Radon w Środowisku - Instytut Fizyki JÄ drowej PAN

P1
„Radon w Środowisku”, Kraków 2005
SEZONOWA ZMIENNOŚĆ STĘŻENIA RADONU
W BUDYNKACH JEDNORODZINNYCH PODLASIA
Maria KARPIŃSKA, Zenon MNICH, Jacek KAPAŁA.
Akademia Medyczna w Białymstoku Zakład Biofizyki; 15 -089 Białystok, ul. Kilińskiego 1
karpm@amb.edu.pl
STRESZCZENIE
Powstający w wyniku rozpadu radu radon (Rn222) jest naturalnym pierwiastkiem
promieniotwórczym, mającym największy wkład do dawki efektywnej otrzymywanej przez
ludność. Stężenie radonu w budynkach mieszkalnych podlega dobowym i sezonowym
zmianom. Schemat Sezonowej zmienność stężenia radonu w pomieszczeniach zależy od
wielu czynników, między innymi od typu podłoża i klimatu. Prawidłowości, które się
obserwuje są najczęściej stwierdzeniami, że w chłodnych porach roku obserwuje się
w domach większe stężenia niż w ciepłych. Istnieją doniesienia o odmiennym zachowaniu się
tej zmienności Część budynków nie wykazuje znaczących różnic w stężeniach radonu
obserwowanych latem i zimą. Oszacowano, że 10-20% domów w Anglii nie wykazuje
dostrzegalnych wahań w stężeniu radonu w ciągu roku.
Celem przeprowadzonych badań było określenie charakteru zmienności stężenia radonu
w domach jednorodzinnych o podobnej charakterystyce architektonicznej na Podlasiu.
Badane domy te były zlokalizowane w odległościach od 12 do 30 km od Białegostoku.
Zbudowano je przed 70-80 laty z drewna. Wszystkie budynki były podpiwniczone. Wszystkie
badane budynki miały wentylację grawitacyjną. W żadnym z badanych domów nie było
klimatyzacji. Opisany typ budynku stanowi duży ułamek istniejącej zabudowy na badanym
terenie.
Budynki wybrano, na podstawie wcześniejszych pomiarów przesiewowych, miały
stężenia radonu powyżej 100 Bq m -3 . Zastosowano całkującą metodę detektorów śladowych
z wykorzystaniem folii CR-39. W każdym budynku eksponowane były wymieniane, co
miesiąc trzy detektory śladowe. Pomiary były prowadzone od czerwca 2003 do lipca 2004.
Przyjmując, że głównym czynnikiem warunkującym sezonowe wahania stężenia radonu jest
różnica temperatur pomiędzy wnętrzem a otoczeniem zdecydowano się prześledzić głównie tę
zależność.
W szesnastu spośród 25 badanych budynków (64%) zaserwowano statystycznie
istotną ujemną korelację między stężeniem radonu w budynku, a średnią miesięczną
temperaturą na zewnątrz. Współczynniki korelacji Spearmana wyznaczone dla
poszczególnych budynków pomiędzy średnim miesięcznym stężeniem radonu w danym
domu a średnią miesięczną temperaturą na zewnątrz budynku zawierały się w przedziale
od –0,57 do –0,85 (przy p