Të jeni një gjë e veTme në KrishTin në shpalljen ... - kishadhejeta.com
Të jeni një gjë e veTme në KrishTin në shpalljen ... - kishadhejeta.com
Të jeni një gjë e veTme në KrishTin në shpalljen ... - kishadhejeta.com
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E njohim të gjithë tashmë trashëgimi<strong>në</strong> e trishtuar që i la Shqipërisë regjimi<br />
i kaluar diktatorial, i cili e pati shpallur ateizmim si ideologji të Shtetit. Kjo, Ju<br />
ngarkon me detyrën për të zbuluar <strong>një</strong> gramatikë të përbashkët, që mund ta<br />
mbështesë përsëri ndërtesën e shoqërisë.<br />
Papa Benedikti XVI<br />
Organ i permuajshem informacioni i METROPOLISE tIRANE-DURRES Nr. 5<br />
Ma j 2008 Çmimi 30 lekë<br />
<strong>Të</strong> <strong>jeni</strong> <strong>një</strong> <strong>gjë</strong> e vetme <strong>në</strong><br />
Krishtin <strong>në</strong> <strong>shpalljen</strong> e<br />
Ungjillit e <strong>në</strong> kremtimin<br />
e Mistereve hyjnore
Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />
2<br />
PËRMBAJTJA<br />
Kalendari Liturgjik<br />
Vizita Ad Limina e Ipeshkvinjve<br />
të Shqipërisë <strong>në</strong> Vatikan<br />
faqe 3<br />
Benedikti XVI: Fjalimi drejtuar<br />
Ipeshkvijve të Shqipërisë<br />
<strong>në</strong> vizitë ad limina faqe 3<br />
Përshëndetja drejtuar Atit të<br />
Shenjtë nga Kryeipeshkvi,<br />
Imzot Rrok Mirdita <strong>në</strong> vizitën<br />
Ad Limina<br />
Papa Benedikti xvi <strong>në</strong> dialog<br />
me islamin<br />
Imzot George Frendo O.P.<br />
Duke pritur ditën botërore të<br />
të ri<strong>një</strong>ve (2-3)<br />
Nga Elidon Dodaj<br />
Takimi Kombëtarë i të Rinjve<br />
Katolik Shqiptarë<br />
Kjo është dita që na e<br />
dhuroi Zoti, të galdojmë e të<br />
gëzojmë. Aleluja<br />
Nga Françeska Ndokaj<br />
faqe 4<br />
faqe 5<br />
faqe 6-7<br />
faqe 8<br />
faqe 9<br />
Dita e Ministrantëve të<br />
Arkidioqezës Tira<strong>në</strong> – Durrës<br />
Nga Elidon Dodaj faqe 10<br />
Ushtar i vërtetë i Jezu Krishtit<br />
<strong>Të</strong>rheqje Shpirtërore e të<br />
rinjve të famullisë së Shna<br />
Ndout, Tira<strong>në</strong>.<br />
Nga Blerina Prendaj faqe 11<br />
“Pashkët, profeci Ringjalljeje,<br />
për familjen”<br />
“Çohu familje dhe ec drejt<br />
rrugës së shpëtimit që është<br />
Krishti u ringjall!”<br />
Nga Dom Carmine Leuzzi faqe 11<br />
Drejtor i përgjithshëm:<br />
Imzot George Frendo<br />
Kryeredaktor:<br />
D. Marjan Lumçi<br />
Sekretar:<br />
Nikollë Loka<br />
2 Timoteut 2,1-13<br />
Qershor 2008<br />
Ushtari i mirë i Krishtit<br />
Ti, pra, o biri im, forcohu <strong>në</strong> hir që<br />
është <strong>në</strong> Krishtin Jezus, dhe çka dëgjove<br />
prej meje <strong>në</strong> prani<strong>në</strong> e shumë<br />
dëshmitarëve, ato mësoju njerëzve<br />
besimtarë, atyre që do të je<strong>në</strong> të aftë<br />
t’i mësoj<strong>në</strong> edhe tjerët.<br />
Vuaj edhe ti bashkë me mua porsi<br />
ushtari i mirë i Krishtit Jezus. Askush<br />
veç, që merr mbi vete detyrën e ushtarit,<br />
nuk ngatërrohet me pu<strong>në</strong> të<br />
jetës së rëndomtë që t’i pëlqejë atij<br />
që e mori <strong>në</strong> ushtri.<br />
Gjithashtu edhe <strong>në</strong> garën sportive,<br />
atleti nuk e merr kurorën <strong>në</strong>se nuk ka<br />
luftuar mbas rregullave.<br />
Bujku që punon, duhet i pari ta marrë<br />
pjesën e vet të prodhimit.<br />
Merre vesh çka dua të të them. Patjetër,<br />
vetë Zoti do ta japë mundësi<strong>në</strong><br />
t’i kuptosh të gjitha këto.<br />
Kujtoje Jezu Krishtin të ngjallur nga<br />
të vdekurit nga trungu i Davidit simbas<br />
Ungjillit që u<strong>në</strong> predikoj, 9 për<br />
shkak të cilit vuaj deri edhe <strong>në</strong> pranga<br />
sikur të isha keqbërës. Por fjala e<br />
Hyjit nuk është <strong>në</strong> pranga! 10 Këndej<br />
edhe duroj çdo vështirësi për të mirën<br />
e të zgjedhurve që edhe ata ta fitoj<strong>në</strong><br />
shëlbimin, që është <strong>në</strong> Krishtin Jezus<br />
bashkë me lumturi<strong>në</strong> e amshueshme.<br />
E vërtetë është kjo fjalë: »Nëse ne<br />
vdiqëm bashkë me <strong>Të</strong>, bashkë me <strong>Të</strong><br />
edhe do të jetojmë.<br />
Nëse durojmë <strong>në</strong> qëndresë, bashkë<br />
me <strong>Të</strong> do të mbretërojmë. Nëse i<br />
biem mohit, edhe Ai do të na bjerë<br />
mohit.<br />
Nëse ne nuk jemi besnikë – Ai mbetet<br />
besnik! Sepse Ai kurrsesi nuk mund<br />
ta mohojë vetveten«.<br />
Redaksia:<br />
Kolec Çefa<br />
Ana Stakaj<br />
Zef Skanjeti<br />
Alban Guri<br />
Grafika:<br />
Pjerin Sheldija<br />
Elis Gjoni<br />
Foto: Pici<br />
1 qershor<br />
E DIELA IX GJATË VITIT (A)<br />
3 qershor<br />
Sh. Karl Lwanga dhe shokët<br />
5 qershor<br />
Sh. Bonifaci<br />
8 qershor<br />
E DIELA X GJATË VITIT (A)<br />
11 qershor<br />
Sh. Barnaba<br />
13 qershor<br />
Shna Ndou i Padovës<br />
15 qershor<br />
E DIELA XI GJATË VITIT (A)<br />
21 qershor<br />
Sh. Luigj Gonzaga<br />
22 qershor<br />
E DIELA XII GJATË VITIT (A)<br />
24 qershor<br />
LINDJA E SH. GJON PAGËZUESIT<br />
28 qershor<br />
Sh. Ireneu<br />
29 qershor<br />
E diel SH. PJETRI E PALI<br />
Adresa:<br />
Katedralja e Shën Palit,<br />
Bulevardi Zhan D’Ark,<br />
Tira<strong>në</strong>, Shqipëri<br />
E-mail: mlumci@hotmail.<strong>com</strong><br />
http://<strong>kishadhejeta</strong>.googlepages.<strong>com</strong>
Maj 2008<br />
Kisha dhe jeta<br />
3<br />
Vizita Ad Limina e Ipeshkvinjve<br />
të Shqipërisë <strong>në</strong> Vatikan<br />
<strong>Të</strong> gjithë Ipeshkvijtë e Shqipërisë ka<strong>në</strong> qe<strong>në</strong><br />
<strong>në</strong> Romë nga dita 18 deri me 25 maj, si është<br />
urdhëruar nga ligji i Kishës, për të vizituar varret e<br />
apostujve Pjetri dhe Pali (ku ka<strong>në</strong> edhe kremtuar<br />
meshë) dhe për t’u takuar me Papën Benedikti XVI<br />
dhe me Dikasteret kryesore të Vatikanit. Tek Kongregatat<br />
e ndryshme ata ka<strong>në</strong> folur per situatën e Kishës<br />
<strong>në</strong> Shqipëri përsa u përket aspekteve të ndryshme të<br />
jetës dhe të apostullimit të saj. Kulmi i kësaj vizite<br />
ka qe<strong>në</strong> takimi me Atin e Shenjtë Papa Benedikti<br />
XVI. Ja<strong>në</strong> takuar të gjithë me Papën si grup, dhe<br />
atëherë Imzot Rrok Mirdita e ka përshëndetur Papën<br />
<strong>në</strong> emrin e Konferencës Ipeshkvnor e Papa i është<br />
përgjigjur duke uruar që Kisha Katolike <strong>në</strong> Shqipëri,<br />
e cila ka vuajtur shumë gjatë kohës së regjimit komunist,<br />
të vazhdojë duke u forcuar <strong>në</strong> dëshmi<strong>në</strong> e<br />
saj si bashkësia e Krishtit <strong>në</strong> Shqipëri. Papa është<br />
takuar edhe me secilin prëj Ipeshkvijve dioqezan si<br />
edhe me Ipeshkvin Ndihmës “Emeritus” Imzot Zef<br />
Simoni, i cili e shoqëronte Imzot Angelo Massafrën<br />
<strong>në</strong> këtë vizitë. Në takimin e tij Arqipeshkvi Mtropolit<br />
i Arkidioqezës Tira<strong>në</strong> – Durrës i ka dhuruar Atit të<br />
Shenjtë ndër të tjera dhe <strong>një</strong> libër të bërë nga nxë<strong>në</strong>sit<br />
e Shkollës “Vinçenc Prendushi” <strong>në</strong> Durrës që drejtohet<br />
nga Motrat Benediktine të Provanisë Hyjnore,<br />
duke i lexuar atij edhe <strong>një</strong> poezi e cila i kushtohet<br />
Atit të Shenjtë dhe që e hap këtë libër.<br />
Benedikti XVI: Fjalimi drejtuar Ipeshkvijve<br />
të Shqipërisë <strong>në</strong> vizitë ad limina<br />
23 Maj 2008<br />
<strong>Të</strong> nderuar e të dashur Vëllezër,<br />
me gëzim të madh ju pres të gjithë së bashku,<br />
ndërsa <strong>jeni</strong> duke kryer shtegtimin tuaj ad Limina.<br />
Ky është rast i përshtatshëm që Pasardhësi i Shën<br />
Pjetrit t’i njohë nga afër vështirësitë që duhet<br />
të përballoni <strong>në</strong> tokën e dashur të Shqipërisë.<br />
Ju përshëndes përzemërsisht dhe ju falënderoj<br />
që më folët me zemër të hapur për realitetin e<br />
ndërlikuar të Kishës <strong>në</strong> Shqipëri, ngarkuar me<br />
vështirësi, por jo më pak edhe me shpresa. Ju<br />
shpreh mirënjohjen time posaçërisht për fjalët<br />
që më drejtoi Kryetari i Konferencës suaj<br />
Ipeshkvnore <strong>në</strong> emër të të gjithëve, duke më<br />
shprehur kështu ndjenjat tuaja. Ju falënderoj,<br />
të dashur Sivëllezër <strong>në</strong> Ipeshkvni! E mirë se<br />
erdhët!?<br />
E njohim të gjithë tashmë trashëgimi<strong>në</strong><br />
e trishtuar që i la Shqipërisë regjimi i kaluar<br />
diktatorial, i cili e pati shpallur ateizmim si<br />
ideologji të Shtetit. Është e qartë se <strong>një</strong> orientim<br />
i tillë antidemokratik i marrëdhënieve ndërmjet<br />
qytetarëve, ju la trashëgim vështirësi jo të pakta<br />
<strong>në</strong> planin njerëzor e ju ngarkon me detyrën për<br />
të zbuluar <strong>një</strong> gramatikë të përbashkët, që mund<br />
ta mbështesë përsëri ndërtesën e shoqërisë. Por<br />
ju, pasardhës të Apostujve, <strong>jeni</strong> të thirrur të <strong>jeni</strong>,<br />
mbi të gjitha, dëshmitarë të <strong>një</strong> trashëgimie<br />
tjetër, mirëbërëse e ndërtimtare: asaj të mesazhit<br />
të shëlbimit që solli Krishti <strong>në</strong> botë. Në këtë<br />
kuptim, pas natës së errët të diktaturës komuniste,<br />
e cila nuk qe e aftë ta kuptonte popullin shqiptar<br />
e traditat e tij stërgjyshore, Kisha mundi të<br />
rilindë për virtyt të Provanisë hyjnore, falë<br />
edhe forcës apostolike të Paraardhësit tim të<br />
nderuar, Shërbëtorit të Hyjit, Gjon Palit II, që<br />
erdhi mes jush për vizitë <strong>në</strong> vitin 1993, duke<br />
rindërtuar hierarki<strong>në</strong> e qëndrueshme katolike,<br />
për të mirën e besimtarëve dhe për dobi<strong>në</strong> e<br />
popullit shqiptar.<br />
Një nga aktet e para të Papës së madh,<br />
qe njohja e heronjve të fesë: kujtoj këtu,<br />
posaçërisht, dëshmi<strong>në</strong> e shkëlqyer të kardinalit<br />
Koliqi, korife i <strong>një</strong> grupi të madh martirësh.<br />
Rikrijimi i Hierarkisë katolike ishte <strong>një</strong>kohësisht<br />
edhe njohje e lidhjes së ngushtë të popullit tuaj<br />
me Krishtin si dhe ndihmesë për t’u krijuar<br />
hapësirën e duhur forcave të reja të katolicizmit<br />
<strong>në</strong> trojet e Shqipërisë. Ju <strong>jeni</strong> rojtarë të kësaj<br />
lidhjeje, e ju takon posaçërisht juve detyra ta<br />
promovoni <strong>në</strong> veprimtaritë tuaja e <strong>në</strong> nismat<br />
tuaja, këtë unitet, që duhet të shprehë misterin<br />
themelor e jetëdhë<strong>në</strong>s të Korpit të Krishtit, <strong>në</strong><br />
bashkim me shërbimin e Pasardhësit të Pjetrit.<br />
Në këtë perspektivë, nuk mund të mos shikojmë<br />
sa themelor është bashkëpunimi i ngushtë i<br />
ipeshkvijve, pikërisht për t’u bërë ballë me<br />
sukses problemeve dhe vështirësive të Kishës <strong>në</strong><br />
Shqipëri. Si mund të mendohet që <strong>një</strong>ra dioqezë<br />
do të mund ta zhvillojë me sukses veprimtari<strong>në</strong><br />
e saj, <strong>në</strong> se nuk e ka parasysh edhe mendimin<br />
e Ipeshkvijve të tjerë, bashkëpunimi me të<br />
cilët është i domosdoshëm për t’iu përgjigjur si<br />
duhet shpresave të <strong>një</strong> populli të vetëm, të cilit i<br />
drejtohet Kisha?<br />
Vetëm bashkëpunimi i përzemërt e vëllazëror<br />
ndërmjet Barinjve, mund t’i sjellë dobi të madhe<br />
popullit të dashur shqiptar, si <strong>në</strong> planin shoqëror,<br />
ashtu edhe <strong>në</strong> atë ekumenik e ndërfetar. Prandaj,<br />
