Fachowy Instalator 6/2014

www.fachowyinstalator.pl 

LISTOPAD 2014 NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 6/2014

ALPHA2 

WYŻSZY POZIOM 

EFEKTYWNOŚCI 

ENERGETYCZNEJ 

ALPHA2 

EEI 

0.25 

0.23 

0.15 

0.15 

0.05 

2015 

ALPHA2 

OZNACZA ZMNIEJSZENIE RACHUNKÓW ZA ENERGIĘ O 10% 

Pompy pracujące ze stałą prędkością mają niską wydajność energetyczną i marnotrawią pieniądze 

użytkowników. Dobrą wiadomością jest to, że wymiana energochłonnej pompy na pompę 

Grundfos ALPHA2 z regulacją AUTOADAPT pozwala zaoszczędzić do 10% na rachunkach za energię 

elektryczną. Nowoczesna technologia silnika i inteligentne tryby regulacji sprawiają, że ALPHA2 

pracuje tylko wtedy, gdy to konieczne, a wskaźnik efektywności energetycznej EEI * = 0,15 przekracza 

wyznaczone przez UE na 2015 rok wymogi w zakresie efektywności energetycznej.** 

Poznaj ALPHA2 na moderncomfort.grundfos.com 

GRUNDFOS ECADEMY 

Zasil swoją wiedzę dzięki darmowej 

platformie szkoleniowej Grundfos Ecademy 

Zapisz się: ecademy.grundfos.pl 

* EEI Wskaźnik Efektywnoście Energetycznej. ** Wymogi UE w zakresie wskaźnika efektywności energetycznej EEI wyznaczone dla oddzielnie montowanych pomp obiegowych to 0.23 do 2015 roku.

R. 

ST.SPIS OD REDAKCJI TREŚCI 

Piękna i ciepła jesień na kilka tygodni odsunęła od nas problemy 

związane z sezonem grzewczym. Nie dajmy się jednak zwieść Matce 

Naturze, bo już lada moment zasypie nas biały puch. I co wtedy? 

Łopaty w dłoń i na chodniki i podjazdy! Kto lubi taką formę zimowego 

fitnessu, to niech korzysta, byle by nie odmroził sobie uszu. 

Natomiast rozsądni i zapobiegliwi mogą sobie spokojnie popijać 

herbatę z miodem, bo na ich ścieżkach lód stopi system przeciwzamarzaniowy. 

O tym rozwiązaniu (wcale nie dla leniuchów) piszemy 

na łamach Fachowego Instalatora, podkreślając, że to metoda 

nie tylko ułatwiająca życie, ale przede wszystkim poprawiająca 

zimowe bezpieczeństwo. A jeśli już nie musimy walczyć z białym 

puchem, to możemy posiedzieć przy kominku. On nie tylko zdobi 

wnętrze, ale również może ogrzać dom na wiele sposobów. 

Przeczytajcie o tym, planując zimowe wieczory. 

Miłej lektury życzy 

Redakcja. 

Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k. 

Gromiec, ul Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie: 

01-821 Warszawa 

ul. Hajoty 53, lok. 2 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Małgorzata Dobień 

malgorzata.dobien@targetpress.pl 

Dyrektor Marketingu i Reklamy: 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Dział Promocji i Reklamy: 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Konrad Malczewski 

tel. kom. 502 604 237 

konrad.malczewski@targetpress.pl 

Ryszard Staniszewski 

tel. kom. 503 110 913 

ryszard.staniszewski@targetpress.pl 

Dyrektor Zarządzający: 

Robert Karwowski 

tel. kom. 502 255 774 

robert.karwowski@targetpress.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

01-821 Warszawa 

ul. Hajoty 53, lok. 2 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowyinstalator.pl 

Skład: 

K2DESIGN Krzysztof Frankowski 

k2design.frankowski.@gmail.com 

Druk: 

Zakłady Graficzne TAURUS 

www.fachowyinstalator.pl 

inne nasze tytuły: 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie 

prawo ich re da gowania oraz skracania. 

Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam. 

4 

Fachowy Instalator 6 2014

Zaoszczędź swój czas 

dzięki funkcji automatycznego zachowania ustawionych 

parametrów pracy w przypadku zaniku napięcia w sieci! 

wysokość podnoszenia do 8 m 

ODPOWIADA 

ZAŁOŻENIOM 

DYREKTYWY 

ErP (ENERGY 

RELATED 

PRODUCTS) 

Wilo-Yonos PICO 

ƒ funkcja automatycznego zachowania ustawionych parametrów pracy, 

ƒ funkcja odblokowania wirnika po przestoju, 

ƒ funkcja automatycznego odpowietrzania pompy, 

ƒ czytelny wyświetlacz LED - wskaźnik poboru mocy i wysokości 

podnoszenia, 

ƒ najwyższa sprawność i minimalny pobór mocy 4W, 

ƒ uniwersalne zastosowanie w ogrzewnictwie, chłodnictwie i wentylacji 

oraz instalacjach solarnych i pomp ciepła, 

ƒ szeroki zakres dopuszczalnej temperatury przetłaczanego medium 

od -10°C do + 95°C, 

ƒ płynna regulacja ∆p-v i ∆p-c, 

ƒ wysokość podnoszenia słupa wody aż do 8 m.

