Rynek kruszyw - A.Kabziński

POLSKI ZWIĄZEK PRODUCENTÓW KRUSZYW
Polish Aggregates Producers Association
Biuro Zarządu: 25-501 KIELCE ul. Sienkiewicza 48/50
tel./fax (041) 344-66-88 kom 0603 84-75-48
e-mail: biuro@kruszpol.pl www: www.kruszpol.pl
Konferencja Polskiego Kongresu Drogowego
Bilans zasobów polskiego budownictwa
drogowego
Rynek kruszyw w Polsce w perspektywie
realizacji programu drogowego w Polsce
Aleksander Kabziński
14 października 2010 r.

Baza surowcowa do produkcji kruszyw
• Dla kruszyw naturalnych: złoża surowców skalnych,
- dla kruszyw naturalnych łamanych – złoża zwięzłych
surowców skalnych,
- dla kruszyw żwirowo – piaskowych – złoża luźnych
surowców skalnych.
• Dla kruszyw sztucznych:
- składowiska odpadów z hut, elektrowni, kopalń węgla
kamiennego,
• Dla kruszyw z recyklingu: całe budownictwo.

Proponowany przyszły podział kruszyw w Unii
Europejskiej:
• kruszywa naturalne:
- dla których bazę stanowią złoża zwięzłych surowców
skalnych,
• kruszywa wtórne:
- dla których bazę stanowią wszystkie inne zgromadzone
przez człowieka i znajdujące użyteczne zastosowanie
składowiska odpadów.
- Duży nacisk na wykorzystanie kruszyw wtórnych i
oszczędność naturalnych dla przyszłych pokoleń.

Stan zagospodarowania zasobów złóż kamieni łamanych i
bocznych w Polsce w roku 2008 [mln ton]
Stan zagospodarowania złóż piasków i żwirów
Liczba
złóż
Udział
(%)
Zasoby
geologiczne
bilansowe
(mln t)
Udział w
zasobach
geologicznych
bilansowych
(%)
Zasoby
przemysłowe
(mln t)
Udziałw
zasobach
przemysłowych
(%)
Eksploatowane 233 35,3 3939,1 42,8 2541,9 88,0
Eksploatowane okresowo 45 6,8 390,9 4,2 310,2 10,7
Rozpoznane szczegółowo 179 27,1 2379,0 25,9 33,6 1,2
Rozpoznane wstępnie 45 6,8 1884,9 20,0 - -
Zaniechane 155 23,5 649,0 7,1 1,3 0,0
Skreślone z bilansu zasobów w roku sprawozd. 3 0,5 - - - -
Razem 660 100,0 9203,0 100,0 2887,0 100,0

Zagospodarowanie i wykorzystanie kopalin do produkcji
kruszyw naturalnych łamanych
stan na 2008
- zasoby zagospodarowane - 47 % złóż,
- zasoby geologiczne zagospodarowane - 47 % zasobów krajowych
- zasoby przemysłowe - 99 % zasobów krajowych
- zaniechane - 24 % złóż,
- zasoby geologiczne zaniechane - 7 % zasobów krajowych
- wydobycie ponad - 50 mln ton.
• Największe zasoby kopalin do produkcji kruszyw naturalnych łamanych
występują w rejonie dolnośląskim,
• przy aktualnym poziomie wydobycia, zasoby przemysłowe kopalin do
produkcji kruszyw naturalnych łamanych wystarczą na ok.. 50 lat,
• w najbliższych 5 latach zakończona zostanie eksploatacja ponad 20 złóż
(w tym bazaltów i dolomitów)
Możliwość zagospodarowania nowych złóż jest drastycznie
ograniczana.