të nderuar Sivëllezër, duhet të <strong>jeni</strong> <strong>një</strong> <strong>gjë</strong> e vetme<br />
<strong>në</strong> Krishtin <strong>në</strong> <strong>shpalljen</strong> e Ungjillit e <strong>në</strong> kremtimin<br />
e Mistereve hyjnore; shpreheni bashkimin me<br />
Kishën universale me vëllazërim të thellë e të<br />
vërtetë ipeshkvnor. Do të ishte e pakonceptueshme<br />
nisma e <strong>një</strong> Bariu i cili, <strong>në</strong> përpjekjen për të<br />
përballuar situata konkrete, nuk do të shqetësohej<br />
për ta koordinuar veprimtari<strong>në</strong> personale me atë<br />
të Sivëllezërve Ipeshkvij. Ka çështje të veçanta,<br />
që lidhen me probleme të veçanta, të cilat duhen<br />
zgjidhur me ndihmesën e të gjithëve e me <strong>një</strong> frymë<br />
dashurie e durimi baritor. Ju porosis të gjithëve të<br />
punoni me maturi ungjillore, me dashuri vërtetë<br />
të krishterë, duke kujtuar se kanunet kishtare<br />
ja<strong>në</strong> mjete që shërbej<strong>në</strong> për të promovuar <strong>në</strong><br />
mënyrë të rregullt bashkimin <strong>në</strong> Krishtin dhe<br />
veprimtari<strong>në</strong> për të mirën e gri<strong>gjë</strong>s së Shëlbuesit.<br />
vijon <strong>në</strong> fq.3
Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />
4<br />
Kjo ka të bëjë edhe me veprimtaritë ungjillëzuese<br />
e katekistike dhe gjen shprehjen e vet edhe <strong>në</strong><br />
veprimtari<strong>në</strong> shoqërore. Kam parasysh sidomos<br />
fushën e shëndetësisë, të arsimit, të përpjekjes<br />
për t’i paqëtuar shpirtërat dhe për gjithçka nxit<br />
bashkëpunimin ndërmjet përfaqësuesve të<br />
ndryshëm të shoqërisë e të traditave përkatëse<br />
fetare.<br />
Fenomeni i emigracionit, si brenda, ashtu<br />
edhe jashtë vendit, ju krijon probleme të<br />
vështira baritore, që duhen përballuar me zemër<br />
Ipeshkvi, jo vetëm për besimtarët që jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong><br />
trojet tuaja, par edhe për ata të diasporës. Kjo<br />
kërkon nga ju bashkëpunimin me Sivëllezërit<br />
<strong>në</strong> vendet e tjera, që të mundni kështu, të jepni<br />
ndihmesën baritore të nevojshme e urgjente. l<br />
njoh vështirësitë, që ka<strong>në</strong> të bëj<strong>në</strong> me mungesën<br />
e klerit. Jam <strong>në</strong> di<strong>jeni</strong> edhe se shumë meshtarë,<br />
ndo<strong>në</strong>se punoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> kushte të vështira, i<br />
ndihmoj<strong>në</strong> pa kursim besimtarët katolikë me<br />
origji<strong>në</strong> shqiptare <strong>në</strong> dhe të huaj. Kjo ju nderon,<br />
të dashur Sivëllezër, që tregoni kujdes, sipas<br />
zemrës së Krishtit, për jetën shpirtërore të<br />
njerëzve tuaj edhe jashtë kufijve të Atdheut.<br />
E kjo nderon edhe meshtarët, që ndaj<strong>në</strong> me ju<br />
shqetësimet baritore.<br />
Ka edhe shumë probleme të natyrës praktike,<br />
për të cilat duhet të ndihmoj<strong>në</strong> edhe instancat<br />
civile, përmes propozimeve, që nuk ka<strong>në</strong> të<br />
bëj<strong>në</strong> vetëm me shqetësime të natyrës politike,<br />
par edhe me situata konkrete shoqërore. Në<br />
këndvështrimin katolik, si <strong>në</strong> Atdhe, ashtu edhe<br />
<strong>në</strong> rrethanat e mërgimit, është e nevojshme t’i<br />
ndiqni me vëmendje njerëzit tuaj <strong>në</strong> mënyrë<br />
që, duke ua ruajtur identitetin e veçantë, të mos<br />
lihet pas dore edhe përfshirja e tyre <strong>në</strong> gjirin<br />
e shoqërisë ku jetoj<strong>në</strong>. Në këtë këndvështrim,<br />
është e nevojshme që, posaçërisht meshtarët e<br />
caktuar për kujdesin baritor të emigrantëve, të<br />
mos harroj<strong>në</strong> se të gjithë i përkasin Korpit të<br />
vetëm të Krishtit, që është i <strong>një</strong>jtë <strong>në</strong> të katër<br />
a<strong>në</strong>t e tokës. <strong>Të</strong> shprehesh kështu, të nderuar<br />
vëllezër, do të thotë të pohosh se duhen ndjekur<br />
me kujdes të madh të gjithë ata, të cilët loti<br />
i thërret të ecin pas Tij. Prandaj theksoj se<br />
problemi i thirrjeve për rrugën e meshtarisë,<br />
duhet të jetë gjith<strong>një</strong> shqetësimi juaj kryesor:<br />
nga kjo varet ardhmëria e Kishës.<br />
Dëshiroj, së fundi, t’ju shpreh kënaqësi<strong>në</strong><br />
për marrëveshjet e <strong>në</strong>nshkruara pak kohë më<br />
parë me autoritetet e Republikës: besoj se këto<br />
masa do të ndihmoj<strong>në</strong> për rindërtimin shpirtëror<br />
të vendit, duke pasur parasysh rolin pozitiv që<br />
luan Kisha <strong>në</strong> shoqëri. Nga ana ime, ju jap<br />
zemër të vijoni shërbimin tuaj, për të realizuar<br />
programet që keni hartuar së bashku. Ndërsa<br />
ia besoj mbrojtjen tuaj ndërmjetësimit qiellor<br />
të Marisë, Në<strong>në</strong>s së Këshillit të Mirë, ju jap,<br />
me kënaqësi, juve, priftërinjve e rregulltarëve,<br />
rregulltareve dhe të gjithë besimtarëve që i<br />
ja<strong>në</strong> besuar kujdesit tuaj baritor, <strong>një</strong> Bekim të<br />
posaçëm Apostolik.<br />
Përshëndetja drejtuar Atit të Shenjtë nga<br />
Kryeipeshkvi, Imzot Rrok Mirdita <strong>në</strong><br />
vizitën Ad Limina<br />
Atë i Shenjtë,<br />
takimi y<strong>në</strong> i sotëm me Ju, është rast që na<br />
gëzon pa masë të gjithëve. Në të vërtetë vizita<br />
jo<strong>në</strong> ad Limina ka <strong>një</strong> domethënie tepër të<br />
veçantë për ne të gjithë, për tri arsye kryesore:<br />
së pari, sepse ky është takimi i parë me Ju si<br />
episkopat shqiptar. Së dyti, sepse pas shembjes<br />
së komunizmit dhe rindërtimit të hierarkisë <strong>në</strong><br />
Shqipëri, kjo është vizita e parë ad Limina, <strong>në</strong><br />
të cilën është i pranishëm i gjithë episkopati<br />
shqiptar. E, së fundi, sepse këtë vit përkujtojmë<br />
pesëmbëdhjetë vjetorin e vizitës <strong>në</strong> Shqipëri të<br />
Paraardhësit tuaj, Shërbëtorit të Zotit, Papës<br />
Gjon Pali II, që me këtë rast shuguroi katër<br />
ipeshkvij, ndërmjet të cilëve isha edhe u<strong>në</strong>.<br />
Gjatë këtyre pesëmbëdhjetë vjetëve, Kisha<br />
katolike <strong>në</strong> Shqipëri ka ecur shumë përpara<br />
<strong>në</strong> veprimtari<strong>në</strong> për të ungjillëzuar, për të<br />
shenjtëruar e për t’i udhëhequr besimtarët <strong>në</strong><br />
trojet tona. Kisha katolike <strong>në</strong> Shqipëri provoi<br />
<strong>një</strong> Kalvar të vërtetë. Toka shqiptare u vadit me<br />
gjakun e shumë dëshmitarëve të guximshëm<br />
të fesë gjatë regjimit që, sipas shprehjes së<br />
<strong>një</strong> historiografi, ‘deshi ta vriste Zotin’. Par<br />
ne patëm fatin ta shikojmë me sytë ta<strong>në</strong> atë
Maj 2008<br />
Kisha dhe jeta<br />
5<br />
mrekulli, që Tertuliani e shprehu <strong>në</strong> thënien e<br />
famshme e të pavdekshme: Sanguis martyrum<br />
est semen Christianorum”. (Gjaku i martirëve<br />
është fara e të krishterëve të rinj). E sot i<br />
jemi mirënjohës Zotit për procesin kanonik të<br />
lumnimit të martirëve shqiptarë, proces që nisi<br />
zyrtarisht më 10 <strong>në</strong>ntor 2002.<br />
Shenjtëri, ndërsa Ju siguroj për besnikëri<strong>në</strong><br />
to<strong>në</strong> ndaj Pasardhësit të Pjetrit, të cilit i takon<br />
misioni për të përforcuar vëllezërit <strong>në</strong> fe (Le 22,<br />
323), <strong>në</strong> emër të Sivëllezërve të mi ipeshkvij,<br />
dëshiroj t’ju shpreh edhe mirënjohjen to<strong>në</strong>. Ju<br />
falënderojmë Shenjtëri, për Enciklikën tuaj të<br />
parë ‘Deus Caritas est’. Shqipëria paskomunsite<br />
e preku me dorë bamirësi<strong>në</strong> e Kishës Katolike,<br />
që dha <strong>një</strong> ndihmesë të shquar <strong>në</strong> situatat e<br />
ndryshme të emergjencës. Kjo Enciklikë na nxiti<br />
të reflektojmë thellë për kuptimin e bamirësisë<br />
së krishterë, e cila nuk është thjeshtë filantropi.<br />
Ju falënderojmë, Shenjtëri, për Enciklikën tuaj<br />
të re, Spe salvi. Shqipëria ishte e indoktrinuar<br />
nga ideologjia marksiste-Ieniniste, që nuk<br />
krijoi shpresë, por dëshpërim. Sot Shqipëria<br />
po kërkon <strong>një</strong> rrugë tjetër, rrugë shprese për të<br />
gjithë, që nuk e shkëput njeriun nga impenjimi<br />
për ndërtimin e qytetit tokësor dhe të <strong>një</strong> bote<br />
më të de<strong>një</strong> për të.<br />
E, së fundi, ju falënderojmë Shenjtëri, për<br />
nismën Tuaj lidhur me Vitin kushtuar Shën<br />
Palit Apostull. Në Letrën drejtuar Romakëve,<br />
Apostulli i madh i popujve tregon se ka folur<br />
për Krishtin deri <strong>në</strong> kufijtë e Ilirisë (15, 19),<br />
d.m.th, deri <strong>në</strong> trojet e Shqipërisë së sotme.<br />
Prandaj Shën Pali lidhet <strong>në</strong> mënyrë të veçantë<br />
me popullin shqiptar e ju jemi posaçërisht<br />
mirënjohës, Juve, Atë i Shenjtë, sepse i krijuat<br />
popullit to<strong>në</strong> mundësitë për ta njohur nga afër<br />
personalitetin, shenjtëri<strong>në</strong> dhe doktri<strong>në</strong>n e këtij<br />
apostulli i cili, sipas fjalëve të Akuinit “e kishte<br />
gjith<strong>një</strong> emrin e Krishtit <strong>në</strong> korpin e vet, <strong>në</strong><br />
gjuhën e vet e <strong>në</strong> shkrimet e veta” (Progo del<br />
Commentarium in Litteram ad Romanos) 1.<br />
I jemi tepër mirënjohës Zotit, që na ka dhë<strong>në</strong><br />
kënaqësi të mëdha. Jemi mirënjohës, <strong>në</strong> radhë<br />
të parë, për misionarët që, me flijime të mëdha<br />
e bujari të madhe, pranuan sfidën misionare <strong>në</strong><br />
Shqipëri, gjatë këtyre tetëmbëdhjetë vjetëve<br />
pas rënies së komunizmit. E, mbi të gjitha,<br />
i shprehim mirënjohjen to<strong>në</strong> të pakufishme<br />
Zotit, që na i bekoi përpjekjet me thirrje të reja<br />
meshtarake e rregulltare <strong>në</strong> vendin to<strong>në</strong>.<br />
Ndërsa kërkojmë bekimin tuaj, Ju sigurojmë se<br />
lutemi që Hyji t’ju japë shëndet, urti e shenjtëri për<br />
të vijuar shërbimin tuaj si pasardhës i Shën Pjetrit.<br />
Papa Benedikti xvi <strong>në</strong> dialog me islamin<br />
Në <strong>një</strong> video që është paraqitur <strong>në</strong> internet<br />
dhe që zgjati <strong>një</strong> orë e 37 minuta, Ayman<br />
al-Zawahri, i cili është i dyshi i al-Qaeda-s,<br />
e kritikoi fort Papën Benedikti XVI sepse, sipas<br />
al-Zawahrit, takimi i tij me Mbretin Abdullah bin<br />
Abdulaziz Al Saud, i Arabisë Sauditë, ka qe<strong>në</strong><br />
<strong>një</strong> fyerje shumë e rëndë ndaj Islamizmit dhe<br />
ndaj muslima<strong>në</strong>ve. Atë Federico Lombardi, që<br />
e drejton zyrën e Vatikanit për shtypin, duke komentuar<br />
mbi këto fjalë të al-Zawahrit,tha se dialogu<br />
mes Kishës Katolike dhe Muslima<strong>në</strong>ve, që<br />
është duke u përforcuar, është shkak shqetësimi<br />
për ata që, si al-Qaeda, nuk duan të angazhohen<br />
për paqen, dhe atëherë duan ta pengoj<strong>në</strong> procesin<br />
e dialogut mes të dy besimeve. Referimi negativ<br />
për Papën, tha Atë Lombardi, “nuk na çudit fare,<br />
as na shqetëso dot”, e prandaj as i duhet t’i jepet<br />
shumë rëndësi.<br />
Imzot George Frendo O.P.<br />
a<strong>në</strong>tar i Këshillit Papnor për Dialogun Ndër-Fetar<br />
Kardinali Ratzinger dhe<br />
Dialogu me Islamizmin<br />
Benedikti XVI jo vetëm se është udhëheqësi i<br />
Kishës Katolike, është gjithashtu <strong>një</strong> teolog i cili,<br />
si Joseph Ratzinger, për gati 50 vjet, ka patur <strong>një</strong><br />
influencë shumë të madhe <strong>në</strong> fushën intelektuale<br />