ST.SPIS ST. SPIS TREŚCI 

Fot.: Kratki.pl 

temat numeru 

KOMINKI 

czytaj od strony 

36 

Informacje pierwszej wody .......................................................................8 

Nowości .......................................................................................11 

Komfortowa łazienka dla każdego ...............................................................14 

Podgrzewamy wodę w zasobniku c.w.u. ..........................................................15 

Wielowarstwowe systemy VESBO ................................................................20 

Stacja mieszkaniowa HERZ-KÄRNTEN ............................................................22 

Uwaga! Śnieg i lód!. .............................................................................24 

Systemy instalacyjne przeciwoblodzeniowe ......................................................30 

Palmy z głową!. .................................................................................32 

Dekoracyjny, z DGP czy z płaszczem wodnym?. ...................................................36 

Kozy w nowoczesnym wydaniu! .................................................................40 

O, kurrrrrrrrr….tyna!. ............................................................................42 

Tania linia produktów flowair ....................................................................45 

Pompy Wilo serii PICO ...........................................................................46 

Rekuperacja zdaniem eksperta ..................................................................48 

Warto czy nie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 

Klimatyzatory: wyższa inteligencja ...............................................................54 

Jak pozbyć się uciążliwych zanieczyszczeń zachowując przy tym ciszę, energooszczędność, 

bezawaryjność? ..............................................................................60 

Pomiar wilgotności .............................................................................61 

Kamery Fluke Ti90/95 z systemem Fluke Connect w zastosowaniach HVAC. .......................64 

Warsztat ..................................................................................... 66 

6 


Zehnder ComfoAir 350 + wymiennik gruntowy 

Zehnder ComfoFond L 

Zehnder Comfosystems 

System komfortowej wentylacji pomieszczeń z odzyskiem ciepła, tworzący 

energooszczędny i zdrowy klimat. 

Producent oferuje: 

Kompleksowy system dystrybucji powietrza w budynkach nowych i modernizowanych (atest PZH). 

Pełną gamę jednostek wentylacyjnych z odzyskiem ciepła do 95%, spełniających wymogi NFOŚ (NF 40 oraz restrykcyjne NF15). 

Wymienniki gruntowe – podniesienie efektywności układu wentylacji. 

Zehnder jest producentem także najwyższej jakości grzejników dekoracyjnych 

łazienkowych i pokojowych oraz systemów ogrzewania i chłodzenia płaszczyznowego. 

www.zehnder.pl

IP. 

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY 

Pierwsi wystawcy zgłoszeni na 

FORUM WENTYLACJA - SALON KLIMATYZACJA 2015 

FORUM WENTYLACJA – SALON KLIMATYZACJA 2015 odbędzie 

się 3 i 4 marca 2015 r. w Warszawie, w centrum MT Polska. 

Targi Techniki Wentylacyjnej, Klimatyzacyjnej i Chłodniczej 

to największa w Polsce specjalistyczna impreza dedykowana 

branży, w której udział biorą projektanci, instalatorzy, użytkownicy 

instalacji, inwestorzy, firmy wykonawcze, architekci, 

producenci, dystrybutorzy, przedstawiciele uczelni technicznych 

oraz studenci – przyszli inżynierowie. Targi połączone 

są z dwudniowym cyklem merytorycznych seminariów. 

Stowarzyszenie Polska Wentylacja, organizator przyszłorocznych 

międzynarodowych targów dla branży wentylacyjnej, 

klimatyzacyjnej i chłodniczej, z wielką przyjemnością 

informuje, że w edycji 2015 swój udział potwierdziły już 

następujące firmy (lista wystawców na 3 listopada 2014 

r.): AERECO wentylacja, Alnor Systemy Wentylacji, B&L International, 

Dacpol, Elchem S.C., Elektronika SA, Emco 

Bau- und Klimatechnik GmbH, Euro-Clima, Free Polska, 

Viega szkoli przyszłych instalatorów 

Zaprezentowanie młodzieży nowoczesnych technologii 

i rozwiązań od strony praktycznej i teoretycznej – taki cel 

przyświeca warsztatom organizowanym przez firmę Viega. 

Program skierowany jest przede wszystkim do uczniów 

klas o profilu Technik Urządzeń Sanitarnych. Najważniejsze 

tematy to systemy instalacyjne, montaż systemów podtynkowych 

i technika odprowadzania wody. 

Zajęcia odbywają się w nowoczesnym centrum szkoleniowym 

firmy Viega przy ul. Postępu 6 w Warszawie. W październiku 

wzięły w nich udział trzy klasy z Technikum Architektoniczno-Budowlanego 

w Warszawie, Państwowych 

Szkół Budownictwa i Geodezji w Lublinie oraz Zespołu Szkół 

Zawodowych nr 2 w Rykach. 

Warsztaty podzielone są na część teoretyczną i praktyczną. 

Pierwsza odbywa się w multimedialnej sali szkoleniowej, 

Grupa Klima-Therm, Harmann, Istpol, Karpol, Klimaoprema, 

Klimor, Konwektor, Lindab, Maico Poland, MechVent, Metalplast, 

Mitsubishi Electric Europe, Östberg Polska, PPUCh Tarczyn, 

Samsung Electronics Polska, SPS Klima, Ventermo.pl, 

Venture Industries. 

