Rynek kruszyw - A.Kabziński
Rynek kruszyw - A.Kabziński
Rynek kruszyw - A.Kabziński
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
POLSKI ZWIĄZEK PRODUCENTÓW KRUSZYW<br />
Polish Aggregates Producers Association<br />
Biuro Zarządu: 25-501 KIELCE ul. Sienkiewicza 48/50<br />
tel./fax (041) 344-66-88 kom 0603 84-75-48<br />
e-mail: biuro@kruszpol.pl www: www.kruszpol.pl<br />
Konferencja Polskiego Kongresu Drogowego<br />
Bilans zasobów polskiego budownictwa<br />
drogowego<br />
<strong>Rynek</strong> <strong>kruszyw</strong> w Polsce w perspektywie<br />
realizacji programu drogowego w Polsce<br />
Aleksander <strong>Kabziński</strong><br />
14 października 2010 r.
Baza surowcowa do produkcji <strong>kruszyw</strong><br />
• Dla <strong>kruszyw</strong> naturalnych: złoża surowców skalnych,<br />
- dla <strong>kruszyw</strong> naturalnych łamanych – złoża zwięzłych<br />
surowców skalnych,<br />
- dla <strong>kruszyw</strong> żwirowo – piaskowych – złoża luźnych<br />
surowców skalnych.<br />
• Dla <strong>kruszyw</strong> sztucznych:<br />
- składowiska odpadów z hut, elektrowni, kopalń węgla<br />
kamiennego,<br />
• Dla <strong>kruszyw</strong> z recyklingu: całe budownictwo.
Proponowany przyszły podział <strong>kruszyw</strong> w Unii<br />
Europejskiej:<br />
• <strong>kruszyw</strong>a naturalne:<br />
- dla których bazę stanowią złoża zwięzłych surowców<br />
skalnych,<br />
• <strong>kruszyw</strong>a wtórne:<br />
- dla których bazę stanowią wszystkie inne zgromadzone<br />
przez człowieka i znajdujące użyteczne zastosowanie<br />
składowiska odpadów.<br />
- Duży nacisk na wykorzystanie <strong>kruszyw</strong> wtórnych i<br />
oszczędność naturalnych dla przyszłych pokoleń.
Stan zagospodarowania zasobów złóż kamieni łamanych i<br />
bocznych w Polsce w roku 2008 [mln ton]<br />
Stan zagospodarowania złóż piasków i żwirów<br />
Liczba<br />
złóż<br />
Udział<br />
(%)<br />
Zasoby<br />
geologiczne<br />
bilansowe<br />
(mln t)<br />
Udział w<br />
zasobach<br />
geologicznych<br />
bilansowych<br />
(%)<br />
Zasoby<br />
przemysłowe<br />
(mln t)<br />
Udziałw<br />
zasobach<br />
przemysłowych<br />
(%)<br />
Eksploatowane 233 35,3 3939,1 42,8 2541,9 88,0<br />
Eksploatowane okresowo 45 6,8 390,9 4,2 310,2 10,7<br />
Rozpoznane szczegółowo 179 27,1 2379,0 25,9 33,6 1,2<br />
Rozpoznane wstępnie 45 6,8 1884,9 20,0 - -<br />
Zaniechane 155 23,5 649,0 7,1 1,3 0,0<br />
Skreślone z bilansu zasobów w roku sprawozd. 3 0,5 - - - -<br />
Razem 660 100,0 9203,0 100,0 2887,0 100,0
Zagospodarowanie i wykorzystanie kopalin do produkcji<br />
<strong>kruszyw</strong> naturalnych łamanych<br />
stan na 2008<br />
- zasoby zagospodarowane - 47 % złóż,<br />
- zasoby geologiczne zagospodarowane - 47 % zasobów krajowych<br />
- zasoby przemysłowe - 99 % zasobów krajowych<br />
- zaniechane - 24 % złóż,<br />
- zasoby geologiczne zaniechane - 7 % zasobów krajowych<br />
- wydobycie ponad - 50 mln ton.<br />
• Największe zasoby kopalin do produkcji <strong>kruszyw</strong> naturalnych łamanych<br />
występują w rejonie dolnośląskim,<br />
• przy aktualnym poziomie wydobycia, zasoby przemysłowe kopalin do<br />
produkcji <strong>kruszyw</strong> naturalnych łamanych wystarczą na ok.. 50 lat,<br />
• w najbliższych 5 latach zakończona zostanie eksploatacja ponad 20 złóż<br />
(w tym bazaltów i dolomitów)<br />
Możliwość zagospodarowania nowych złóż jest drastycznie<br />
ograniczana.