katolike. Ishte <strong>një</strong> ndër teologët-ekspertë më<br />
të shquar <strong>në</strong> Koncilin e Vatikanit II (ndër vitet<br />
1962-1965).<br />
Atëherë nuk habitemi as kur Ayatollah<br />
Kashani, i Iranit, a<strong>në</strong>tar i “Këshillit të Rojtarëve”<br />
<strong>në</strong> Tehran, vendosi të shkruante <strong>një</strong> libër mbi<br />
eskatologji (jeta e ardhshme, pas vdekjes) duke<br />
krahasuar doktri<strong>në</strong>n islame dhe atë të krishterë,<br />
ai deshi të diskutojë këtë temë me Kardinalin<br />
Ratzinger, i cili <strong>në</strong> fakt e pranoi <strong>në</strong> Vatikan dhe<br />
bisedoi me të.<br />
vijon <strong>në</strong> fq.6
Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />
6<br />
Në fillimin e vitit 2004 është organizuar <strong>një</strong><br />
diskutim publik <strong>në</strong> München mes Kardinalit Joseph<br />
Ratzinger dhe filozofit Jürgen Habermas. Religjioni,<br />
këtu e përfaqësuar nga <strong>një</strong> teolog i shquar, dhe arsyeja,<br />
këtu e përfaqësuar nga <strong>një</strong> filozof i famshëm, shpeshherë<br />
<strong>në</strong> kulturën perëndimore ja<strong>në</strong> çmuar kinse ja<strong>në</strong><br />
<strong>në</strong> garë me <strong>një</strong>ra tjetrën. Kardinali theksoi se ndërsa<br />
nuk ka as<strong>një</strong> papajtueshmëri mes të dyjave, megjithatë<br />
të dyja duhet të je<strong>në</strong> të hapur për <strong>një</strong>ra-tjetrën. Madje<br />
Kardinali Ratzinger tha se as duhet të kufizohemi<br />
vetëm brenda kulturës evropiane. Dhe duke u referuar<br />
shprehimisht islamizmit, tha se të vlerësosh kulturat<br />
e tjera si inferiore është simptomë i <strong>një</strong> arrogance<br />
perëndimore.<br />
Këto ishin vetëm dy shembuj që tregoj<strong>në</strong> interesin<br />
e Kardinalit Joseph Ratzinger për dialogun ndër-fetar,<br />
dhe veça<strong>në</strong>risht për dialogun me besimin musliman,<br />
para se të zgjidhej Papë. Por ai nuk ka munguar të<br />
tregojë të <strong>një</strong>jtin angazhim edhe pasi u zgjodh si<br />
pasardhësi i Gjon Palit II.<br />
Papa Benedikti<br />
vazhdon dialogun<br />
Në vizitën e parë të tij <strong>në</strong> Gjermani si Papë, <strong>në</strong><br />
vitin 2005, <strong>në</strong> Koln Benedikti XVI tha: “Dialogu<br />
ndër-fetar dhe ndër-kulturor mes të krishterëve dhe<br />
muslima<strong>në</strong>ve nuk mund të konsiderohet kinse ishte<br />
<strong>një</strong> dialog fakultativ. Në fakt është <strong>një</strong> nevojë jetësore,<br />
nga e cila <strong>në</strong> <strong>një</strong> farë mënyre varet e ardhmja jo<strong>në</strong>”.<br />
Një fjalë e tillë mjafton për të treguar sa shumë Papa<br />
Benedikti e çmon dialogun mes Krishterimit dhe<br />
Islamit. Dhe tre vjet e pontifikatit të tij ja<strong>në</strong> provë se<br />
ka qe<strong>në</strong> besnik ndaj këtij propozimi.<br />
Ishte shumë domethë<strong>në</strong>se fjala e Papës Benedikti<br />
vetëm <strong>një</strong> ditë pasi që e pranoi detyrën e tij si pasardhësi<br />
i Gjon Palit II. Atë ditë, udhëheqësve të feve<br />
të ndryshme, të cilët i pranoi ne audiencë private,<br />
u tha: “Ju falënderoj sinqerisht (të dashur miq nga<br />
besime të ndryshme) për prani<strong>në</strong> tuaj për inaugurimin<br />
solemn të Pontifikatit tim. Ju ofroj urimet e mia të<br />
ngrohta dhe dashamirëse juve dhe të gjithë atyre që<br />
u përkasin besimeve që ju përfaqësoni. Në mënyrë<br />
të veçantë jam mirënjohës për prani<strong>në</strong> e a<strong>në</strong>tarëve<br />
të bashkësisë muslimane <strong>në</strong> mesin to<strong>në</strong>, dhe dua ta<br />
shpreh kënaqësi<strong>në</strong> time për rritjen e dialogut mes<br />
Muslima<strong>në</strong>ve dhe të Krishterëve, <strong>në</strong> nivelin vendas<br />
si edhe <strong>në</strong> atë ndërkombëtar.”<br />
Është <strong>në</strong> këtë kontekst se si duhet të interpretohet<br />
li<strong>gjë</strong>rata që Benedikti XVI ka dhë<strong>në</strong> <strong>në</strong> Universitetin<br />
e Regensburgut <strong>në</strong> shtator 2006. Thelbi i mesazhit të<br />
tij <strong>në</strong> atë li<strong>gjë</strong>ratë ishte thjesht se <strong>në</strong> as<strong>një</strong> mënyrë nuk<br />
mund të identifikohen religjioni i vërtetë dhe dhuna.<br />
Pas reagimeve të shumta që kjo li<strong>gjë</strong>ratë kishte shkaktuar<br />
<strong>në</strong> shumë vende muslimane, me shumë përvujtëri<br />
Papa Benedikti është përpjekur të sqaronte mendimin<br />
e tij duke shtjelluar çka kishte dëshiruar të tregonte me<br />
citimin i <strong>një</strong> teksti mesjetar të Perandorit Emanuel II<br />
Paleolog, <strong>një</strong> tekst që sigurisht nuk shprehte <strong>në</strong> as<strong>një</strong><br />
mënyrë mendimin e personal e Papës.<br />
Dhe kur më 25 shtator 2007 <strong>në</strong> Castel Gandolfo<br />
është takuar me përfaqësuesit e bashkësive muslimane,<br />
Papa Benedikti prapë ka përsëritur vendimin<br />
e tij të vazhdojë <strong>në</strong> rrugën e dialogut. Ai tha: “Në <strong>një</strong><br />
botë të shënuar nga relativizmi dhe që shpeshherë<br />
përjashton ndje<strong>një</strong>n e transhendencës dhe universalitetin<br />
e arsyes, kemi patjetër shumë nevojë për <strong>një</strong><br />
dialog autentik mes besimeve dhe mes kulturave, <strong>një</strong><br />
dialog që është i aftë të na forcojë që, me <strong>një</strong> shpirti<br />
bashkëpunimi vëllazëror, të fitojmë së bashku mbi<br />
të gjithë tensionet. Prandaj, duke vazhduar pu<strong>në</strong>n e<br />
marrë përsipër nga Papa Gjon Pali II, çiltërsisht lutem<br />
që marrëdhëniet e besimit që kemi zhvilluar mes të<br />
Krishterëve dhe Muslima<strong>në</strong>ve gjatë shumë viteve jo<br />
vetëm të vazhdoj<strong>në</strong>, por edhe të zhvillohet më tepër<br />
<strong>në</strong> <strong>një</strong> shpirt dialogu të sinqertë dhe të respektueshëm,<br />
të themeluar mbi <strong>një</strong> njohje reciproke autentike që,<br />
me gëzim, pranon vlerat fetare që kemi të përbashkëta<br />
dhe që me besnikëri, respekton dallimet”.<br />
Takimi me Mbretin<br />
e Arabisë Saudite<br />
Më 6 <strong>në</strong>ntor 2007 Papa Benedikti pranoi <strong>në</strong> Vatikanin<br />
Mbretin Abdullah bin Abdulaziz al-Saud. Ishte<br />
<strong>një</strong> takim që, si kam thë<strong>në</strong> <strong>në</strong> fillimin e këtij artikulli,<br />
provokoi zemërim të madh tek al-Qaeda.<br />
Për herë të parë <strong>një</strong> Mbret i Arabisë Sauditë, vendi<br />
që ruan dy xhamitë më të shenjta për Islamin (<strong>në</strong><br />
Meka dhe <strong>në</strong> Medina) e kaloi pragun e Vatikanit për<br />
t’u takuar me udhëheqësin e Kishës Katolike, Papën<br />
Benedikti XVI. Pas këtij takimi, <strong>në</strong> <strong>një</strong> komunikim<br />
për shtypin, zyra e Vatikanit për shtypin deklaroi se<br />
gjatë bisedës së tyre të dy ka<strong>në</strong> folur për temat “që<br />
të dy liderët i ka<strong>në</strong> për zemër”, domethë<strong>në</strong> “për dialogun<br />
ndër-kulturor dhe ndër-fetar, që ka për qëllim<br />
bashkëjetesën paqësore mes njerëzve dhe popujve,<br />
gjithashtu për nevojën që të krishterët, muslima<strong>në</strong>t,<br />
dhe hebrenjtë të bashkëpunoj<strong>në</strong> për promovimin e<br />
paqes, të drejtësisë, dhe të vlerave shpirtërore dhe<br />
morale, veça<strong>në</strong>risht duke mbështetur familjen.”<br />
Agjencitë e shtypit <strong>në</strong> Arabi<strong>në</strong> Saudite ka<strong>në</strong> ve<strong>në</strong><br />
<strong>në</strong> di<strong>jeni</strong> të gjithë temat e dialogut mes Mbretin Abdullah<br />
dhe Papës Benedikti, duke i vlerësuar si pjesa “e<br />
dialogut ndër-fetar dhe të qytetërimeve”. Edhe Mbreti<br />
edhe Papa ra<strong>në</strong> dakord se “dhuna dhe terrorizmi nuk<br />
ka<strong>në</strong> të bëj<strong>në</strong> me besimet as me atdhetari<strong>në</strong>”.<br />
Çfarë domethënie ka pasur kjo vizita e parë e<br />
Mbretit Saudit tek Papa? Mohammed Ibrahim Al-<br />
Jarallah, Ambasadori i Arabisë Saudite për Itali, i cili<br />
e ka shoqëruar Mbretin <strong>në</strong> Vatikan, i është përgjigjur<br />
kësaj pyetjeje me këto fjalë: “Shenjtëria e Tij Papa<br />
dhe Madhëria e Tij Mbreti i Arabisë Saudite ka<strong>në</strong><br />
përgje<strong>gjë</strong>si shpirtërore dhe morale, përkatësisht ndaj<br />
të krishterëve dhe muslima<strong>në</strong>ve. Prandaj nga takimi i<br />
tyre mund të burojë vetëm <strong>një</strong> mirëkuptim i frytshëm<br />
dhe i dyanshëm dhe <strong>një</strong> dialog i vazhdueshëm mes<br />
të dy krerëve të të dy besimeve kryesore, domethë<strong>në</strong><br />
krishterimi dhe islamizmi”.<br />
Nuk dua të mbaroj këtë artikull pa shtuar disa<br />
vërejtje. Në shekullin <strong>një</strong>mbëdhjetë, Papa Gregori VII<br />
i shkroi <strong>një</strong> letër Mbretit të Mauritanisë, Al-Nasir, që<br />
ishte musliman. Në këtë letër Papa i drejtohet atij me<br />
fjalët “vëllai im <strong>në</strong> Abrahamin, besimtar <strong>në</strong> Hyjin, <strong>një</strong><br />
dhe krijues”. Në vitin 1965 Koncili i Vatikanit II botoi<br />
deklaratën Nostra Aetate, që flet për marrëdhëniet<br />
mes Kishës Katolike dhe besimeve jo-të krishtera.<br />
Në këtë dokument, Koncili shprehet se Kisha ka<br />
shumë respekt për Muslima<strong>në</strong>t, të cilët adhuroj<strong>në</strong> <strong>një</strong><br />
Hyj të vetëm dhe të amshuar, të mëshirshëm dhe të<br />
gjithëpushtetshëm. “Ata përpiqen t’i <strong>në</strong>nshtrohen krejtësisht<br />
vendimeve të fshehura të Hyjit, ashtu si edhe<br />
Abrahami, me fe<strong>në</strong> e të cilit Myslima<strong>në</strong>t lidhin fe<strong>në</strong><br />
e tyre, i’a <strong>në</strong>nshtroi vetveten planit të Hyjit.” Njëzet<br />
vjet pas botimit të këtij dekreti, Papa Gjon Pali II, duke<br />
ju drejtuar Muslima<strong>në</strong>ve, u tha: “Hyji juaj dhe Hyji<br />
y<strong>në</strong> është i vetmi dhe i <strong>një</strong>jti, dhe ne jemi vëllezër dhe<br />
motra <strong>në</strong> fe<strong>në</strong> e Abrahamit”. <strong>Të</strong> gjithë këto pohime na<br />
ftoj<strong>në</strong> t’i vlerësojmë më shumë të vërtetat dhe vlerat të<br />
përbashkëta që duhet të na angazhoj<strong>në</strong> për ndërtimin<br />
i <strong>një</strong> shoqërie më të de<strong>një</strong> për njeriun.<br />
<strong>Të</strong> gjithë e vlerësojmë shumë faktin se këtu <strong>në</strong><br />
Shqipëri nuk ekzistoj<strong>në</strong> konflikte ndërmjet besimeve<br />
të ndryshme. Por nuk duhet të kënaqemi me kaq. Paqja<br />
nuk është thjesht mungesa e konfliktit. Konfliktet nuk<br />
ekzistoj<strong>në</strong>. Por mund të flasim për <strong>një</strong> bashkëpunim<br />
të vërtetë ndër-fetar?<br />
Së fundi dua t’i kujtoj fjalët e Papës Gjon Pali<br />
II më 21 qershor 1995, ditën kur u inaugurua xhamia<br />
e madhe dhe e re <strong>në</strong> Romë. Atë ditë ai dërgoi<br />
<strong>një</strong> mesazh atyre që ishin të pranishëm për këtë<br />
inaugurim, me këto fjalë: “Një xhami e madhe po<br />
inaugurohet sot. Kjo ngjarje është she<strong>një</strong> e qartë e<br />
lirisë fetare që ekziston këtu për çdo besimtar. Dhe<br />
është shumë domethë<strong>në</strong>se se si <strong>në</strong> Romë, <strong>në</strong> qendrën<br />
e Krishterimit dhe ku gjendet edhe selia e pasardhësit<br />
të Pjetrit, Muslima<strong>në</strong>t ka<strong>në</strong> vendin e tyre për kultin<br />
duke u respektuar liria e ndërgjegjes. Me këtë rast aq<br />
të veçantë, për fat të keq ne na duket e nevojshme të<br />