Stan zagospodarowania zasobów złóż piasków i żwirów
w Polsce w roku 2008 [mln ton]
Stan zagospodarowania złóż piasków i
żwirów
Liczba
złóż
Udział
(%)
Zasoby
geologiczne
bilansowe
(mln t)
Udział w
zasobach
geologicznych
bilansowych
(%)
Zasoby
przemysłowe
(mln t)
Udziałw
zasobach
przemysłowych
(%)
Eksploatowane 1758 26,5 3354,8 21,4 1839,2 80,2
Eksploatowane okresowo 718 10,8 576,9 3,7 283,9 12,4
Rozpoznane szczegółowo 2249 33,9 3800,4 24,3 159,8 7,0
Rozpoznane wstępnie 338 5,1 6767,1 43,2 9,7 0,4
Zaniechane 1446 21,8 1149,5 7,3 1,3 0,1
Skreślone z bilansu zasobów w roku
sprawozd.
116 1,8 0,0 0,0 0,0 0,0
Razem 6625 100,0 15648,7 100,0 2294,0 100,0

Zagospodarowanie i wykorzystanie kopalin do produkcji
kruszyw naturalnych żwirowych i piaskowych
stan na rok 2008.
- zagospodarowane - 37 % złóż,
- geodezyjno zagospodarowanych - 25 % zasobów krajowych
- przemysłowe zagospodarowane - 93 % zasobów krajowych
- zaniechane - 24 % złóż
- zaniechane bilansowe - 7 % zasobów krajowych
- wydobycie ponad - 150 mln ton
• największe zasoby do produkcji kruszyw naturalnych żwirowych i
piaskowych występują w województwach dolnośląskim, opolskim,
małopolskim i województwach Polski północnej.
• Przy aktualnym poziomie wydobycia zasobów przemysłowych do
produkcji kruszyw piaskowych i żwirowych wystarczy na 10 lat.
Pilna potrzeba udokumentowania i zagospodarowania nowych
zasobów.
• Pogarszająca się jakość złóż, coraz wyższy punkt piaskowy, powodujący
poważny problem zbywalności piasku kwalifikowanego (jedynie 20 -40%).

Kopaliny do produkcji kruszyw
naturalnych łamanych w roku 2009
Polska - 66,2 mln ton - 100 %
- województwo dolnośląskie - 28,1 mln ton - 42,4 %
- województwo świętokrzyskie - 20,3 mln ton - 30,7 %
- powiat kielecki - 12,5 mln ton - 18,9 %
Całkowite wydobycie kopalin w Polsce - 414 mln ton - 100 %
- województwo świętokrzyskie - 25 mln ton - 6,0 %
- powiat kielecki - 15 mln ton - 3,6 %
Powiat kielecki
- ton kruszyw/mieszkańca 12461 000 : 199181 = 62,6
- ton kruszyw/ 1 km2 12461 000 : 2247,45 = 5544,50
- 55,44 ton/ha - 5,5 kg/m2
„Wydajność powiatu kieleckiego z ha” ~= 55,4 ton/rok