Więcej informacji o wystawcach na http://www.forumwentylacja.pl/wystawcy. 

Źródło: Stowarzyszenie Polska Wentylacja 

gdzie uczniowie dowiadują się wszystkiego o nowoczesnych 

technologiach łączenia rur, doborze materiałów instalacyjnych, 

czy prawidłowym montażu odwodnień podłogowych. 

Wykład uzupełniają odpowiednie filmy instruktażowe. 

Następnie przyszli instalatorzy przechodzą do części ekspozycyjnej, 

w której zaprezentowane są wszystkie produkty 

i rozwiązania firmy Viega. Przy stole montażowym mogą 

na własne oczy przekonać się o zaletach nowoczesnej techniki 

zaprasowywania, a także własnoręcznie wykonać połączenia 

przy pomocy zaciskarki. 

W najbliższych miesiącach firma Viega będzie kontynuować 

program szkoleniowy. Szkoły, które byłyby zainteresowane 

udziałem prosimy o kontakt z centrum szkoleniowym 

w Warszawie - tel. 22 33 191 08. 

Źródło: Viega 

8 


INFORMACJE PIERWSZEJ WODY IP. 

Top Partner Buderus 

Buderus jeszcze bliżej klientów 

Z myślą o jeszcze większym zadowoleniu klientów marka 

Buderus tworzy sieć profesjonalnych punktów techniczno- 

-handlowych Top Partner Buderus. Celem programu Top 

Partner Buderus jest zapewnienie jednolitych standardów 

profesjonalnej obsługi na terenie całej Polski, jak najbliżej 

miejsca zamieszkania klienta. 

Punkty Top Partner Buderus oferują najwyższej jakości doradztwo 

techniczne. W każdym z nich specjaliści chętnie 

pomogą również w stworzeniu dokumentacji technicznej, 

przeprowadzeniu analiz ekonomicznych i wyborze najodpowiedniejszego 

rozwiązania grzewczego. Aby zwiększyć 

komfort klienta w jednym miejscu można teraz kupić kompleksowe 

systemy grzewcze i zamówić ich montaż, a także 

uzyskać na nie usługi serwisowe w ramach gwarancji i po jej 

wygaśnięciu. 

Top Partnerzy Buderus są lokalnymi dystrybutorami produktów 

marki Buderus. Specjalnie dla nich Buderus opracował 

program szkoleń uwzględniający potrzeby klientów końcowych 

oraz specyfikę pracy instalatorów. 

We wszystkich punktach Top Partner Buderus obowiązuje 

zunifikowany wystrój nawiązujący kolorystyką do loga marki 

i aranżacja sprzyjająca prowadzeniu dialogu z klientem. 

Źródło: Bosch 

Danfoss przewodzi nowej inicjatywie 

przeciwdziałania zmianom klimatu pod egidą ONZ 

Vaillant, światowy ekspert w zakresie nowoczesnych 

i przyjaznych środowisku rozwiązań 

grzewczych oraz wentylacyjnych, 

wsparł Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce 

w Polsce. Wysokiej jakości systemy ogrzewania 

dostarczane przez Vaillant trafiły do podopiecznych 

największej i zarazem najstarszej 

w Polsce SOS Wioski Dziecięcej, zlokalizowanej 

w Biłgoraju. Pozwoliło to na wymianę 

dotychczasowych rozwiązań, które funkcjonowały 

w domach Wioski SOS, na nowoczesne 

źródła ciepła. 

Oprócz przekazania urządzeń, firma zapewniła 

również ich profesjonalną instalację, tak 

Danfoss poinformował o ważnym kamieniu milowym 

w pracach prowadzonych przez spółkę w ramach globalnej 

inicjatywy dotyczącej „Zrównoważonej Energii dla 

Wszystkich” (SE4ALL), która ma promować powszechny 

dostęp do nowoczesnej energii, poprawę efektywności 

energetycznej oraz zwiększenie udziału energii ze źródeł 

odnawialnych. Inicjatywa „District Energy in Cities” (Systemy 

ciepłownicze w miastach), koordynowana przez UNEP 

i Danfoss, będzie wspierać władze krajowe i miejskie w ich 

wysiłkach na rzecz rozwoju, modernizacji lub rozbudowy 

miejskich systemów ciepłowniczych, przy wsparciu partnerów 

międzynarodowych i finansowych oraz sektora 

prywatnego. Inicjatywa zjednoczy miasta, uniwersytety, 

dostawców technologii i instytucje finansowe wokół 

wspólnego dążenia do zapewnienia prawdziwego postępu 

w zakresie zmniejszenia emisji zanieczyszczeń. Takie 

partnerstwo stworzy konieczne podstawy do edukacji 

technologicznej i transferu wiedzy, jednocześnie angażując 

wszystkie zainteresowane strony. Szczegółowe informacje 

na temat inicjatywy „District Energy in Cities” można 

uzyskać pod adresem www.unep.org/energy/des. 