kujtojmë se <strong>në</strong> disa vende Islamike mungoj<strong>në</strong> shenja<br />
të tilla të njohjes se lirisë së fesë. Megjithatë, bota<br />
e sotme, <strong>në</strong> pragun e mijëvjeçarit të tretë, po pret<br />
për këto shenja! Liria e fesë tani është bërë pjesë e<br />
shumë dokumenteve ndërkombëtare dhe është <strong>një</strong><br />
nga shtyllat e shoqërisë bashkëkohore. Ndërsa jam<br />
i lumtur se Muslima<strong>në</strong>t mund të bashkohen <strong>në</strong> lutje<br />
<strong>në</strong> xhami<strong>në</strong> e re Romake, shpresoj përzemërsisht që<br />
të drejtat e të krishterëve dhe të të gjithë besimtarëve<br />
për ta shpallur lirisht fe<strong>në</strong> e tyre të njihet <strong>në</strong> çdo<br />
vend të botës”.<br />
Duke pritur ditën botërore të të ri<strong>një</strong>ve (2)<br />
<strong>Të</strong> rinjtë shqiptarë pjesëmarrës <strong>në</strong> Ditën Botërore Rinore ndër vite<br />
Nga Elidon Dodaj<br />
Gjithsecili do kishte dëshirën të merrte pjesë<br />
të paktën <strong>një</strong>herë të vetme <strong>në</strong> këtë eveniment<br />
të mrekullueshëm të të rinjve katolikë, të mbarë<br />
botës. Burokracitë madje edhe mos mundësia nga<br />
kushtet ekonomike etj, për shumë të rinj ndo<strong>në</strong>se të<br />
“zhgënjyer” e ka<strong>në</strong> manifestuar prezencën e tyre <strong>në</strong><br />
këta takim me shpirtin e tyre përreth Atit të Shenjtë e<br />
miliona të rinjve nga katër a<strong>në</strong>t e Globit me lutje dhe<br />
falë teknologjisë me a<strong>në</strong> të televizionit <strong>në</strong> transmetim<br />
direkt. Sa e vështirë për secilin pjesëmarrës të këtyre<br />
takimeve është të përshkruash javët e kaluara <strong>në</strong> …<br />
Paris, Romë, Denver e Këln. Sa mrekulli ato ditë<br />
katekizmi dhe besimi të thellë <strong>në</strong> Jezusin Zot! Sa për-
Maj 2008<br />
Kisha dhe jeta<br />
7<br />
lotje e gëzime mes miqve që vetëm Kisha Katolike ta<br />
jep mundësi<strong>në</strong> ti takosh e të mbash të fortë shoqëri<strong>në</strong>.<br />
Sa e sa momente lotësh kujtohen <strong>në</strong> sit-et e internetit<br />
kur Papa Gjon Pali i II, por dhe Papa Benedikti XVI<br />
gjatë fjalive prekëse drejtuar të rinjve ka<strong>në</strong> fiksuar <strong>në</strong><br />
celuloid fotografët profesionist apo jo qofshin ato. Sa<br />
bukur kur shikon se si i riu i Afrikës është i barabartë<br />
me atë të Evropës, ai i Azisë shumë i dashur me ata<br />
të Amerikës e Oqeanisë. Ky takim është takimi i<br />
“Krishtit me njeriun” dhe si i tillë është takimi i të<br />
gjithë vëllezërve që ndjekin të <strong>një</strong>jtin Jezu Krisht, që<br />
është Zot prej shekujsh <strong>në</strong> shekuj.<br />
Duke ecur <strong>në</strong> kronologji<strong>në</strong> e historisë së D.B.R<br />
ndalesën e parë e vendosim <strong>në</strong> Paris. Në sheshin e<br />
madh që të dërgon <strong>në</strong> Kullën e famshme Eifel. Miliona<br />
të rinj mes tyre edhe <strong>një</strong> grup i mirë nga Shqipëria, që<br />
vinte pas <strong>një</strong> krize të thellë qeverisje (jemi <strong>në</strong> Gushtin<br />
e 1997). Përshëndesin Papa Gjon Palin e II-të, i cili<br />
sapo kishte mbërritur <strong>në</strong> Paris dhe kishte takimin<br />
e parë me të rinjtë, takimin e mikpritjes. Edhe sot<br />
<strong>në</strong>përmjet videove e fotove na paraqiten mijëra flamuj<br />
shumë ngjyrësh, që valëviteshin <strong>në</strong> qiellin e bukur të<br />
asaj vere <strong>në</strong> Paris si dhe transmetimet e pareshtura të<br />
ekranit publik shqiptar.<br />
Jubileu i Madh <strong>në</strong> vitin 2000 për të rinjtë shqiptarë<br />
do të ofronte ndofta numrin më të madh të ftesave për<br />
pjesëmarrjen <strong>në</strong> Jubileun e të Rinjve (DBR). Mijëra<br />
të rinj shqiptarë nga Shqipëria, Kosova e Mali i Zi, që<br />
përfaqësoheshin nga i <strong>një</strong>jti flamur, do të pushtonin<br />
Shën Pjetrin, por edhe Torvergaten (sheshin ku u zhvillua<br />
Vigjilja me të rinjtë). Gjithsecili do të kujtoj, të<br />
rinjtë, tek rrinin <strong>në</strong> shkalla e are<strong>në</strong>s dhe <strong>në</strong> momentin<br />
që shikonin që trupat e sigurisë papnore ishin të habitur<br />
disi, tentonin ti merrnin shkallët me <strong>një</strong> hap dhe të<br />
përqafonin Atin e Shenjt. E nxitur nga ky pasion <strong>një</strong><br />
17-vjeçare nga jugu i Italisë arriti t’ia puth dorën Atit<br />
të Shenjtë dhe nga Ai mori dhe guximin ndërsa lotonte<br />
me dënesë, duke thë<strong>në</strong> që të rinjtë duhet të je<strong>në</strong> të guximshëm<br />
ndaj çdo vështirësie që trokiste <strong>në</strong> fillimin e<br />
mijëvjeçarit e tretë. Mes shumë të rinjve <strong>në</strong> DBR ka<strong>në</strong><br />
qe<strong>në</strong> shumë të rinj ta<strong>në</strong>. Ja si e kujtoj<strong>në</strong> ato ditë <strong>në</strong><br />
Romën më 2.7 milion të rinj nga mbarë bota: Bardha<br />
është <strong>një</strong>ra prej tyre. Ajo ishte akoma adoleshente dhe<br />
jo se nuk kishte kuptuar se çfarë ishte DBR, por droja<br />
e kishte kapluar të dinte edhe me shumë rreth saj. Me<br />
pasion e thotë çdo fjalë e fjali për atë ditë të mrekullueshme.<br />
Ndërsa <strong>në</strong> <strong>një</strong> moment tepër spontan mt.<br />
Suela tregon se si e gjendur <strong>në</strong> Romë gjatë atyre ditëve<br />
kujton çast pas çasti Lutjen e Vigjiljes <strong>në</strong> Torvergata.<br />
Ajo e ndjen akoma aromën dhe prani<strong>në</strong> e Krishtit <strong>në</strong><br />
atë fushë të madhe të periferisë së Romës. Ndërsa<br />
Bardha akoma emocionohet nga ai euforizëm rinorë<br />
që kishte pushtuar Romën e madhe dhe që gjith<strong>një</strong> e<br />
më shumë vlonte atmosfera e Krishtit <strong>në</strong> Jubileun e<br />
Madh. Por as<strong>një</strong> çast nuk mund të harrosh edhe tragetet<br />
që niseshin <strong>një</strong>ri pas tjetri nga Durrësi drejtë Barit dhe<br />
më pas shpërndarja <strong>në</strong>për dioqezat Italiane, mikpritja,<br />
por dhe dashuria e dhuruar e ka ruajtur sot e kësaj dite<br />
(pas tetë vitesh) akoma atë njohje mes të Krishterëve të<br />
mirë, pse jo të të <strong>një</strong>jtin Krisht që është Zot- shton <strong>një</strong><br />
tjetër nga të rinjtë, i cila pat fatin e mirë të ishte edhe<br />
ai <strong>në</strong> Jubileun e Madh e DBR...<br />
Kthimi nga Roma dhe lajmi i Atit të Shenjtë për<br />
DBR të ardhshme <strong>në</strong> Kanada ishte “zhgënjimi i parë”<br />
për të rinjtë shqiptarë! <strong>Të</strong> gëzuar për pjesëmarrjen<br />
masive <strong>në</strong> Romë ato nuk mund ta manifestonin <strong>në</strong> vetvete<br />
prezencën e tyre <strong>në</strong> Denver, Kanada. Vështirësitë<br />
ekonomike, por edhe problemi i vizave do sillte që<br />
edhe numri i pjesëmarrësve <strong>në</strong> këtë takim të mos ti<br />
arrinte as dhjetë. Mes pesëqind mijë të rinjsh nga<br />
mbarë bota <strong>në</strong> Denver edhe Shqipëria do të prezantohej<br />
mes tyre. Ja si i kujtoj<strong>në</strong> ato ditë të bukura <strong>në</strong><br />
kontinentin përtej oqeani Izidori. Mes shumë <strong>gjë</strong>rave<br />
ai mundohet të kujtoj çdo <strong>gjë</strong>. Por çaste të bukura<br />
përtej Oqeanit as<strong>një</strong>herë, ai nuk e krahason me ditët e<br />
tjera të organizuara si para e pas Denverit. Kombësitë<br />
kësaj here përfaqësoheshin <strong>në</strong> <strong>një</strong> numër rekord. Ditët<br />
<strong>në</strong> Denver, por edhe <strong>në</strong>për dioqeza kujtohen gjith<strong>një</strong><br />
kur <strong>në</strong> duar merr e shikon albumin fotografik të DBR-<br />
2003, Kanada.<br />
Papa Gjon Pali II-të ndërsa dita-ditës shëndeti po i<br />
rëndohej shpresonte që edhe DBR-<strong>në</strong> e ardhshme t’ia<br />
arrinte, por shpirti i ti ndërroj jetë katër muaj para se<br />
takimi të zhvillohen <strong>në</strong> Këln <strong>në</strong> kolonin më të madhe<br />
katolike të Gjermanisë. “Kemi ardhur për të adhuruar”<br />
ka qe<strong>në</strong> dhurata më e bukur që Papa Ratzinger mori<br />
nga paraardhësi i tij Papa Voityla, që ai takim të organizohej<br />
<strong>në</strong> Gjermanin e Tij... I konsideruar si “Papa i<br />
ftohtë”, nga shumë media <strong>në</strong> fillim të ministerit të tij,<br />
Papa Benedikti <strong>në</strong> këtë takim sfidoi të gjithë ata që <strong>në</strong><br />
të vërtetë nuk e njihnin ashtu si ai ishte dhe është <strong>në</strong> të<br />
vërtetë, pasi gjatë kësaj dite ai ka qe<strong>në</strong> <strong>një</strong> me të rinjtë.<br />
Në sheshin Duomo para Katedrales së Këlnit takimi<br />
i mirëseardhjes, është paraprirë nga ovacione të pafundme.<br />
Ndërsa <strong>në</strong> sfond shikoheshin dy foto gjigande<br />
<strong>në</strong> <strong>një</strong>rën Papa Gjon Pali i II-të dhe diçitura “Faleminderit”<br />
ndërsa <strong>në</strong> tjetrën Papa Benedikti tek qeshte duke<br />
i uruar “Mirë se erdhe Papa Benedikti XVI”. Edhe<br />
kësaj herë të rinjtë shqiptarë do paraqiteshin mirë me<br />
prezencën e tyre. Mbi 200 ishte numri i të rinjve që<br />
shkonin nga dioqezat shqiptare pa përmendur këtu<br />
grupet e lëvizjet që ishin organizuar <strong>në</strong> mënyra të tjera<br />
binjakëzimesh me grupe të huaja. Prezenca e Shkëlqesisë<br />
së Tij Imzot Rrok Mirdita, Arqipeshkëv Metropolit<br />
i Arkidioqezës Tira<strong>në</strong> Durrës, si dhe Imzot Angelo<br />
Massafra Arqipeshkëv i Metropolisë së Shkodrës, do<br />
të na jepnin më shumë zemër. Bashkimi së bashku <strong>në</strong><br />
KalkKapel zona e rezervuar për të rinjtë shqiptarë nga<br />
Shqipëria, Kosova e Mali i Zi do të kthehej <strong>në</strong> <strong>një</strong> zo<strong>në</strong><br />
Shqiptare <strong>në</strong> ato pesë ditë të qëndrimit <strong>në</strong> Këln. Ja si<br />
i kujtoj<strong>në</strong> ato ditë disa nga të rinj pjesëmarrës <strong>në</strong> këtë<br />
eveniment ftese e njohje të të gjithëve: Teksa i drejtohesh<br />
<strong>një</strong>rit, përgjigjen e gjen të të gjithë <strong>një</strong>kohësisht.<br />
Albina, Matilda, Bardha, Elida, Jorida, por edhe Izidori,<br />
Mondi, etj di<strong>në</strong> të të tho<strong>në</strong> se <strong>një</strong> ditë e tillë vështirë<br />
të kthehet me... Nuk gjen as pyetje ti drejtohesh pasi<br />
gjith<strong>një</strong> do të marrësh furishëm përgjigjen: “ah sikur<br />
të ishte organizuar diku këtu afër ky takimi i radhës,<br />
pse <strong>në</strong> Sidnej?!” E mes buzëqeshjes nisin e ngacmoj<strong>në</strong><br />
ide<strong>në</strong> e pranisë atje duke kujtuar çast pas çasti Këlnin e<br />
bukur dhe sheshin e madh para Katedrales Adhurimit<br />
të Krishtit Fëmij. Albina nuk harron të sjell ndërmend<br />
edhe ato bujar katolik e protestant – ekumenik që na<br />
pritën <strong>në</strong> <strong>një</strong> qytet të vogël karshi Këlnit, Hagen, e që<br />
vërtet ato ditë u ndjemë sikur edhe ne ishim pjesë e<br />
familjeve të tyre. Siç thuhet rëndomtë: ndjeheshim si<br />
sherbeti <strong>në</strong> bakllava, ishim bërë të përkëdhelurit e tyre.<br />
E ndërsa Elida nuk harron të tregoj diçka nga lodhja e<br />
ditëve, e se si çdo <strong>gjë</strong> mori fund <strong>në</strong> atë fushë të madhe të<br />
Marifeldit… takimi i madh i të rinjve me Papën, por takimi<br />
më i rëndësishëm është ai mes nesh dhe Krishtit…<br />
Jo vetëm kësaj here edhe Ipeshkvijtë si barinjtë ta<strong>në</strong> do<br />
të na shoqëronin edhe <strong>në</strong> drekat kundrejt bonove. Imzot<br />
Massafra, i cili si për fat, e për përvujtëri atë drekë së<br />