Wydobycie kopalin do produkcji kruszyw naturalnych łamanych i
żwirowych według miejsc produkcji [mln ton]
Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne żwirowe Razem Kruszywa naturalne
Województwo 2007 % 2008 % 2009 % 2007 % 2008 % 2009 % 2007 % 2008 % 2009 %
Dolnośląskie 22,5 38,9 26,2 42,1 28,1 42,4 13,0 9,3 14,1 9,8 14,4 10,2 35,5 18,0 40,3 19,7 42,3 20,4
Świętokrzyski 17,3 29,9 20,4 32,8 20,3 30,7 1,6 1,1 2,0 1,4 2,3 1,6 18,9 9,6 22,4 4,3 22,6 10,9
e
Małopolskie 8,0 13,8 8,2 13,2 6,9 10,4 10,8 7,7 11,8 8,2 12,0 8,5 18,8 9,5 20,0 9,6 21,9 10,6
Mazowieckie - - - - - - 17,8 12,9 18,1 12,6 14,3 10,1 17,8 9,0 18,1 8,7 14,3 6,9
Zachodnio – - - - - - - 12,1 8,7 15,0 10,4 12,6 8,9 12,1 6,1 15,0 4,6 12,6 6,1
pomorskie
Śląskie 4,0 6,9 4,4 7,0 6,3 9,5 6,0 4,3 8,0 5,5 6,8 4,8 10,0 5,1 12,4 5,9 13,1 6,3
Podlaskie - - - - - - 13,0 9,3 11,5 8,0 9,0 6,4 13,0 6,6 11,5 5,5 9,0 4,3
Pomorskie - - - - - - 10,6 7,6 11,1 7,7 12,1 8,6 10,6 5,4 11,1 5,3 12,1 5,8
Wielkopolskie - - - - - - 8,7 6,2 9,6 6,7 8,8 6,2 8,7 4,4 9,6 4,6 8,8 4,2
Warmińsko –
mazurskie
- - - - - - 12,4 8,9 9,6 6,7 11,1 7,9 12,4 6,3 9,6 7,8 11,1 5,4
Łódzkie 0,7 1,2 0,6 1,0 0,5 0,8 8,0 5,7 8,3 5,7 8,0 5,7 8,7 4,4 8,9 10,8 8,5 4,1
Opolskie 2,7 4,7 1,4 2,3 1,5 2,3 5,2 3,7 6,5 4,5 6,9 4,9 7,9 4,0 7,9 3,8 8,4 4,0
Podkarpackie 1,5 2,6 0,6 1,0 1,1 1,7 4,7 3,4 5,9 4,1 5,9 4,2 6,2 3,1 6,5 3,2 7,0 3,4
Kujawsko –
Pomorsk
1,0 1,7 1,0 1,6 1,3 2,0 7,0 5,0 4,5 3,1 9,4 6,7 8,0 4,0 5,5 2,6 10,7 5,2
Lubuskie - - - - - - 4,7 3,4 4,2 2,9 4,1 2,9 4,7 2,4 4,2 2,0 4,1 2,0
Lubelskie 0,2 0,3 - - - - 3,9 2,8 4,1 2,8 3,4 2,4 4,1 2,1 4,1 1,9 3,4 1,6
Razem 57,9 100 62,2 100 66,2 100 139,5 100 150,0 100 141,0 100 197,4 100 212,2 100 207,2 100

Relacje podaży i popytu na kruszywa naturalne łamane
w poszczególnych województwach
Województwo
Wielkość
produkcji
kruszyw
łamanych
w 2008 r
[mln t.]
Szacunkowa
wielkość
zużycia
kruszyw
łaman.
Nadwyżka
+
Niedobór
-
Główne kierunki zbytu kruszyw
łamanych poza region
Dolnośląskie 16,5 4,8 +11,7 Mazowieckie, Łódzkie,
Wielkopolskie, Lubuskie,
Śląskie, Zachodnio –Pomors,
Warmińsko – Mazurskie,
Podlaskie
Kujawsko –
-
Główne kierunki sprowadzania
kruszyw spoza regionu
0,1 2,1 -2,0 - Dolnośląskie – Szwecja
Pomorskie
Lubuskie 0,2 1,9 -1,7 - Świętokrzyskie - Ukraina
Lubelskie - 1,0 -1,0 - Niemcy –Dolnośląskie
Łódzkie 0,2 3,2 -3,0 - Dolnośląskie- Świętokrzyskie,
Opolskie
Małopolskie 10,0 4,2 +5,8 Śląskie, Podkarpackie -
Mazowieckie - 10,5 -10,5 - Dolnośląskie, Świętokrzyskie, Ukraina
Opolskie 1,5 0,8 +0,7 Śląskie - Łódzkie -
Podkarpackie 0,6 1,6 -1,0 - Małopolskie- Słowacja,
Świętokrzyskie
Podlaskie - 1,4 -1,4 - Dolnośląskie, Świętokrzyskie,
Białoruś
Pomorskie - 4,1 -4,1 - Szwecja Norwegia, Dolnośląskie
Śląskie 5,9 6,1 -0,2 Łódzkie Małopolskie, Opolskie, Dolnośląskie,
Czechy
Świętokrzyskie 12,8 0,9 +11,9 Mazowieckie,Łódzkie, Lubelskie,
Podkarpackie, Warmińsk -
-

