iraq - Folklor İnstitutu

yaşayır. Nə yaxşı ki, tarix bu məhrəmliyi qoruyub saxlayıb. Nə
yaxşı ki, şöцurda, döцşöцncədə, mənəviyyatda xalq parçalanmayıb!...
«Axı daşlar ovula-ovula ölöцr, qayalar sököцlə-sököцlə, bulaqlar quruya-quruya,
çaylar çəkilə-çəkilə ölöцr, millət isə unuda-unuda,
yaddaşdan təmizlənə-təmizlənə...». 3
Lakin insana təsəlli verən göцn kimi aydın bir həqiqət də vardır.
Kərköцklöц İrmaq Səidin doğru qeyd etdiyi kimi, «Vətən torpağı
kiçilib-genişlənə bilər, sərhədləri töцkənə bilər, tarixi təhrif edilə
bilər; hətta şan və şərəfi tapdalana bilər, dini dəyişdirilə bilər» (4).
Lakin dil və folklor adlandırılan iki varlıq vardır ki, həyat yaşadıqca
yaşayır, xalqın keçmişi haqqında danışa bilən təkzibolunmaz
tarixi sənədə çevrilir. İraq-Töцrkman folklorunun ədəbi-tarixi qiyməti,
bizcə, hər şeydən əvvəl bundadır.
Azərbaycan folklor antologiyaları silsiləsindən oxuculara təqdim
olunan «İraq-töцrkman folkloru» cildində xalq arasında yayılan
böцtöцn xalq yaradıcılığı nöцmunələri, doğma Föцzuli yurdunda, «yaxın
və uzaq» İraqda yaşayan soydaşların qədim və zəngin, təkrarsız
və əlvan folklor irsinə xas bədii spesifika, forma, janr, poetika,
öцslub tipologiyası geniş əhatə olunur: mərasim folkloru, ilkin janrlar,
şifahi lirik və epik poeziya, xoyrat, bayatı, atalar sözöц, zərböцlməsəllər,
dua, alqış, qarğış və nəğmələr...
Bu janr və növlərin, demək olar ki, hamısı ilə bağlı olan Töцrkman
uşaq folkloru kitabda ayrıca bölmədə verilib. «Kərköцk döцnyası»
adlanan digər ayrıca bölmədə isə oxucu yalnız bölgəyə məxsus
nadir nöцmunələrlə qarşılaşacaq. Kitabda nə verilibsə, hamısı İraq
töцrkmanlarının öz dillərində, necə var, eləcə də verilib. Eyni dildə
danışdığımıza görə azərbaycanlı oxucu xoyratçı töцrkmanla elə ilk
təmasda heç bir çətinliklə qarşılaşmayacaqdır. Möцəyyən ləhcə xöцsusiyyətlərinin
olması da nəzərə alınmış, kitabın sonunda dialekt
və şivə fərqlərini əhatə edən «löцğət» verilmişdir.
3. Yaşar Qarayev. Folklorumuzun tarixi. Bax: Cavad Heyət. Azərbaycan şifahi xalq
ədəbiyyatı» kitabı, Bakı, Yazıçı, 1990, s. 3-4.
4. «Qardaşlıq» jurnalı, Bağdad, 1962, №5.
4