detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...
detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...
detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
PAWEŁ BODZAK - DETEKCJA I LOKALIZACJA WYŁADOWAŃ ATMOSFERYCZNYCH<br />
postęp w badaniach piorunów dzięki tworzeniu nowych ośrodków zajmujących się tego typu<br />
badaniami. Poza opisanymi wcześniej ośrodkami zajmującymi się badaniami wyładowań<br />
<strong>atmosferycznych</strong>, głównie poprzez rejestracje fotograficzne, w drugiej połowie lat<br />
siedemdziesiątych XX wieku powstało wiele nowych ośrodków zajmujących się także<br />
badaniami innego rodzaju m.in. tzw. „badaniami licznikowymi”. Wśród nich należy<br />
wymienić dwa rodzaje: ośrodki zajmujące się analizą i pomiarami parametrów piorunów<br />
trafiających w wysokie obiekty oraz ośrodki prowadzące badania piorunów prowokowanych,<br />
wyzwalanych za pomocą rakiet ciągnących za sobą cienki, uziemiony drut. Do pierwszej<br />
grupy należy zaliczyć: wspomniany wcześniej szwajcarski ośrodek na górze San Salvatore w<br />
Lugano [4], niemiecki ośrodek zlokalizowany na górze Peissenberg [21], austriacki ośrodek<br />
na górze Gaisberg [22], ośrodki badające uderzenia piorunów w maszty telewizyjne –<br />
Ostankino w Moskwie (Rosja), CN Tower w Toronto (Kanada) [23], Empire State Building w<br />
Nowym Yorku (USA) i inne [7]. Do drugiej ośrodki: w Hokuriku (Japonia), w St. Privat<br />
d’Allier (Francja), ośrodek w Socorro w Nowym Meksyku (USA) [7] oraz Międzynarodowe<br />
Centrum Badania i Testowania Piorunów ICLTR (z ang. International Center for Lightning<br />
Research and Testing) w Camp Blanding na Florydzie (USA).<br />
W przypadku badań nad wyładowaniami atmosferycznymi uderzającymi w wysokie<br />
obiekty (np.: maszty telewizyjne, wieże) wykorzystuje się obserwacje miejsc bezpośrednich<br />
uderzeń wyładowań doziemnych, dzięki czemu można dokonywać bezpośrednich pomiarów<br />
parametrów piorunów. Badania tego typu są prowadzone od końca lat 30-tych XX wieku [7],<br />
jednak dopiero unowocześnienie technik obserwacji i rejestracji umożliwiło bardziej<br />
efektywne badania i powstanie nowoczesnych centrów badawczych.<br />
Austriacki ośrodek zlokalizowano na górze Gaisberg położonej ok. 5 km od<br />
Salzburga. W badaniach, które rozpoczęły się w 1998 roku, wykorzystuje się maszt<br />
telekomunikacyjny o wysokości około 100 m, zlokalizowany na szczycie góry. W 1998 roku<br />
rozpoczęto rejestracje parametrów elektrycznych wyładowań uderzających w maszt. W 1999<br />
zainstalowano dodatkowo specjalne kamery potrafiące rejestrować do 1000 klatek na sekundę<br />
[24]. Natomiast badania piorunów na górze Peissenberg, w Niemczech rozpoczęły się w 1978<br />
roku, w ośrodku zlokalizowanym ok. 60 km na południowy-zachód od Monachium [21].<br />
Badania wyładowań <strong>atmosferycznych</strong> przy pomocy rakiet zostały zapoczątkowane w<br />
1967 roku, w późniejszym czasie badania tego typu prowadzono w wielu ośrodkach różnych<br />
ośrodkach [3]. W badaniach tego typu w kierunku chmury burzowej zostaje wystrzelona<br />
rakieta, do której przymocowano cienki, uziemiony drut. Dzięki temu nie ma potrzeby<br />
tworzenia kanału wyładowania, a ładunek elektryczny spływa do gruntu poprzez drut. Wyniki<br />
- 19 -