Stan zagospodarowania zasobów złóż piasków i żwirów<br />
w Polsce w roku 2008 [mln ton]<br />
Stan zagospodarowania złóż piasków i<br />
żwirów<br />
Liczba<br />
złóż<br />
Udział<br />
(%)<br />
Zasoby<br />
geologiczne<br />
bilansowe<br />
(mln t)<br />
Udział w<br />
zasobach<br />
geologicznych<br />
bilansowych<br />
(%)<br />
Zasoby<br />
przemysłowe<br />
(mln t)<br />
Udziałw<br />
zasobach<br />
przemysłowych<br />
(%)<br />
Eksploatowane 1758 26,5 3354,8 21,4 1839,2 80,2<br />
Eksploatowane okresowo 718 10,8 576,9 3,7 283,9 12,4<br />
Rozpoznane szczegółowo 2249 33,9 3800,4 24,3 159,8 7,0<br />
Rozpoznane wstępnie 338 5,1 6767,1 43,2 9,7 0,4<br />
Zaniechane 1446 21,8 1149,5 7,3 1,3 0,1<br />
Skreślone z bilansu zasobów w roku<br />
sprawozd.<br />
116 1,8 0,0 0,0 0,0 0,0<br />
Razem 6625 100,0 15648,7 100,0 2294,0 100,0
Zagospodarowanie i wykorzystanie kopalin do produkcji<br />
<strong>kruszyw</strong> naturalnych żwirowych i piaskowych<br />
stan na rok 2008.<br />
- zagospodarowane - 37 % złóż,<br />
- geodezyjno zagospodarowanych - 25 % zasobów krajowych<br />
- przemysłowe zagospodarowane - 93 % zasobów krajowych<br />
- zaniechane - 24 % złóż<br />
- zaniechane bilansowe - 7 % zasobów krajowych<br />
- wydobycie ponad - 150 mln ton<br />
• największe zasoby do produkcji <strong>kruszyw</strong> naturalnych żwirowych i<br />
piaskowych występują w województwach dolnośląskim, opolskim,<br />
małopolskim i województwach Polski północnej.<br />
• Przy aktualnym poziomie wydobycia zasobów przemysłowych do<br />
produkcji <strong>kruszyw</strong> piaskowych i żwirowych wystarczy na 10 lat.<br />
Pilna potrzeba udokumentowania i zagospodarowania nowych<br />
zasobów.<br />
• Pogarszająca się jakość złóż, coraz wyższy punkt piaskowy, powodujący<br />
poważny problem zbywalności piasku kwalifikowanego (jedynie 20 -40%).
