You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
tični troškovi (uključena davanja društvu) i normativna davanja šumsko-privrednoj<br />
organizaciji te ostatak kao varijabilni osobni dohoci, putem sistema<br />
unutrašnje raspodjele po kompleksnom učinku, podijeli radnicima iz kolektiva<br />
šumsko-privredne organizacije; ili<br />
— tako da se prethodno utvrdi za svaki radni učinak i ukupno planski<br />
čisti prihod II (u sadašnjosti identičan planskom dohotku) i (na temelju posebnog<br />
studija) planski postotak učešća fondova (odnosno osobnih dohodaka) u<br />
njemu, pa se polazeći od ukupne planske vrijednosti ostvarenog učinka odbiju<br />
odnosni faktični troškovi poslovanja i odnosni doprinosi na dohodak i doprinosi<br />
na eventualni izvanredni prihod (u sadašnjosti odbijanje tih doprinosa<br />
otpada) i tako utvrdi plansko-obračunski čisti prihod II (u sadašnjosti plansko-<br />
-obračunski dohodak) na koji se primijeni već navedeni planski postotak učešća<br />
fondova i tim putem utvrde osobni dohoci, koji se —• putem sistema raspodjele<br />
po kompleksnom učinku — podijele radnicima iz kolektiva šumsko-privredne<br />
organizacije.<br />
Relativnu poteškoću predstavlja jedino nužda da se utvrde stimulativne, tj. realne,<br />
odnosno tehničke norme (normativi), a to znači i takvi planovi, te da se ostvari<br />
tačna i ažurna evidencija individualnih radnih učinaka (i to ne samo njihovih količina<br />
već i kvaliteta).<br />
Stimulativne (progresivne) radne norme mogu se utvrditi u<br />
šumarstvu putem odnosnih odjeljenja u institutima za šumarska istraživanja, šumarskim<br />
fakultetima i si. (regionalne diferencirane norme, tj. mnogoulazne tablice normi<br />
— za sječu i izradu drvnih sortimenata, za šumski transport, za šumsko-kulturne radove,<br />
i si.) te djelovanjem odjeljenja za pripremu proizvodnje (odnosno grupe racionalizatora<br />
i normiraca u njemu) u šumsko-privrednoj organizaciji (konkretne radne<br />
norme za svako radilište ili manje diferencirane norme za pojedine jednorodne grupe<br />
šuma u šumsko-privrednoj organizaciji).<br />
Tačna evidencija radnih učinaka u šumsko-privrednoj organizaciji pri nekim,<br />
naročito šumsko-kulturnim radovima (npr. broj ha pošumljenih šumskim sadnicama<br />
određene smjese raznih vrsta drveća i raznih starosti u određenom broju, tj. razmaku<br />
po ha, i si.), ne može se ostvariti bez posebnih napora. Naime, radnici koji su vršili<br />
takve radove imaju interes da tvrde da su ostvarili veći obujam tih radova (i po količini<br />
i po kvaliteti) od onog faktičnog, pa da dobiju veće plaće odnosno osobne dohotke,<br />
na teret utrška za prodano drvo (na panju ili na raznim daljnjim mjestima<br />
lanca iskorišćivanja šuma). Dapače, takav interes pri pojedinim varijantama financijskog<br />
sistema u pojedinoj socijalističkoj zemlji (npr. u Jugoslaviji) može imati i<br />
čitav kolektiv šumsko-privredne organizacije — ako se u njemu stalni šumski radnici<br />
u toku godine bave i šumsko-kulturnim radovima i ostalim radovima šumskoga gospodarenja<br />
(pa i iskorišćivanjem šuma). U takvim slučajevima treba osigurati kolaudaciju<br />
takvih (u prvom redu šumsko-kulturnih i građevinskih) radova u šumarstvu;<br />
ona će se vršiti putem komisije u kojoj će učestvovati i financijski nezainteresirani<br />
radnici šumsko-privredne organizacije, odnosno financijski nezainteresirani (ili suprotno<br />
zainteresirani) reprezentanti područnih komuna, odnosno društva.<br />
U tom smislu smatramo da je bila ispravna odnosna odredba Zakona o šumama<br />
Jugoslavije iz god. 1961. koja se vjerojatno pretežno nije primjenjivala u šumarskoj<br />
praksi pri šumsko-kulturnim radovima, pa je u redakciji novog Zakona o šumama<br />
Jugoslavije nažalost izostala.<br />
U odnosu na ažurnost navedene evidencije radnih učinaka — ne treba zaboraviti<br />
da se kakvoća nekih radnih učinaka može pouzdano utvrditi tek iza stanovitog<br />
vremena, npr. sadnje šumskih sadnica, prašenja šumskih kultura, i si.<br />
U odnosu pak na evidentiranje individualnih radnih učinaka — ne treba<br />
zaboraviti da to traži često naročitu organizaciju rada, npr. pri obrađivanju tla, sadnji<br />
šumskih sadnica, smolarenju, i si. A često traži i naročiti napor evidentičara diljem<br />
prostranih i brojnih šumskih radilišta. Katkad je evidentiranje individualnih radnih<br />
učinaka unutar radne brigade praktički potpuno nemoguće (ondje gdje su moguće<br />
samo tzv. kolektivne radne norme, npr. pri sječi i izradi drvnih šumskih sortimenata<br />
u iskorišćivanju šuma).<br />
418
Change language