N
Kamień łamany
z kamieniołomów
30%
Piasek i Żwir
z kopalni
62%
N
N
Kruszywa morskie
(wydobywane z
mórz, jezior)
( - )
W
Kruszywa z
Recyklingu
z C-D Materiałow
4%
Kruszywa – podstawowy materiał budowlany w Polsce
Źródła pochodzenia – etapy pośrednie – końcowe użycie
Wydobycie
Kruszyw,
Przetwarzanie
Gromadzenie,
Transport
Zakłady
Betonowe &
Asfaltowe
Zakłady
Recyklingu
Gotowe
mieszanki
Betonowe
25 %
Prefabrykaty
betonowe
25 %
Inne
Wyroby
Betonowe
20 %
Konstrukcyjne
mieszanki
8 %
Podsypki
kolejowe
2 %
• Nowe
Kontrakty
Budowlane
-zamiejscowe
&
- miejscowe
• Naprawa,
• Utrzymanie,
Przebudowa
• Rozbiórki
Wyburzenia
• Recykling
Budownictwo
mieszkaniowe
(domy,
apartamenty)
15%
Budownictwo
komercyjne
(biura, fabryki,
itp.)
30 %
Budownictwo
Socjalne
(szpitale, szkoły,
itp.)
15%
Pozostałe
Infrastruktura
10 %
W
Kruszywa
wyprodukowane w
procesie
wielkopiecowym,
żużle, popioły)
4 %
Obiekty
infrastruktury
5 %
Wyroby
Asfaltowe
15 %
Drogi, koleje,
Pasy startowe,
Drogi morskie
30%

Prognozując wielkość produkcji kruszyw należy uwzględnić:
- ciągłość popytu – przeprowadzić analizę rozwoju
infrastruktury drogowej i budowlanej (uwzględnić również
planowane inwestycje),
- jednorodność – a konkretniej niejednorodność, gdyż potrzeby
danego regionu zazwyczaj są niejednorodne,
- zmienność w kierunku – określić obszar wokół miejsca
wydobycia (produkcji) i ustalić odbiorców (ich zmienność),
szczególnie tych kupujących niewielkie ilości kruszyw.
- zmienność w czasie – sezonowość – w okresach: wiosennych, letnich, czy
też wczesno – jesiennych, odnotowuje się największą ilość prac
budowlano – remontowych, okres zimy jest mniej efektywnym, a zatem
zapotrzebowanie na kruszywo jest wówczas mniejsze.

Prognozowany potrzeb kruszyw do budowy dróg krajowych
w latach 2010 – 2016 (7 lat)
- autostrady - 1600 km x 35 tys. km - 56 mln ton
- ekspresowe - 2000 km x 25 tys. km - 50 mln ton
- obwodnice - 800 km x 15 tys. km - 12 mln ton
Rezerwa (~ 5 %)
7 mln ton
Razem zapotrzebowanie kruszyw 125 mln ton

Konstrukcja Nawierzchni Dróg Krajowych
- warstwa ścieralna - 10 % 5
- warstwa wiążąca - 20 % 10
- warstwa podbudowy zasadniczej - 35 % 20
Razem warstwy z bitumem - 65 % 35
- warstwa podbudowy pomocniczej- 35 % 20
Razem konstrukcja nawierzchni - 100% 55
Zamierzony cel:
Warstwa ścieralna - odnawialna.
Warstwy pozostałe - wieczne.