Kopaliny do produkcji <strong>kruszyw</strong><br />
naturalnych łamanych w roku 2009<br />
Polska - 66,2 mln ton - 100 %<br />
- województwo dolnośląskie - 28,1 mln ton - 42,4 %<br />
- województwo świętokrzyskie - 20,3 mln ton - 30,7 %<br />
- powiat kielecki - 12,5 mln ton - 18,9 %<br />
Całkowite wydobycie kopalin w Polsce - 414 mln ton - 100 %<br />
- województwo świętokrzyskie - 25 mln ton - 6,0 %<br />
- powiat kielecki - 15 mln ton - 3,6 %<br />
Powiat kielecki<br />
- ton <strong>kruszyw</strong>/mieszkańca 12461 000 : 199181 = 62,6<br />
- ton <strong>kruszyw</strong>/ 1 km2 12461 000 : 2247,45 = 5544,50<br />
- 55,44 ton/ha - 5,5 kg/m2<br />
„Wydajność powiatu kieleckiego z ha” ~= 55,4 ton/rok
Wydobycie kopalin do produkcji <strong>kruszyw</strong> naturalnych łamanych i<br />
żwirowych według miejsc produkcji [mln ton]<br />
Kruszywa naturalne łamane Kruszywa naturalne żwirowe Razem Kruszywa naturalne<br />
Województwo 2007 % 2008 % 2009 % 2007 % 2008 % 2009 % 2007 % 2008 % 2009 %<br />
Dolnośląskie 22,5 38,9 26,2 42,1 28,1 42,4 13,0 9,3 14,1 9,8 14,4 10,2 35,5 18,0 40,3 19,7 42,3 20,4<br />
Świętokrzyski 17,3 29,9 20,4 32,8 20,3 30,7 1,6 1,1 2,0 1,4 2,3 1,6 18,9 9,6 22,4 4,3 22,6 10,9<br />
e<br />
Małopolskie 8,0 13,8 8,2 13,2 6,9 10,4 10,8 7,7 11,8 8,2 12,0 8,5 18,8 9,5 20,0 9,6 21,9 10,6<br />
Mazowieckie - - - - - - 17,8 12,9 18,1 12,6 14,3 10,1 17,8 9,0 18,1 8,7 14,3 6,9<br />
Zachodnio – - - - - - - 12,1 8,7 15,0 10,4 12,6 8,9 12,1 6,1 15,0 4,6 12,6 6,1<br />
pomorskie<br />
Śląskie 4,0 6,9 4,4 7,0 6,3 9,5 6,0 4,3 8,0 5,5 6,8 4,8 10,0 5,1 12,4 5,9 13,1 6,3<br />
Podlaskie - - - - - - 13,0 9,3 11,5 8,0 9,0 6,4 13,0 6,6 11,5 5,5 9,0 4,3<br />
Pomorskie - - - - - - 10,6 7,6 11,1 7,7 12,1 8,6 10,6 5,4 11,1 5,3 12,1 5,8<br />
Wielkopolskie - - - - - - 8,7 6,2 9,6 6,7 8,8 6,2 8,7 4,4 9,6 4,6 8,8 4,2<br />
Warmińsko –<br />
mazurskie<br />
- - - - - - 12,4 8,9 9,6 6,7 11,1 7,9 12,4 6,3 9,6 7,8 11,1 5,4<br />
Łódzkie 0,7 1,2 0,6 1,0 0,5 0,8 8,0 5,7 8,3 5,7 8,0 5,7 8,7 4,4 8,9 10,8 8,5 4,1<br />
Opolskie 2,7 4,7 1,4 2,3 1,5 2,3 5,2 3,7 6,5 4,5 6,9 4,9 7,9 4,0 7,9 3,8 8,4 4,0<br />
Podkarpackie 1,5 2,6 0,6 1,0 1,1 1,7 4,7 3,4 5,9 4,1 5,9 4,2 6,2 3,1 6,5 3,2 7,0 3,4<br />
Kujawsko –<br />
Pomorsk<br />
1,0 1,7 1,0 1,6 1,3 2,0 7,0 5,0 4,5 3,1 9,4 6,7 8,0 4,0 5,5 2,6 10,7 5,2<br />
Lubuskie - - - - - - 4,7 3,4 4,2 2,9 4,1 2,9 4,7 2,4 4,2 2,0 4,1 2,0<br />
Lubelskie 0,2 0,3 - - - - 3,9 2,8 4,1 2,8 3,4 2,4 4,1 2,1 4,1 1,9 3,4 1,6<br />
Razem 57,9 100 62,2 100 66,2 100 139,5 100 150,0 100 141,0 100 197,4 100 212,2 100 207,2 100
Relacje podaży i popytu na <strong>kruszyw</strong>a naturalne łamane<br />
w poszczególnych województwach<br />
Województwo<br />
Wielkość<br />
produkcji<br />
<strong>kruszyw</strong><br />
łamanych<br />
w 2008 r<br />