bashku me të rinjtë do ushqehej me <strong>një</strong> ushqim që më<br />
parë vështirë se do ta kishte provuar. Por guximi i të<br />
rinjve të “pilafit me fruta ekzotik” Imzot Massafren<br />
nuk do ta pengonin edhe vallet e këngët përgjatë gjithë<br />
rrugëve të Këlnit, të të rinjve shqiptare nga Shqipëria,<br />
Kosava e Mali i Zi. Ndërsa Imzot Mirdita teksa përgatitej<br />
të largohej pasi duhet të ishte <strong>në</strong> <strong>një</strong> tjetër takim<br />
dhe ora po ecte, të rinjtë nuk linin çast pa i shkëputur<br />
<strong>një</strong> mendim apo për të bërë <strong>një</strong> foto, për ta patur atë si<br />
kujtim nga ajo ditë...<br />
E drejtë fundit çdo kush do pyeste: Kush do shkoj<br />
këtë vit <strong>në</strong> Sidnej, Australi? Përgjigja e parë që më<br />
vjen ndërmend është: Ah sa do doja të shkoja edhe<br />
u<strong>në</strong> (pse jo edhe ti që po e lexon këtë shkrim tani)!!!<br />
Por vështirësitë kësaj here mos të na lëmë të themi<br />
se ky është “zhgënjimi i dytë”. Kësaj here na thuhet,<br />
që DBR ta ndjekim <strong>në</strong>përmjet monitorit dhe zemrat<br />
tona le të je<strong>në</strong> atje, me të rinjtë e mbarë botës, të cilët<br />
ja<strong>në</strong> bashkuar me Atin e Shenjtë e kërkoj<strong>në</strong> që ky që<br />
quhet Krishterim të ecën e të mos reshtë as<strong>një</strong>herë, e<br />
të shpall Ungjillin, besim tek Ai që është Krishti, që<br />
dha jetën për ne...<br />
Duke pritur ditën botërore të të ri<strong>një</strong>ve (3)<br />
Dita Kombëtare Rinore (DKR) <strong>në</strong> Shqipëri<br />
nisur me ide<strong>në</strong> se do ishte <strong>një</strong> zëvendësim<br />
E i asaj që ndryshe është Dita Botërore e të<br />
Rinjve, DKR-ja u nxit po nga Papa Gjon Pali i II-të,<br />
si <strong>një</strong> takim i të rinjve të mbarë vendit ku jetonin.<br />
Pas viteve të para, diku <strong>në</strong> 1986 Ati i Shenjtë, i ftoi<br />
të rinjtë të mblidheshin së bashku <strong>në</strong> kishat e tyre<br />
lokale dhe katedralet e tyre, e ta manifestonin <strong>një</strong>zëri<br />
këtë ditën. Tek ne, <strong>në</strong> Shqipëri, nuk ishte <strong>një</strong> traditë<br />
e organizimeve të mëdha apo manifestimeve masive.<br />
Diku rreth viteve 1999, dom Izidori <strong>një</strong> meshtarë<br />
Salezian i nxitur edhe nga karizma e rregullës së tij së<br />
bashku me bashkëpu<strong>në</strong>torë, ftoj Komisionin Baritor<br />
Kombëtar të të Rinjve e Thirrjeve të organizonin të<br />
parën DKR <strong>në</strong> Shqipëri. Kjo do t’i paraprinte edhe<br />
festës së madhe të Jubileut të vitit 2000.<br />
Nuk vonuan, dhe nga kjo nxitje nisen pu<strong>në</strong>t për<br />
<strong>një</strong> organizim që do t’i paraprihej takimit të madh që<br />
do të organizohej <strong>në</strong> Romë mes të rinjve <strong>në</strong> DBR. Për<br />
fatin se vendi y<strong>në</strong> ka shumë pak ambiente të mbyllura,<br />
por me përmasa të mëdha dhe se vendi i duhur<br />
duhej të përshtatej edhe me pjesët e skenarit të ditës<br />
u zgjodh Pallati i Kongreseve. Një vend ku fjala e<br />
Zotit ishte tabu dhe vetëm nga mikrofonat e asaj<br />
salle deri aso kohe vështirë apo rradhë mund të ishte<br />
dëgjuar ndo<strong>një</strong>herë fjala Zot, e jo më shumë. Jehona<br />
e organizimit nxiti kërkesa të mëdha nga të katër a<strong>në</strong>t<br />
e Shqipërisë, madje ftesat kishin mbërritur edhe tek<br />
shqiptarët e Kosovës e të Malit të Zi.<br />
vijon <strong>në</strong> fq.8
Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />
8<br />
Organizimi i grupit nismëtarë, por edhe të ftuarit<br />
vinin <strong>në</strong> dukje <strong>një</strong> bashkëpunim shumë të mirë mes<br />
të gjitha palëve. Pallati i Kongreseve rreth orës 08:00<br />
të Majit 2000 gumëzhinte nga zëra rinorë që kishin<br />
ardhur <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong> për ta festuar së bashku Ditën e të<br />
Rinjve që Papa Gjon Pali i II-të kishte shpallur që <strong>në</strong><br />
fillimin e atij Jubileu.<br />
Çdo <strong>gjë</strong> nis rreth orës 09:00 mbi 2000 të rinj që<br />
për nga fytyrat të dukeshin të gjithë të njohur, por<br />
nga ngjyrat që mbanin <strong>në</strong> duar tregonin ndarjen e<br />
dioqezave nga <strong>një</strong>ra-tjetra kishin mbushur nde<strong>një</strong>set,<br />
por dhe shkallët <strong>në</strong> platet e ndryshme. Në emër të të<br />
gjithëve erdhi <strong>një</strong> këngë e kënduar aq bukur nga kori<br />
që vinte nga qyteti i Durrësit, e më pas nisi edhe Lutja<br />
e mëngjesit e drejtuar nga Imzot Rrok Mirdita, i cili<br />
nuk harroj të sillte edhe urimet më të mira rreth këtij<br />
eventi rradhë herë të organizuar deri aso kohe. Më pas<br />
u lexuan pasazhe nga Mesazhi që Ati i Shenjtë drejton<br />
çdo vit të rinjve <strong>në</strong> mbarë boten. Ndërsa surprizës<br />
nuk i mungoj edhe himni që kishin sjell prej kohësh<br />
grupi muzikor që do të përformonin <strong>në</strong> pjesën e dytë<br />
të takimit “GENROSSO”. Atmosfera e gëzueshme do<br />
t’i shtoheshin edhe mesazhet që përcilleshin herë pas<br />
here edhe nga të rinjtë nga Shqipëria, Kosova e Mali<br />
i Zi. Pjesa e parë ia la rradhën të dytës, skena e cila<br />
ishte kthyer si <strong>në</strong> <strong>një</strong> kapele e vogël u kthye <strong>në</strong> <strong>një</strong><br />
Broduei të vogël Amerikan. Ishte ajo ske<strong>në</strong> ku djemtë<br />
e GenRosso do sillnin realitetit e sotëm të të rinjve <strong>në</strong><br />
mbarë Globin. Loja e tyre u prit me aq duartrokitje,<br />
sa që për grupin do të ishin <strong>një</strong> falënderim dhe <strong>një</strong><br />
nxitje edhe për të ardhmen. Ndërsa <strong>një</strong> mesazh i Kjara<br />
Ljubik do ishte edhe ajo çfarë të rinjtë do merrnin<br />
<strong>në</strong>për duar gjatë këtij takimi.<br />
Nuk ka të vonuar, vitet kaluan u organizuar<br />
vit pas vite edhe takime të tjera, por <strong>në</strong> rangun<br />
Dioqezan, ndërsa ai që do përkonte <strong>në</strong> 2002 me<br />
takimin e DBR-së <strong>në</strong> Denver Kanada nuk qe nxitje<br />
për thirrjen e <strong>një</strong> takimi po të madh kombëtarë.<br />
E ndërsa kaloj edhe ai vetë. Në pranverën e 2004<br />
Komisioni Baritor Kombëtar i të Rinjve dhe Thirrjeve<br />
më pëlqimin e KBR-së së Dioqezës so<strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>-<br />
Durrës dhe nxitjes së At Hektorit e bashkëpu<strong>në</strong>torëve<br />
të tij, ftoj organizimin e <strong>një</strong> tjetër takimi po aq të madh<br />
sa ai i 2000 <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>.<br />
Organizimi tashmë ishte vetëm mes nesh. Nuk do<br />
të kishte të ftuar nga arena ndërkombëtare. Kësaj here<br />
të rinjtë shqiptarë do organizonin spektakël. Puna e<br />
palodhshme e dy organizatorëve Arkidioqezës Tira<strong>në</strong>-<br />
Durrës dhe Dioqezës së Sapës do na dërgonte sërish<br />
<strong>në</strong> të madhen sallë të Pallatit të Kongreseve. Maji i<br />
2000 do ishte <strong>një</strong> Maj tjetët por pesë vite më vo<strong>në</strong>.<br />
Kësaj here çdo <strong>gjë</strong> duhej organizuar vetë, s’kishte më<br />
ndihmës të huaj. Pjesa e skenarit u mor për organizim<br />
nga KBR-ja e dioqezës so<strong>në</strong> me Dom Dominikun, për<br />
pjesën e organizimit, ftesave etj At Hektori. Ndërsa të<br />
rinjtë e grupeve të Gmam, Ri.Fra, animatorët Salezia<strong>në</strong>,<br />
të rinjtë Universitarë të Universiteteve të Tira<strong>në</strong>s<br />
do ishin ndihma e parë-pararojë, për më shumë se<br />
2300 të rinjve, që kësaj here sërish nuk mungonin as<br />
nga Kosova e Mali i Zi.<br />
Takimi do hapej më <strong>një</strong> kujtim të bukur kushtuar<br />
Atit të Shenjtë Papa Gjon Palit të II-të, që kishte<br />
vetëm <strong>një</strong> muaj e pak që ishte ndarë nga jeta. Ndërsa<br />
përzemërsisht kishim mesazhin e tij të fundit që ua<br />
kishte dërguar të rinjve kohë më parë. Nuk do të<br />
përfundonin as<strong>një</strong>herë duartrokitjet e lotët, ndërsa<br />
<strong>në</strong> sfond kalonin <strong>një</strong>ra pas tjetrës fotot e Papa Gjon<br />
Palit të II-të. Në emër të Konferencës Ipeshkvnore<br />
Shqiptare, por edhe si drejtor i KBR-së Kombëtare<br />
do printe Lutjen e Mëngjesit Imzot Ottavio Vitale. Ai<br />
nuk do të harronte gjatë predikimit të tij, takimet që<br />
Papa Gjon Pali II pati me të rinjtë kudo <strong>në</strong> botë dhe<br />
që ishte pra<strong>në</strong> tyre <strong>në</strong> çdo moment e vështirësi. “Ja,<br />
ai është me ne sot dhe <strong>në</strong> çdo moment le ta kujtojmë,<br />
të lutemi me të, të këndojmë me të, të festojmë më”.<br />
Pas kësaj Dioqezat ka<strong>në</strong> prezantuar pu<strong>në</strong>t e tyre duke<br />
performuar ndofta si as<strong>një</strong>herë më bukur. Këngë e<br />
valle popullore ja<strong>në</strong> prezantuar <strong>në</strong> ske<strong>në</strong> nga Dioqeza<br />
e Lezhës, ndërsa Arqipeshkvia Shkodër-Pult ka<strong>në</strong><br />
paraqitur homazhe ndaj Atit të Shenjtë Gjon Palit të<br />
II-të. Administrata e Jugut do prezantohej me grupet<br />
nga Elbasani e Fieri mes copave jete të sjell <strong>në</strong> akte të<br />
shkurta drame, Dioqeza e Rrëshenit do vinte me ftesën<br />
për të rinjtë që të qëndroj<strong>në</strong> larg veseve të shekullit<br />
të XXI. E ndërsa organizatorët Dioqeza e Sapës do<br />
përfaqësohej nga të rinjtë e grupit “Ambasadorët të<br />
Paqes” e Arkidioqeza e Tira<strong>në</strong>-Durrësit me <strong>një</strong> mori<br />
aktivitetesh te ndryshme dhe animime nga grupe te<br />
ndryshme të dioqezës.<br />
Ndërsa tek prezantuesit ftonin të rinjtë për <strong>një</strong> përshëndetje<br />
të fundit të të gjithë pjesëmarrësve, po ashtu<br />
u drejtonin ftesën: që të <strong>një</strong>jtin gëzim tua dërgonin<br />
edhe të rinjtë që nuk patën mundësi të vinin <strong>në</strong> atë<br />
takim të dytë të madh të të rinjve katolik shqiptarë.<br />
Ndërsa fare pak ditë na ndaj<strong>në</strong> nga takimi i tretë<br />
i madh. Kësaj here KBR-ja Kombëtare ka zgjedhur<br />
<strong>një</strong> ambient të hapur ai është stadiumi “Besëlidhja”<br />
i Lezhës vendi që do të mirëpresë më shumë të rinj<br />
shqiptarë nga katër a<strong>në</strong>t, e ndërsa të ftuarit do je<strong>në</strong><br />
po aq të rëndësishëm... më mirë tua lëmë surprizave<br />
që do të na sjell 31 maji .<br />
Takimi Kombëtarë i të Rinjve Katolik Shqiptarë<br />
“Do të merrni fuqi<strong>në</strong> e Shpirtit Shenjtë” (V.Ap 1,8)<br />
Lezhë 31 maj 2008. Tek shikoje rrugët kryesore të<br />
qytetit të Lezhës të binin <strong>në</strong> sy vetëm të rinj që<br />
<strong>në</strong>për duar mbanin banderola, shalla, kapele të gjitha me<br />
logo të ndryshme, por me të <strong>një</strong>jtin qëllim: “Do të merrni<br />
fuqi<strong>në</strong> e Shpirtit Shenjtë, i cili do të zbresë <strong>në</strong> ju dhe ju do<br />
të bëheni dëshmitarët e mi” (V.Ap 1,8). Kjo ditë e paracaktuar<br />
nga Komisioni Kombëtar Rinor dhe i Thirrjes ka<br />
organizuar me aq fanatizëm dhe gëzim <strong>një</strong> event që vërtet<br />
do ngelet gjatë <strong>në</strong> mendjen e gjithë secilit prej atyre që u<br />
bë<strong>në</strong> pjesë e saj…<br />
Ti, o fryma e jetës, shpirti i gëzimit,<br />
premtimi i Atit.<br />
Forca jote na dërgon <strong>në</strong> botë,<br />
që të shpallim Zotin që ne na do.<br />
Aleluja, Aleluja.<br />
Pranoje forcën e Shpirtit Shenjtë<br />
Aleluja, Aleluja.<br />
Pranoje forcën që të jep dritë <strong>në</strong> botë.
