22.11.2014 Views

Të jeni një gjë e veTme në KrishTin në shpalljen ... - kishadhejeta.com

Të jeni një gjë e veTme në KrishTin në shpalljen ... - kishadhejeta.com

Të jeni një gjë e veTme në KrishTin në shpalljen ... - kishadhejeta.com

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

E njohim të gjithë tashmë trashëgimi<strong>në</strong> e trishtuar që i la Shqipërisë regjimi<br />

i kaluar diktatorial, i cili e pati shpallur ateizmim si ideologji të Shtetit. Kjo, Ju<br />

ngarkon me detyrën për të zbuluar <strong>një</strong> gramatikë të përbashkët, që mund ta<br />

mbështesë përsëri ndërtesën e shoqërisë.<br />

Papa Benedikti XVI<br />

Organ i permuajshem informacioni i METROPOLISE tIRANE-DURRES Nr. 5<br />

Ma j 2008 Çmimi 30 lekë<br />

<strong>Të</strong> <strong>jeni</strong> <strong>një</strong> <strong>gjë</strong> e vetme <strong>në</strong><br />

Krishtin <strong>në</strong> <strong>shpalljen</strong> e<br />

Ungjillit e <strong>në</strong> kremtimin<br />

e Mistereve hyjnore


Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />

2<br />

PËRMBAJTJA<br />

Kalendari Liturgjik<br />

Vizita Ad Limina e Ipeshkvinjve<br />

të Shqipërisë <strong>në</strong> Vatikan<br />

faqe 3<br />

Benedikti XVI: Fjalimi drejtuar<br />

Ipeshkvijve të Shqipërisë<br />

<strong>në</strong> vizitë ad limina faqe 3<br />

Përshëndetja drejtuar Atit të<br />

Shenjtë nga Kryeipeshkvi,<br />

Imzot Rrok Mirdita <strong>në</strong> vizitën<br />

Ad Limina<br />

Papa Benedikti xvi <strong>në</strong> dialog<br />

me islamin<br />

Imzot George Frendo O.P.<br />

Duke pritur ditën botërore të<br />

të ri<strong>një</strong>ve (2-3)<br />

Nga Elidon Dodaj<br />

Takimi Kombëtarë i të Rinjve<br />

Katolik Shqiptarë<br />

Kjo është dita që na e<br />

dhuroi Zoti, të galdojmë e të<br />

gëzojmë. Aleluja<br />

Nga Françeska Ndokaj<br />

faqe 4<br />

faqe 5<br />

faqe 6-7<br />

faqe 8<br />

faqe 9<br />

Dita e Ministrantëve të<br />

Arkidioqezës Tira<strong>në</strong> – Durrës<br />

Nga Elidon Dodaj faqe 10<br />

Ushtar i vërtetë i Jezu Krishtit<br />

<strong>Të</strong>rheqje Shpirtërore e të<br />

rinjve të famullisë së Shna<br />

Ndout, Tira<strong>në</strong>.<br />

Nga Blerina Prendaj faqe 11<br />

“Pashkët, profeci Ringjalljeje,<br />

për familjen”<br />

“Çohu familje dhe ec drejt<br />

rrugës së shpëtimit që është<br />

Krishti u ringjall!”<br />

Nga Dom Carmine Leuzzi faqe 11<br />

Drejtor i përgjithshëm:<br />

Imzot George Frendo<br />

Kryeredaktor:<br />

D. Marjan Lumçi<br />

Sekretar:<br />

Nikollë Loka<br />

2 Timoteut 2,1-13<br />

Qershor 2008<br />

Ushtari i mirë i Krishtit<br />

Ti, pra, o biri im, forcohu <strong>në</strong> hir që<br />

është <strong>në</strong> Krishtin Jezus, dhe çka dëgjove<br />

prej meje <strong>në</strong> prani<strong>në</strong> e shumë<br />

dëshmitarëve, ato mësoju njerëzve<br />

besimtarë, atyre që do të je<strong>në</strong> të aftë<br />

t’i mësoj<strong>në</strong> edhe tjerët.<br />

Vuaj edhe ti bashkë me mua porsi<br />

ushtari i mirë i Krishtit Jezus. Askush<br />

veç, që merr mbi vete detyrën e ushtarit,<br />

nuk ngatërrohet me pu<strong>në</strong> të<br />

jetës së rëndomtë që t’i pëlqejë atij<br />

që e mori <strong>në</strong> ushtri.<br />

Gjithashtu edhe <strong>në</strong> garën sportive,<br />

atleti nuk e merr kurorën <strong>në</strong>se nuk ka<br />

luftuar mbas rregullave.<br />

Bujku që punon, duhet i pari ta marrë<br />

pjesën e vet të prodhimit.<br />

Merre vesh çka dua të të them. Patjetër,<br />

vetë Zoti do ta japë mundësi<strong>në</strong><br />

t’i kuptosh të gjitha këto.<br />

Kujtoje Jezu Krishtin të ngjallur nga<br />

të vdekurit nga trungu i Davidit simbas<br />

Ungjillit që u<strong>në</strong> predikoj, 9 për<br />

shkak të cilit vuaj deri edhe <strong>në</strong> pranga<br />

sikur të isha keqbërës. Por fjala e<br />

Hyjit nuk është <strong>në</strong> pranga! 10 Këndej<br />

edhe duroj çdo vështirësi për të mirën<br />

e të zgjedhurve që edhe ata ta fitoj<strong>në</strong><br />

shëlbimin, që është <strong>në</strong> Krishtin Jezus<br />

bashkë me lumturi<strong>në</strong> e amshueshme.<br />

E vërtetë është kjo fjalë: »Nëse ne<br />

vdiqëm bashkë me <strong>Të</strong>, bashkë me <strong>Të</strong><br />

edhe do të jetojmë.<br />

Nëse durojmë <strong>në</strong> qëndresë, bashkë<br />

me <strong>Të</strong> do të mbretërojmë. Nëse i<br />

biem mohit, edhe Ai do të na bjerë<br />

mohit.<br />

Nëse ne nuk jemi besnikë – Ai mbetet<br />

besnik! Sepse Ai kurrsesi nuk mund<br />

ta mohojë vetveten«.<br />

Redaksia:<br />

Kolec Çefa<br />

Ana Stakaj<br />

Zef Skanjeti<br />

Alban Guri<br />

Grafika:<br />

Pjerin Sheldija<br />

Elis Gjoni<br />

Foto: Pici<br />

1 qershor<br />

E DIELA IX GJATË VITIT (A)<br />

3 qershor<br />

Sh. Karl Lwanga dhe shokët<br />

5 qershor<br />

Sh. Bonifaci<br />

8 qershor<br />

E DIELA X GJATË VITIT (A)<br />

11 qershor<br />

Sh. Barnaba<br />

13 qershor<br />

Shna Ndou i Padovës<br />

15 qershor<br />

E DIELA XI GJATË VITIT (A)<br />

21 qershor<br />

Sh. Luigj Gonzaga<br />

22 qershor<br />

E DIELA XII GJATË VITIT (A)<br />

24 qershor<br />

LINDJA E SH. GJON PAGËZUESIT<br />

28 qershor<br />

Sh. Ireneu<br />

29 qershor<br />

E diel SH. PJETRI E PALI<br />

Adresa:<br />

Katedralja e Shën Palit,<br />

Bulevardi Zhan D’Ark,<br />

Tira<strong>në</strong>, Shqipëri<br />

E-mail: mlumci@hotmail.<strong>com</strong><br />

http://<strong>kishadhejeta</strong>.googlepages.<strong>com</strong>


Maj 2008<br />

Kisha dhe jeta<br />

3<br />

Vizita Ad Limina e Ipeshkvinjve<br />

të Shqipërisë <strong>në</strong> Vatikan<br />

<strong>Të</strong> gjithë Ipeshkvijtë e Shqipërisë ka<strong>në</strong> qe<strong>në</strong><br />

<strong>në</strong> Romë nga dita 18 deri me 25 maj, si është<br />

urdhëruar nga ligji i Kishës, për të vizituar varret e<br />

apostujve Pjetri dhe Pali (ku ka<strong>në</strong> edhe kremtuar<br />

meshë) dhe për t’u takuar me Papën Benedikti XVI<br />

dhe me Dikasteret kryesore të Vatikanit. Tek Kongregatat<br />

e ndryshme ata ka<strong>në</strong> folur per situatën e Kishës<br />

<strong>në</strong> Shqipëri përsa u përket aspekteve të ndryshme të<br />

jetës dhe të apostullimit të saj. Kulmi i kësaj vizite<br />

ka qe<strong>në</strong> takimi me Atin e Shenjtë Papa Benedikti<br />

XVI. Ja<strong>në</strong> takuar të gjithë me Papën si grup, dhe<br />

atëherë Imzot Rrok Mirdita e ka përshëndetur Papën<br />

<strong>në</strong> emrin e Konferencës Ipeshkvnor e Papa i është<br />

përgjigjur duke uruar që Kisha Katolike <strong>në</strong> Shqipëri,<br />

e cila ka vuajtur shumë gjatë kohës së regjimit komunist,<br />

të vazhdojë duke u forcuar <strong>në</strong> dëshmi<strong>në</strong> e<br />

saj si bashkësia e Krishtit <strong>në</strong> Shqipëri. Papa është<br />

takuar edhe me secilin prëj Ipeshkvijve dioqezan si<br />

edhe me Ipeshkvin Ndihmës “Emeritus” Imzot Zef<br />

Simoni, i cili e shoqëronte Imzot Angelo Massafrën<br />

<strong>në</strong> këtë vizitë. Në takimin e tij Arqipeshkvi Mtropolit<br />

i Arkidioqezës Tira<strong>në</strong> – Durrës i ka dhuruar Atit të<br />

Shenjtë ndër të tjera dhe <strong>një</strong> libër të bërë nga nxë<strong>në</strong>sit<br />

e Shkollës “Vinçenc Prendushi” <strong>në</strong> Durrës që drejtohet<br />

nga Motrat Benediktine të Provanisë Hyjnore,<br />

duke i lexuar atij edhe <strong>një</strong> poezi e cila i kushtohet<br />

Atit të Shenjtë dhe që e hap këtë libër.<br />

Benedikti XVI: Fjalimi drejtuar Ipeshkvijve<br />

të Shqipërisë <strong>në</strong> vizitë ad limina<br />

23 Maj 2008<br />

<strong>Të</strong> nderuar e të dashur Vëllezër,<br />

me gëzim të madh ju pres të gjithë së bashku,<br />

ndërsa <strong>jeni</strong> duke kryer shtegtimin tuaj ad Limina.<br />

Ky është rast i përshtatshëm që Pasardhësi i Shën<br />

Pjetrit t’i njohë nga afër vështirësitë që duhet<br />

të përballoni <strong>në</strong> tokën e dashur të Shqipërisë.<br />

Ju përshëndes përzemërsisht dhe ju falënderoj<br />

që më folët me zemër të hapur për realitetin e<br />

ndërlikuar të Kishës <strong>në</strong> Shqipëri, ngarkuar me<br />

vështirësi, por jo më pak edhe me shpresa. Ju<br />

shpreh mirënjohjen time posaçërisht për fjalët<br />

që më drejtoi Kryetari i Konferencës suaj<br />

Ipeshkvnore <strong>në</strong> emër të të gjithëve, duke më<br />

shprehur kështu ndjenjat tuaja. Ju falënderoj,<br />

të dashur Sivëllezër <strong>në</strong> Ipeshkvni! E mirë se<br />

erdhët!?<br />

E njohim të gjithë tashmë trashëgimi<strong>në</strong><br />

e trishtuar që i la Shqipërisë regjimi i kaluar<br />

diktatorial, i cili e pati shpallur ateizmim si<br />

ideologji të Shtetit. Është e qartë se <strong>një</strong> orientim<br />

i tillë antidemokratik i marrëdhënieve ndërmjet<br />

qytetarëve, ju la trashëgim vështirësi jo të pakta<br />

<strong>në</strong> planin njerëzor e ju ngarkon me detyrën për<br />

të zbuluar <strong>një</strong> gramatikë të përbashkët, që mund<br />

ta mbështesë përsëri ndërtesën e shoqërisë. Por<br />

ju, pasardhës të Apostujve, <strong>jeni</strong> të thirrur të <strong>jeni</strong>,<br />

mbi të gjitha, dëshmitarë të <strong>një</strong> trashëgimie<br />

tjetër, mirëbërëse e ndërtimtare: asaj të mesazhit<br />

të shëlbimit që solli Krishti <strong>në</strong> botë. Në këtë<br />

kuptim, pas natës së errët të diktaturës komuniste,<br />

e cila nuk qe e aftë ta kuptonte popullin shqiptar<br />

e traditat e tij stërgjyshore, Kisha mundi të<br />

rilindë për virtyt të Provanisë hyjnore, falë<br />

edhe forcës apostolike të Paraardhësit tim të<br />

nderuar, Shërbëtorit të Hyjit, Gjon Palit II, që<br />

erdhi mes jush për vizitë <strong>në</strong> vitin 1993, duke<br />

rindërtuar hierarki<strong>në</strong> e qëndrueshme katolike,<br />

për të mirën e besimtarëve dhe për dobi<strong>në</strong> e<br />

popullit shqiptar.<br />

Një nga aktet e para të Papës së madh,<br />

qe njohja e heronjve të fesë: kujtoj këtu,<br />

posaçërisht, dëshmi<strong>në</strong> e shkëlqyer të kardinalit<br />

Koliqi, korife i <strong>një</strong> grupi të madh martirësh.<br />

Rikrijimi i Hierarkisë katolike ishte <strong>një</strong>kohësisht<br />

edhe njohje e lidhjes së ngushtë të popullit tuaj<br />

me Krishtin si dhe ndihmesë për t’u krijuar<br />

hapësirën e duhur forcave të reja të katolicizmit<br />

<strong>në</strong> trojet e Shqipërisë. Ju <strong>jeni</strong> rojtarë të kësaj<br />

lidhjeje, e ju takon posaçërisht juve detyra ta<br />

promovoni <strong>në</strong> veprimtaritë tuaja e <strong>në</strong> nismat<br />

tuaja, këtë unitet, që duhet të shprehë misterin<br />

themelor e jetëdhë<strong>në</strong>s të Korpit të Krishtit, <strong>në</strong><br />

bashkim me shërbimin e Pasardhësit të Pjetrit.<br />

Në këtë perspektivë, nuk mund të mos shikojmë<br />

sa themelor është bashkëpunimi i ngushtë i<br />

ipeshkvijve, pikërisht për t’u bërë ballë me<br />

sukses problemeve dhe vështirësive të Kishës <strong>në</strong><br />

Shqipëri. Si mund të mendohet që <strong>një</strong>ra dioqezë<br />

do të mund ta zhvillojë me sukses veprimtari<strong>në</strong><br />

e saj, <strong>në</strong> se nuk e ka parasysh edhe mendimin<br />

e Ipeshkvijve të tjerë, bashkëpunimi me të<br />

cilët është i domosdoshëm për t’iu përgjigjur si<br />

duhet shpresave të <strong>një</strong> populli të vetëm, të cilit i<br />

drejtohet Kisha?<br />

Vetëm bashkëpunimi i përzemërt e vëllazëror<br />

ndërmjet Barinjve, mund t’i sjellë dobi të madhe<br />

popullit të dashur shqiptar, si <strong>në</strong> planin shoqëror,<br />

ashtu edhe <strong>në</strong> atë ekumenik e ndërfetar. Prandaj,<br />

të nderuar Sivëllezër, duhet të <strong>jeni</strong> <strong>një</strong> <strong>gjë</strong> e vetme<br />