[mln t.]<br />
Szacunkowa<br />
wielkość<br />
zużycia<br />
<strong>kruszyw</strong><br />
łaman.<br />
Nadwyżka<br />
+<br />
Niedobór<br />
-<br />
Główne kierunki zbytu <strong>kruszyw</strong><br />
łamanych poza region<br />
Dolnośląskie 16,5 4,8 +11,7 Mazowieckie, Łódzkie,<br />
Wielkopolskie, Lubuskie,<br />
Śląskie, Zachodnio –Pomors,<br />
Warmińsko – Mazurskie,<br />
Podlaskie<br />
Kujawsko –<br />
-<br />
Główne kierunki sprowadzania<br />
<strong>kruszyw</strong> spoza regionu<br />
0,1 2,1 -2,0 - Dolnośląskie – Szwecja<br />
Pomorskie<br />
Lubuskie 0,2 1,9 -1,7 - Świętokrzyskie - Ukraina<br />
Lubelskie - 1,0 -1,0 - Niemcy –Dolnośląskie<br />
Łódzkie 0,2 3,2 -3,0 - Dolnośląskie- Świętokrzyskie,<br />
Opolskie<br />
Małopolskie 10,0 4,2 +5,8 Śląskie, Podkarpackie -<br />
Mazowieckie - 10,5 -10,5 - Dolnośląskie, Świętokrzyskie, Ukraina<br />
Opolskie 1,5 0,8 +0,7 Śląskie - Łódzkie -<br />
Podkarpackie 0,6 1,6 -1,0 - Małopolskie- Słowacja,<br />
Świętokrzyskie<br />
Podlaskie - 1,4 -1,4 - Dolnośląskie, Świętokrzyskie,<br />
Białoruś<br />
Pomorskie - 4,1 -4,1 - Szwecja Norwegia, Dolnośląskie<br />
Śląskie 5,9 6,1 -0,2 Łódzkie Małopolskie, Opolskie, Dolnośląskie,<br />
Czechy<br />
Świętokrzyskie 12,8 0,9 +11,9 Mazowieckie,Łódzkie, Lubelskie,<br />
Podkarpackie, Warmińsk -<br />
-
N<br />
Kamień łamany<br />
z kamieniołomów<br />
30%<br />
Piasek i Żwir<br />
z kopalni<br />
62%<br />
N<br />
N<br />
Kruszywa morskie<br />
(wydobywane z<br />
mórz, jezior)<br />
( - )<br />
W<br />
Kruszywa z<br />
Recyklingu<br />
z C-D Materiałow<br />
4%<br />
Kruszywa – podstawowy materiał budowlany w Polsce<br />
Źródła pochodzenia – etapy pośrednie – końcowe użycie<br />
Wydobycie<br />
Kruszyw,<br />
Przetwarzanie<br />
Gromadzenie,<br />
Transport<br />
Zakłady<br />
Betonowe &<br />
Asfaltowe<br />
Zakłady<br />
Recyklingu<br />
Gotowe<br />
mieszanki<br />
Betonowe<br />
25 %<br />
Prefabrykaty<br />
betonowe<br />
25 %<br />
Inne<br />
Wyroby<br />
Betonowe<br />
20 %<br />
Konstrukcyjne<br />
mieszanki<br />
8 %<br />
Podsypki<br />
kolejowe<br />
2 %<br />
• Nowe<br />
Kontrakty<br />
Budowlane<br />
-zamiejscowe<br />
&<br />
- miejscowe<br />
• Naprawa,<br />
• Utrzymanie,<br />
Przebudowa<br />
• Rozbiórki<br />
Wyburzenia<br />
• Recykling<br />
Budownictwo<br />
mieszkaniowe<br />
(domy,<br />
apartamenty)<br />
15%<br />
Budownictwo<br />
komercyjne<br />
(biura, fabryki,<br />
itp.)<br />
30 %<br />
Budownictwo<br />
Socjalne<br />
(szpitale, szkoły,<br />
itp.)<br />
15%<br />
Pozostałe<br />
Infrastruktura<br />
10 %<br />
W<br />
Kruszywa<br />
wyprodukowane w<br />
procesie<br />
wielkopiecowym,<br />
żużle, popioły)<br />
4 %<br />
Obiekty<br />
infrastruktury<br />
5 %<br />
Wyroby<br />
Asfaltowe<br />
15 %<br />
Drogi, koleje,<br />