Prognoza zapotrzebowania kruszyw na drogi krajowe
w latach 2010 – 2016 w mln ton.
Rok ścieralna wiążąca podbud.
zasadnicza
Razem z
bitumem
podbud.
pomocnicz
.
2010 2 4 7 13 7 20
2011 3 6 10 19 11 30
2012 3 6 8 17 8 25
2013 2 4 4 10 5 15
2014 2 4 4 10 5 15
2015 1 2 3 6 4 10
2016 1 2 3 6 4 10
Razem 14 28 39 81 44 125
nawierzchnie
razem

Produkcja kruszyw od roku 2010
i lata następne.
Lata 2010 20112012 2008-12 2013 2014 2015
Suma
2009-15
(1) Kruszywa
naturalne łamane
65 65 55 240 50 50 50 390
(2) Kruszywa
naturalne żwirowe
150 150 140 580 130 130 130 970,0
Kruszywa naturalne
(1+2)
215 215 195 820 180 180 180 1360
(3) Kruszywa sztuczne 7 6 6 26 5 5 5 41,0
(4) Kruszywa z
recyklingu
10 10 10 34 10 10 10 64,0
Kruszywa (1-4) 232 231 211 880 195 195 195 1465,0
Mg / mieszkańca
23,2
38,5
(gdy 38 mln)
6,1 6,1 5,6 5,1 5,1 5,1
5,8
5,5
Zapotrzebowanie dla
drogownictwa [mln
ton] (bez kolei)
Zapotrzebowanie na
kruszywa drogowe [%]
55 65 55 225 40 40 35 340,0
24,3 24,2 26,1 25,7 20,5 20,5 17,9 23,2

• krajowa baza zasobowa kopalin do produkcji kruszyw
łamanych jest w stanie zabezpieczyć wydobycie surowca
potrzebnego do wyprodukowania potrzebnej w najbliższych
latach ilości kruszyw.
• renta geograficzna kształtująca strumienie przepływu
kruszyw pomiędzy poszczególnymi rejonami kraju.
• pojawienie się na rynkach regionalnych kruszyw
importowanych, ograniczających wykorzystanie bazy
surowcowej kruszyw łamanych w Polsce (brak bazy
surowcowej do produkcji kruszyw łamanych w Polsce
północnej i wschodniej i wysokie koszty transportu).
• podaż kruszyw z żużli pohutniczych będzie maleć głównie
ze względu na wyczerpywanie się zasobów starych hałd. W
najbliższym czasie powinien nastąpić rozwój produkcji
kruszyw z odpadów górnictwa węgla kamiennego.
• Powolny wzrost produkcja i zużycia kruszyw z recyklingu na
rynku kruszyw mineralnych w Polsce.

Kruszywa będą:
• W latach 2010 – 2015, odpowiedzią na zapotrzebowanie.
• Ulegną zmianie proporcje zastosowania kruszyw, na korzyść zwiększenia
stosowania ich w budownictwie drogowym.
• Wobec możliwości wynikających z wdrażanych właściwości i wymagań
pozwalających na stosowanie materiałów lokalnych, kruszywa naturalne
żwirowe, zostaną w większym niż dotychczas stopniu, przeznaczone na
budowę dróg samorządowych, ale również krajowych.
• Od roku 2010 powstają zapasy ilościowe kruszyw, wynikające z
możliwości produkcji i ilości produkowanych kruszyw.
• W Rejonie Dolnośląskim, występuje nadmierny potencjał - nadprodukcja
i nagromadzenie zapasów.
• Następuje spadek ceny kruszyw (regionalnie znaczny).
• Okresowo, w związku z kumulacją rodzajową wykonywanych robót
nastąpił wzrost zapotrzebowania częściowo bez możliwości
zaspokojenia, mimo znacznego asortymentowego wzrostu cen
proponowanych przez odbiorców.

POLSKI ZWIĄZEK PRODUCENTÓW KRUSZYW
Polish Aggregates Producers Association
Biuro Zarządu: 25-501 KIELCE ul. Sienkiewicza 48/50
tel./fax (041) 344-66-88 kom 0603 84-75-48
e-mail: biuro@kruszpol.pl www: www.kruszpol.pl
Dziękuję za uwagę
Zapraszam na II Forum Producentów Kruszyw
w dniach 17/18 listopada 2010 r. w Warszawie
Wszystko o Forum:
http://www.forum.imbigs.org.pl