<strong>në</strong> Krishtin <strong>në</strong> <strong>shpalljen</strong> e Ungjillit e <strong>në</strong> kremtimin<br />

e Mistereve hyjnore; shpreheni bashkimin me<br />

Kishën universale me vëllazërim të thellë e të<br />

vërtetë ipeshkvnor. Do të ishte e pakonceptueshme<br />

nisma e <strong>një</strong> Bariu i cili, <strong>në</strong> përpjekjen për të<br />

përballuar situata konkrete, nuk do të shqetësohej<br />

për ta koordinuar veprimtari<strong>në</strong> personale me atë<br />

të Sivëllezërve Ipeshkvij. Ka çështje të veçanta,<br />

që lidhen me probleme të veçanta, të cilat duhen<br />

zgjidhur me ndihmesën e të gjithëve e me <strong>një</strong> frymë<br />

dashurie e durimi baritor. Ju porosis të gjithëve të<br />

punoni me maturi ungjillore, me dashuri vërtetë<br />

të krishterë, duke kujtuar se kanunet kishtare<br />

ja<strong>në</strong> mjete që shërbej<strong>në</strong> për të promovuar <strong>në</strong><br />

mënyrë të rregullt bashkimin <strong>në</strong> Krishtin dhe<br />

veprimtari<strong>në</strong> për të mirën e gri<strong>gjë</strong>s së Shëlbuesit.<br />

vijon <strong>në</strong> fq.3


Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />

4<br />

Kjo ka të bëjë edhe me veprimtaritë ungjillëzuese<br />

e katekistike dhe gjen shprehjen e vet edhe <strong>në</strong><br />

veprimtari<strong>në</strong> shoqërore. Kam parasysh sidomos<br />

fushën e shëndetësisë, të arsimit, të përpjekjes<br />

për t’i paqëtuar shpirtërat dhe për gjithçka nxit<br />

bashkëpunimin ndërmjet përfaqësuesve të<br />

ndryshëm të shoqërisë e të traditave përkatëse<br />

fetare.<br />

Fenomeni i emigracionit, si brenda, ashtu<br />

edhe jashtë vendit, ju krijon probleme të<br />

vështira baritore, që duhen përballuar me zemër<br />

Ipeshkvi, jo vetëm për besimtarët që jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong><br />

trojet tuaja, par edhe për ata të diasporës. Kjo<br />

kërkon nga ju bashkëpunimin me Sivëllezërit<br />

<strong>në</strong> vendet e tjera, që të mundni kështu, të jepni<br />

ndihmesën baritore të nevojshme e urgjente. l<br />

njoh vështirësitë, që ka<strong>në</strong> të bëj<strong>në</strong> me mungesën<br />

e klerit. Jam <strong>në</strong> di<strong>jeni</strong> edhe se shumë meshtarë,<br />

ndo<strong>në</strong>se punoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> kushte të vështira, i<br />

ndihmoj<strong>në</strong> pa kursim besimtarët katolikë me<br />

origji<strong>në</strong> shqiptare <strong>në</strong> dhe të huaj. Kjo ju nderon,<br />

të dashur Sivëllezër, që tregoni kujdes, sipas<br />

zemrës së Krishtit, për jetën shpirtërore të<br />

njerëzve tuaj edhe jashtë kufijve të Atdheut.<br />

E kjo nderon edhe meshtarët, që ndaj<strong>në</strong> me ju<br />

shqetësimet baritore.<br />

Ka edhe shumë probleme të natyrës praktike,<br />

për të cilat duhet të ndihmoj<strong>në</strong> edhe instancat<br />

civile, përmes propozimeve, që nuk ka<strong>në</strong> të<br />

bëj<strong>në</strong> vetëm me shqetësime të natyrës politike,<br />

par edhe me situata konkrete shoqërore. Në<br />

këndvështrimin katolik, si <strong>në</strong> Atdhe, ashtu edhe<br />

<strong>në</strong> rrethanat e mërgimit, është e nevojshme t’i<br />

ndiqni me vëmendje njerëzit tuaj <strong>në</strong> mënyrë<br />

që, duke ua ruajtur identitetin e veçantë, të mos<br />

lihet pas dore edhe përfshirja e tyre <strong>në</strong> gjirin<br />

e shoqërisë ku jetoj<strong>në</strong>. Në këtë këndvështrim,<br />

është e nevojshme që, posaçërisht meshtarët e<br />

caktuar për kujdesin baritor të emigrantëve, të<br />

mos harroj<strong>në</strong> se të gjithë i përkasin Korpit të<br />

vetëm të Krishtit, që është i <strong>një</strong>jtë <strong>në</strong> të katër<br />

a<strong>në</strong>t e tokës. <strong>Të</strong> shprehesh kështu, të nderuar<br />

vëllezër, do të thotë të pohosh se duhen ndjekur<br />

me kujdes të madh të gjithë ata, të cilët loti<br />

i thërret të ecin pas Tij. Prandaj theksoj se<br />

problemi i thirrjeve për rrugën e meshtarisë,<br />

duhet të jetë gjith<strong>një</strong> shqetësimi juaj kryesor:<br />

nga kjo varet ardhmëria e Kishës.<br />

Dëshiroj, së fundi, t’ju shpreh kënaqësi<strong>në</strong><br />

për marrëveshjet e <strong>në</strong>nshkruara pak kohë më<br />

parë me autoritetet e Republikës: besoj se këto<br />

masa do të ndihmoj<strong>në</strong> për rindërtimin shpirtëror<br />

të vendit, duke pasur parasysh rolin pozitiv që<br />

luan Kisha <strong>në</strong> shoqëri. Nga ana ime, ju jap<br />

zemër të vijoni shërbimin tuaj, për të realizuar<br />

programet që keni hartuar së bashku. Ndërsa<br />

ia besoj mbrojtjen tuaj ndërmjetësimit qiellor<br />

të Marisë, Në<strong>në</strong>s së Këshillit të Mirë, ju jap,<br />

me kënaqësi, juve, priftërinjve e rregulltarëve,<br />

rregulltareve dhe të gjithë besimtarëve që i<br />

ja<strong>në</strong> besuar kujdesit tuaj baritor, <strong>një</strong> Bekim të<br />

posaçëm Apostolik.<br />

Përshëndetja drejtuar Atit të Shenjtë nga<br />

Kryeipeshkvi, Imzot Rrok Mirdita <strong>në</strong><br />

vizitën Ad Limina<br />

Atë i Shenjtë,<br />

takimi y<strong>në</strong> i sotëm me Ju, është rast që na<br />

gëzon pa masë të gjithëve. Në të vërtetë vizita<br />

jo<strong>në</strong> ad Limina ka <strong>një</strong> domethënie tepër të<br />

veçantë për ne të gjithë, për tri arsye kryesore:<br />

së pari, sepse ky është takimi i parë me Ju si<br />

episkopat shqiptar. Së dyti, sepse pas shembjes<br />

së komunizmit dhe rindërtimit të hierarkisë <strong>në</strong><br />

Shqipëri, kjo është vizita e parë ad Limina, <strong>në</strong><br />

të cilën është i pranishëm i gjithë episkopati<br />

shqiptar. E, së fundi, sepse këtë vit përkujtojmë<br />

pesëmbëdhjetë vjetorin e vizitës <strong>në</strong> Shqipëri të<br />

Paraardhësit tuaj, Shërbëtorit të Zotit, Papës<br />

Gjon Pali II, që me këtë rast shuguroi katër<br />

ipeshkvij, ndërmjet të cilëve isha edhe u<strong>në</strong>.<br />

Gjatë këtyre pesëmbëdhjetë vjetëve, Kisha<br />

katolike <strong>në</strong> Shqipëri ka ecur shumë përpara<br />

<strong>në</strong> veprimtari<strong>në</strong> për të ungjillëzuar, për të<br />

shenjtëruar e për t’i udhëhequr besimtarët <strong>në</strong><br />

trojet tona. Kisha katolike <strong>në</strong> Shqipëri provoi<br />

<strong>një</strong> Kalvar të vërtetë. Toka shqiptare u vadit me<br />

gjakun e shumë dëshmitarëve të guximshëm<br />

të fesë gjatë regjimit që, sipas shprehjes së<br />

<strong>një</strong> historiografi, ‘deshi ta vriste Zotin’. Par<br />

ne patëm fatin ta shikojmë me sytë ta<strong>në</strong> atë


Maj 2008<br />

Kisha dhe jeta<br />

5<br />

mrekulli, që Tertuliani e shprehu <strong>në</strong> thënien e<br />

famshme e të pavdekshme: Sanguis martyrum<br />

est semen Christianorum”. (Gjaku i martirëve<br />

është fara e të krishterëve të rinj). E sot i<br />

jemi mirënjohës Zotit për procesin kanonik të<br />

lumnimit të martirëve shqiptarë, proces që nisi<br />

zyrtarisht më 10 <strong>në</strong>ntor 2002.<br />

Shenjtëri, ndërsa Ju siguroj për besnikëri<strong>në</strong><br />

to<strong>në</strong> ndaj Pasardhësit të Pjetrit, të cilit i takon<br />

misioni për të përforcuar vëllezërit <strong>në</strong> fe (Le 22,<br />

323), <strong>në</strong> emër të Sivëllezërve të mi ipeshkvij,<br />

dëshiroj t’ju shpreh edhe mirënjohjen to<strong>në</strong>. Ju<br />

falënderojmë Shenjtëri, për Enciklikën tuaj të<br />

parë ‘Deus Caritas est’. Shqipëria paskomunsite<br />

e preku me dorë bamirësi<strong>në</strong> e Kishës Katolike,<br />

që dha <strong>një</strong> ndihmesë të shquar <strong>në</strong> situatat e<br />

ndryshme të emergjencës. Kjo Enciklikë na nxiti<br />

të reflektojmë thellë për kuptimin e bamirësisë<br />

së krishterë, e cila nuk është thjeshtë filantropi.<br />

Ju falënderojmë, Shenjtëri, për Enciklikën tuaj<br />

të re, Spe salvi. Shqipëria ishte e indoktrinuar<br />

nga ideologjia marksiste-Ieniniste, që nuk<br />

krijoi shpresë, por dëshpërim. Sot Shqipëria<br />

po kërkon <strong>një</strong> rrugë tjetër, rrugë shprese për të<br />

gjithë, që nuk e shkëput njeriun nga impenjimi<br />

për ndërtimin e qytetit tokësor dhe të <strong>një</strong> bote<br />

më të de<strong>një</strong> për të.<br />

E, së fundi, ju falënderojmë Shenjtëri, për<br />

nismën Tuaj lidhur me Vitin kushtuar Shën<br />

Palit Apostull. Në Letrën drejtuar Romakëve,<br />

Apostulli i madh i popujve tregon se ka folur<br />

për Krishtin deri <strong>në</strong> kufijtë e Ilirisë (15, 19),<br />

d.m.th, deri <strong>në</strong> trojet e Shqipërisë së sotme.<br />

Prandaj Shën Pali lidhet <strong>në</strong> mënyrë të veçantë<br />

me popullin shqiptar e ju jemi posaçërisht<br />

mirënjohës, Juve, Atë i Shenjtë, sepse i krijuat<br />

popullit to<strong>në</strong> mundësitë për ta njohur nga afër<br />

personalitetin, shenjtëri<strong>në</strong> dhe doktri<strong>në</strong>n e këtij<br />

apostulli i cili, sipas fjalëve të Akuinit “e kishte<br />

gjith<strong>një</strong> emrin e Krishtit <strong>në</strong> korpin e vet, <strong>në</strong><br />

gjuhën e vet e <strong>në</strong> shkrimet e veta” (Progo del<br />

Commentarium in Litteram ad Romanos) 1.<br />

I jemi tepër mirënjohës Zotit, që na ka dhë<strong>në</strong><br />

kënaqësi të mëdha. Jemi mirënjohës, <strong>në</strong> radhë<br />

të parë, për misionarët që, me flijime të mëdha<br />

e bujari të madhe, pranuan sfidën misionare <strong>në</strong><br />

Shqipëri, gjatë këtyre tetëmbëdhjetë vjetëve<br />

pas rënies së komunizmit. E, mbi të gjitha,<br />

i shprehim mirënjohjen to<strong>në</strong> të pakufishme<br />

Zotit, që na i bekoi përpjekjet me thirrje të reja<br />

meshtarake e rregulltare <strong>në</strong> vendin to<strong>në</strong>.<br />

Ndërsa kërkojmë bekimin tuaj, Ju sigurojmë se<br />

lutemi që Hyji t’ju japë shëndet, urti e shenjtëri për<br />

të vijuar shërbimin tuaj si pasardhës i Shën Pjetrit.<br />

Papa Benedikti xvi <strong>në</strong> dialog me islamin<br />

Në <strong>një</strong> video që është paraqitur <strong>në</strong> internet<br />