Maj 2008<br />
Kisha dhe jeta<br />
9<br />
Nga Françeska Ndokaj<br />
Kjo është dita që na e dhuroi Zoti, të galdojmë<br />
e të gëzojmë. Aleluja. Duke patur parasysh<br />
këtë ritornel të Pashkëve që përmbledh <strong>në</strong> vetvete<br />
krejt tetëditëshen <strong>në</strong> <strong>një</strong> ditë të vetme, ashtu sikur<br />
edhe vetë Krishti e shndërroji gjithçka <strong>në</strong> <strong>një</strong> ditë të<br />
vetme të Pashkës së Ringjalljes.<br />
Me këto ndjenja edhe ne këtu <strong>në</strong> Kishën e Shën<br />
Mëhillit <strong>në</strong> Babrru kremtuam Pashkët e Ringjalljes<br />
ku tashmë edhe Krishti ka <strong>një</strong> vend për të tubuar<br />
gri<strong>gjë</strong>n e vet. Është vërtetë mahnitëse për të parë<br />
se si Kisha jo<strong>në</strong> këtu po fillon pranverën e saj me<br />
lulëzimin dhe me lindje e rilindje të reja. Me fjalët që<br />
kjo është dita që Zoti fali të gëzojmë e të galdojmë<br />
dua të shpreh se tashmë me këtë Kishë çdo të diel<br />
ka lindje të reja me a<strong>në</strong> të Sakramentit të Pagëzimit,<br />
është bukur të shohësh grup moshash të ndryshme<br />
të cilat vij<strong>në</strong> tek Krishti, Burimi dhe Gurra e gjallë.<br />
Është Kisha, Sakramenti i çdo momenti dhe është<br />
Kisha ajo që vetë i lind dhe i rrit këto filiza të njomë<br />
Këta ka<strong>në</strong> qe<strong>në</strong> disa nga rreshtat e kënduar (nga himni<br />
i Ditës Botërore të të Rinjve, që këtë vit mbahet <strong>në</strong> Sydnei<br />
(Austali), <strong>në</strong> hapje të këtij takimi nga <strong>një</strong> mori të rinjsh që<br />
vërtetë nuk kishin të numëruar. Në emër të organizatorëve<br />
ja<strong>në</strong> përshëndetur të gjitha Dioqezat <strong>në</strong> Shqipëri ajo e<br />
Metropolitane Shkodër-Pult, Metropolitane Tira<strong>në</strong>-Durrës,<br />
Dioqeza e Sapës, Rrëshenit dhe Administrata Apostolike e<br />
Jugut dhe <strong>një</strong> duartrokitje të fortë ka marrë organizatorja<br />
Dioqeza e Lezhës. Siç ka thë<strong>në</strong> papa Gjon Pali i II ka<strong>në</strong><br />
kujtuar prezantuesit “… secili prej jush këtu është po aq i<br />
rëndësishëm, Hyji ka për secilin <strong>një</strong> projekt…” fjalët ja<strong>në</strong><br />
shoqëruar nga duartrokitjet dhe më pas <strong>në</strong> plate ka nisur<br />
lutja e drejtuar nga Shkëlqesia e Tij Imzot Angelo Massafra.<br />
Lutja ka vijuar me <strong>një</strong> moment muzikor drejtuar Shpirtit<br />
Shenjtë. Pas saj <strong>në</strong> emër të KBR Kombëtarë Imzot Ottavio<br />
Vitale u është drejtuar të rinjve: “Ju dërgoj <strong>një</strong> përshëndetje<br />
të përzemërt e të ngrohtë për të gjithë ju që <strong>jeni</strong> sot këtu<br />
nga të gjitha Dioqezat Shqiptare”. Më pas ka vijuar Imzot<br />
Vitale duke kujtuar edhe takimin ad Lima që Ipeshkvijtë<br />
Shqiptarë ka<strong>në</strong> patur <strong>një</strong> javë më parë me Atin e Shenjtë,<br />
papa Benediktin e XVI <strong>në</strong> Romë. Ai ju dërgon shumë përshëndetje<br />
dhe është me ju <strong>në</strong> çdo moment.<br />
Pas lutjes dhe përshëndetjeve të rastit ske<strong>në</strong>n e ka pushtuar<br />
kant-autori dhe meshtari i njohur Dom Giosy Cento. Një<br />
ndër të ftuarit special të këtij takimi, i cili ka animuar duke<br />
kërcyer e kënduar për më shumë se 30 minutash. <strong>Të</strong> rinjtë<br />
që kishin mbushur fushën e madhe të stadiumit “Besëlidhja”<br />
të Lezhës, e ka<strong>në</strong> shoqëruar atë me duartrokitje dhe gjeste<br />
animuese. Dom Giosy Cento ka këshilluar të rinjtë që të<br />
mos e braktisin kurrë shkollën e as teknologji<strong>në</strong> e re. <strong>Të</strong><br />
je<strong>në</strong> të gatshëm për t’u përballuar me të gjithë vështirësitë<br />
pasi me ta do jetë gjithmo<strong>në</strong> Ai, që është Jezu Krishti – Zot.<br />
Ovacionet e ka<strong>në</strong> shoqëruar gjatë të gjithë performancës së<br />
tij, të cilën e ka shoqëruar edhe grupi i korit.<br />
Ndërsa tek shëtisje <strong>në</strong>për fushën e madhe për të marrë<br />
opinionet e të rinjve. Në sy na bien disa të rinj që u përkasin<br />
<strong>një</strong> shteti tjetër, por që me origji<strong>në</strong> ja<strong>në</strong> Shqiptar si ne. Ato<br />
ja<strong>në</strong> të rinjtë e Dioqezës së Tivarit përkatësisht të famullive<br />
Shtojt e Kullotë. Ja<strong>në</strong> pak, por ja<strong>në</strong> shumë entuziastë për<br />
prani<strong>në</strong> e tyre. Edhe pse nuk ka<strong>në</strong> arritur ta kapin takimin<br />
nga fillimi ato ja<strong>në</strong> të gatshëm të bëhen pjesë e asaj që po<br />
ndodh. E vijojmë më pas i drejtohemi të rinjve të Dioqezës<br />
so<strong>në</strong> të cilët me fanatizëm ka<strong>në</strong> përgatitur edhe pankarta ku<br />
shkruhet “DIOQEZA TIRANË-DURRËS” mes tyre shikon<br />
të rinj, që mbi kokë mbaj<strong>në</strong> kapele e shalla të verdhë me<br />
temën e ditës, pak me larg disa shalla të kuq më larg disa<br />
të verdha e shumë e shumë të tjerë. <strong>Të</strong> gjithë së bashku<br />
bëj<strong>në</strong> <strong>një</strong> numër shumë të madh. Dioqeza jo<strong>në</strong> përfaqësohet<br />
de<strong>një</strong>sisht nga të rinjtë e famullive tona. Atje ke nga Kavaja,<br />
Durrësi, Tirana, Kruja, Laçi, Miloti e rrethinat e tyre. Ja<strong>në</strong><br />
ato të rinj që nuk ulen as<strong>një</strong> moment e vetëm gëzoj<strong>në</strong>, pasi<br />
është vërtetë dita e tyre ka thë<strong>në</strong> Ati i Shenjtë papa Gjon<br />
Pali i II shumë vite më parë tek shikonte të rinjtë që mblidheshin<br />
rreth e tij e sytë nuk i besonin. Me ta <strong>në</strong> fushën e<br />
madhe është edhe flamuri i Vatikanit dhe ai Shqiptarë që<br />
valëviteshin si ska më bukur.<br />
Spektakli rinor ka vijuar me <strong>një</strong> tjetër të ftuar: ai ka qe<strong>në</strong><br />
zoti Enkel Demi, gazetari dhe show man-i, i njohur i televizioneve<br />
tona. “Sot jam këtu me ju më i thjeshtë se kurrë. Po,<br />
po ndoshta ju se besoni, por edhe tek u<strong>në</strong> nuk ka as më pak e<br />
as me shumë gjera se <strong>në</strong> familjen tuaj, ndofta edhe më pak”.<br />
Ndërsa zoti Demi tek po përshëndeste të gjithë të pranishmit,<br />
ovacionet nuk ka<strong>në</strong> pushuar. Ai ka ndjekur të <strong>një</strong>jtin rregull;<br />
mos harroni së pari Zoti e së dyti shkollë e dije, çdo <strong>gjë</strong> tjetër<br />
bëhet e realizueshme. Pas ti ka vijuar kant-autori i njohur<br />
shqiptarë zoti Frederik Ndoci. Edhe pse që <strong>në</strong> fillim të këtij<br />
takimi ka hyrë <strong>në</strong> frymën e animimit, ai ka kërkuar <strong>një</strong> duartrokitje<br />
të fortë për secilin nga të pranishmit. Repertori i tij<br />
ka nisur me këngën kushtuar <strong>në</strong><strong>në</strong>s, e kujt tjetër më bukur se<br />
Në<strong>në</strong>s së Botës, Vir<strong>gjë</strong>reshës Mari. Në vazhdën e këngëve ai<br />
ka përshëndetur të rinjtë me këngë të bukura qytetare e te lehta<br />
shkodrane e jo vetëm. Ndërsa këndonte <strong>në</strong> fushën e madhe<br />
grupe – grupe të rinjtë kërcenin dhe manifestoni.<br />
I ftuari i radhës ka qe<strong>në</strong> themeluesi i Lëvizjes Serming,<br />
Ernesto Olivero. Që <strong>në</strong> hyrje ai u ka treguar të rinjve që<br />
kur mori rrugën për të ardhur <strong>në</strong> këtë takim, i kërkoj Zotit<br />
t’i dërgonte <strong>një</strong> letër… Në fakt Ai nuk e bëri ashtu direkt,<br />
por më futi të kërkoja... e çfarë gjeta të dashur të rinj – ka<br />
shtuar Ernesto Olivero i Lëvizjes Serming: <strong>një</strong> letër që Në<strong>në</strong><br />
Tereza, bija e kësaj toke më kishte dërguar vetëm 15 ditë<br />
para se të ndërronte jetë. Ajo më kërkonte të lutesha me<br />
të <strong>në</strong> çdo moment e u<strong>në</strong> i kërkova asaj që <strong>në</strong> çdo shtëpi të<br />
motrave të saja të kishte gjith<strong>një</strong> <strong>një</strong> Flamur të Paqes – <strong>gjë</strong><br />
që e ka bërë edhe aty mbi are<strong>në</strong> duke i ftuar disa të rinj që<br />
mbanin flamuj të tillë <strong>në</strong> duar. Ajo ma premtoj, e ne po e<br />
realizojmë këtë.<br />
Takimi ka vijuar më pas me këngë e vallë të shoqëruar<br />
nga grupe të ndryshme rinore, por edhe nga të rinjtë të cilët<br />
kishin nisur festimet prej kohësh. Është bukur kur takohesh<br />
<strong>në</strong> emër të Krishtit, e sa bukur t’ia dëshmosh të tjerëve këtë<br />
dashuri që Ai pati për ne. “Do të merrni fuqi<strong>në</strong> e Shpirtit<br />
Shenjtë, i cili do të zbresë <strong>në</strong> ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët<br />
e mi” (V.Ap 1,8). Rruaje këtë varg të Besëlidhjes së<br />
Re si <strong>një</strong> këshillë të këtij viti që po ecën...<br />
Kjo është dita që na e dhuroi Zoti,<br />
të galdojmë e të gëzojmë. Aleluja<br />
vijon <strong>në</strong> fq.10
Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />
10<br />
<strong>në</strong> moshë të re me fe, duke mbrojtur dhe mbështjellur<br />
nga mbrojtjen e saj amësore.<br />
Gjatë përgatitjes për këto sakramente është bukur<br />
të shohësh grupet që vij<strong>në</strong> <strong>një</strong>ri pas tjetrit, por është<br />
vërtet hir të shohësh atë që është më reciproke që<br />
ka ndodhur <strong>në</strong> familjet tona - ja<strong>në</strong> fëmijët ato që i<br />
