Podróże małe i duże. - Puls UM

TEMAT NUMERU:
Anatomia intuicji
Mówi się, że kobiety posiadają bardziej rozwiniętą intuicję niż mężczyźni. Panowie natomiast
są skupieni raczej na czysto racjonalnym, logicznym myśleniu. Czy jednak słusznie?
Czy intuicja w ogóle zależy od płci, inteligencji, uczuciowości czy jakiegokolwiek innego
czynnika? Czym jest? Jak się wykształciła i do czego jest przydatna? Zastanówmy się, czy
my sami, studenci, możemy rozwijać nasze intuicyjne umiejętności i w jakim celu...
Co to jest intuicja?
Wbrew obiegowej opinii, znaczenie słowa „intuicja”
nie odnosi się jedynie do procesu emocjonalnego. Jest to,
łącznie z procesem fizycznym i intelektualnym, poziom
poprawnie pojmowanej intuicji. Jest to proces myślowy,
który poprzez użycie dostępnych szablonów i znanych zależności,
podświadomie „dopasowuje” daną sytuację, odpowiednio
ją klasyfikując, i doprowadza do swego rodzaju
„przebłysku myślowego”, pozwalającego podjąć, jak się
w większości przypadków później okazuje, słuszną decyzję.
Etymologia słowa „intuicja” jest dwojaka: w pierwotnym
znaczeniu wywodzi się z łacińskiego intueri
(przyglądać się, obserwować), natomiast w dzisiejszym
rozumieniu, ze średniowiecznej łaciny intuitio (przebłysk,
przeczucie). Samo pojęcie zawiera w sobie różnorakie
typy: od odkrywczej, poprzez twórczą, wartościującą,
operacyjną, aż do przewidywawczej. W poszczególnych
podrozdziałach postaram się przytoczyć najciekawsze cechy
niektórych rodzajów intuicji.
To, co cenią pracodawcy – kreatywność.
Kreatywność i zdolność twórczego myślenia to zapewne
jedne z najbardziej pożądanych cech na dzisiejszym
rynku pracy. Potencjalny pracodawca XXI wieku
zazwyczaj bardziej ceni podwładnego, który ma zdolność
tworzenia idei i pomysłów na podstawie własnych przeczuć,
niż najlepszego analizatora procentowych danych,
jednakże pozbawionego polotu i umiejętności wyprzedzania
myślą faktów. Intuicjoniści w pracy to osoby o szerokim
spojrzeniu na świat, używający do jego opisywania
metafor, dysponujący szerokim polem uwagi wywodzącym
się z bardziej zmysłowego, niż w przypadku działania
racjonalistów, postrzegania. Popularna „burza mózgów”
jest typowym przykładem pracy intuicjonistów – z badań
wynika, że z dwóch grup, które na podstawie określonej
ilości danych miały podjąć decyzję, lepsze wyniki osiągała
ta, która robiła to w znacznie ograniczonym czasie, bez
namysłu. Okazuje się, że świadome i przemyślane przedsięwzięcia
z czasem okazywały się po prostu słabsze. Poza
tym, znakomita większość noblistów z dziedzin nauk ścisłych
lub medycyny twierdzi, że intuicja odegrała wielką
rolę w odniesieniu przez nich sukcesu.
Jaki z tego wniosek? Otóż, jeżeli mamy do wykonania
szczególnie trudne zadanie, najlepiej przed jego realizacją
się zrelaksować i pozwolić swoim myślom trochę
„pobłądzić”. Jeżeli do jego rozwiązania podejdziemy „na
obniżonym progu świadomości”, kierując się emocjami
i przeczuciami, możemy prawdopodobnie spodziewać
się w niedługim czasie bardziej wymiernych efektów,
niż gdyby miał to być proces pochłaniający nasze niemal
wszystkie siły witalne.
Z filozoficznego punktu widzenia…
Do podsumowania kilku kolejnych typów intuicji
niezbędne jest „otarcie się” o teorię francuskiego pisarza
i filozofa przełomu XIX i XX wieku, Henri’ego Bergsona.
Stworzył on pojęcie intuicjonizmu, które to zakłada,
że głównym narzędziem poznawania świata jest właśnie
intuicja i instynkt życiowy, będące odpowiednikami instynktu
zwierzęcego. Bergson założył, że prawa natury, ze
względu na irracjonalny pęd życia, są nieuchwytne i nie do
okiełznania przez rozum, a w pewien sposób odczytują je
i wyrażają jedynie co wrażliwsze emocjonalnie jednostki.
Idąc tym tropem, docieramy do punktu, w którym staje
się jasne, że w dzisiejszym świecie ludzka intuicja jest
zazwyczaj tłumiona przez typowo „rozumowe” podejście
do egzystencji. Pewne zdolności intuicyjne posiada każdy,
natomiast niejednemu z nas nieraz ciężko jest podążyć
za tzw. „porywem serca”, „przebłyskiem myślowym”
czy… (tu wstaw własne określenie wyżej wymienionego
zjawiska). Jednak, jak się okazuje, rozum zazwyczaj
kieruje nas przez skomplikowaną plątaninę stereotypów,
doświadczeń, interakcji międzyludzkich i tym podobnych
czynników, podczas gdy emocje wybierają drogę najprostszą.
„Intuicja to rozum, który się spieszy”. Może zatem nie
warto ignorować tych „błysków”, które raz na jakiś czas
mają tendencje do zaburzania tego, jakby się zdawało,
„trzeźwego” spojrzenia na świat.
Jeżeli chodzi o kontakty międzyludzkie, to warto
wspomnieć o tzw. inteligencji społecznej. Jest to umiejętność
odczytywania nastrojów innych osób. Często po-
6
Gazeta Studentów