Pasy startowe,<br />
Drogi morskie<br />
30%
Prognozując wielkość produkcji <strong>kruszyw</strong> należy uwzględnić:<br />
- ciągłość popytu – przeprowadzić analizę rozwoju<br />
infrastruktury drogowej i budowlanej (uwzględnić również<br />
planowane inwestycje),<br />
- jednorodność – a konkretniej niejednorodność, gdyż potrzeby<br />
danego regionu zazwyczaj są niejednorodne,<br />
- zmienność w kierunku – określić obszar wokół miejsca<br />
wydobycia (produkcji) i ustalić odbiorców (ich zmienność),<br />
szczególnie tych kupujących niewielkie ilości <strong>kruszyw</strong>.<br />
- zmienność w czasie – sezonowość – w okresach: wiosennych, letnich, czy<br />
też wczesno – jesiennych, odnotowuje się największą ilość prac<br />
budowlano – remontowych, okres zimy jest mniej efektywnym, a zatem<br />
zapotrzebowanie na <strong>kruszyw</strong>o jest wówczas mniejsze.
Prognozowany potrzeb <strong>kruszyw</strong> do budowy dróg krajowych<br />
w latach 2010 – 2016 (7 lat)<br />
- autostrady - 1600 km x 35 tys. km - 56 mln ton<br />
- ekspresowe - 2000 km x 25 tys. km - 50 mln ton<br />
- obwodnice - 800 km x 15 tys. km - 12 mln ton<br />
Rezerwa (~ 5 %)<br />
7 mln ton<br />
Razem zapotrzebowanie <strong>kruszyw</strong> 125 mln ton
Konstrukcja Nawierzchni Dróg Krajowych<br />
- warstwa ścieralna - 10 % 5<br />
- warstwa wiążąca - 20 % 10<br />
- warstwa podbudowy zasadniczej - 35 % 20<br />
Razem warstwy z bitumem - 65 % 35<br />
- warstwa podbudowy pomocniczej- 35 % 20<br />
Razem konstrukcja nawierzchni - 100% 55<br />
Zamierzony cel:<br />
Warstwa ścieralna - odnawialna.<br />
Warstwy pozostałe - wieczne.
Prognoza zapotrzebowania <strong>kruszyw</strong> na drogi krajowe<br />
w latach 2010 – 2016 w mln ton.<br />
Rok ścieralna wiążąca podbud.<br />
zasadnicza<br />
Razem z<br />
bitumem<br />
podbud.<br />
pomocnicz<br />
.<br />
2010 2 4 7 13 7 20<br />
2011 3 6 10 19 11 30<br />
2012 3 6 8 17 8 25<br />
2013 2 4 4 10 5 15<br />
2014 2 4 4 10 5 15<br />
2015 1 2 3 6 4 10<br />
2016 1 2 3 6 4 10<br />
Razem 14 28 39 81 44 125<br />
nawierzchnie<br />
razem
Produkcja <strong>kruszyw</strong> od roku 2010<br />
i lata następne.<br />
Lata 2010 20112012 2008-12 2013 2014 2015<br />
Suma<br />
2009-15<br />
(1) Kruszywa<br />
naturalne łamane<br />
65 65 55 240 50 50 50 390<br />
(2) Kruszywa<br />
naturalne żwirowe<br />
150 150 140 580 130 130 130 970,0<br />
Kruszywa naturalne<br />
(1+2)<br />
215 215 195 820 180 180 180 1360<br />
(3) Kruszywa sztuczne 7 6 6 26 5 5 5 41,0<br />
(4) Kruszywa z<br />
recyklingu<br />
10 10 10 34 10 10 10 64,0<br />
Kruszywa (1-4) 232 231 211 880 195 195 195 1465,0<br />
Mg / mieszkańca<br />
23,2<br />
38,5<br />
(gdy 38 mln)<br />
6,1 6,1 5,6 5,1 5,1 5,1<br />
5,8<br />
5,5<br />
Zapotrzebowanie dla<br />
drogownictwa [mln<br />