dhe që zgjati <strong>një</strong> orë e 37 minuta, Ayman<br />

al-Zawahri, i cili është i dyshi i al-Qaeda-s,<br />

e kritikoi fort Papën Benedikti XVI sepse, sipas<br />

al-Zawahrit, takimi i tij me Mbretin Abdullah bin<br />

Abdulaziz Al Saud, i Arabisë Sauditë, ka qe<strong>në</strong><br />

<strong>një</strong> fyerje shumë e rëndë ndaj Islamizmit dhe<br />

ndaj muslima<strong>në</strong>ve. Atë Federico Lombardi, që<br />

e drejton zyrën e Vatikanit për shtypin, duke komentuar<br />

mbi këto fjalë të al-Zawahrit,tha se dialogu<br />

mes Kishës Katolike dhe Muslima<strong>në</strong>ve, që<br />

është duke u përforcuar, është shkak shqetësimi<br />

për ata që, si al-Qaeda, nuk duan të angazhohen<br />

për paqen, dhe atëherë duan ta pengoj<strong>në</strong> procesin<br />

e dialogut mes të dy besimeve. Referimi negativ<br />

për Papën, tha Atë Lombardi, “nuk na çudit fare,<br />

as na shqetëso dot”, e prandaj as i duhet t’i jepet<br />

shumë rëndësi.<br />

Imzot George Frendo O.P.<br />

a<strong>në</strong>tar i Këshillit Papnor për Dialogun Ndër-Fetar<br />

Kardinali Ratzinger dhe<br />

Dialogu me Islamizmin<br />

Benedikti XVI jo vetëm se është udhëheqësi i<br />

Kishës Katolike, është gjithashtu <strong>një</strong> teolog i cili,<br />

si Joseph Ratzinger, për gati 50 vjet, ka patur <strong>një</strong><br />

influencë shumë të madhe <strong>në</strong> fushën intelektuale<br />

katolike. Ishte <strong>një</strong> ndër teologët-ekspertë më<br />

të shquar <strong>në</strong> Koncilin e Vatikanit II (ndër vitet<br />

1962-1965).<br />

Atëherë nuk habitemi as kur Ayatollah<br />

Kashani, i Iranit, a<strong>në</strong>tar i “Këshillit të Rojtarëve”<br />

<strong>në</strong> Tehran, vendosi të shkruante <strong>një</strong> libër mbi<br />

eskatologji (jeta e ardhshme, pas vdekjes) duke<br />

krahasuar doktri<strong>në</strong>n islame dhe atë të krishterë,<br />

ai deshi të diskutojë këtë temë me Kardinalin<br />

Ratzinger, i cili <strong>në</strong> fakt e pranoi <strong>në</strong> Vatikan dhe<br />

bisedoi me të.<br />

vijon <strong>në</strong> fq.6


Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />

6<br />

Në fillimin e vitit 2004 është organizuar <strong>një</strong><br />

diskutim publik <strong>në</strong> München mes Kardinalit Joseph<br />

Ratzinger dhe filozofit Jürgen Habermas. Religjioni,<br />

këtu e përfaqësuar nga <strong>një</strong> teolog i shquar, dhe arsyeja,<br />

këtu e përfaqësuar nga <strong>një</strong> filozof i famshëm, shpeshherë<br />

<strong>në</strong> kulturën perëndimore ja<strong>në</strong> çmuar kinse ja<strong>në</strong><br />

<strong>në</strong> garë me <strong>një</strong>ra tjetrën. Kardinali theksoi se ndërsa<br />

nuk ka as<strong>një</strong> papajtueshmëri mes të dyjave, megjithatë<br />

të dyja duhet të je<strong>në</strong> të hapur për <strong>një</strong>ra-tjetrën. Madje<br />

Kardinali Ratzinger tha se as duhet të kufizohemi<br />

vetëm brenda kulturës evropiane. Dhe duke u referuar<br />

shprehimisht islamizmit, tha se të vlerësosh kulturat<br />

e tjera si inferiore është simptomë i <strong>një</strong> arrogance<br />

perëndimore.<br />

Këto ishin vetëm dy shembuj që tregoj<strong>në</strong> interesin<br />

e Kardinalit Joseph Ratzinger për dialogun ndër-fetar,<br />

dhe veça<strong>në</strong>risht për dialogun me besimin musliman,<br />

para se të zgjidhej Papë. Por ai nuk ka munguar të<br />

tregojë të <strong>një</strong>jtin angazhim edhe pasi u zgjodh si<br />

pasardhësi i Gjon Palit II.<br />

Papa Benedikti<br />

vazhdon dialogun<br />

Në vizitën e parë të tij <strong>në</strong> Gjermani si Papë, <strong>në</strong><br />

vitin 2005, <strong>në</strong> Koln Benedikti XVI tha: “Dialogu<br />

ndër-fetar dhe ndër-kulturor mes të krishterëve dhe<br />

muslima<strong>në</strong>ve nuk mund të konsiderohet kinse ishte<br />

<strong>një</strong> dialog fakultativ. Në fakt është <strong>një</strong> nevojë jetësore,<br />

nga e cila <strong>në</strong> <strong>një</strong> farë mënyre varet e ardhmja jo<strong>në</strong>”.<br />

Një fjalë e tillë mjafton për të treguar sa shumë Papa<br />

Benedikti e çmon dialogun mes Krishterimit dhe<br />

Islamit. Dhe tre vjet e pontifikatit të tij ja<strong>në</strong> provë se<br />

ka qe<strong>në</strong> besnik ndaj këtij propozimi.<br />

Ishte shumë domethë<strong>në</strong>se fjala e Papës Benedikti<br />

vetëm <strong>një</strong> ditë pasi që e pranoi detyrën e tij si pasardhësi<br />

i Gjon Palit II. Atë ditë, udhëheqësve të feve<br />

të ndryshme, të cilët i pranoi ne audiencë private,<br />

u tha: “Ju falënderoj sinqerisht (të dashur miq nga<br />

besime të ndryshme) për prani<strong>në</strong> tuaj për inaugurimin<br />

solemn të Pontifikatit tim. Ju ofroj urimet e mia të<br />

ngrohta dhe dashamirëse juve dhe të gjithë atyre që<br />

u përkasin besimeve që ju përfaqësoni. Në mënyrë<br />

të veçantë jam mirënjohës për prani<strong>në</strong> e a<strong>në</strong>tarëve<br />

të bashkësisë muslimane <strong>në</strong> mesin to<strong>në</strong>, dhe dua ta<br />

shpreh kënaqësi<strong>në</strong> time për rritjen e dialogut mes<br />

Muslima<strong>në</strong>ve dhe të Krishterëve, <strong>në</strong> nivelin vendas<br />

si edhe <strong>në</strong> atë ndërkombëtar.”<br />

Është <strong>në</strong> këtë kontekst se si duhet të interpretohet<br />

li<strong>gjë</strong>rata që Benedikti XVI ka dhë<strong>në</strong> <strong>në</strong> Universitetin<br />

e Regensburgut <strong>në</strong> shtator 2006. Thelbi i mesazhit të<br />

tij <strong>në</strong> atë li<strong>gjë</strong>ratë ishte thjesht se <strong>në</strong> as<strong>një</strong> mënyrë nuk<br />

mund të identifikohen religjioni i vërtetë dhe dhuna.<br />

Pas reagimeve të shumta që kjo li<strong>gjë</strong>ratë kishte shkaktuar<br />

<strong>në</strong> shumë vende muslimane, me shumë përvujtëri<br />

Papa Benedikti është përpjekur të sqaronte mendimin<br />

e tij duke shtjelluar çka kishte dëshiruar të tregonte me<br />

citimin i <strong>një</strong> teksti mesjetar të Perandorit Emanuel II<br />

Paleolog, <strong>një</strong> tekst që sigurisht nuk shprehte <strong>në</strong> as<strong>një</strong><br />

mënyrë mendimin e personal e Papës.<br />

Dhe kur më 25 shtator 2007 <strong>në</strong> Castel Gandolfo<br />

është takuar me përfaqësuesit e bashkësive muslimane,<br />

Papa Benedikti prapë ka përsëritur vendimin<br />

e tij të vazhdojë <strong>në</strong> rrugën e dialogut. Ai tha: “Në <strong>një</strong><br />

botë të shënuar nga relativizmi dhe që shpeshherë<br />

përjashton ndje<strong>një</strong>n e transhendencës dhe universalitetin<br />

e arsyes, kemi patjetër shumë nevojë për <strong>një</strong><br />

dialog autentik mes besimeve dhe mes kulturave, <strong>një</strong><br />

dialog që është i aftë të na forcojë që, me <strong>një</strong> shpirti<br />

bashkëpunimi vëllazëror, të fitojmë së bashku mbi<br />

të gjithë tensionet. Prandaj, duke vazhduar pu<strong>në</strong>n e<br />

marrë përsipër nga Papa Gjon Pali II, çiltërsisht lutem<br />

që marrëdhëniet e besimit që kemi zhvilluar mes të<br />

Krishterëve dhe Muslima<strong>në</strong>ve gjatë shumë viteve jo<br />

vetëm të vazhdoj<strong>në</strong>, por edhe të zhvillohet më tepër<br />

<strong>në</strong> <strong>një</strong> shpirt dialogu të sinqertë dhe të respektueshëm,<br />

të themeluar mbi <strong>një</strong> njohje reciproke autentike që,<br />

me gëzim, pranon vlerat fetare që kemi të përbashkëta<br />

dhe që me besnikëri, respekton dallimet”.<br />

Takimi me Mbretin<br />

e Arabisë Saudite<br />

Më 6 <strong>në</strong>ntor 2007 Papa Benedikti pranoi <strong>në</strong> Vatikanin<br />

Mbretin Abdullah bin Abdulaziz al-Saud. Ishte<br />

<strong>një</strong> takim që, si kam thë<strong>në</strong> <strong>në</strong> fillimin e këtij artikulli,<br />

provokoi zemërim të madh tek al-Qaeda.<br />

Për herë të parë <strong>një</strong> Mbret i Arabisë Sauditë, vendi<br />

që ruan dy xhamitë më të shenjta për Islamin (<strong>në</strong><br />

Meka dhe <strong>në</strong> Medina) e kaloi pragun e Vatikanit për<br />

t’u takuar me udhëheqësin e Kishës Katolike, Papën<br />

Benedikti XVI. Pas këtij takimi, <strong>në</strong> <strong>një</strong> komunikim<br />

për shtypin, zyra e Vatikanit për shtypin deklaroi se<br />

gjatë bisedës së tyre të dy ka<strong>në</strong> folur për temat “që<br />

të dy liderët i ka<strong>në</strong> për zemër”, domethë<strong>në</strong> “për dialogun<br />

ndër-kulturor dhe ndër-fetar, që ka për qëllim<br />

bashkëjetesën paqësore mes njerëzve dhe popujve,<br />

gjithashtu për nevojën që të krishterët, muslima<strong>në</strong>t,<br />

dhe hebrenjtë të bashkëpunoj<strong>në</strong> për promovimin e<br />

paqes, të drejtësisë, dhe të vlerave shpirtërore dhe<br />

morale, veça<strong>në</strong>risht duke mbështetur familjen.”<br />

Agjencitë e shtypit <strong>në</strong> Arabi<strong>në</strong> Saudite ka<strong>në</strong> ve<strong>në</strong><br />

<strong>në</strong> di<strong>jeni</strong> të gjithë temat e dialogut mes Mbretin Abdullah<br />

dhe Papës Benedikti, duke i vlerësuar si pjesa “e<br />

dialogut ndër-fetar dhe të qytetërimeve”. Edhe Mbreti<br />

edhe Papa ra<strong>në</strong> dakord se “dhuna dhe terrorizmi nuk<br />

ka<strong>në</strong> të bëj<strong>në</strong> me besimet as me atdhetari<strong>në</strong>”.<br />

Çfarë domethënie ka pasur kjo vizita e parë e<br />

Mbretit Saudit tek Papa? Mohammed Ibrahim Al-<br />

Jarallah, Ambasadori i Arabisë Saudite për Itali, i cili<br />

e ka shoqëruar Mbretin <strong>në</strong> Vatikan, i është përgjigjur<br />

kësaj pyetjeje me këto fjalë: “Shenjtëria e Tij Papa<br />

dhe Madhëria e Tij Mbreti i Arabisë Saudite ka<strong>në</strong><br />

përgje<strong>gjë</strong>si shpirtërore dhe morale, përkatësisht ndaj<br />

të krishterëve dhe muslima<strong>në</strong>ve. Prandaj nga takimi i<br />

tyre mund të burojë vetëm <strong>një</strong> mirëkuptim i frytshëm<br />

dhe i dyanshëm dhe <strong>një</strong> dialog i vazhdueshëm mes<br />

të dy krerëve të të dy besimeve kryesore, domethë<strong>në</strong><br />

krishterimi dhe islamizmi”.<br />

Nuk dua të mbaroj këtë artikull pa shtuar disa<br />

vërejtje. Në shekullin <strong>një</strong>mbëdhjetë, Papa Gregori VII<br />

i shkroi <strong>një</strong> letër Mbretit të Mauritanisë, Al-Nasir, që<br />

ishte musliman. Në këtë letër Papa i drejtohet atij me<br />

fjalët “vëllai im <strong>në</strong> Abrahamin, besimtar <strong>në</strong> Hyjin, <strong>një</strong><br />

dhe krijues”. Në vitin 1965 Koncili i Vatikanit II botoi<br />

deklaratën Nostra Aetate, që flet për marrëdhëniet<br />

mes Kishës Katolike dhe besimeve jo-të krishtera.<br />

Në këtë dokument, Koncili shprehet se Kisha ka<br />

shumë respekt për Muslima<strong>në</strong>t, të cilët adhuroj<strong>në</strong> <strong>një</strong><br />

Hyj të vetëm dhe të amshuar, të mëshirshëm dhe të<br />

gjithëpushtetshëm. “Ata përpiqen t’i <strong>në</strong>nshtrohen krejtësisht<br />

vendimeve të fshehura të Hyjit, ashtu si edhe<br />

Abrahami, me fe<strong>në</strong> e të cilit Myslima<strong>në</strong>t lidhin fe<strong>në</strong><br />

e tyre, i’a <strong>në</strong>nshtroi vetveten planit të Hyjit.” Njëzet<br />

vjet pas botimit të këtij dekreti, Papa Gjon Pali II, duke<br />

ju drejtuar Muslima<strong>në</strong>ve, u tha: “Hyji juaj dhe Hyji<br />

y<strong>në</strong> është i vetmi dhe i <strong>një</strong>jti, dhe ne jemi vëllezër dhe<br />

motra <strong>në</strong> fe<strong>në</strong> e Abrahamit”. <strong>Të</strong> gjithë këto pohime na<br />

ftoj<strong>në</strong> t’i vlerësojmë më shumë të vërtetat dhe vlerat të<br />

përbashkëta që duhet të na angazhoj<strong>në</strong> për ndërtimin<br />

i <strong>një</strong> shoqërie më të de<strong>një</strong> për njeriun.<br />

<strong>Të</strong> gjithë e vlerësojmë shumë faktin se këtu <strong>në</strong><br />