Źródło: Danfoss 

Vaillant wspiera Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce 

by działały w sposób najbardziej optymalny 

i energooszczędny. Zastosowane w Biłgoraju 

wydajne i przyjazne środowisku systemy 

grzewcze Vaillant zapewnią podopiecznym 

Wioski SOS ciepło oraz ciepłą wodę użytkową 

w okresie jesienno-zimowym, pozwolą również 

na ograniczenie wydatków ponoszonych 

na ogrzewanie oraz energię elektryczną. 

Vaillant będzie sukcesywnie modernizował 

instalacje grzewcze w kolejnych domach 

SOS Wioski Dziecięcej w Biłgoraju oraz regularnie 

przeprowadzał przeglądy techniczne 

istniejących urządzeń. 

Źródło: Vaillant Saunier Duval 

Fachowy Instalator 6 2014 

9

IP. 

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY 

Panasonic otwiera 

centrum szkoleniowe dla instalatorów 

Firma Panasonic otworzyła w Warszawie centrum szkoleniowe 

dla instalatorów oraz specjalistów zajmujących 

się serwisowaniem urządzeń klimatyzacyjnych i pomp 

ciepła typu powietrze-woda. Ośrodek będzie służył jako 

miejsce treningu dla pracowników firm pragnących uzyskać 

akredytację Panasonic, czyli poświadczenie kompetencji 

niezbędne do oferowania gwarancji producenta po 

1 kwietnia 2015 r. 

Centrum szkoleniowe dla instalatorów to obiekt 

w pełni wyposażony w sprzęt niezbędny do zdobywania 

wiedzy o rozwiązaniach klimatyzacyjnych produkowanych 

przez firmę Panasonic. Ośrodek pozwala na przeprowadzenie 

szkolenia dla grupy 30 osób. Jedna część 

centrum została przeznaczona na cele wykładowe, natomiast 

w pozostałej są zainstalowane urządzenia grzewcze 

i chłodnicze, które służą zdobywaniu praktycznych umiejętności 

przez instalatorów. Wśród nich znajdują się urządzenia 

dla domów z linii Etherea, RE, a także pompy ciepła typu 

powietrze-woda Aquarea. Instalatorzy mają również do dyspozycji 

system PACi z pełną paletą jednostek wewnętrznych 

– podsufitowych, kanałowych oraz kasetonowych oraz rozwiązania 

VRF. Na zewnątrz budynku znajduje się agregat 

gazowej pompy ciepła GHP oraz jednostka zewnętrzna 

systemu zapewniającego klimatyzację samego centrum. 

Wyposażenia dopełniają urządzenia dodatkowe, takie jak 

Wykonując prace instalatorskie nie zawsze 

ma się pod ręką dokumentację 

techniczną lub instrukcję obsługi. Dlatego 

Grundfos przygotował mobilną aplikację 

na smartfony, która pomoże w rozwiązywaniu 

problemu dotyczącego systemu 

pompowego. Wszelkie wątpliwości jak 

obliczyć straty ciśnienia w rurach, zapotrzebowanie 

na przepływ w instalacji, 

wymaganą wysokość podnoszenia w instalacji 

czy objętość naczynia wzbiorczego 

zostaną rozwiane. To nie wszystkie 

możliwości tego podręcznego narzędzia. 

Aplikacja jest całkowicie darmowa i nie 

wymaga połączenia z internetem, a pobierając 

ją zyskuje się: 

• natychmiastowy dostęp do informacji 

o produktach, 

klimakonwektory Aquarea Air, sterowniki, zbiorniki c.w.u. 

oraz system ogrzewania podłogowego. 

Akredytacja Panasonic to szereg wymiernych korzyści dla 

firm. Przede wszystkim po 1 kwietnia 2015 r. umożliwi oferowanie 

gwarancji producenta na instalowane urządzenia. 

W praktyce oznacza to, że w przeciwieństwie do rękojmi, 

w przypadku napraw instalatorzy będą musieli ponosić 

jedynie koszty pracy, a części sfinansuje Panasonic. Dłuższy 

jest również czas obowiązywania gwarancji. Dodatkowo 

akredytowane firmy będą mogły zarejestrować się w wyszukiwarce 

instalatorów na stronie aircon.panasonic.pl i w ten 

sposób uzyskać łatwiejszy dostęp do klientów. 

Źródło: Panasonic 

Twój osobisty asystent 

– aplikacja mobilna PORADNIK INSTALATORA GRUNDFOS 

• możliwość ugruntowania wiedzy teoretycznej 

i praktycznej w zakresie 

aplikacji, 

• proste w obsłudze narzędzie doboru 

i poręczny przegląd produktów, 

• poradnik zamiany pomp Grundfos, 

• praktyczne narzędzia obliczeniowe 

dla systemów pompowych, 

• pomoc w rozwiązywania problemów 

dla wielu instalacji, 

• dostęp do filmów instruktażowych 

i serwisowych. 

Darmowa aplikacja Podręcznik Instalatora 

występuje pod nazwą Grundfos Installer 

Companion i można ją pobrać z: Google 

play lub App store. 

Źródło: Grundfos 

10 


NOWOŚCI N. 

