detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...

More documents

Recommendations

Info

PAWEŁ BODZAK - DETEKCJA I LOKALIZACJA WYŁADOWAŃ ATMOSFERYCZNYCH „sprite” jest akronimem od zwrotu, w wolnym tłumaczeniu, oznaczającego: stratosferyczno / mezosferyczne perturbacje wynikające z intensywnej elektryzacji burz (z ang. Stratospheric/Mezospheric Perturbations Resulting from Intense Thunderstorm Electrification) [82]. o „Elfy” (z ang. elves), występują na wysokościach około 90 km, a więc w dolnej jonosferze. Towarzyszą różnym typom wyładowań i występują w postaci kręgów światła rozszerzających się promieniście w dolnej jonosferze od punktu ponad danym wyładowaniem. Prawdopodobnie powstają dzięki polom radiacyjnym pochodzącym od doziemnych wyładowań zwrotnych, które przyspieszają elektrony w dolnej jonosferze. Elfy zazwyczaj towarzyszą silnym dodatnim i ujemnym wyładowaniom doziemnym. Czas trwania błysku jest mniejszy od 1 ms. Podobnie jak angielski termin „sprite” tak i nazwa „elve” jest akronimem angielskojęzycznego zwrotu oznaczającego: emisję światła i zakłóceń, w bardzo niskich częstotliwościach pochodzących ze źródeł impulsów elektromagnetycznych (z ang. Emissions of Light and VLF perturbations from EMP events) [82] o „Błękitne fontanny” inaczej nazywane „błękitnymi stożkami” (z ang. blue jets), rozchodzą się w górę z wierzchołków chmur, z prędkością około 100 km/s, zazwyczaj na wysokość 40-50 km, w formie niebieskich struktur przypominających odwrócony stożek. Pierwszy raz zaobserwowano je w 1994 roku. Rozwarcie kąta wierzchołkowego tego stożka osiąga około 15º, a średnica podstawy takiego stożka osiąga zazwyczaj kilka kilometrów. Czas trwania nie przekracza kilkaset milisekund. [3] Te trzy zjawiska reprezentują mechanizm przekazywania energii z chmur burzowych do dolnej jonosfery. Stosunkowo najlepiej zbadano do tej pory elfy, m.in. mechanizm ich powstawania. Powstają one na skutek przyspieszenia elektronów w polu elektromagnetycznym generowanym przez wysokoenergetyczne wyładowania doziemne. W przypadku błękitnych fontann wysunięto kilka teorii fizyki ich powstawania i przebiegu. Jak dotąd żadna z nich nie została potwierdzona w stopniu pozwalającym wykluczyć pozostałe. W przypadku krasnoludków model ich powstawania uwzględnia generowanie niezbędnych pól przez dwa czynniki. Po pierwsze przez ładunek znoszony do ziemi przez dodatnie wyładowania doziemne z wierzchołków chmur burzowych, po drugie przez ładunek przenoszony przez horyzontalne wyładowania chmurowe. Więcej informacji na temat tego typu zjawisk można znaleźć m.in. w [84, 85, 86, 87, 88] oraz na stronach internetowych takich jak m.in.: - 51 -
PAWEŁ BODZAK - DETEKCJA I LOKALIZACJA WYŁADOWAŃ ATMOSFERYCZNYCH • http://elf.gi.alaska.edu/ - strona internetowa Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Alaski (USA) • http://home.student.utwente.nl/s.brinkers/sanneke/workshop.html - strona internetowa Wydziału Fizyki Uniwersytetu w Twente (Holandia) • http://umbra.nascom.nasa.gov/spd/sprites.html - strona amerykańskiej agencji kosmicznej NASA Obecnie badania tych zjawisk są prowadzone w wielu ośrodkach przy użyciu różnych technik badawczych m.in.: pomiarów widma w niskich częstotliwościach ELF, pomiarów spektrograficznych i innych. Poza tym są ciągle opracowywane nowe teorie dotyczące ich powstawania i przebiegu, które są potwierdzane lub wykluczane przez kolejne obserwacyjne. Na końcu tego podrozdziału chciałbym podkreślić, że przytoczone tutaj polskie nazewnictwo dotyczące wyładowań jonosferycznych jest jedynie swobodnym przekładem autora z języka angielskiego i na razie nie są oficjalnie przyjęte w języku polskim. 3.8. Inne typy wyładowań. Oprócz opisanych wcześniej wyładowań liniowych, w przyrodzie są obserwowane także inne rodzaje wyładowań atmosferycznych takie jak np.: pioruny perełkowe, pioruny kuliste, wyładowania koronowe i inne [4]. Niniejsza publikacja jest poświęcona sposobom detekcji i lokalizacji wyładowań atmosferycznych. Jednakże pisząc „wyładowań atmosferycznych” mamy tu na myśli głównie pioruny liniowe. Inne typy wyładowań atmosferycznych niż wyładowania liniowe mają podobne charakterystyki i parametry fizyczne, dlatego powinny także zostać wykryte i zlokalizowane przy użyciu opisywanych tu technik. Ze względu na brak charakterystyk wzorcowych (np.: przebiegów prądowoczasowych) w przypadku innych typów wyładowań, utrudnione byłoby rozróżnianie poszczególnych typów wyładowań. Jednakże są to zjawiska bardzo rzadko występujące, a ich natura jest nadal tajemnicza. Badania naukowe są utrudnione ze względu na ich sporadyczne występowanie oraz ze względu na fakt, że jeszcze rzadziej są obserwowane przez doświadczonych badaczy piorunów. Nie mniej w tym podrozdziale chciałbym w skrócie omówić ich najważniejsze rodzaje. Pioruny perełkowe to w odróżnieniu od wyładowania liniowego, którego jasno świecący kanał ukazuje się w postaci rozgałęzionego drzewka wyładowania, których kanał wyładowania jest złożony z naprzemiennie położonych jasnych i ciemnych fragmentów. Dzięki temu jego obraz przypomina przerywaną linię. Inna nazwa pioruna perełkowego to piorun paciorkowy w nawiązaniu do jego obrazu przypominającego paciorkowy naszyjnik. - 52 -
Page 1 and 2: PAWEŁ BODZAK DETEKCJA I LOKALIZACJ
Page 3 and 4: PAWEŁ BODZAK - DETEKCJA I LOKALIZA
Page 49: PAWEŁ BODZAK - DETEKCJA I LOKALIZA
Page 101 and 102:
PAWEŁ BODZAK - DETEKCJA I LOKALIZA
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
show all

detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...