Shqipëri nuk ekzistoj<strong>në</strong> konflikte ndërmjet besimeve<br />

të ndryshme. Por nuk duhet të kënaqemi me kaq. Paqja<br />

nuk është thjesht mungesa e konfliktit. Konfliktet nuk<br />

ekzistoj<strong>në</strong>. Por mund të flasim për <strong>një</strong> bashkëpunim<br />

të vërtetë ndër-fetar?<br />

Së fundi dua t’i kujtoj fjalët e Papës Gjon Pali<br />

II më 21 qershor 1995, ditën kur u inaugurua xhamia<br />

e madhe dhe e re <strong>në</strong> Romë. Atë ditë ai dërgoi<br />

<strong>një</strong> mesazh atyre që ishin të pranishëm për këtë<br />

inaugurim, me këto fjalë: “Një xhami e madhe po<br />

inaugurohet sot. Kjo ngjarje është she<strong>një</strong> e qartë e<br />

lirisë fetare që ekziston këtu për çdo besimtar. Dhe<br />

është shumë domethë<strong>në</strong>se se si <strong>në</strong> Romë, <strong>në</strong> qendrën<br />

e Krishterimit dhe ku gjendet edhe selia e pasardhësit<br />

të Pjetrit, Muslima<strong>në</strong>t ka<strong>në</strong> vendin e tyre për kultin<br />

duke u respektuar liria e ndërgjegjes. Me këtë rast aq<br />

të veçantë, për fat të keq ne na duket e nevojshme të<br />

kujtojmë se <strong>në</strong> disa vende Islamike mungoj<strong>në</strong> shenja<br />

të tilla të njohjes se lirisë së fesë. Megjithatë, bota<br />

e sotme, <strong>në</strong> pragun e mijëvjeçarit të tretë, po pret<br />

për këto shenja! Liria e fesë tani është bërë pjesë e<br />

shumë dokumenteve ndërkombëtare dhe është <strong>një</strong><br />

nga shtyllat e shoqërisë bashkëkohore. Ndërsa jam<br />

i lumtur se Muslima<strong>në</strong>t mund të bashkohen <strong>në</strong> lutje<br />

<strong>në</strong> xhami<strong>në</strong> e re Romake, shpresoj përzemërsisht që<br />

të drejtat e të krishterëve dhe të të gjithë besimtarëve<br />

për ta shpallur lirisht fe<strong>në</strong> e tyre të njihet <strong>në</strong> çdo<br />

vend të botës”.<br />

Duke pritur ditën botërore të të ri<strong>një</strong>ve (2)<br />

<strong>Të</strong> rinjtë shqiptarë pjesëmarrës <strong>në</strong> Ditën Botërore Rinore ndër vite<br />

Nga Elidon Dodaj<br />

Gjithsecili do kishte dëshirën të merrte pjesë<br />

të paktën <strong>një</strong>herë të vetme <strong>në</strong> këtë eveniment<br />

të mrekullueshëm të të rinjve katolikë, të mbarë<br />

botës. Burokracitë madje edhe mos mundësia nga<br />

kushtet ekonomike etj, për shumë të rinj ndo<strong>në</strong>se të<br />

“zhgënjyer” e ka<strong>në</strong> manifestuar prezencën e tyre <strong>në</strong><br />

këta takim me shpirtin e tyre përreth Atit të Shenjtë e<br />

miliona të rinjve nga katër a<strong>në</strong>t e Globit me lutje dhe<br />

falë teknologjisë me a<strong>në</strong> të televizionit <strong>në</strong> transmetim<br />

direkt. Sa e vështirë për secilin pjesëmarrës të këtyre<br />

takimeve është të përshkruash javët e kaluara <strong>në</strong> …<br />

Paris, Romë, Denver e Këln. Sa mrekulli ato ditë<br />

katekizmi dhe besimi të thellë <strong>në</strong> Jezusin Zot! Sa për-


Maj 2008<br />

Kisha dhe jeta<br />

7<br />

lotje e gëzime mes miqve që vetëm Kisha Katolike ta<br />

jep mundësi<strong>në</strong> ti takosh e të mbash të fortë shoqëri<strong>në</strong>.<br />

Sa e sa momente lotësh kujtohen <strong>në</strong> sit-et e internetit<br />

kur Papa Gjon Pali i II, por dhe Papa Benedikti XVI<br />

gjatë fjalive prekëse drejtuar të rinjve ka<strong>në</strong> fiksuar <strong>në</strong><br />

celuloid fotografët profesionist apo jo qofshin ato. Sa<br />

bukur kur shikon se si i riu i Afrikës është i barabartë<br />

me atë të Evropës, ai i Azisë shumë i dashur me ata<br />

të Amerikës e Oqeanisë. Ky takim është takimi i<br />

“Krishtit me njeriun” dhe si i tillë është takimi i të<br />

gjithë vëllezërve që ndjekin të <strong>një</strong>jtin Jezu Krisht, që<br />

është Zot prej shekujsh <strong>në</strong> shekuj.<br />

Duke ecur <strong>në</strong> kronologji<strong>në</strong> e historisë së D.B.R<br />

ndalesën e parë e vendosim <strong>në</strong> Paris. Në sheshin e<br />

madh që të dërgon <strong>në</strong> Kullën e famshme Eifel. Miliona<br />

të rinj mes tyre edhe <strong>një</strong> grup i mirë nga Shqipëria, që<br />

vinte pas <strong>një</strong> krize të thellë qeverisje (jemi <strong>në</strong> Gushtin<br />

e 1997). Përshëndesin Papa Gjon Palin e II-të, i cili<br />

sapo kishte mbërritur <strong>në</strong> Paris dhe kishte takimin<br />

e parë me të rinjtë, takimin e mikpritjes. Edhe sot<br />

<strong>në</strong>përmjet videove e fotove na paraqiten mijëra flamuj<br />

shumë ngjyrësh, që valëviteshin <strong>në</strong> qiellin e bukur të<br />

asaj vere <strong>në</strong> Paris si dhe transmetimet e pareshtura të<br />

ekranit publik shqiptar.<br />

Jubileu i Madh <strong>në</strong> vitin 2000 për të rinjtë shqiptarë<br />

do të ofronte ndofta numrin më të madh të ftesave për<br />

pjesëmarrjen <strong>në</strong> Jubileun e të Rinjve (DBR). Mijëra<br />

të rinj shqiptarë nga Shqipëria, Kosova e Mali i Zi, që<br />

përfaqësoheshin nga i <strong>një</strong>jti flamur, do të pushtonin<br />

Shën Pjetrin, por edhe Torvergaten (sheshin ku u zhvillua<br />

Vigjilja me të rinjtë). Gjithsecili do të kujtoj, të<br />

rinjtë, tek rrinin <strong>në</strong> shkalla e are<strong>në</strong>s dhe <strong>në</strong> momentin<br />

që shikonin që trupat e sigurisë papnore ishin të habitur<br />

disi, tentonin ti merrnin shkallët me <strong>një</strong> hap dhe të<br />

përqafonin Atin e Shenjt. E nxitur nga ky pasion <strong>një</strong><br />

17-vjeçare nga jugu i Italisë arriti t’ia puth dorën Atit<br />

të Shenjtë dhe nga Ai mori dhe guximin ndërsa lotonte<br />

me dënesë, duke thë<strong>në</strong> që të rinjtë duhet të je<strong>në</strong> të guximshëm<br />

ndaj çdo vështirësie që trokiste <strong>në</strong> fillimin e<br />

mijëvjeçarit e tretë. Mes shumë të rinjve <strong>në</strong> DBR ka<strong>në</strong><br />

qe<strong>në</strong> shumë të rinj ta<strong>në</strong>. Ja si e kujtoj<strong>në</strong> ato ditë <strong>në</strong><br />

Romën më 2.7 milion të rinj nga mbarë bota: Bardha<br />

është <strong>një</strong>ra prej tyre. Ajo ishte akoma adoleshente dhe<br />

jo se nuk kishte kuptuar se çfarë ishte DBR, por droja<br />

e kishte kapluar të dinte edhe me shumë rreth saj. Me<br />

pasion e thotë çdo fjalë e fjali për atë ditë të mrekullueshme.<br />

Ndërsa <strong>në</strong> <strong>një</strong> moment tepër spontan mt.<br />

Suela tregon se si e gjendur <strong>në</strong> Romë gjatë atyre ditëve<br />

kujton çast pas çasti Lutjen e Vigjiljes <strong>në</strong> Torvergata.<br />

Ajo e ndjen akoma aromën dhe prani<strong>në</strong> e Krishtit <strong>në</strong><br />

atë fushë të madhe të periferisë së Romës. Ndërsa<br />

Bardha akoma emocionohet nga ai euforizëm rinorë<br />

që kishte pushtuar Romën e madhe dhe që gjith<strong>një</strong> e<br />

më shumë vlonte atmosfera e Krishtit <strong>në</strong> Jubileun e<br />

Madh. Por as<strong>një</strong> çast nuk mund të harrosh edhe tragetet<br />

që niseshin <strong>një</strong>ri pas tjetri nga Durrësi drejtë Barit dhe<br />

më pas shpërndarja <strong>në</strong>për dioqezat Italiane, mikpritja,<br />

por dhe dashuria e dhuruar e ka ruajtur sot e kësaj dite<br />

(pas tetë vitesh) akoma atë njohje mes të Krishterëve të<br />

mirë, pse jo të të <strong>një</strong>jtin Krisht që është Zot- shton <strong>një</strong><br />

tjetër nga të rinjtë, i cila pat fatin e mirë të ishte edhe<br />

ai <strong>në</strong> Jubileun e Madh e DBR...<br />

Kthimi nga Roma dhe lajmi i Atit të Shenjtë për<br />

DBR të ardhshme <strong>në</strong> Kanada ishte “zhgënjimi i parë”<br />

për të rinjtë shqiptarë! <strong>Të</strong> gëzuar për pjesëmarrjen<br />

masive <strong>në</strong> Romë ato nuk mund ta manifestonin <strong>në</strong> vetvete<br />

prezencën e tyre <strong>në</strong> Denver, Kanada. Vështirësitë<br />

ekonomike, por edhe problemi i vizave do sillte që<br />

edhe numri i pjesëmarrësve <strong>në</strong> këtë takim të mos ti<br />

arrinte as dhjetë. Mes pesëqind mijë të rinjsh nga<br />

mbarë bota <strong>në</strong> Denver edhe Shqipëria do të prezantohej<br />

mes tyre. Ja si i kujtoj<strong>në</strong> ato ditë të bukura <strong>në</strong><br />

kontinentin përtej oqeani Izidori. Mes shumë <strong>gjë</strong>rave<br />

ai mundohet të kujtoj çdo <strong>gjë</strong>. Por çaste të bukura<br />

përtej Oqeanit as<strong>një</strong>herë, ai nuk e krahason me ditët e<br />

tjera të organizuara si para e pas Denverit. Kombësitë<br />

kësaj here përfaqësoheshin <strong>në</strong> <strong>një</strong> numër rekord. Ditët<br />

<strong>në</strong> Denver, por edhe <strong>në</strong>për dioqeza kujtohen gjith<strong>një</strong><br />

kur <strong>në</strong> duar merr e shikon albumin fotografik të DBR-<br />

2003, Kanada.<br />

Papa Gjon Pali II-të ndërsa dita-ditës shëndeti po i<br />

rëndohej shpresonte që edhe DBR-<strong>në</strong> e ardhshme t’ia<br />

arrinte, por shpirti i ti ndërroj jetë katër muaj para se<br />

takimi të zhvillohen <strong>në</strong> Këln <strong>në</strong> kolonin më të madhe<br />

katolike të Gjermanisë. “Kemi ardhur për të adhuruar”<br />

ka qe<strong>në</strong> dhurata më e bukur që Papa Ratzinger mori<br />

nga paraardhësi i tij Papa Voityla, që ai takim të organizohej<br />

<strong>në</strong> Gjermanin e Tij... I konsideruar si “Papa i<br />

ftohtë”, nga shumë media <strong>në</strong> fillim të ministerit të tij,<br />

Papa Benedikti <strong>në</strong> këtë takim sfidoi të gjithë ata që <strong>në</strong><br />

të vërtetë nuk e njihnin ashtu si ai ishte dhe është <strong>në</strong> të<br />

vërtetë, pasi gjatë kësaj dite ai ka qe<strong>në</strong> <strong>një</strong> me të rinjtë.<br />

Në sheshin Duomo para Katedrales së Këlnit takimi<br />

i mirëseardhjes, është paraprirë nga ovacione të pafundme.<br />

Ndërsa <strong>në</strong> sfond shikoheshin dy foto gjigande<br />

<strong>në</strong> <strong>një</strong>rën Papa Gjon Pali i II-të dhe diçitura “Faleminderit”<br />

ndërsa <strong>në</strong> tjetrën Papa Benedikti tek qeshte duke<br />

i uruar “Mirë se erdhe Papa Benedikti XVI”. Edhe<br />

kësaj herë të rinjtë shqiptarë do paraqiteshin mirë me<br />

prezencën e tyre. Mbi 200 ishte numri i të rinjve që<br />

shkonin nga dioqezat shqiptare pa përmendur këtu<br />

grupet e lëvizjet që ishin organizuar <strong>në</strong> mënyra të tjera<br />

binjakëzimesh me grupe të huaja. Prezenca e Shkëlqesisë<br />

së Tij Imzot Rrok Mirdita, Arqipeshkëv Metropolit<br />

i Arkidioqezës Tira<strong>në</strong> Durrës, si dhe Imzot Angelo<br />

Massafra Arqipeshkëv i Metropolisë së Shkodrës, do<br />

të na jepnin më shumë zemër. Bashkimi së bashku <strong>në</strong><br />

KalkKapel zona e rezervuar për të rinjtë shqiptarë nga<br />

Shqipëria, Kosova e Mali i Zi do të kthehej <strong>në</strong> <strong>një</strong> zo<strong>në</strong><br />

Shqiptare <strong>në</strong> ato pesë ditë të qëndrimit <strong>në</strong> Këln. Ja si<br />

i kujtoj<strong>në</strong> ato ditë disa nga të rinj pjesëmarrës <strong>në</strong> këtë<br />

eveniment ftese e njohje të të gjithëve: Teksa i drejtohesh<br />

<strong>një</strong>rit, përgjigjen e gjen të të gjithë <strong>një</strong>kohësisht.<br />