ka<strong>në</strong> sjellë prindërit te Jezusi - është Andrea që sjellë<br />
Pjetrin tek Krishti, është Krishti ai që u hap zemrën<br />
çdo personi për ta pranuar - është <strong>një</strong> moment i<br />
paharruar fakti ku ja<strong>në</strong> pagëzuar <strong>një</strong>herazi 24 fëmijë<br />
- pastaj edhe 4 të tjerë, më tej 15 të rinj dhe të rritur.<br />
Kështu që për ne nuk kemi patur veçse <strong>një</strong> të Dielë të<br />
Pashkëve ku rinovojmë premtimet Pagëzimore par<br />
çdo të Diel po gëzohemi dhe po marrim nga burimet<br />
e Shëlbimit.<br />
Gjatë leximeve liturgjike shohim se si Kisha e<br />
hershme rritej <strong>në</strong> numër çdo ditë, dhe se si apostujt<br />
e shpallnin lajmin e gëzueshëm të Krishtit ashtu<br />
edhe Kisha e Shën Mëhillit po e pranon lajmin<br />
e mirë të gëzimit dhe po shtohet çdo ditë numri i<br />
besimtarëve.<br />
Ujë dhe gjaku i Krishtit, po vazhdon të depërtojë<br />
edhe <strong>në</strong> venat e secilit nga ne, sepse vetë Krishti ka<br />
thë<strong>në</strong> “U<strong>në</strong> jam hardhia dhe ju <strong>jeni</strong> shermendet”<br />
prandaj vetëm shartuar me Krishtin ne do ta kemi<br />
jetën, sepse gjatë çdo të diele, leximet u përshtateshin<br />
me çdo grup. Është kjo <strong>një</strong> koinçidencë apo <strong>një</strong><br />
hir, mendoj se <strong>një</strong> hir, sepse <strong>në</strong> të Dielën e Parë ku<br />
ishin Pagëzimet ka qe<strong>në</strong> Krishti si Udha, Jeta dhe<br />
e Vërteta, është Krishti ai që po duam të njohim<br />
e të ndjekim. Është ai që na thotë se veç me mua<br />
keni jetën. Pagëzimi si Jeta <strong>në</strong> Jetën, e Vërteta me<br />
të vërtetën, dhe Udha <strong>në</strong> Udhën qiellore. Kjo çka<br />
na udhëzon Kisha dhe na e dhuron Sakramenti i<br />
Pagëzimit.<br />
Krishti bariu i mirë, edhe <strong>në</strong> këtë të Dielë<br />
që ishte e Diela për thirrje dhe e kushtuar si ditë<br />
thirrje është kjo thirrja që na bën Krishti secilit<br />
të pagëzuar për ta dëgjuar zërin e Bariut të Mirë<br />
që thotë: “U<strong>në</strong> jam Dera” dhe kjo Derë është<br />
Pagëzimi. Jam më se e sigurtë që të marrësh pjesë<br />
Blinisht, 12 prill 2008<br />
Tek nisesh nga Tirana, Durrësi, F.Kruja, Laçi,<br />
Miloti etj… do të mendosh se po shkon <strong>në</strong> <strong>një</strong><br />
vend që “jehona” i ka themelet aty. Po shkojmë të<br />
takojmë nga afër histori<strong>në</strong> e Martirëve të Kishës<br />
so<strong>në</strong>. Ja<strong>në</strong> ata që dha<strong>në</strong> jetën për “Krishtin Mbret”<br />
e Atdhe. Nuk je i sigurtë se i gjithë udhëtimi do<br />
t’i prihet <strong>një</strong> takimit të madh me ministrantët e të<br />
gjithë dioqezës so<strong>në</strong>. Mikpritje bujare e të zotëve<br />
të shtëpisë, meshtarit që shërben prej vitesh <strong>në</strong> atë<br />
zo<strong>në</strong> dom Antonio Sciarra si dhe grupit “Ambasadorët<br />
e Paqes” të cilët do të na udhëheqin edhe<br />
ditën.<br />
Zadrima, toka e kishave, toka e besimit dha<br />
shumë etërve martir. Jemi <strong>në</strong> oborrin e asaj kishe<br />
që i kushtohet të gjithë Martirëve të Kishës Katolike<br />
Shqiptare. E qëndisur për së miri me punime<br />
karakteristike të zo<strong>në</strong>s, por edhe gjithë vendit,<br />
kujton sado pak ndoshta momentet e fundit të<br />
të gjithë atyre që dha<strong>në</strong> jetën për kushtimin që<br />
ia kishin bërë vetvetes e Hyjit. Është vendi ku<br />
gjen qetësi<strong>në</strong>, <strong>në</strong> atë kopsht të dlirë mes disa<br />
kryqeve që të kujtoj<strong>në</strong> gjithmo<strong>në</strong> martirizimin<br />
e gjallë të tranzicionit aktual, pak më tej disa<br />
pllakata që të kujtojë edhe martirët e bashkësisë<br />
<strong>në</strong> këto sakramente. s’të mbetet tjetër veçse ti<br />
thuash Zotit, faleminderit, dhe të ftojmë të tjerët<br />
që t’i afrohen Krishtit dhe Kishës si Gurrë e<br />
gjallë dhe e pashtershme. Është i çuditshëm, fakti<br />
se kur afrohet dita e Pagëzimit të gjithë ja<strong>në</strong> të<br />
emocionuar.<br />
Dhe për të arritur tek ajo ditë, është dashur<br />
<strong>një</strong> përgatitje. Por për përshkuar rrugën e mësim<br />
marrjes katekistike <strong>në</strong> fillim është <strong>një</strong> pengesë<br />
e plogështisë ose më mirë me thë<strong>në</strong> <strong>një</strong> krenari<br />
brenda nesh që na i verbon sytë për t’u thelluar<br />
<strong>në</strong> besim. Kjo është tek të gjithë ne sepse themi<br />
se jemi katolik dhe e njohim Zotin, dhe dimë çdo<br />
<strong>gjë</strong>, por kur të bëhet përshkimi i udhës shohin se<br />
me të vërtetë kemi jetuar <strong>në</strong> atë që është verbëri<br />
e shpirtit. Dhe dorëzimi i qiriut simboli i fesë që<br />
ndriçon çdo errësirë dhe hap horizont mistereve të<br />
fshehta të jetës. Është i bukur fakti që kur meshtari<br />
thotë merreni dritën e Krishtit - e kush mund të<br />
thotë përveç Krishtit “U<strong>në</strong> jam Drita” dhe ti je i<br />
ftuar të marrësh nga kjo dritë dhe prapë Krishti na<br />
thotë “Ju <strong>jeni</strong> drita e botës”. Kështu që edhe na e<br />
jep misionin të jemi dritë për të tjerët.<br />
<strong>Të</strong> kesh dritë është bukur, të jesh <strong>në</strong> errësirë<br />
ne të gjithë e dimë këtë përvojë, të kesh ujë dhe<br />
dritë është e barabartë si të kesh jetë, prandaj ta<br />
lejojmë që Krishti të shuajë me ne etjen për ujin e<br />
gjallë dhe të shtojë <strong>në</strong> ne dëshirën për dritë, dritën<br />
e jetës. Prandaj të gëzojmë e të galdojmë sepse kjo<br />
është dita që na e dhuroi Zoti. Le të je<strong>në</strong> këto fjalë<br />
të përsëritura çdo ditë nga çdo i pagëzuar dhe ta<br />
jetojmë besimin to<strong>në</strong> <strong>në</strong> këtë prizëm, si njerëz të<br />
hareshëm e të rilindur <strong>në</strong> Krishtin Zot.<br />
“Rroftë Krishti Mbret” Në kujtim të Martirëve<br />
të Kishës Katolike Shqiptare<br />
Nga Elidon Dodaj<br />
Dita e Ministrantëve të Arkidioqezës Tira<strong>në</strong> – Durrës<br />
Islamike e asaj të kishës Ortodokse të Shqipërisë.<br />
Për ministrantët ky është takimi i si vëllezërve,<br />
takimi i “të dukurit” se kush i ka bërë pu<strong>në</strong>t më<br />
së miri! Në të vërtet të gjithë ja<strong>në</strong> të mirë dhe të<br />
gjithë e meritoj<strong>në</strong> atë duartrokitje që propozohet<br />
<strong>në</strong> momentin e prezantimit të grupeve pjesëmarrëse.<br />
Si për fillim meshtari, falënderoj <strong>në</strong> emër të<br />
famullisë së tij, prezencën e madhe të të gjitha<br />
grupeve, më pas nis e na tregon për këtë projekt<br />
të madh, për këtë kishë sa e veçantë, por dhe<br />
shumë kuptim plotë për jetën e Kishës Katolike<br />
Shqiptare ndër shekuj, por edhe gjatë periudhës<br />
më të egër të regjimit totalitar komunist. Ndërsa<br />
për t’i bërë ministrantët që të hyj<strong>në</strong> <strong>në</strong> temën e<br />
ditës, ai na zbulon dy ikona dhe <strong>një</strong> shtatore që u<br />
përkisnin Shën Danaktit, diakon i Vlorës, dhe e<br />
së Lumes Tereza e Kalkutës, të cilat shoqërohen<br />
nga duartrokitje nga të pranishmit.<br />
Tashmë të gjithë ja<strong>në</strong> <strong>një</strong>soj, të gjithë ministrantët<br />
ja<strong>në</strong> të veshur me veshjen e tyre të shërbesës.<br />
Duket si <strong>një</strong> kor en<strong>gjë</strong>jsh që vizitoj<strong>në</strong> sheshin e<br />
Martirëve që ndodhet <strong>në</strong> qendrën e fshatit. <strong>Të</strong><br />
lidhur me <strong>një</strong> litarë të kuq të gjithë e përshkoj<strong>në</strong><br />
atë shesh <strong>në</strong> kujtim të të gjithë atyre që dha<strong>në</strong> jetën<br />
për Krishtin e Kishën e Shenjtë Katolike. Mesha<br />
e Shenjtë do të celebrohet me zërin dhe këngën e<br />
bukur të ministrantëve, atyre, që altarit ia ofroj<strong>në</strong><br />
të gjithë kujdesin e duhur. Ndërsa muzika dhe<br />
këngët ja<strong>në</strong> përgatitur nga kori i “Ambasadorëve<br />
të Paqes” <strong>në</strong> Zadrimë. Në predikimin e tij, dom<br />
Patrizio famullitari i Bathores që udhëheq Meshën<br />
e Shenjtë, vë <strong>në</strong> dukje çdo hap të martirizimit të<br />
këtyre “shenjtërve” që shumë shpejtë Zoti do t’i<br />
ftoj <strong>në</strong> Altarin e kishës për t’i shpallur fitues ndaj<br />
së keqes e pajtues të së mirës.<br />
Dita ka vijuar më pas me <strong>një</strong> koncert të “Ambasadorëve<br />
të Paqes”, me kënge e valle të zo<strong>në</strong>s,<br />
por jo vetëm. Më pas të gjitha grupet ja<strong>në</strong> nisur drejt<br />
qytetit të Lezhës, <strong>në</strong> <strong>një</strong> vizitë <strong>në</strong> Katedralen më të<br />
re <strong>në</strong> Shqipëri të kushtuar Shën Kollit. Pas saj të<br />
gjithë ja<strong>në</strong> vërsulur drejt bregdetit edhe pse ditët e<br />
ftohta të pranverës nuk i ka penguar disa nga ministrantët<br />
më të mëdhenj <strong>në</strong> moshë të provoj<strong>në</strong> ujin<br />
e freskët të bregdetit të Shëngjinit. Gjatë kthimit<br />
ja<strong>në</strong> sjell ndërmend të gjitha ato histori, që është<br />
mirë hera pas herësh ti kujtojmë <strong>në</strong> shoqëri që na<br />
rrethon, e kështu kemi mundësi që emrat e tyre tua<br />
bëjmë të njohur të gjithëve, pasi atëherë kur jetuan<br />
qe<strong>në</strong> aq të njohur, e si të tillë meritoj<strong>në</strong> Shenjtërimin<br />
dhe ngritjen e tyre <strong>në</strong> Altarin e kishës.