CosiTherm - wyjątkowo wygodne sterowanie 

ogrzewaniem i chłodzeniem płaszczyznowym 

Grzejnik elektryczny NILA Więcej niż stelaż – 

uniwersalny system instalacji 

sanitarnych TECEprofil 

Domknięta forma subtelnie zwężająca się ku dołowi to cecha 

charakterystyczna nowego modelu grzejnika elektrycznego 

Purmo Nila. Ten nowy grzejnik elektryczny jest wykonany 

z najwyższej jakości szwedzkiej stali. Jest odporny 

na działanie wilgoci, pracuje w sposób bezwonny i bezgłośny. 

Szybko suszy ręczniki lub dogrzewa łazienkę, gdy temperatura 

w pomieszczeniu jest zbyt niska. Elementy sterowania 

grzejnika mogą być umieszczone w prawym dolnym, 

lub po obróceniu, w lewym górnym narożniku urządzenia. 

Purmo Nila jest dostępny w dwóch wersjach wykończenia: 

białej i chromowanej oraz w dwóch rozmiarach. Maksymalna 

temperatura nagrzewania powierzchni urządzenia 

wynosi 60°C. 

Grzejnik elektryczny Nila jest łatwy w montażu i obsłudze. 

Intuicyjny, podświetlany przełącznik, umieszczony bezpośrednio 

na grzejniku, steruje jego pracą. Grzejnik można 

podłączyć przewodem do gniazdka lub bezpośrednio 

do instalacji elektrycznej. Grzejnik dostarczany jest wraz 

z 1,5 metrowym przewodem zasilającym oraz śrubami i elementami 

maskującymi. 

www.purmo.pl 

Możliwość sterowania ogrzewaniem/ 

chłodzeniem w wielu pomieszczeniach 

jednocześnie przy pomocy jednej jednostki 

centralnej, jest nie tylko bardzo 

wygodne dla użytkownika końcowego, 

a również pozwala na efektywne 

i rozsądne zużywanie zasobów energetycznych. 

Rozwiązanie Afriso pozwala 

na zaprogramowanie różnych temperatur 

i czasu pracy w wielu pomieszczeniach 

używając jednego urządzenia. 

Ponadto – dzięki zastosowaniu technologii 

EnOcean – temperaturą można 

sterować bezprzewodowo. Rozwiązanie 

to zapewnia maksymalny komfort, 

łatwą modernizację, zmniejszenie 

kosztów samej instalacji oraz optymalne 

wykorzystanie energii. Nowa seria 

AFRISO CosiTherm sterowania ogrzewaniem/chłodzeniem 

płaszczyznowym 

jest w stanie kontrolować pracę 

instalacji w różnych pomieszczeniach. 

Wersja podstawowa składa się z modułu 

podstawowego BM CosiTherm, 

co najmniej jednego modułu sterującego 

– bezprzewodowego lub przewodowego 

wyposażonego w 2 lub 6 

obwodów sterowania i odpowiedniej 

liczby czujników temperatury w pomieszczeniach. 

www.afriso.pl 

TECEprofil to kompletny 

system do zabudowy 

przedściennej typu suchego 

oraz do budowy ścian 

instalacyjnych z gips-kartonu, 

składający się ze stelaży 

podtynkowych i profili 

do instalacji sanitarnych. 

Przygotowanie stabilnej 

konstrukcji odbywa się 

przy użyciu zaledwie trzech elementów (kształtownika 

stalowego, złącza kątowego i klamry mocującej) i nie 

wymaga specjalistycznych narzędzi. To właśnie łatwość 

montażu powoduje, że TECEprofil to idealne rozwiązanie 

zarówno dla indywidualnych projektów łazienek, jak 

i dużych inwestycji. Ofertę systemu TECEprofil uzupełniają 

stelaże do pisuarów, bidetów i umywalek oraz WC, 

ze spłuczkami podtynkowymi uruchamianymi z przodu 

i od góry, z wyjściem umożliwiającym podłączenie odciągu 

zapachów lub dedykowane osobom niepełnosprawnym. 

Poza standardowymi możliwościami instalacyjnymi 

możliwy jest także montaż do ściany bocznej lub pod kątem 

45°, a także w ścianach lekkich g-k. Dzięki rowkom 

w ramie i profilom systemowym, stelaż może być także 

zamontowany do posadzki jako wolnostojąca wyspa. 

System TECEprofil spełnia wszelkie wymogi bezpieczeństwa. 

Poziom hałasu przy pracy stelaży podtynkowych 

jest zgodny z normą DIN 4109. 

www.tece.pl 


11

N. 

NOWOŚCI 

Logamax plus GB012-25K - 

nowy kocioł w ofercie marki Buderus 

Oferta marki Buderus zwiększyła 

się o nowy gazowy kocioł kondensacyjny 

Logamax plus GB012-25K. 

Urządzenie jest dwufunkcyjnym, wiszącym, 

gazowym kotłem kondensacyjnym. 

Dzięki intuicyjnemu sterownikowi 

kotła Cotronic 3 z dużym 

i czytelnym wyświetlaczem LCD, jego 

obsługa jest bardzo prosta. W urządzeniu 

zastosowano aż dwa wymienniki 

ciepła – pierwszy z powierzchniami 

wymiany ciepła wykonanymi 

ze stali nierdzewnej, drugi ze stopu 

Al-Mg-Si, czyli z materiału o wyższej 

przewodności cieplnej. W połączeniu 

z precyzyjną kontrolą temperatury 

i inteligentnym panelem sterowania, 

kondensacja przebiega intensywnie, 

obniżając zużycie paliwa oraz w sposób 

stale kontrolowany, zapewniając 

długą żywotność urządzenia. 