Albina, Matilda, Bardha, Elida, Jorida, por edhe Izidori,<br />

Mondi, etj di<strong>në</strong> të të tho<strong>në</strong> se <strong>një</strong> ditë e tillë vështirë<br />

të kthehet me... Nuk gjen as pyetje ti drejtohesh pasi<br />

gjith<strong>një</strong> do të marrësh furishëm përgjigjen: “ah sikur<br />

të ishte organizuar diku këtu afër ky takimi i radhës,<br />

pse <strong>në</strong> Sidnej?!” E mes buzëqeshjes nisin e ngacmoj<strong>në</strong><br />

ide<strong>në</strong> e pranisë atje duke kujtuar çast pas çasti Këlnin e<br />

bukur dhe sheshin e madh para Katedrales Adhurimit<br />

të Krishtit Fëmij. Albina nuk harron të sjell ndërmend<br />

edhe ato bujar katolik e protestant – ekumenik që na<br />

pritën <strong>në</strong> <strong>një</strong> qytet të vogël karshi Këlnit, Hagen, e që<br />

vërtet ato ditë u ndjemë sikur edhe ne ishim pjesë e<br />

familjeve të tyre. Siç thuhet rëndomtë: ndjeheshim si<br />

sherbeti <strong>në</strong> bakllava, ishim bërë të përkëdhelurit e tyre.<br />

E ndërsa Elida nuk harron të tregoj diçka nga lodhja e<br />

ditëve, e se si çdo <strong>gjë</strong> mori fund <strong>në</strong> atë fushë të madhe të<br />

Marifeldit… takimi i madh i të rinjve me Papën, por takimi<br />

më i rëndësishëm është ai mes nesh dhe Krishtit…<br />

Jo vetëm kësaj here edhe Ipeshkvijtë si barinjtë ta<strong>në</strong> do<br />

të na shoqëronin edhe <strong>në</strong> drekat kundrejt bonove. Imzot<br />

Massafra, i cili si për fat, e për përvujtëri atë drekë së<br />

bashku me të rinjtë do ushqehej me <strong>një</strong> ushqim që më<br />

parë vështirë se do ta kishte provuar. Por guximi i të<br />

rinjve të “pilafit me fruta ekzotik” Imzot Massafren<br />

nuk do ta pengonin edhe vallet e këngët përgjatë gjithë<br />

rrugëve të Këlnit, të të rinjve shqiptare nga Shqipëria,<br />

Kosava e Mali i Zi. Ndërsa Imzot Mirdita teksa përgatitej<br />

të largohej pasi duhet të ishte <strong>në</strong> <strong>një</strong> tjetër takim<br />

dhe ora po ecte, të rinjtë nuk linin çast pa i shkëputur<br />

<strong>një</strong> mendim apo për të bërë <strong>një</strong> foto, për ta patur atë si<br />

kujtim nga ajo ditë...<br />

E drejtë fundit çdo kush do pyeste: Kush do shkoj<br />

këtë vit <strong>në</strong> Sidnej, Australi? Përgjigja e parë që më<br />

vjen ndërmend është: Ah sa do doja të shkoja edhe<br />

u<strong>në</strong> (pse jo edhe ti që po e lexon këtë shkrim tani)!!!<br />

Por vështirësitë kësaj here mos të na lëmë të themi<br />

se ky është “zhgënjimi i dytë”. Kësaj here na thuhet,<br />

që DBR ta ndjekim <strong>në</strong>përmjet monitorit dhe zemrat<br />

tona le të je<strong>në</strong> atje, me të rinjtë e mbarë botës, të cilët<br />

ja<strong>në</strong> bashkuar me Atin e Shenjtë e kërkoj<strong>në</strong> që ky që<br />

quhet Krishterim të ecën e të mos reshtë as<strong>një</strong>herë, e<br />

të shpall Ungjillin, besim tek Ai që është Krishti, që<br />

dha jetën për ne...<br />

Duke pritur ditën botërore të të ri<strong>një</strong>ve (3)<br />

Dita Kombëtare Rinore (DKR) <strong>në</strong> Shqipëri<br />

nisur me ide<strong>në</strong> se do ishte <strong>një</strong> zëvendësim<br />

E i asaj që ndryshe është Dita Botërore e të<br />

Rinjve, DKR-ja u nxit po nga Papa Gjon Pali i II-të,<br />

si <strong>një</strong> takim i të rinjve të mbarë vendit ku jetonin.<br />

Pas viteve të para, diku <strong>në</strong> 1986 Ati i Shenjtë, i ftoi<br />

të rinjtë të mblidheshin së bashku <strong>në</strong> kishat e tyre<br />

lokale dhe katedralet e tyre, e ta manifestonin <strong>një</strong>zëri<br />

këtë ditën. Tek ne, <strong>në</strong> Shqipëri, nuk ishte <strong>një</strong> traditë<br />

e organizimeve të mëdha apo manifestimeve masive.<br />

Diku rreth viteve 1999, dom Izidori <strong>një</strong> meshtarë<br />

Salezian i nxitur edhe nga karizma e rregullës së tij së<br />

bashku me bashkëpu<strong>në</strong>torë, ftoj Komisionin Baritor<br />

Kombëtar të të Rinjve e Thirrjeve të organizonin të<br />

parën DKR <strong>në</strong> Shqipëri. Kjo do t’i paraprinte edhe<br />

festës së madhe të Jubileut të vitit 2000.<br />

Nuk vonuan, dhe nga kjo nxitje nisen pu<strong>në</strong>t për<br />

<strong>një</strong> organizim që do t’i paraprihej takimit të madh që<br />

do të organizohej <strong>në</strong> Romë mes të rinjve <strong>në</strong> DBR. Për<br />

fatin se vendi y<strong>në</strong> ka shumë pak ambiente të mbyllura,<br />

por me përmasa të mëdha dhe se vendi i duhur<br />

duhej të përshtatej edhe me pjesët e skenarit të ditës<br />

u zgjodh Pallati i Kongreseve. Një vend ku fjala e<br />

Zotit ishte tabu dhe vetëm nga mikrofonat e asaj<br />

salle deri aso kohe vështirë apo rradhë mund të ishte<br />

dëgjuar ndo<strong>një</strong>herë fjala Zot, e jo më shumë. Jehona<br />

e organizimit nxiti kërkesa të mëdha nga të katër a<strong>në</strong>t<br />

e Shqipërisë, madje ftesat kishin mbërritur edhe tek<br />

shqiptarët e Kosovës e të Malit të Zi.<br />

vijon <strong>në</strong> fq.8


Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />

8<br />

Organizimi i grupit nismëtarë, por edhe të ftuarit<br />

vinin <strong>në</strong> dukje <strong>një</strong> bashkëpunim shumë të mirë mes<br />

të gjitha palëve. Pallati i Kongreseve rreth orës 08:00<br />

të Majit 2000 gumëzhinte nga zëra rinorë që kishin<br />

ardhur <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong> për ta festuar së bashku Ditën e të<br />

Rinjve që Papa Gjon Pali i II-të kishte shpallur që <strong>në</strong><br />

fillimin e atij Jubileu.<br />

Çdo <strong>gjë</strong> nis rreth orës 09:00 mbi 2000 të rinj që<br />

për nga fytyrat të dukeshin të gjithë të njohur, por<br />

nga ngjyrat që mbanin <strong>në</strong> duar tregonin ndarjen e<br />

dioqezave nga <strong>një</strong>ra-tjetra kishin mbushur nde<strong>një</strong>set,<br />

por dhe shkallët <strong>në</strong> platet e ndryshme. Në emër të të<br />

gjithëve erdhi <strong>një</strong> këngë e kënduar aq bukur nga kori<br />

që vinte nga qyteti i Durrësit, e më pas nisi edhe Lutja<br />

e mëngjesit e drejtuar nga Imzot Rrok Mirdita, i cili<br />

nuk harroj të sillte edhe urimet më të mira rreth këtij<br />

eventi rradhë herë të organizuar deri aso kohe. Më pas<br />

u lexuan pasazhe nga Mesazhi që Ati i Shenjtë drejton<br />

çdo vit të rinjve <strong>në</strong> mbarë boten. Ndërsa surprizës<br />

nuk i mungoj edhe himni që kishin sjell prej kohësh<br />

grupi muzikor që do të përformonin <strong>në</strong> pjesën e dytë<br />

të takimit “GENROSSO”. Atmosfera e gëzueshme do<br />

t’i shtoheshin edhe mesazhet që përcilleshin herë pas<br />

here edhe nga të rinjtë nga Shqipëria, Kosova e Mali<br />

i Zi. Pjesa e parë ia la rradhën të dytës, skena e cila<br />

ishte kthyer si <strong>në</strong> <strong>një</strong> kapele e vogël u kthye <strong>në</strong> <strong>një</strong><br />

Broduei të vogël Amerikan. Ishte ajo ske<strong>në</strong> ku djemtë<br />

e GenRosso do sillnin realitetit e sotëm të të rinjve <strong>në</strong><br />

mbarë Globin. Loja e tyre u prit me aq duartrokitje,<br />

sa që për grupin do të ishin <strong>një</strong> falënderim dhe <strong>një</strong><br />

nxitje edhe për të ardhmen. Ndërsa <strong>një</strong> mesazh i Kjara<br />

Ljubik do ishte edhe ajo çfarë të rinjtë do merrnin<br />

<strong>në</strong>për duar gjatë këtij takimi.<br />

Nuk ka të vonuar, vitet kaluan u organizuar<br />

vit pas vite edhe takime të tjera, por <strong>në</strong> rangun<br />

Dioqezan, ndërsa ai që do përkonte <strong>në</strong> 2002 me<br />

takimin e DBR-së <strong>në</strong> Denver Kanada nuk qe nxitje<br />

për thirrjen e <strong>një</strong> takimi po të madh kombëtarë.<br />

E ndërsa kaloj edhe ai vetë. Në pranverën e 2004<br />

Komisioni Baritor Kombëtar i të Rinjve dhe Thirrjeve<br />

më pëlqimin e KBR-së së Dioqezës so<strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>-<br />

Durrës dhe nxitjes së At Hektorit e bashkëpu<strong>në</strong>torëve<br />

të tij, ftoj organizimin e <strong>një</strong> tjetër takimi po aq të madh<br />

sa ai i 2000 <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>.<br />

Organizimi tashmë ishte vetëm mes nesh. Nuk do<br />

të kishte të ftuar nga arena ndërkombëtare. Kësaj here<br />

të rinjtë shqiptarë do organizonin spektakël. Puna e<br />

palodhshme e dy organizatorëve Arkidioqezës Tira<strong>në</strong>-<br />

Durrës dhe Dioqezës së Sapës do na dërgonte sërish<br />

<strong>në</strong> të madhen sallë të Pallatit të Kongreseve. Maji i<br />

2000 do ishte <strong>një</strong> Maj tjetët por pesë vite më vo<strong>në</strong>.<br />

Kësaj here çdo <strong>gjë</strong> duhej organizuar vetë, s’kishte më<br />

ndihmës të huaj. Pjesa e skenarit u mor për organizim<br />

nga KBR-ja e dioqezës so<strong>në</strong> me Dom Dominikun, për<br />

pjesën e organizimit, ftesave etj At Hektori. Ndërsa të<br />

rinjtë e grupeve të Gmam, Ri.Fra, animatorët Salezia<strong>në</strong>,<br />

të rinjtë Universitarë të Universiteteve të Tira<strong>në</strong>s<br />

do ishin ndihma e parë-pararojë, për më shumë se<br />

2300 të rinjve, që kësaj here sërish nuk mungonin as<br />

nga Kosova e Mali i Zi.<br />

Takimi do hapej më <strong>një</strong> kujtim të bukur kushtuar<br />

Atit të Shenjtë Papa Gjon Palit të II-të, që kishte<br />

vetëm <strong>një</strong> muaj e pak që ishte ndarë nga jeta. Ndërsa<br />

përzemërsisht kishim mesazhin e tij të fundit që ua<br />

kishte dërguar të rinjve kohë më parë. Nuk do të<br />

përfundonin as<strong>një</strong>herë duartrokitjet e lotët, ndërsa<br />

<strong>në</strong> sfond kalonin <strong>një</strong>ra pas tjetrës fotot e Papa Gjon<br />

Palit të II-të. Në emër të Konferencës Ipeshkvnore<br />

Shqiptare, por edhe si drejtor i KBR-së Kombëtare<br />

do printe Lutjen e Mëngjesit Imzot Ottavio Vitale. Ai<br />

nuk do të harronte gjatë predikimit të tij, takimet që<br />

Papa Gjon Pali II pati me të rinjtë kudo <strong>në</strong> botë dhe<br />

që ishte pra<strong>në</strong> tyre <strong>në</strong> çdo moment e vështirësi. “Ja,<br />

ai është me ne sot dhe <strong>në</strong> çdo moment le ta kujtojmë,<br />

të lutemi me të, të këndojmë me të, të festojmë më”.<br />

Pas kësaj Dioqezat ka<strong>në</strong> prezantuar pu<strong>në</strong>t e tyre duke<br />

performuar ndofta si as<strong>një</strong>herë më bukur. Këngë e<br />

valle popullore ja<strong>në</strong> prezantuar <strong>në</strong> ske<strong>në</strong> nga Dioqeza<br />

e Lezhës, ndërsa Arqipeshkvia Shkodër-Pult ka<strong>në</strong><br />

paraqitur homazhe ndaj Atit të Shenjtë Gjon Palit të<br />

II-të. Administrata e Jugut do prezantohej me grupet<br />

nga Elbasani e Fieri mes copave jete të sjell <strong>në</strong> akte të<br />

shkurta drame, Dioqeza e Rrëshenit do vinte me ftesën<br />

për të rinjtë që të qëndroj<strong>në</strong> larg veseve të shekullit<br />

të XXI. E ndërsa organizatorët Dioqeza e Sapës do<br />

përfaqësohej nga të rinjtë e grupit “Ambasadorët të<br />

Paqes” e Arkidioqeza e Tira<strong>në</strong>-Durrësit me <strong>një</strong> mori<br />

aktivitetesh te ndryshme dhe animime nga grupe te<br />

ndryshme të dioqezës.<br />

Ndërsa tek prezantuesit ftonin të rinjtë për <strong>një</strong> përshëndetje<br />

të fundit të të gjithë pjesëmarrësve, po ashtu<br />

u drejtonin ftesën: që të <strong>një</strong>jtin gëzim tua dërgonin<br />

edhe të rinjtë që nuk patën mundësi të vinin <strong>në</strong> atë<br />

takim të dytë të madh të të rinjve katolik shqiptarë.<br />

Ndërsa fare pak ditë na ndaj<strong>në</strong> nga takimi i tretë<br />

i madh. Kësaj here KBR-ja Kombëtare ka zgjedhur<br />

<strong>një</strong> ambient të hapur ai është stadiumi “Besëlidhja”<br />

i Lezhës vendi që do të mirëpresë më shumë të rinj<br />

shqiptarë nga katër a<strong>në</strong>t, e ndërsa të ftuarit do je<strong>në</strong><br />

po aq të rëndësishëm... më mirë tua lëmë surprizave<br />

që do të na sjell 31 maji .<br />

Takimi Kombëtarë i të Rinjve Katolik Shqiptarë<br />

“Do të merrni fuqi<strong>në</strong> e Shpirtit Shenjtë” (V.Ap 1,8)<br />

Lezhë 31 maj 2008. Tek shikoje rrugët kryesore të<br />

qytetit të Lezhës të binin <strong>në</strong> sy vetëm të rinj që<br />

<strong>në</strong>për duar mbanin banderola, shalla, kapele të gjitha me<br />

logo të ndryshme, por me të <strong>një</strong>jtin qëllim: “Do të merrni<br />

fuqi<strong>në</strong> e Shpirtit Shenjtë, i cili do të zbresë <strong>në</strong> ju dhe ju do<br />

të bëheni dëshmitarët e mi” (V.Ap 1,8). Kjo ditë e paracaktuar<br />

nga Komisioni Kombëtar Rinor dhe i Thirrjes ka<br />

organizuar me aq fanatizëm dhe gëzim <strong>një</strong> event që vërtet<br />

do ngelet gjatë <strong>në</strong> mendjen e gjithë secilit prej atyre që u<br />

bë<strong>në</strong> pjesë e saj…<br />

Ti, o fryma e jetës, shpirti i gëzimit,<br />

premtimi i Atit.<br />

Forca jote na dërgon <strong>në</strong> botë,<br />

që të shpallim Zotin që ne na do.<br />

Aleluja, Aleluja.<br />

Pranoje forcën e Shpirtit Shenjtë<br />

Aleluja, Aleluja.<br />

Pranoje forcën që të jep dritë <strong>në</strong> botë.