ton] (bez kolei)<br />
Zapotrzebowanie na<br />
<strong>kruszyw</strong>a drogowe [%]<br />
55 65 55 225 40 40 35 340,0<br />
24,3 24,2 26,1 25,7 20,5 20,5 17,9 23,2
• krajowa baza zasobowa kopalin do produkcji <strong>kruszyw</strong><br />
łamanych jest w stanie zabezpieczyć wydobycie surowca<br />
potrzebnego do wyprodukowania potrzebnej w najbliższych<br />
latach ilości <strong>kruszyw</strong>.<br />
• renta geograficzna kształtująca strumienie przepływu<br />
<strong>kruszyw</strong> pomiędzy poszczególnymi rejonami kraju.<br />
• pojawienie się na rynkach regionalnych <strong>kruszyw</strong><br />
importowanych, ograniczających wykorzystanie bazy<br />
surowcowej <strong>kruszyw</strong> łamanych w Polsce (brak bazy<br />
surowcowej do produkcji <strong>kruszyw</strong> łamanych w Polsce<br />
północnej i wschodniej i wysokie koszty transportu).<br />
• podaż <strong>kruszyw</strong> z żużli pohutniczych będzie maleć głównie<br />
ze względu na wyczerpywanie się zasobów starych hałd. W<br />
najbliższym czasie powinien nastąpić rozwój produkcji<br />
<strong>kruszyw</strong> z odpadów górnictwa węgla kamiennego.<br />
• Powolny wzrost produkcja i zużycia <strong>kruszyw</strong> z recyklingu na<br />
rynku <strong>kruszyw</strong> mineralnych w Polsce.
Kruszywa będą:<br />
• W latach 2010 – 2015, odpowiedzią na zapotrzebowanie.<br />
• Ulegną zmianie proporcje zastosowania <strong>kruszyw</strong>, na korzyść zwiększenia<br />
stosowania ich w budownictwie drogowym.<br />
• Wobec możliwości wynikających z wdrażanych właściwości i wymagań<br />
pozwalających na stosowanie materiałów lokalnych, <strong>kruszyw</strong>a naturalne<br />
żwirowe, zostaną w większym niż dotychczas stopniu, przeznaczone na<br />
budowę dróg samorządowych, ale również krajowych.<br />
• Od roku 2010 powstają zapasy ilościowe <strong>kruszyw</strong>, wynikające z<br />
możliwości produkcji i ilości produkowanych <strong>kruszyw</strong>.<br />
• W Rejonie Dolnośląskim, występuje nadmierny potencjał - nadprodukcja<br />
i nagromadzenie zapasów.<br />
• Następuje spadek ceny <strong>kruszyw</strong> (regionalnie znaczny).<br />
• Okresowo, w związku z kumulacją rodzajową wykonywanych robót<br />
nastąpił wzrost zapotrzebowania częściowo bez możliwości<br />
zaspokojenia, mimo znacznego asortymentowego wzrostu cen<br />
proponowanych przez odbiorców.
POLSKI ZWIĄZEK PRODUCENTÓW KRUSZYW<br />
Polish Aggregates Producers Association<br />
Biuro Zarządu: 25-501 KIELCE ul. Sienkiewicza 48/50<br />
tel./fax (041) 344-66-88 kom 0603 84-75-48<br />
e-mail: biuro@kruszpol.pl www: www.kruszpol.pl<br />
Dziękuję za uwagę<br />
Zapraszam na II Forum Producentów Kruszyw<br />
w dniach 17/18 listopada 2010 r. w Warszawie<br />
Wszystko o Forum:<br />
http://www.forum.imbigs.org.pl