Logamax plus GB012-25K dostępny 

jest w wersji podstawowej na gaz 

ziemny typu E jednak opcjonalnie, 

po zastosowaniu zestawu przezbrojeniowego, 

może być zasilany gazem 

płynnym typu P (propan). Kocioł Logamax 

plus GB012-25K przeznaczony 

jest do współpracy z koncentrycznymi 

pionowymi i poziomymi systemami 

powietrzno-spalinowymi (typy 

C12, C32), z systemami z rozdzielnym 

prowadzeniem przewodu powietrznego 

i spalinowego (typy C52, C82) 

oraz z poborem powietrza do spalania 

z pomieszczenia (typ B22). Standardowo 

kocioł dostarczany jest bez 

adaptera powietrzno-spalinowego, 

który stanowi element wyposażenia 

dodatkowego. 

www.bosch.pl 

Pompa ciepła Panasonic Aquarea 

z nowym modułem All-In-One 

All-In-One to nowa jednostka wewnętrzna 

pompy ciepła Panasonic 

Aquarea, która w jednej obudowie 

integruje moduł hydrauliczny 

do podgrzewania wody ze zbiornikiem 

c.w.u. W skład serii wchodzi 

typoszereg trzech modułów o wydajności 

od 3 do 16 kW przeznaczonych 

do współpracy z agregatami 

zasilanymi jedno lub 3-fazowo. Z kolei 

zbiornik ciepłej wody użytkowej 

ma pojemność 200 litrów i jest wykonany 

ze stali nierdzewnej, a otaczająca 

go izolacja ogranicza straty 

energii. 

Duża powierzchnia wymiany ciepła 

podnosi wydajność urządzenia i skraca 

czas potrzebny do podgrzania 

wody użytkowej. Dzięki zastosowanym 

rozwiązaniom udało się uzyskać 

wysoki współczynnik COP sięgający 

poziomu 5,0, co świadczy o wysokiej 

efektywności pompy ciepła. 

Cała jednostka charakteryzuje się 

stosunkowo niewielkimi rozmiarami. 

Dzięki opracowanej przez specjalistów 

Panasonic konstrukcji, moduł 

All-In-One eliminuje wiele problemów 

związanych z instalacją i wynikających 

z utrudnionego dostępu 

do orurowania oraz przewodów elektrycznych 

znajdujących się z tyłu jednostek. 

W nowej jednostce Panasonic 

zostały one umieszczone w jej dolnej 

części, a dostęp do nich wiedzie przez 

15-centymetrowy prześwit. Dodatek 

do jednostki stanowi seria sterowników 

zapewniających kontrolę dwóch 

stref grzewczych, zarówno w układzie 

kaskadowym, jak i biwalentnym. 

Jednostka pozwala na zainstalowanie 

do trzech sterowników, w tym nowego 

sterownika zdalnego Aquarea, Heat 

Pump Manager, oraz dotykowego 

ekranu LCD, kompatybilnego z HPM. 

www.aircon.panasonic.pl 

12 


NOWOŚCI N. 

Armatura przeznaczona do każdego stylu życia 

IMO to armatura dla każdego stylu: 

dzięki nowoczesnemu designowi 

i uniwersalnemu językowi formy dopasowuje 

się ona idealnie do każdej 

łazienki. Program produktów uzupełniających 

oraz wysokiej jakości 

powłoka „matowa platyna” to kolejna 

wersja popularnej serii armatury IMO, 

oferowanej przez firmę Dornbracht. 

Daje ona teraz jeszcze więcej możliwości 

tworzenia indywidualnego stylu 

we własnej łazience. 

Program produktów obejmuje teraz 

trzyotworową baterię umywalkową 

oraz nowy umywalkowy mieszacz 

jednouchwytowy z podwyższoną 

wylewką, która czyni umywalki jeszcze 

bardziej komfortowe. Uchwyt 

na papier toaletowy z pokrywką oraz 

wieszak na ręczniki uzupełniają całość 

portfolio produktu. Ponadto wszystkie 

części tej serii armatury są dostępne 

nie tylko z powłoką chrom z wysokim 

połyskiem, lecz także od zaraz w eleganckiej 

wersji matowej platyny. IMO 

daje w ten sposób jeszcze więcej wariantów 

urządzenia łazienki. 

IMO to idealna armatura dla tych, którzy 

pragną zrealizować projekt łazienki 

idealnej: przemyślany design jako 

oczywisty towarzysz każdego dnia, 

przy czym IMO nie reprezentuje sterylnego 

i przerysowanego designerskiego 

świata łazienek, lecz autentyczną 

przestrzeń życiową dopasowując się 

wręcz do indywidualnego stylu i potrzeb 

mieszkańców. Cała seria obejmuje 

mnóstwo wariantów produktów 

przeznaczonych do umywalki, prysznica, 

wanny kąpielowej czy bidetu. 

www.dornbracht.com 

Inteligentny ogrzewacz wody średniej pojemności 

Ingenio to już trzeci pojemnościowy ogrzewacz 

wody marki Atlantic dostępny w Polsce, 

który posiada cyfrowe sterowanie. Cyfrowy 

termostat temperatury, z podświetlonym 

wyświetlaczem LCD, zapewnia szereg opcji 

programowania komfortu cieplnego oraz 

bezpieczeństwa. Termostat zawiera 3 przyciski, 

którymi ustawiamy odpowiedni tryb 

- najważniejszym z nich jest tryb Smart, czyli 

samouczący się program, którego działanie 

opiera się na historii użytkowania ogrzewacza. 