Maj 2008<br />

Kisha dhe jeta<br />

9<br />

Nga Françeska Ndokaj<br />

Kjo është dita që na e dhuroi Zoti, të galdojmë<br />

e të gëzojmë. Aleluja. Duke patur parasysh<br />

këtë ritornel të Pashkëve që përmbledh <strong>në</strong> vetvete<br />

krejt tetëditëshen <strong>në</strong> <strong>një</strong> ditë të vetme, ashtu sikur<br />

edhe vetë Krishti e shndërroji gjithçka <strong>në</strong> <strong>një</strong> ditë të<br />

vetme të Pashkës së Ringjalljes.<br />

Me këto ndjenja edhe ne këtu <strong>në</strong> Kishën e Shën<br />

Mëhillit <strong>në</strong> Babrru kremtuam Pashkët e Ringjalljes<br />

ku tashmë edhe Krishti ka <strong>një</strong> vend për të tubuar<br />

gri<strong>gjë</strong>n e vet. Është vërtetë mahnitëse për të parë<br />

se si Kisha jo<strong>në</strong> këtu po fillon pranverën e saj me<br />

lulëzimin dhe me lindje e rilindje të reja. Me fjalët që<br />

kjo është dita që Zoti fali të gëzojmë e të galdojmë<br />

dua të shpreh se tashmë me këtë Kishë çdo të diel<br />

ka lindje të reja me a<strong>në</strong> të Sakramentit të Pagëzimit,<br />

është bukur të shohësh grup moshash të ndryshme<br />

të cilat vij<strong>në</strong> tek Krishti, Burimi dhe Gurra e gjallë.<br />

Është Kisha, Sakramenti i çdo momenti dhe është<br />

Kisha ajo që vetë i lind dhe i rrit këto filiza të njomë<br />

Këta ka<strong>në</strong> qe<strong>në</strong> disa nga rreshtat e kënduar (nga himni<br />

i Ditës Botërore të të Rinjve, që këtë vit mbahet <strong>në</strong> Sydnei<br />

(Austali), <strong>në</strong> hapje të këtij takimi nga <strong>një</strong> mori të rinjsh që<br />

vërtetë nuk kishin të numëruar. Në emër të organizatorëve<br />

ja<strong>në</strong> përshëndetur të gjitha Dioqezat <strong>në</strong> Shqipëri ajo e<br />

Metropolitane Shkodër-Pult, Metropolitane Tira<strong>në</strong>-Durrës,<br />

Dioqeza e Sapës, Rrëshenit dhe Administrata Apostolike e<br />

Jugut dhe <strong>një</strong> duartrokitje të fortë ka marrë organizatorja<br />

Dioqeza e Lezhës. Siç ka thë<strong>në</strong> papa Gjon Pali i II ka<strong>në</strong><br />

kujtuar prezantuesit “… secili prej jush këtu është po aq i<br />

rëndësishëm, Hyji ka për secilin <strong>një</strong> projekt…” fjalët ja<strong>në</strong><br />

shoqëruar nga duartrokitjet dhe më pas <strong>në</strong> plate ka nisur<br />

lutja e drejtuar nga Shkëlqesia e Tij Imzot Angelo Massafra.<br />

Lutja ka vijuar me <strong>një</strong> moment muzikor drejtuar Shpirtit<br />

Shenjtë. Pas saj <strong>në</strong> emër të KBR Kombëtarë Imzot Ottavio<br />

Vitale u është drejtuar të rinjve: “Ju dërgoj <strong>një</strong> përshëndetje<br />

të përzemërt e të ngrohtë për të gjithë ju që <strong>jeni</strong> sot këtu<br />

nga të gjitha Dioqezat Shqiptare”. Më pas ka vijuar Imzot<br />

Vitale duke kujtuar edhe takimin ad Lima që Ipeshkvijtë<br />

Shqiptarë ka<strong>në</strong> patur <strong>një</strong> javë më parë me Atin e Shenjtë,<br />

papa Benediktin e XVI <strong>në</strong> Romë. Ai ju dërgon shumë përshëndetje<br />

dhe është me ju <strong>në</strong> çdo moment.<br />

Pas lutjes dhe përshëndetjeve të rastit ske<strong>në</strong>n e ka pushtuar<br />

kant-autori dhe meshtari i njohur Dom Giosy Cento. Një<br />

ndër të ftuarit special të këtij takimi, i cili ka animuar duke<br />

kërcyer e kënduar për më shumë se 30 minutash. <strong>Të</strong> rinjtë<br />

që kishin mbushur fushën e madhe të stadiumit “Besëlidhja”<br />

të Lezhës, e ka<strong>në</strong> shoqëruar atë me duartrokitje dhe gjeste<br />

animuese. Dom Giosy Cento ka këshilluar të rinjtë që të<br />

mos e braktisin kurrë shkollën e as teknologji<strong>në</strong> e re. <strong>Të</strong><br />

je<strong>në</strong> të gatshëm për t’u përballuar me të gjithë vështirësitë<br />

pasi me ta do jetë gjithmo<strong>në</strong> Ai, që është Jezu Krishti – Zot.<br />

Ovacionet e ka<strong>në</strong> shoqëruar gjatë të gjithë performancës së<br />

tij, të cilën e ka shoqëruar edhe grupi i korit.<br />

Ndërsa tek shëtisje <strong>në</strong>për fushën e madhe për të marrë<br />

opinionet e të rinjve. Në sy na bien disa të rinj që u përkasin<br />

<strong>një</strong> shteti tjetër, por që me origji<strong>në</strong> ja<strong>në</strong> Shqiptar si ne. Ato<br />

ja<strong>në</strong> të rinjtë e Dioqezës së Tivarit përkatësisht të famullive<br />

Shtojt e Kullotë. Ja<strong>në</strong> pak, por ja<strong>në</strong> shumë entuziastë për<br />

prani<strong>në</strong> e tyre. Edhe pse nuk ka<strong>në</strong> arritur ta kapin takimin<br />

nga fillimi ato ja<strong>në</strong> të gatshëm të bëhen pjesë e asaj që po<br />

ndodh. E vijojmë më pas i drejtohemi të rinjve të Dioqezës<br />

so<strong>në</strong> të cilët me fanatizëm ka<strong>në</strong> përgatitur edhe pankarta ku<br />

shkruhet “DIOQEZA TIRANË-DURRËS” mes tyre shikon<br />

të rinj, që mbi kokë mbaj<strong>në</strong> kapele e shalla të verdhë me<br />

temën e ditës, pak me larg disa shalla të kuq më larg disa<br />

të verdha e shumë e shumë të tjerë. <strong>Të</strong> gjithë së bashku<br />

bëj<strong>në</strong> <strong>një</strong> numër shumë të madh. Dioqeza jo<strong>në</strong> përfaqësohet<br />

de<strong>një</strong>sisht nga të rinjtë e famullive tona. Atje ke nga Kavaja,<br />

Durrësi, Tirana, Kruja, Laçi, Miloti e rrethinat e tyre. Ja<strong>në</strong><br />

ato të rinj që nuk ulen as<strong>një</strong> moment e vetëm gëzoj<strong>në</strong>, pasi<br />

është vërtetë dita e tyre ka thë<strong>në</strong> Ati i Shenjtë papa Gjon<br />

Pali i II shumë vite më parë tek shikonte të rinjtë që mblidheshin<br />

rreth e tij e sytë nuk i besonin. Me ta <strong>në</strong> fushën e<br />

madhe është edhe flamuri i Vatikanit dhe ai Shqiptarë që<br />

valëviteshin si ska më bukur.<br />

Spektakli rinor ka vijuar me <strong>një</strong> tjetër të ftuar: ai ka qe<strong>në</strong><br />

zoti Enkel Demi, gazetari dhe show man-i, i njohur i televizioneve<br />

tona. “Sot jam këtu me ju më i thjeshtë se kurrë. Po,<br />

po ndoshta ju se besoni, por edhe tek u<strong>në</strong> nuk ka as më pak e<br />

as me shumë gjera se <strong>në</strong> familjen tuaj, ndofta edhe më pak”.<br />

Ndërsa zoti Demi tek po përshëndeste të gjithë të pranishmit,<br />

ovacionet nuk ka<strong>në</strong> pushuar. Ai ka ndjekur të <strong>një</strong>jtin rregull;<br />

mos harroni së pari Zoti e së dyti shkollë e dije, çdo <strong>gjë</strong> tjetër<br />

bëhet e realizueshme. Pas ti ka vijuar kant-autori i njohur<br />

shqiptarë zoti Frederik Ndoci. Edhe pse që <strong>në</strong> fillim të këtij<br />

takimi ka hyrë <strong>në</strong> frymën e animimit, ai ka kërkuar <strong>një</strong> duartrokitje<br />

të fortë për secilin nga të pranishmit. Repertori i tij<br />

ka nisur me këngën kushtuar <strong>në</strong><strong>në</strong>s, e kujt tjetër më bukur se<br />

Në<strong>në</strong>s së Botës, Vir<strong>gjë</strong>reshës Mari. Në vazhdën e këngëve ai<br />

ka përshëndetur të rinjtë me këngë të bukura qytetare e te lehta<br />

shkodrane e jo vetëm. Ndërsa këndonte <strong>në</strong> fushën e madhe<br />

grupe – grupe të rinjtë kërcenin dhe manifestoni.<br />

I ftuari i radhës ka qe<strong>në</strong> themeluesi i Lëvizjes Serming,<br />

Ernesto Olivero. Që <strong>në</strong> hyrje ai u ka treguar të rinjve që<br />

kur mori rrugën për të ardhur <strong>në</strong> këtë takim, i kërkoj Zotit<br />

t’i dërgonte <strong>një</strong> letër… Në fakt Ai nuk e bëri ashtu direkt,<br />

por më futi të kërkoja... e çfarë gjeta të dashur të rinj – ka<br />

shtuar Ernesto Olivero i Lëvizjes Serming: <strong>një</strong> letër që Në<strong>në</strong><br />

Tereza, bija e kësaj toke më kishte dërguar vetëm 15 ditë<br />

para se të ndërronte jetë. Ajo më kërkonte të lutesha me<br />

të <strong>në</strong> çdo moment e u<strong>në</strong> i kërkova asaj që <strong>në</strong> çdo shtëpi të<br />

motrave të saja të kishte gjith<strong>një</strong> <strong>një</strong> Flamur të Paqes – <strong>gjë</strong><br />

që e ka bërë edhe aty mbi are<strong>në</strong> duke i ftuar disa të rinj që<br />

mbanin flamuj të tillë <strong>në</strong> duar. Ajo ma premtoj, e ne po e<br />

realizojmë këtë.<br />

Takimi ka vijuar më pas me këngë e vallë të shoqëruar<br />

nga grupe të ndryshme rinore, por edhe nga të rinjtë të cilët<br />

kishin nisur festimet prej kohësh. Është bukur kur takohesh<br />

<strong>në</strong> emër të Krishtit, e sa bukur t’ia dëshmosh të tjerëve këtë<br />

dashuri që Ai pati për ne. “Do të merrni fuqi<strong>në</strong> e Shpirtit<br />

Shenjtë, i cili do të zbresë <strong>në</strong> ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët<br />

e mi” (V.Ap 1,8). Rruaje këtë varg të Besëlidhjes së<br />

Re si <strong>një</strong> këshillë të këtij viti që po ecën...<br />

Kjo është dita që na e dhuroi Zoti,<br />

të galdojmë e të gëzojmë. Aleluja<br />

vijon <strong>në</strong> fq.10


Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />

10<br />

<strong>në</strong> moshë të re me fe, duke mbrojtur dhe mbështjellur<br />

nga mbrojtjen e saj amësore.<br />

Gjatë përgatitjes për këto sakramente është bukur<br />

të shohësh grupet që vij<strong>në</strong> <strong>një</strong>ri pas tjetrit, por është<br />

vërtet hir të shohësh atë që është më reciproke që<br />

ka ndodhur <strong>në</strong> familjet tona - ja<strong>në</strong> fëmijët ato që i<br />

ka<strong>në</strong> sjellë prindërit te Jezusi - është Andrea që sjellë<br />

Pjetrin tek Krishti, është Krishti ai që u hap zemrën<br />

çdo personi për ta pranuar - është <strong>një</strong> moment i<br />

paharruar fakti ku ja<strong>në</strong> pagëzuar <strong>një</strong>herazi 24 fëmijë<br />

