Овде можете да преузмете документацију

godine morala biti poru[ena. U tom periodu Srbi naseqavaju Gorwi grad
(danas severno od centra), a nema;ki kolonisti Dowi grad (ju\ni deo grada),
[to se i danas mo\e zapaziti po imenima ulica, izgledu zgrada i
urbanisti;koj regulaciji. Krajem 18. veka dolazi do spajawa srpske i nema;ke
op[tine i dobijawa statusa grada, koji prati izgradwa ulica u centru, a zatim,
u toku 19. veka i izgradwa parka Narodna ba[ta, kaldrmisanih ulica, uvo]ewa
javnog osvetqewa i drugih zna;ajnih objekata koji Pan;evo formiraju u gradsko
naseqe sa regulisanim gra]evinskim blokovima i [irokim ulicama.
Izgradwa grada, posle pauze krajem 19. i po;etkom 20. veka, ponovo dobija zamah
posle Prvog svetskog rata. Po;etkom 30-tih godina podi\u se i prve velike
fabrike (sijalica, stakla, name[taja, aviona, kudeqe), ali je razvoj grada zaustavqen
Drugim svetskim ratom i wegovim posledicama.
Podru;je op[tine Pan;evo
2
Op[ti uslovi
Kulminaciju svog razvoja Pan;evo do\ivqava u periodu od 1955. do 1980.
godine, kao rezultat procesa nagle urbanizacije i industrijalizacije, u ;emu
najve>u ulogu imaju podizawe fabrike ve[ta;kih ]ubriva, a zatim izgradwa
Rafinerije nafte, Petrohemije i Luke Dunav. Ovaj period karakteri[e
izgradwa nekoliko hiqada stanova - vi[e nego u celom proteklom periodu
wegove istorije. Ne\eqene posledice procesa nagle urbanizacije su spontana
naseqa migrantskog stanovni[tva, preoptere>ewe svih komunalnih instalacija
i infrastrukture, kao i pove>ano aerozaga]ewe kao najvidqivije
nasle]e industrijskog kompleksa. Ova faza, uz znatno smawewe intenziteta,
traje do kraja 20. veka, mada period od 1980. do danas karakteri[e i po;etak
intenzivnih radova na sanaciji komunalnog stawa i ure]ewe centra grada -
koji je i pored svih faza razvoja uspeo da zadr\i svoje osobine i karakteristike.
Star;evo
Naseqe je poznato i po iskopinama na Gradu, mestu dana[we ciglane, gde su
na]eni ostaci naseqa iz mla]eg kamenog doba (dve do pet hiqada godina p. n. e.).
Prvi pisani podatak o nasequ na ovom mestu datira iz 1717. godine, kada je
zabele\eno naseqe sa 50 ku>a. Godine 1776. selo je sedi[te vojne jedinice, a od
1772. ima status op[tine. Osnivawem banatske vojne granice po;iwe kolonizacija
u Star;evu, sa naseqavawem Srba, a zatim Hrvata i Nemaca, uz mawi
broj :eha i Slovaka. Najve>e migracije zabele\ene su posle Drugog svetskog
rata, kada se iseqavaju Nemci, a doseqavaju Srbi iz Srbije (okolina Pirota,
Lazarevca i Barajeva).
Karta naseqa Star;evo
Dana[we Star;evo je naseqe panonskog tipa, planski podignuto u austrijskom
periodu. Ulice se uglavnom seku pod pravim uglom, a najzna;ajniju
saobra>ajnicu predstavqa glavna ulica, koja ;ini deo puta Pan;evo-Star;evo-
Omoqica. Ku>e su uglavnom prizemne, gra]ene od cigle i prekrivene crepom.
Osnovna [kola datira iz 18. veka. Glavna grana privrede je poqoprivreda, i to
ratarstvo.
27