Jednym słowem: zapamiętuje preferencje 

domowników i na ich podstawie planuje produkcję 

i zużycie wody w skali tygodnia oraz 

blokuje uruchomienie urządzenia bez wody 

w jego wnętrzu. Zakres regulacji temperatury 

Ingenio wynosi od 7 do 75°C. Ogrzewacz 

wody Ingenio dostępny jest w wersji 50, 80 

lub 100 litrów. 

www.atlantic-polska.pl 

Izolacja kompleksowa 

– innowacyjny system AF/Armaflex® firmy Armacell 

Częstym problemem towarzyszącym 

wszelkim instalacjom chłodniczym 

oraz klimatyzacyjno-wentylacyjnym 

zarówno w przypadku urządzeń domowych, 

jak i przemysłowych jest 

wilgoć powstająca ze skroplin na powierzchni 

rury oraz straty energii wynikające 

z braku właściwej izolacji 

przewodów. Profesjonalny system 

AF/Armaflex® z powłoką MICROBAN® 

spełnia najwyższe normy stawiane 

materiałom izolacyjnym do tego typu 

instalacji, zapewniając dodatkowo aktywną 

ochronę przed drobnoustrojami 

obecnymi w środowisku zewnętrznym. 

Innowacyjne izolacje AF/Armaflex 

o zamkniętej strukturze komórkowej 

stanowią optymalne rozwiązanie 

dla wszelkich problemów związanych 

z kondensacją pary wodnej 

na przewodach instalacji. Wysoka 

odporność na dyfuzję pary wodnej 

(μ ≥ 10.000) to nie jedyna cecha otuliny 

AF/Armaflex. Ważnym parametrem 

jest także niska przewodność cieplna 

(λ 0oC 

≤ 0,033 W/(m·K)). Zapewnia ona 

zwiększoną oszczędność energii, 

co jest szczególnie ważne przy tak 

koszto- i energochłonnych urządzeniach 

jak klimatyzatory czy systemy 

chłodnicze. Dodatkowo, elastyczna 

budowa izolacji zapewnia precyzyjne 

dostosowanie się do rozmaitych pod 

względem kształtu elementów instalacji. 

Związane jest to również z zamkniętą 

komórkową strukturą, która 

zwiększa stabilność otuliny i gwarantuje 

łatwiejszy montaż. 

www.armacell.com 


13

N. 

NOWOŚCI 

Wielkie oszczędności 

z nowym kotłem kondensacyjnym Junkers 

Decydując się na najnowszy kocioł 

kondensacyjny Cerapur Midi ZWB 24-1 

AR nie trzeba już wybierać pomiędzy 

oszczędnościami inwestycyjnymi 

a eksploatacyjnymi. Korzystna cena 

urządzenia pozwala na oszczędności 

już na etapie zakupu. Z kolei technika 

kondensacyjna wykorzystywana 

do ogrzewania i podgrzewu wody 

użytkowej gwarantuje wymierne 

oszczędności paliwa podczas eksploatacji 

kotła oraz wysoki komfort jego 

użytkowania. 

Konstruktorzy nowego kotła zastosowali 

w nim aż dwa wymienniki ciepła 

odporne na działanie kondensatu 

– jeden ze specjalnego stopu aluminiowo-krzemowego 

o wysokiej przewodności 

cieplej, drugi z powierzchniami 

wymiany ciepła wykonanymi 

ze stali nierdzewnej. Dzięki temu zapewnili 

długą żywotność urządzenia, 

a jego użytkownikom ekonomiczną 

eksploatację. 

Wykorzystana w kotle Cerapur Midi 

ZWB 24-1 technologia „rura w rurze” 

zapewnia intensywną kondensację 

zarówno podczas pracy dla potrzeb 

ogrzewania, jak i produkcji ciepłej 

wody użytkowej. Pozwala także 

na bezpieczną oraz komfortową eksploatację 

nawet w przypadku gorszej 

jakości wody wodociągowej. 

Na komfort użytkownika nowego kotła 

Junkers wpływa nie tylko wysoka 

wydajność ciepłej wody użytkowej, ale 

także intuicyjna obsługa i cicha praca 

urządzenia nawet przy współpracy 

z długimi przewodami powietrzno- 

-spalinowymi. 

Cerapur Midi ZWB 24-1 pobiera niewiele 

mocy elektrycznej, w stanie 

gotowości zaledwie 4 W. Podstawowym 

paliwem jest gaz ziemny typu E 

(GZ50), a opcjonalnie może być zasilany 

gazem płynnym typu P (propan). 