- pastaj edhe 4 të tjerë, më tej 15 të rinj dhe të rritur.<br />

Kështu që për ne nuk kemi patur veçse <strong>një</strong> të Dielë të<br />

Pashkëve ku rinovojmë premtimet Pagëzimore par<br />

çdo të Diel po gëzohemi dhe po marrim nga burimet<br />

e Shëlbimit.<br />

Gjatë leximeve liturgjike shohim se si Kisha e<br />

hershme rritej <strong>në</strong> numër çdo ditë, dhe se si apostujt<br />

e shpallnin lajmin e gëzueshëm të Krishtit ashtu<br />

edhe Kisha e Shën Mëhillit po e pranon lajmin<br />

e mirë të gëzimit dhe po shtohet çdo ditë numri i<br />

besimtarëve.<br />

Ujë dhe gjaku i Krishtit, po vazhdon të depërtojë<br />

edhe <strong>në</strong> venat e secilit nga ne, sepse vetë Krishti ka<br />

thë<strong>në</strong> “U<strong>në</strong> jam hardhia dhe ju <strong>jeni</strong> shermendet”<br />

prandaj vetëm shartuar me Krishtin ne do ta kemi<br />

jetën, sepse gjatë çdo të diele, leximet u përshtateshin<br />

me çdo grup. Është kjo <strong>një</strong> koinçidencë apo <strong>një</strong><br />

hir, mendoj se <strong>një</strong> hir, sepse <strong>në</strong> të Dielën e Parë ku<br />

ishin Pagëzimet ka qe<strong>në</strong> Krishti si Udha, Jeta dhe<br />

e Vërteta, është Krishti ai që po duam të njohim<br />

e të ndjekim. Është ai që na thotë se veç me mua<br />

keni jetën. Pagëzimi si Jeta <strong>në</strong> Jetën, e Vërteta me<br />

të vërtetën, dhe Udha <strong>në</strong> Udhën qiellore. Kjo çka<br />

na udhëzon Kisha dhe na e dhuron Sakramenti i<br />

Pagëzimit.<br />

Krishti bariu i mirë, edhe <strong>në</strong> këtë të Dielë<br />

që ishte e Diela për thirrje dhe e kushtuar si ditë<br />

thirrje është kjo thirrja që na bën Krishti secilit<br />

të pagëzuar për ta dëgjuar zërin e Bariut të Mirë<br />

që thotë: “U<strong>në</strong> jam Dera” dhe kjo Derë është<br />

Pagëzimi. Jam më se e sigurtë që të marrësh pjesë<br />

Blinisht, 12 prill 2008<br />

Tek nisesh nga Tirana, Durrësi, F.Kruja, Laçi,<br />

Miloti etj… do të mendosh se po shkon <strong>në</strong> <strong>një</strong><br />

vend që “jehona” i ka themelet aty. Po shkojmë të<br />

takojmë nga afër histori<strong>në</strong> e Martirëve të Kishës<br />

so<strong>në</strong>. Ja<strong>në</strong> ata që dha<strong>në</strong> jetën për “Krishtin Mbret”<br />

e Atdhe. Nuk je i sigurtë se i gjithë udhëtimi do<br />

t’i prihet <strong>një</strong> takimit të madh me ministrantët e të<br />

gjithë dioqezës so<strong>në</strong>. Mikpritje bujare e të zotëve<br />

të shtëpisë, meshtarit që shërben prej vitesh <strong>në</strong> atë<br />

zo<strong>në</strong> dom Antonio Sciarra si dhe grupit “Ambasadorët<br />

e Paqes” të cilët do të na udhëheqin edhe<br />

ditën.<br />

Zadrima, toka e kishave, toka e besimit dha<br />

shumë etërve martir. Jemi <strong>në</strong> oborrin e asaj kishe<br />

që i kushtohet të gjithë Martirëve të Kishës Katolike<br />

Shqiptare. E qëndisur për së miri me punime<br />

karakteristike të zo<strong>në</strong>s, por edhe gjithë vendit,<br />

kujton sado pak ndoshta momentet e fundit të<br />

të gjithë atyre që dha<strong>në</strong> jetën për kushtimin që<br />

ia kishin bërë vetvetes e Hyjit. Është vendi ku<br />

gjen qetësi<strong>në</strong>, <strong>në</strong> atë kopsht të dlirë mes disa<br />

kryqeve që të kujtoj<strong>në</strong> gjithmo<strong>në</strong> martirizimin<br />

e gjallë të tranzicionit aktual, pak më tej disa<br />

pllakata që të kujtojë edhe martirët e bashkësisë<br />

<strong>në</strong> këto sakramente. s’të mbetet tjetër veçse ti<br />

thuash Zotit, faleminderit, dhe të ftojmë të tjerët<br />

që t’i afrohen Krishtit dhe Kishës si Gurrë e<br />

gjallë dhe e pashtershme. Është i çuditshëm, fakti<br />

se kur afrohet dita e Pagëzimit të gjithë ja<strong>në</strong> të<br />

emocionuar.<br />

Dhe për të arritur tek ajo ditë, është dashur<br />

<strong>një</strong> përgatitje. Por për përshkuar rrugën e mësim<br />

marrjes katekistike <strong>në</strong> fillim është <strong>një</strong> pengesë<br />

e plogështisë ose më mirë me thë<strong>në</strong> <strong>një</strong> krenari<br />

brenda nesh që na i verbon sytë për t’u thelluar<br />

<strong>në</strong> besim. Kjo është tek të gjithë ne sepse themi<br />

se jemi katolik dhe e njohim Zotin, dhe dimë çdo<br />

<strong>gjë</strong>, por kur të bëhet përshkimi i udhës shohin se<br />

me të vërtetë kemi jetuar <strong>në</strong> atë që është verbëri<br />

e shpirtit. Dhe dorëzimi i qiriut simboli i fesë që<br />

ndriçon çdo errësirë dhe hap horizont mistereve të<br />

fshehta të jetës. Është i bukur fakti që kur meshtari<br />

thotë merreni dritën e Krishtit - e kush mund të<br />

thotë përveç Krishtit “U<strong>në</strong> jam Drita” dhe ti je i<br />

ftuar të marrësh nga kjo dritë dhe prapë Krishti na<br />

thotë “Ju <strong>jeni</strong> drita e botës”. Kështu që edhe na e<br />

jep misionin të jemi dritë për të tjerët.<br />

<strong>Të</strong> kesh dritë është bukur, të jesh <strong>në</strong> errësirë<br />

ne të gjithë e dimë këtë përvojë, të kesh ujë dhe<br />

dritë është e barabartë si të kesh jetë, prandaj ta<br />

lejojmë që Krishti të shuajë me ne etjen për ujin e<br />

gjallë dhe të shtojë <strong>në</strong> ne dëshirën për dritë, dritën<br />

e jetës. Prandaj të gëzojmë e të galdojmë sepse kjo<br />

është dita që na e dhuroi Zoti. Le të je<strong>në</strong> këto fjalë<br />

të përsëritura çdo ditë nga çdo i pagëzuar dhe ta<br />

jetojmë besimin to<strong>në</strong> <strong>në</strong> këtë prizëm, si njerëz të<br />

hareshëm e të rilindur <strong>në</strong> Krishtin Zot.<br />

“Rroftë Krishti Mbret” Në kujtim të Martirëve<br />

të Kishës Katolike Shqiptare<br />

Nga Elidon Dodaj<br />

Dita e Ministrantëve të Arkidioqezës Tira<strong>në</strong> – Durrës<br />

Islamike e asaj të kishës Ortodokse të Shqipërisë.<br />

Për ministrantët ky është takimi i si vëllezërve,<br />

takimi i “të dukurit” se kush i ka bërë pu<strong>në</strong>t më<br />

së miri! Në të vërtet të gjithë ja<strong>në</strong> të mirë dhe të<br />

gjithë e meritoj<strong>në</strong> atë duartrokitje që propozohet<br />

<strong>në</strong> momentin e prezantimit të grupeve pjesëmarrëse.<br />

Si për fillim meshtari, falënderoj <strong>në</strong> emër të<br />

famullisë së tij, prezencën e madhe të të gjitha<br />

grupeve, më pas nis e na tregon për këtë projekt<br />

të madh, për këtë kishë sa e veçantë, por dhe<br />

shumë kuptim plotë për jetën e Kishës Katolike<br />

Shqiptare ndër shekuj, por edhe gjatë periudhës<br />

më të egër të regjimit totalitar komunist. Ndërsa<br />

për t’i bërë ministrantët që të hyj<strong>në</strong> <strong>në</strong> temën e<br />

ditës, ai na zbulon dy ikona dhe <strong>një</strong> shtatore që u<br />

përkisnin Shën Danaktit, diakon i Vlorës, dhe e<br />

së Lumes Tereza e Kalkutës, të cilat shoqërohen<br />

nga duartrokitje nga të pranishmit.<br />

Tashmë të gjithë ja<strong>në</strong> <strong>një</strong>soj, të gjithë ministrantët<br />

ja<strong>në</strong> të veshur me veshjen e tyre të shërbesës.<br />

Duket si <strong>një</strong> kor en<strong>gjë</strong>jsh që vizitoj<strong>në</strong> sheshin e<br />

Martirëve që ndodhet <strong>në</strong> qendrën e fshatit. <strong>Të</strong><br />

lidhur me <strong>një</strong> litarë të kuq të gjithë e përshkoj<strong>në</strong><br />

atë shesh <strong>në</strong> kujtim të të gjithë atyre që dha<strong>në</strong> jetën<br />

për Krishtin e Kishën e Shenjtë Katolike. Mesha<br />

e Shenjtë do të celebrohet me zërin dhe këngën e<br />

bukur të ministrantëve, atyre, që altarit ia ofroj<strong>në</strong><br />

të gjithë kujdesin e duhur. Ndërsa muzika dhe<br />

këngët ja<strong>në</strong> përgatitur nga kori i “Ambasadorëve<br />

të Paqes” <strong>në</strong> Zadrimë. Në predikimin e tij, dom<br />

Patrizio famullitari i Bathores që udhëheq Meshën<br />

e Shenjtë, vë <strong>në</strong> dukje çdo hap të martirizimit të<br />

këtyre “shenjtërve” që shumë shpejtë Zoti do t’i<br />

ftoj <strong>në</strong> Altarin e kishës për t’i shpallur fitues ndaj<br />

së keqes e pajtues të së mirës.<br />

Dita ka vijuar më pas me <strong>një</strong> koncert të “Ambasadorëve<br />

të Paqes”, me kënge e valle të zo<strong>në</strong>s,<br />

por jo vetëm. Më pas të gjitha grupet ja<strong>në</strong> nisur drejt<br />

qytetit të Lezhës, <strong>në</strong> <strong>një</strong> vizitë <strong>në</strong> Katedralen më të<br />

re <strong>në</strong> Shqipëri të kushtuar Shën Kollit. Pas saj të<br />

gjithë ja<strong>në</strong> vërsulur drejt bregdetit edhe pse ditët e<br />

ftohta të pranverës nuk i ka penguar disa nga ministrantët<br />

më të mëdhenj <strong>në</strong> moshë të provoj<strong>në</strong> ujin<br />

e freskët të bregdetit të Shëngjinit. Gjatë kthimit<br />

ja<strong>në</strong> sjell ndërmend të gjitha ato histori, që është<br />

mirë hera pas herësh ti kujtojmë <strong>në</strong> shoqëri që na<br />

rrethon, e kështu kemi mundësi që emrat e tyre tua<br />

bëjmë të njohur të gjithëve, pasi atëherë kur jetuan<br />

qe<strong>në</strong> aq të njohur, e si të tillë meritoj<strong>në</strong> Shenjtërimin<br />

dhe ngritjen e tyre <strong>në</strong> Altarin e kishës.


Maj 2008<br />

Kisha dhe jeta<br />

11<br />

Ushtar i vërtetë i Jezu Krishtit<br />

<strong>Të</strong>rheqje Shpirtërore e të rinjve të famullisë së Shna Ndout, Tira<strong>në</strong>.<br />

Bizë 17 maj 2008. E shtuna <strong>në</strong> mëngjes na ka<br />

gjetur të gjithë të rinjve të famullisë së Shna Ndout<br />

që përgatiteshim për sakramendin e Krezmimit para<br />

kishës famullitare. Edhe pse nuk ishte vendosur destinacioni,<br />

At Landi, famullitari y<strong>në</strong> kishte menduar<br />

që të bashkëndanim eksperiencën e vitit katekistik<br />

së bashku edhe me animatorët e famullisë. Udhëtimi<br />

i përgatitur e surprizë, vërtetë do të quhej i tillë kur<br />

<strong>në</strong> përfundimin e <strong>një</strong> rrugë sa të lodhshme, por edhe<br />

të gëzueshme do na drejtonte <strong>në</strong> <strong>një</strong> fshat mes malit<br />

e detit. Rreth orën 8.30 lamë Tira<strong>në</strong>n dhe u nisëm<br />

drejt famullisë së ShënKollit <strong>në</strong> Bizë. Ajo që na priu<br />

para udhëtimit ishte lutja, e mbi të gjitha <strong>një</strong> lutje<br />

kushtuar Marisë <strong>në</strong><strong>në</strong>s së Hyjit të cilën <strong>në</strong> këtë muaj<br />

e përkujtojmë më shumë se çdo ditë tjetër të vitit <strong>në</strong><br />

lutjen e rruzares.<br />

Mes të rinjve pjesëmarrës Dori, Ardiana, Luljeta,<br />

Evisa, Derisi, Blerina, etj., ishin dhe dy animatorët<br />

ta<strong>në</strong> <strong>në</strong> famulli Artemisa dhe Elidoni. Udhëtimi do<br />

bëhej edhe më i bukur kur eksploroje rrugës shumë<br />

vende që deri aso kohe aq që i njihje. Mes gjelbërimit,<br />

relievit të thyer jo vetëm, por edhe dhe bukurisë, që<br />

Hyji Atë i ka dhë<strong>në</strong> vendit to<strong>në</strong>, rruga sikur zgjati as<br />

dhjetë minuta. Me të mbërritur At Landi na njohu me<br />

ambientet, që vërtetë meritoj<strong>në</strong> shumë komplimenta për ata<br />

që ka<strong>në</strong> ndërtuar <strong>një</strong> <strong>gjë</strong> të tillë. Kisha e ShënKollit edhe pse<br />

e vogël na ftoi të gjithëve të bënim <strong>një</strong> përtëritje vërtetë për të<br />

sjell ndërmend të gjithë ato mësime të mësuar gjatë këtij viti<br />

katekistik. Pas kësaj, të gjithë së bashku iu drejtuam kishës që<br />

të vijonim atë çfarë ishim nisur nga Tirana – përtëritjes so<strong>në</strong><br />

<strong>në</strong> Krishtin dhe besimi u<strong>në</strong> se do jemi vërtetë dëshmitarët e<br />

Tij të nesërmen. At Landi do na kujtonte çdo çast, që nga e<br />

sotmja jemi ushtarët e Jezu Krishtit Zot, e si të tillë na kërkohet<br />

ta dëshmojmë fe<strong>në</strong> to<strong>në</strong> e të jemi lajmëtarët e Krishtit të<br />

