodowisku - Instytut Fizyki JÄ drowej PAN
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
„<strong>Radon</strong> w Środowisku”, Kraków 2005<br />
częściach budowanych przez postorogeniczne granity (tzw. gorące granity lub radiothermal<br />
high heat production granites). W pełni potwierdza to występowanie wód radonowych<br />
i wysokoradonowych na obszarze Sudetów zachodnich, a jednocześnie pozwala na<br />
wytypowanie Sudetów wschodnich jako jednostki tektonicznej perspektywicznej pod<br />
względem występowania wód radonowych. Podobnie także i w waryscyjskich zapadliskach<br />
orogenicznych można się spodziewać występowania osadów zawierających podwyższone<br />
koncentracje uranu. Wówczas za obszar perspektywiczny należałoby uznać także zapadlisko<br />
Śląsko-Krakowskie. Przemawia za tym również udokumentowane występowanie wód<br />
radonowych w niecce Śródsudeckiej oraz udokumentowane wystąpienia mineralizacji<br />
uranowej na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.<br />
Nakładając na tak zarysowany ogólny obraz występowania uranu w powierzchniowych<br />
warstwach litosfery Polski wyniki krajowych badań geochemii uranu oraz 226 Ra, zebrane<br />
w publikowanych opracowaniach syntetycznych, należy stwierdzić że poza wcześniej<br />
wymienionymi jednostkami tektonicznymi, obszarów perspektywicznych pod względem<br />
występowania potencjalnie leczniczych wód radonowych można spodziewać się w obrębie:<br />
Karpat, zapadliska przedkarpackiego, Gór Świętokrzyskich, monokliny przedsudeckiej.<br />
Rozpoznanie jednego złoża oraz kilku punktów mineralizacji uranowej w Górach<br />
Świętokrzyskich, a także kilku punktów mineralizacji uranowej w Karpatach, w zapadlisku<br />
śląsko-krakowskim oraz na monoklinie przedsudeckiej potwierdza możliwość występowania<br />
obszarów perspektywicznych pod względem występowania potencjalnie leczniczych wód<br />
radonowych na obszarze wyżej wymienionych jednostek tektonicznych. W Karpatach<br />
fliszowych podwyższone koncentracje uranu związane są z rejonami występowania<br />
bitumicznych łupków menilitowych oligocenu, w Górach Świętokrzyskich z utworami<br />
paleozoicznymi (dewon) i triasowymi, a na monoklinie przedsudeckiej z utworami triasu.<br />
Reasumując należy stwierdzić, że ze względu na zawartość uranu oraz 226 Ra w skałach<br />
i glebach (utworach powierzchniowych i zalegających na głębokościach rzędu kilkudziesięciu<br />
metrów pod powierzchnią terenu) obszarów perspektywicznych pod względem występowania<br />
potencjalnie leczniczych wód radonowych można spodziewać się w następujących głównych<br />
jednostkach tektonicznych Polski: Sudetach zachodnich (łącznie z niecką Północnosudecką),<br />
Sudetach wschodnich, zapadlisku śląsko-krakowskim, zapadlisku Przedkarpackim,<br />
Karpatach, Górach Świętokrzyskich, monoklinie Przedsudeckiej. Szczególnie istotną rolę<br />
będą odgrywały w tym zakresie rejony występowania skał bogatych w alkalia i krzemionkę,<br />
przede wszystkim magmowych, a także metamorficznych oraz skał osadowych, w których<br />
stwierdzono punkty mineralizacji uranowej lub złoża uranu.<br />
32