Maj 2008<br />
Kisha dhe jeta<br />
11<br />
Ushtar i vërtetë i Jezu Krishtit<br />
<strong>Të</strong>rheqje Shpirtërore e të rinjve të famullisë së Shna Ndout, Tira<strong>në</strong>.<br />
Bizë 17 maj 2008. E shtuna <strong>në</strong> mëngjes na ka<br />
gjetur të gjithë të rinjve të famullisë së Shna Ndout<br />
që përgatiteshim për sakramendin e Krezmimit para<br />
kishës famullitare. Edhe pse nuk ishte vendosur destinacioni,<br />
At Landi, famullitari y<strong>në</strong> kishte menduar<br />
që të bashkëndanim eksperiencën e vitit katekistik<br />
së bashku edhe me animatorët e famullisë. Udhëtimi<br />
i përgatitur e surprizë, vërtetë do të quhej i tillë kur<br />
<strong>në</strong> përfundimin e <strong>një</strong> rrugë sa të lodhshme, por edhe<br />
të gëzueshme do na drejtonte <strong>në</strong> <strong>një</strong> fshat mes malit<br />
e detit. Rreth orën 8.30 lamë Tira<strong>në</strong>n dhe u nisëm<br />
drejt famullisë së ShënKollit <strong>në</strong> Bizë. Ajo që na priu<br />
para udhëtimit ishte lutja, e mbi të gjitha <strong>një</strong> lutje<br />
kushtuar Marisë <strong>në</strong><strong>në</strong>s së Hyjit të cilën <strong>në</strong> këtë muaj<br />
e përkujtojmë më shumë se çdo ditë tjetër të vitit <strong>në</strong><br />
lutjen e rruzares.<br />
Mes të rinjve pjesëmarrës Dori, Ardiana, Luljeta,<br />
Evisa, Derisi, Blerina, etj., ishin dhe dy animatorët<br />
ta<strong>në</strong> <strong>në</strong> famulli Artemisa dhe Elidoni. Udhëtimi do<br />
bëhej edhe më i bukur kur eksploroje rrugës shumë<br />
vende që deri aso kohe aq që i njihje. Mes gjelbërimit,<br />
relievit të thyer jo vetëm, por edhe dhe bukurisë, që<br />
Hyji Atë i ka dhë<strong>në</strong> vendit to<strong>në</strong>, rruga sikur zgjati as<br />
dhjetë minuta. Me të mbërritur At Landi na njohu me<br />
ambientet, që vërtetë meritoj<strong>në</strong> shumë komplimenta për ata<br />
që ka<strong>në</strong> ndërtuar <strong>një</strong> <strong>gjë</strong> të tillë. Kisha e ShënKollit edhe pse<br />
e vogël na ftoi të gjithëve të bënim <strong>një</strong> përtëritje vërtetë për të<br />
sjell ndërmend të gjithë ato mësime të mësuar gjatë këtij viti<br />
katekistik. Pas kësaj, të gjithë së bashku iu drejtuam kishës që<br />
të vijonim atë çfarë ishim nisur nga Tirana – përtëritjes so<strong>në</strong><br />
<strong>në</strong> Krishtin dhe besimi u<strong>në</strong> se do jemi vërtetë dëshmitarët e<br />
Tij të nesërmen. At Landi do na kujtonte çdo çast, që nga e<br />
sotmja jemi ushtarët e Jezu Krishtit Zot, e si të tillë na kërkohet<br />
ta dëshmojmë fe<strong>në</strong> to<strong>në</strong> e të jemi lajmëtarët e Krishtit të<br />
Ringjallur. Pse jo edhe ndo<strong>një</strong> këshilli apo edhe sugjerim. E<br />
më pas <strong>në</strong> hyrje të këtij momenti lutjeje, <strong>një</strong> këngë kushtuar<br />
Nga Blerina Prendaj<br />
Shpirtit Shenjtë, Ungjillit që i përkiste ardhjes së Shpirtit<br />
Shenjtë mbi Apostuj e Shën Mari<strong>në</strong>. Do të na kujtonte edhe<br />
neve dëshirën dhe atë çfarë Krishti u dha atyre (Apostujve):<br />
Shpirtin Shenjtë, e ta transmetonin <strong>në</strong> gjuhët e mbarë botës<br />
për të gjithë. Dreka vëllazërore <strong>në</strong>n hijet e pemëve të larta<br />
bashkëndarja e atyre ushqimeve së bashku do sillte ndërmend<br />
çdo <strong>gjë</strong> të bukur mes miqve pse jo edhe bashkëvëllezër që<br />
na bashkon i <strong>një</strong>jti Jezus, që është Zot. Shumë foto për të<br />
mbetur <strong>në</strong> celeluidët e jetës, momente bisedash, vizitash e <strong>një</strong><br />
përmbledhje së bashku për të bashkëndarë ditën. Animatori<br />
dhe katekisti y<strong>në</strong>, Elidoni, do të na falënderonte të gjithëve<br />
për pjesëmarrjen to<strong>në</strong> gjatë mësimeve të fesë duke na ftuar të<br />
mos shkëputemi kurrë nga ato porosi që na ka dhë<strong>në</strong><br />
Krishti për të respektuar Kishën si Në<strong>në</strong> e të gjithë<br />
ato që kontribuoj<strong>në</strong> për të si bashkëvëllezër.<br />
Si pa e kuptuar rreth orës 14.30 çdo <strong>gjë</strong> kishte<br />
përfunduar, kthimi na dukej disi si monoton,<br />
donim të rrinim më shumë, pse jo duke i premtuar<br />
<strong>një</strong>ri-tjetrit për t’u rikthyer sërish edhe më shumë,<br />
e për të bashkëndarë fe<strong>në</strong> to<strong>në</strong> mes lutjes, pu<strong>në</strong>s<br />
e argëtimi.<br />
Tira<strong>në</strong> 18 maj 2008. Merrni Shpirtin Shenjtë,<br />
kështu do të na ftonte Ipeshkvi ndihmës i Arqidioqezës<br />
so<strong>në</strong> Imzot George Frendo. Mesha e Shenjtë që<br />
bashkëkremtohej edhe nga famullitari y<strong>në</strong> At Landi<br />
Jaku do të manifestonte <strong>në</strong> vetvete prani<strong>në</strong> e më të<br />
rinjve që merrnin sakramendit e Krezmimit. Gjatë<br />
predikimit të tij Imzot Frendo do na kujtonte edhe<br />
Trini<strong>në</strong> e Shenjtë e cila festohej <strong>në</strong> këtë ditë si pika<br />
e referimit të çdo të krishteri <strong>në</strong> jetën e përditshme.<br />
Mes këngës e muzikës që luhej aq bukur nga At<br />
Leonardi, të rinjtë e famullisë ka<strong>në</strong> marrë edhe sakramendin<br />
e Përforcimit e mbi ta vërtetë po shndriste<br />
<strong>një</strong> gjuhëz zjarri, tani jemi “Ushtarët e Krishti Zot”.<br />
E <strong>në</strong> përfundim të Meshës se Shenjtë <strong>një</strong> falënderim<br />
nga At Landi për Imzot George Frendo dhe shumë<br />
fotografi për tu ruajtur bukur <strong>në</strong> albumin më të ri tonin, atë<br />
mes nesh e fesë së Jezu Krishtit, Zot. Si <strong>një</strong> a<strong>në</strong>tare e re dua<br />
të falënderoj Zotin që më dha mundësi<strong>në</strong> të njoh kishën edhe<br />
pse <strong>në</strong> <strong>një</strong> moshë jo shumë të vogël, <strong>në</strong> emrin e secilit nga ato<br />
nxë<strong>në</strong>s që ndoqëm herë me zell e herë edhe pse jo të zhurmshëm.<br />
E më pas falënderimet i shprehëm edhe për At Landin,<br />
fretnit Françeskan Minorë të Tira<strong>në</strong>s si dhe animatorët ta<strong>në</strong> që<br />
ja<strong>në</strong> treguar gjithmo<strong>në</strong> të gatshëm e mbështetës për çdo takim<br />
e aktivitete. Kjo nismë të jetë si fillimi i këtij grupi rinor, që<br />
dita ditës do e thelloj edhe më shumë njohjen rreth Krishtit<br />
e Kishës së Shenjtë. Urime të përzemërta të gjithëve dhe ju<br />
uroj mirëseardhjen.<br />
“Pashkët, profeci Ringjalljeje, për familjen”<br />
“Çohu familje dhe ec drejt rrugës së shpëtimit që është Krishti u ringjall!”<br />
Siç është vë<strong>në</strong> re nga të gjithë, është <strong>në</strong> veprim <strong>një</strong> sulm<br />
i tmerrshëm, kundër familjes, martesës, rinisë, <strong>në</strong> <strong>një</strong><br />
projekt botëror globalizimi, e shkaktuar nga kultura e vdekjes<br />
së kësaj shoqërie moderne dhe nga planet e djallit që është<br />
vendosur <strong>në</strong> vend të Hyjit. Djalli mashtron dhe skllavëron<br />
ndërgjegjen dhe liri<strong>në</strong> e njeriut të sotëm dhe projektet e<br />
familjes aktuale; pohon se jeta është <strong>një</strong> gabim dhe që Hyji<br />
e ka bërë keq botën dhe çdo <strong>gjë</strong> tjetër!<br />
Kjo situatë rrezikon seriozisht që të ndotë dhe të ndryshojë<br />
mentalitetin dhe traditat shoqërore-kulturore-politike dhe<br />
njerëzore-morale-fetare të familjes dhe të shoqërisë së sotme<br />
shqiptare, e njohur si model i vërtetë i qytetërimit dhe bashkëjetesës.<br />
Në fakt, familja shqiptare, e rrënjosur <strong>në</strong> traditën<br />
kulturore dhe fetare të të kaluarës, sot, po përballohen me<br />
sfidat e reja, që vë<strong>në</strong> <strong>në</strong> <strong>një</strong> rrezik serioz vetë natyrën e jetës<br />
familjare dhe shoqërore. Në kohërat aktuale, këto sfida kërkoj<strong>në</strong><br />
që të ndaj<strong>në</strong> bërthamën familjare, si qelizë jetësore e njerëzimit<br />
dhe shoqërisë, nga themeli i shpëtimit të Zbulimit hyjnor, të<br />
dinjitetit të personit njerëzor, të qytetërimit dhe të bashkimit<br />
të dashurisë midis <strong>një</strong> burri dhe <strong>një</strong> gruaje, të dhuratës së jetës,<br />
të përgje<strong>gjë</strong>sisë atërore dhe amënore dhe të transmetimit dhe<br />
edukimit të fesë. Është e dukshme, tashmë, që me përhapjen<br />
e legjislacioneve laiciste, nga ana e kombeve evropiane dhe<br />
amerikane, që ja<strong>në</strong> kundër shpirtit të Ungjillit dhe moralit të<br />
Kishës katolike, po hyj<strong>në</strong> fenomene shoqërore, <strong>në</strong> Shqipëri, si<br />
kurorëthyerja, aborti, divorci, pornografia, homoseksualiteti.<br />
Plaga e drogës, alkoolizmit dhe vetëvrasjet midis të rinjve dhe<br />
të miturve. “Një herë e <strong>një</strong> kohë ai që ishte mëkat, si aborti,<br />
quhej mëkat por sot mëkati ka gjetur “të drejtën e qytetërimit”<br />
dhe është e miratuar nga ligjet dhe nga kushtetutat e shoqërisë<br />
Nga Dom Carmine Leuzzi<br />
moderne”. Dhe realiteti! Në fakt, socializmi ateist, i bashkuar<br />
me masoneri<strong>në</strong>, <strong>në</strong> Evropë, po përhap ligje që po e ndryshoj<strong>në</strong><br />
shoqëri<strong>në</strong>, që të mund të shkatërroj<strong>në</strong> natyrën e familjes dhe të<br />
martesës së krishterë, e cila nuk ekziston më tek e drejta civile.<br />
Mëson <strong>një</strong> katekizëm laiciste, ku <strong>një</strong> nga <strong>gjë</strong>rat e tmerrshme,<br />
është “edukimi i gjinive”. Nuk flitet më për burrë dhe grua, por<br />
për pesë gjini: burrë, grua, homoseksual, lezbike dhe transeksualë.<br />
Ideologjia e gjinive, pohon se martesa e krishterë është<br />
<strong>një</strong> kurth, <strong>një</strong> shpikje e kulturës maskiliste për të skllavëruar<br />
gruan. Nuk flitet më për “mashkull” dhe “femër”, por vetëm<br />
për të “martuar”. Në Spa<strong>një</strong>, është hequr nga kodi i të drejtës<br />
civile, ideja e burrit dhe gruas dhe ja<strong>në</strong> gjinitë. Nuk ka më as<br />
dhëndër as nuse, por vetëm të martuar ose “i pari A” dhe “i<br />
pari B”. Ndërsa, <strong>në</strong> Angli, ka<strong>në</strong> hequr fjalët “baba dhe <strong>në</strong><strong>në</strong>”,<br />
se ja<strong>në</strong> të diskriminuar për ata që nuk ka<strong>në</strong> <strong>një</strong> <strong>në</strong><strong>në</strong> duke qe<strong>në</strong><br />
se ja<strong>në</strong> martesa midis homoseksualëve. Edhe <strong>në</strong> Shqipëri kjo<br />
kulturë e shkatërrimit të familjes, po jep frytet e para. Në fakt,<br />
është <strong>një</strong> e dhë<strong>në</strong> e vërtetuar dhe publike, lajmi që <strong>në</strong> dy muajt e<br />
parë të 2008, <strong>në</strong> kryeqytetin e Tira<strong>në</strong>s, ja<strong>në</strong> paraqitur, katërqind<br />
kërkesa për divorc, përveç numrit të pallogaritshëm të çifteve që<br />
bashkëjetoj<strong>në</strong> pa qe<strong>në</strong> të martuar. Nga <strong>një</strong> statistikë e ministrisë,<br />
zbulohet se kurorëthyerja dhe pabesnikëria bashkëshortore,<br />
nuk ja<strong>në</strong> më të dhëna të mbytura. Përveç kësaj, është llogaritur<br />
që çdo vit, <strong>në</strong> klinikat shtetërore të Tira<strong>në</strong>s, përmbushen rreth<br />
pesë mijë aborte <strong>në</strong> vit! Por, numri është për tu konsideruar i<br />
trefishuar, <strong>në</strong>se llogariten edhe abortet klandestine të klinikave<br />
private, që nuk regjistrohen! Prej disa vjetësh, ja<strong>në</strong> bërë disa<br />
klinika luksoze për farëzimin artificial.<br />
Para kësaj tragjedie të madhe njerëzore, Kisha katolike, nuk<br />
hesht dhe nuk ka frikë të përballojë këto sfida! E ndriçuar nga<br />
feja, Kisha dëshiron që të njihet e vërteta mbi të mirën e çmuar të<br />
martesës dhe të familjes që është bashkim intim jete dhe dashurie.<br />
Lajmëron urgjencën për të shpallur lajmin e mirë, të gjithëve atyre<br />
që ja<strong>në</strong> të thirrur <strong>në</strong> martesë, të gjithë të martuarve dhe prindërve<br />
të botës. Familja është dhuratë, mision dhe shpresë e njerëzimit!<br />
Është djepi i jetës dhe i dashurisë dhe është qeliza themelore e<br />
shoqërisë. Kisha, <strong>në</strong> virtytin e Zotit të ringjallur, beson tek familja,<br />
sepse familja e krishterë i jep <strong>një</strong> identitet të vërtetë fëmijëve. Në<br />
fakt fëmijët ja<strong>në</strong> fryti i dashurisë së prindërve “dy <strong>në</strong> <strong>një</strong> mish<br />
të vetëm”, që është shprehja e aktit të dashurisë së Hyjit. Për më<br />
shumë, familja i dhuron fëmijëve jetën, fe<strong>në</strong>, dashuri<strong>në</strong>, moralin<br />
e prindërve dhe mbi të gjitha <strong>një</strong> fat universal: qiellin.<br />
Në këtë Pashkë, Krishti i ringjallur kalon përmes këtij<br />
njerëzimi dhe shkatërron djallin që bëhet zot i vetvetes.<br />
Krishti na jep Shpirtin e tij, ai ka <strong>një</strong> dashuri të tillë që vdiq<br />
për dashuri<strong>në</strong>, shkoi <strong>në</strong> kryq. Krishti vdiq dhe u ringjall, që<br />
njeriu të mos jetojë më për vetveten. Lumturia gjendet <strong>në</strong><br />
dhënien e vetvetes. Por që u<strong>në</strong> t’i jepem të tjerëve duhet të kem<br />
brenda vetes imazhin hyjnor, sepse është Hyji, që është bashkim<br />
dashurie, më dhurohet totalisht mua! Në këtë kohë Pashkësh, <strong>në</strong><br />
Krishtin e Ringjallur nga vdekja <strong>në</strong> Kryq dhe fitues mbi kurthet<br />
dhe mashtrimet e djallit dhe të keqes <strong>në</strong> botë, Kisha e ngre zërin<br />
e saj profetik, me vërtetësi, guxim dhe kurajo, për të mbrojtur<br />
dinjitetin, identitetin dhe vlerat e familjes, të martesës dhe të<br />
së ardhmes së të rinjve, duke shqyrtuar të gjithë besimtarët e<br />
pagëzuar, qytetarë të qiellit, të vdekur <strong>në</strong> mëkatin e botës por të<br />
ringjallur dhe dëshmitarë të jetës së pasosur <strong>në</strong> Krishtin Zot,<br />
të mos imitojmë kulturën e vdekjes, por të ecim <strong>në</strong> besnikëri<br />
të Ungjillit dhe <strong>në</strong> shpresën e Pashkëve, profeci ringjalljeje për<br />
familjen dhe për të gjithë ne!
Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />
12<br />
“Do të merrni fuqi<strong>në</strong> e Shpirtit Shenjtë” (V.Ap 1,8)<br />
Lezhë 31 maj 2008