Ringjallur. Pse jo edhe ndo<strong>një</strong> këshilli apo edhe sugjerim. E<br />

më pas <strong>në</strong> hyrje të këtij momenti lutjeje, <strong>një</strong> këngë kushtuar<br />

Nga Blerina Prendaj<br />

Shpirtit Shenjtë, Ungjillit që i përkiste ardhjes së Shpirtit<br />

Shenjtë mbi Apostuj e Shën Mari<strong>në</strong>. Do të na kujtonte edhe<br />

neve dëshirën dhe atë çfarë Krishti u dha atyre (Apostujve):<br />

Shpirtin Shenjtë, e ta transmetonin <strong>në</strong> gjuhët e mbarë botës<br />

për të gjithë. Dreka vëllazërore <strong>në</strong>n hijet e pemëve të larta<br />

bashkëndarja e atyre ushqimeve së bashku do sillte ndërmend<br />

çdo <strong>gjë</strong> të bukur mes miqve pse jo edhe bashkëvëllezër që<br />

na bashkon i <strong>një</strong>jti Jezus, që është Zot. Shumë foto për të<br />

mbetur <strong>në</strong> celeluidët e jetës, momente bisedash, vizitash e <strong>një</strong><br />

përmbledhje së bashku për të bashkëndarë ditën. Animatori<br />

dhe katekisti y<strong>në</strong>, Elidoni, do të na falënderonte të gjithëve<br />

për pjesëmarrjen to<strong>në</strong> gjatë mësimeve të fesë duke na ftuar të<br />

mos shkëputemi kurrë nga ato porosi që na ka dhë<strong>në</strong><br />

Krishti për të respektuar Kishën si Në<strong>në</strong> e të gjithë<br />

ato që kontribuoj<strong>në</strong> për të si bashkëvëllezër.<br />

Si pa e kuptuar rreth orës 14.30 çdo <strong>gjë</strong> kishte<br />

përfunduar, kthimi na dukej disi si monoton,<br />

donim të rrinim më shumë, pse jo duke i premtuar<br />

<strong>një</strong>ri-tjetrit për t’u rikthyer sërish edhe më shumë,<br />

e për të bashkëndarë fe<strong>në</strong> to<strong>në</strong> mes lutjes, pu<strong>në</strong>s<br />

e argëtimi.<br />

Tira<strong>në</strong> 18 maj 2008. Merrni Shpirtin Shenjtë,<br />

kështu do të na ftonte Ipeshkvi ndihmës i Arqidioqezës<br />

so<strong>në</strong> Imzot George Frendo. Mesha e Shenjtë që<br />

bashkëkremtohej edhe nga famullitari y<strong>në</strong> At Landi<br />

Jaku do të manifestonte <strong>në</strong> vetvete prani<strong>në</strong> e më të<br />

rinjve që merrnin sakramendit e Krezmimit. Gjatë<br />

predikimit të tij Imzot Frendo do na kujtonte edhe<br />

Trini<strong>në</strong> e Shenjtë e cila festohej <strong>në</strong> këtë ditë si pika<br />

e referimit të çdo të krishteri <strong>në</strong> jetën e përditshme.<br />

Mes këngës e muzikës që luhej aq bukur nga At<br />

Leonardi, të rinjtë e famullisë ka<strong>në</strong> marrë edhe sakramendin<br />

e Përforcimit e mbi ta vërtetë po shndriste<br />

<strong>një</strong> gjuhëz zjarri, tani jemi “Ushtarët e Krishti Zot”.<br />

E <strong>në</strong> përfundim të Meshës se Shenjtë <strong>një</strong> falënderim<br />

nga At Landi për Imzot George Frendo dhe shumë<br />

fotografi për tu ruajtur bukur <strong>në</strong> albumin më të ri tonin, atë<br />

mes nesh e fesë së Jezu Krishtit, Zot. Si <strong>një</strong> a<strong>në</strong>tare e re dua<br />

të falënderoj Zotin që më dha mundësi<strong>në</strong> të njoh kishën edhe<br />

pse <strong>në</strong> <strong>një</strong> moshë jo shumë të vogël, <strong>në</strong> emrin e secilit nga ato<br />

nxë<strong>në</strong>s që ndoqëm herë me zell e herë edhe pse jo të zhurmshëm.<br />

E më pas falënderimet i shprehëm edhe për At Landin,<br />

fretnit Françeskan Minorë të Tira<strong>në</strong>s si dhe animatorët ta<strong>në</strong> që<br />

ja<strong>në</strong> treguar gjithmo<strong>në</strong> të gatshëm e mbështetës për çdo takim<br />

e aktivitete. Kjo nismë të jetë si fillimi i këtij grupi rinor, që<br />

dita ditës do e thelloj edhe më shumë njohjen rreth Krishtit<br />

e Kishës së Shenjtë. Urime të përzemërta të gjithëve dhe ju<br />

uroj mirëseardhjen.<br />

“Pashkët, profeci Ringjalljeje, për familjen”<br />

“Çohu familje dhe ec drejt rrugës së shpëtimit që është Krishti u ringjall!”<br />

Siç është vë<strong>në</strong> re nga të gjithë, është <strong>në</strong> veprim <strong>një</strong> sulm<br />

i tmerrshëm, kundër familjes, martesës, rinisë, <strong>në</strong> <strong>një</strong><br />

projekt botëror globalizimi, e shkaktuar nga kultura e vdekjes<br />

së kësaj shoqërie moderne dhe nga planet e djallit që është<br />

vendosur <strong>në</strong> vend të Hyjit. Djalli mashtron dhe skllavëron<br />

ndërgjegjen dhe liri<strong>në</strong> e njeriut të sotëm dhe projektet e<br />

familjes aktuale; pohon se jeta është <strong>një</strong> gabim dhe që Hyji<br />

e ka bërë keq botën dhe çdo <strong>gjë</strong> tjetër!<br />

Kjo situatë rrezikon seriozisht që të ndotë dhe të ndryshojë<br />

mentalitetin dhe traditat shoqërore-kulturore-politike dhe<br />

njerëzore-morale-fetare të familjes dhe të shoqërisë së sotme<br />

shqiptare, e njohur si model i vërtetë i qytetërimit dhe bashkëjetesës.<br />

Në fakt, familja shqiptare, e rrënjosur <strong>në</strong> traditën<br />

kulturore dhe fetare të të kaluarës, sot, po përballohen me<br />

sfidat e reja, që vë<strong>në</strong> <strong>në</strong> <strong>një</strong> rrezik serioz vetë natyrën e jetës<br />

familjare dhe shoqërore. Në kohërat aktuale, këto sfida kërkoj<strong>në</strong><br />

që të ndaj<strong>në</strong> bërthamën familjare, si qelizë jetësore e njerëzimit<br />

dhe shoqërisë, nga themeli i shpëtimit të Zbulimit hyjnor, të<br />

dinjitetit të personit njerëzor, të qytetërimit dhe të bashkimit<br />

të dashurisë midis <strong>një</strong> burri dhe <strong>një</strong> gruaje, të dhuratës së jetës,<br />

të përgje<strong>gjë</strong>sisë atërore dhe amënore dhe të transmetimit dhe<br />

edukimit të fesë. Është e dukshme, tashmë, që me përhapjen<br />

e legjislacioneve laiciste, nga ana e kombeve evropiane dhe<br />

amerikane, që ja<strong>në</strong> kundër shpirtit të Ungjillit dhe moralit të<br />

Kishës katolike, po hyj<strong>në</strong> fenomene shoqërore, <strong>në</strong> Shqipëri, si<br />

kurorëthyerja, aborti, divorci, pornografia, homoseksualiteti.<br />

Plaga e drogës, alkoolizmit dhe vetëvrasjet midis të rinjve dhe<br />

të miturve. “Një herë e <strong>një</strong> kohë ai që ishte mëkat, si aborti,<br />

quhej mëkat por sot mëkati ka gjetur “të drejtën e qytetërimit”<br />

dhe është e miratuar nga ligjet dhe nga kushtetutat e shoqërisë<br />

Nga Dom Carmine Leuzzi<br />

moderne”. Dhe realiteti! Në fakt, socializmi ateist, i bashkuar<br />

me masoneri<strong>në</strong>, <strong>në</strong> Evropë, po përhap ligje që po e ndryshoj<strong>në</strong><br />

shoqëri<strong>në</strong>, që të mund të shkatërroj<strong>në</strong> natyrën e familjes dhe të<br />

martesës së krishterë, e cila nuk ekziston më tek e drejta civile.<br />

Mëson <strong>një</strong> katekizëm laiciste, ku <strong>një</strong> nga <strong>gjë</strong>rat e tmerrshme,<br />

është “edukimi i gjinive”. Nuk flitet më për burrë dhe grua, por<br />

për pesë gjini: burrë, grua, homoseksual, lezbike dhe transeksualë.<br />

Ideologjia e gjinive, pohon se martesa e krishterë është<br />

<strong>një</strong> kurth, <strong>një</strong> shpikje e kulturës maskiliste për të skllavëruar<br />

gruan. Nuk flitet më për “mashkull” dhe “femër”, por vetëm<br />

për të “martuar”. Në Spa<strong>një</strong>, është hequr nga kodi i të drejtës<br />

civile, ideja e burrit dhe gruas dhe ja<strong>në</strong> gjinitë. Nuk ka më as<br />

dhëndër as nuse, por vetëm të martuar ose “i pari A” dhe “i<br />

pari B”. Ndërsa, <strong>në</strong> Angli, ka<strong>në</strong> hequr fjalët “baba dhe <strong>në</strong><strong>në</strong>”,<br />

se ja<strong>në</strong> të diskriminuar për ata që nuk ka<strong>në</strong> <strong>një</strong> <strong>në</strong><strong>në</strong> duke qe<strong>në</strong><br />

se ja<strong>në</strong> martesa midis homoseksualëve. Edhe <strong>në</strong> Shqipëri kjo<br />

kulturë e shkatërrimit të familjes, po jep frytet e para. Në fakt,<br />

është <strong>një</strong> e dhë<strong>në</strong> e vërtetuar dhe publike, lajmi që <strong>në</strong> dy muajt e<br />

parë të 2008, <strong>në</strong> kryeqytetin e Tira<strong>në</strong>s, ja<strong>në</strong> paraqitur, katërqind<br />

kërkesa për divorc, përveç numrit të pallogaritshëm të çifteve që<br />

bashkëjetoj<strong>në</strong> pa qe<strong>në</strong> të martuar. Nga <strong>një</strong> statistikë e ministrisë,<br />

zbulohet se kurorëthyerja dhe pabesnikëria bashkëshortore,<br />

nuk ja<strong>në</strong> më të dhëna të mbytura. Përveç kësaj, është llogaritur<br />

që çdo vit, <strong>në</strong> klinikat shtetërore të Tira<strong>në</strong>s, përmbushen rreth<br />

pesë mijë aborte <strong>në</strong> vit! Por, numri është për tu konsideruar i<br />

trefishuar, <strong>në</strong>se llogariten edhe abortet klandestine të klinikave<br />

private, që nuk regjistrohen! Prej disa vjetësh, ja<strong>në</strong> bërë disa<br />

klinika luksoze për farëzimin artificial.<br />

Para kësaj tragjedie të madhe njerëzore, Kisha katolike, nuk<br />

hesht dhe nuk ka frikë të përballojë këto sfida! E ndriçuar nga<br />

feja, Kisha dëshiron që të njihet e vërteta mbi të mirën e çmuar të<br />

martesës dhe të familjes që është bashkim intim jete dhe dashurie.<br />

Lajmëron urgjencën për të shpallur lajmin e mirë, të gjithëve atyre<br />

që ja<strong>në</strong> të thirrur <strong>në</strong> martesë, të gjithë të martuarve dhe prindërve<br />

të botës. Familja është dhuratë, mision dhe shpresë e njerëzimit!<br />

Është djepi i jetës dhe i dashurisë dhe është qeliza themelore e<br />

shoqërisë. Kisha, <strong>në</strong> virtytin e Zotit të ringjallur, beson tek familja,<br />

sepse familja e krishterë i jep <strong>një</strong> identitet të vërtetë fëmijëve. Në<br />

fakt fëmijët ja<strong>në</strong> fryti i dashurisë së prindërve “dy <strong>në</strong> <strong>një</strong> mish<br />

të vetëm”, që është shprehja e aktit të dashurisë së Hyjit. Për më<br />

shumë, familja i dhuron fëmijëve jetën, fe<strong>në</strong>, dashuri<strong>në</strong>, moralin<br />

e prindërve dhe mbi të gjitha <strong>një</strong> fat universal: qiellin.<br />

Në këtë Pashkë, Krishti i ringjallur kalon përmes këtij<br />

njerëzimi dhe shkatërron djallin që bëhet zot i vetvetes.<br />

Krishti na jep Shpirtin e tij, ai ka <strong>një</strong> dashuri të tillë që vdiq<br />

për dashuri<strong>në</strong>, shkoi <strong>në</strong> kryq. Krishti vdiq dhe u ringjall, që<br />

njeriu të mos jetojë më për vetveten. Lumturia gjendet <strong>në</strong><br />

dhënien e vetvetes. Por që u<strong>në</strong> t’i jepem të tjerëve duhet të kem<br />

brenda vetes imazhin hyjnor, sepse është Hyji, që është bashkim<br />

dashurie, më dhurohet totalisht mua! Në këtë kohë Pashkësh, <strong>në</strong><br />

Krishtin e Ringjallur nga vdekja <strong>në</strong> Kryq dhe fitues mbi kurthet<br />

dhe mashtrimet e djallit dhe të keqes <strong>në</strong> botë, Kisha e ngre zërin<br />

e saj profetik, me vërtetësi, guxim dhe kurajo, për të mbrojtur<br />

dinjitetin, identitetin dhe vlerat e familjes, të martesës dhe të<br />

së ardhmes së të rinjve, duke shqyrtuar të gjithë besimtarët e<br />

pagëzuar, qytetarë të qiellit, të vdekur <strong>në</strong> mëkatin e botës por të<br />

ringjallur dhe dëshmitarë të jetës së pasosur <strong>në</strong> Krishtin Zot,<br />

të mos imitojmë kulturën e vdekjes, por të ecim <strong>në</strong> besnikëri<br />

të Ungjillit dhe <strong>në</strong> shpresën e Pashkëve, profeci ringjalljeje për<br />

familjen dhe për të gjithë ne!


Maj 2008 Kisha dhe jeta<br />

12<br />

“Do të merrni fuqi<strong>në</strong> e Shpirtit Shenjtë” (V.Ap 1,8)<br />

Lezhë 31 maj 2008

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!