detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...
detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...
detekcja i lokalizacja wyÅadowaÅ atmosferycznych - Instytut ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PAWEŁ BODZAK - DETEKCJA I LOKALIZACJA WYŁADOWAŃ ATMOSFERYCZNYCH<br />
wykrywanych fal (elektromagnetycznych lub dźwiękowych). Można wyróżnić trzy rodzaje<br />
takich systemów - systemy wykrywające: promieniowanie radiowe, promieniowanie optyczne<br />
i fale akustyczne.<br />
Najpowszechniej stosowane są systemy naziemne wykrywające fale promieniowania<br />
elektromagnetycznego w paśmie radiowym. W niniejszej publikacji skupimy się na<br />
systemach tego typu. Systemy wykrywające z powierzchni Ziemi promieniowanie optyczne i<br />
akustyczne nie mają właściwie zastosowań operacyjnych ze względu na niedoskonałość tych<br />
metod i dużą liczbę czynników utrudniających propagację fal optycznych i dźwiękowych. Z<br />
tego względu systemy optyczne i akustyczne mają zastosowanie tylko w przypadku badań<br />
naukowych w ośrodkach badawczych. Ze względu na ograniczony zasięg terytorialny<br />
poszczególnych krajowych sieci pomiarowych, obecnie powstały międzynarodowe systemy<br />
integrujące systemy z różnych krajów. Dzięki temu uzyskano bardziej zintegrowane,<br />
międzynarodowe obserwacje aktywności wyładowań <strong>atmosferycznych</strong> z dużego obszaru.<br />
Dwie największe sieci tego typu powstały w Ameryce Płn. i Europie. Idealną sytuacją byłoby<br />
powstanie ogólnoświatowej naziemnej sieci detekcji wyładowań o wysokiej skuteczności<br />
detekcji i dużej dokładności lokalizacji, jednak z różnych względów jest to na razie<br />
niemożliwe. Najważniejszą przeszkodę stanowi fakt, że wiele krajów nie posiada własnych<br />
systemów tego typu oraz to, że wykrywanie i <strong>lokalizacja</strong> wyładowań nad dominującymi na<br />
kuli ziemskiej obszarami mórz i oceanów jest mocno utrudnione. Obecnie globalnych danych<br />
piorunowych dostarczają jedynie długozasięgowe systemy detekcji i lokalizacji, ale ich<br />
skuteczność detekcji i dokładność lokalizacji jest nadal zbyt niska.<br />
W ostatnim czasie intensywnie są rozwijane systemy oparte na stacjach detekcji<br />
zlokalizowanych na satelitach poruszających się na orbitach ziemskich. Ich główną zaletą jest<br />
możliwość globalnego śledzenia całkowitej aktywności piorunowej mające szczególnie<br />
ważne miejsce w badaniach klimatycznych. Z drugiej strony wysoki koszt uruchomienia i<br />
eksploatacji tego typu systemów ogranicza ich liczbę i w związku z tym także możliwość<br />
ciągłej obserwacji. Inną niedogodnością jest fakt, że mogą one wykrywać głównie<br />
promieniowanie elektromagnetyczne i optyczne, które przy przejściu przez chmurę burzową i<br />
atmosferę jest silnie tłumione, a zatem trudniejsze do wykrywania.<br />
W pierwszej części tego rozdziału zostaną opisane: parametry operacyjne systemów<br />
detekcji i lokalizacji wyładowań <strong>atmosferycznych</strong>, w drugiej systemy naziemne ze<br />
szczególnym uwzględnieniem najczęściej stosowanych. W trzeciej części zostaną<br />
przedstawione systemy satelitarne, a w czwartej omówione najważniejsze sieci<br />
międzynarodowe.<br />
- 88 -