Producent udziela na nowy kocioł Cerapur 

Midi ZWC 24-1 nawet do 5 lat 

gwarancji. 

www.bosch.pl 

Innowacyjne rozwiązania armatury 

do obiektów użyteczności publicznej 

Firma FERRO poszerza ofertę armatury 

skierowanej do obiektów użyteczności 

publicznej i wprowadza na rynek 

innowacyjne rozwiązania armatury 

czasowej samozamykającej Presstige, 

bezdotykowej Sirocco Sensor, a także 

mieszacze do baterii bezdotykowych 

i typu press oraz głowicę natryskową 

Vandal Proof. 

Baterie Presstige są kontynuacją linii 

armatury marki Ferro, w której otwarcie 

przepływu uzależnione jest 

od wciśnięcia przycisku znajdującego 

się na korpusie baterii/zaworu. Należą 

do niej: zawór samoczynnie zamykany 

Press, zawór pisuarowy z regulacją 

wypływu oraz dwa najnowsze modele: 

Presstige – bateria umywalkowa czasowa 

z regulacją wypływu do wody 

zimnej lub zmieszanej oraz Presstige 

II – bateria umywalkowa czasowa 

z regulacją wypływu, z wbudowanym 

mieszaczem. 

W trosce o najwyższą jakość higieny 

i wydajność powstała kolekcja czterech 

bezdotykowych baterii umywalkowych 

Sirocco Sensor o przepływach 

do 5,0 l/min i zróżnicowanych funkcjach: 

Sirocco Sensor do wody zimnej 

lub zmieszanej, Sirocco Sensor Pre- 

-Mixed z mieszaczem zewnętrznym, 

Sirocco Sensor Power-Safe do wody 

zimnej lub zmieszanej oraz Sirocco 

Sensor Power-Safe Pre-Mixed z mieszaczem 

zewnętrznym. 

Innowacyjność produktów bezdotykowych 

FERRO polega na możliwości 

wyboru wielu opcji w zakresie regulacji 

armatury, co ma szczególne znaczenie 

przy programowaniu ustawień 

na potrzeby danego obiektu i konkretnego 

użytkownika. 

www.ferro.pl 

14 


PROMOCJA 

Rozwiązania dostosowane do potrzeb osób w różnym wieku 

instalacje I. 

Komfortowa łazienka dla każdego 

Współczesna łazienka powinna zapewniać komfort wszystkim użytkownikom, 

niezależnie od wieku i sprawności fizycznej. Dlatego producenci starają 

się oferować rozwiązania, które nie tylko dobrze wyglądają, ale są również 

optymalnie dostosowane do potrzeb wszystkich generacji domowników. 

Łazienka bez barier to tylko jeden wymiar tego problemu. Drugą kwestią 

są funkcjonalne produkty, ułatwiające życie ludziom w każdym wieku. 

Na co jednak powinniśmy zwrócić szczególną uwagę i jak powinna wyglądać 

komfortowa łazienka? 

Wanna czy prysznic? 

Często pierwsze pytanie podczas planowania 

łazienki brzmi: wanna czy prysznic? 

W kontekście komfortowej łazienki 

dla wszystkich pokoleń odpowiedź jest 

prosta: i jedno i drugie. Zarówno wanna 

jak i prysznic spełniają specyficzne 

wymagania różnych generacji. Dla dzieci 

wanna jest jednocześnie miejscem 

do mycia i placem zabaw. Dorośli natomiast 

korzystają z niej kiedy chcą się odprężyć 

albo zregenerować ciało w przypadku 

dolegliwości zdrowotnych. Inni 

członkowie rodziny nie wyobrażają sobie 

z kolei poranka bez pobudzającego 

prysznica. Z wiekiem coraz ważniejszy 

staje się temat łazienki bez barier. Jeżeli 

cała strefa mokra zaaranżowana 

została na poziomie podłogi, nie tylko 

powiększa to optycznie przestrzeń, ale 

jest również inwestycją na przyszłość. 

Szczególnie, jeśli od samego początku 

pomyślano o miejscu do siedzenia pod 

prysznicem w formie wbudowanego 

siedziska lub klasycznego siedzenia rozkładanego 

montowanego na ścianie. 

Wygodne korzystanie z WC 

Kolejną kluczową kwestią podczas planowania 

łazienki jest umiejscowienie 

WC. Ważnym aspektem jest wysokość 

montażowa miski ustępowej, która ma 

zasadniczy wpływ na komfort użytkowania. 

Dzieciom jest zdecydowanie wygodniej, 

jeśli miska jest zawieszona niżej. 

Dorośli, a szczególnie osoby starsze, 

wolą gdy znajduje się ona nieco wyżej, 

ponieważ ułatwia to wstawanie. Dlatego 

firma Viega oferuje specjalny stelaż 

z serii Viega Eco Plus z możliwością indywidualnego 

dopasowania wysokości 

zawieszenia ceramiki. Za pomocą przycisku 

przesuwamy miskę o 8 cm w górę 

lub w dół, bez żadnej elektroniki. 

Fot. 1. Stelaż Eco Plus firmy Viega 

z płynną regulacją wysokości zawieszenia 

miski ustępowej (za pomocą jednego 

przycisku), pozwala wygodnie korzystać 

z niej zarówno dzieciom, jak i osobom 

starszym. 

Inteligentne rozwiązania 

łazienkowe 

Podczas projektowania łazienki warto 

również zwrócić uwagę na produkty, 

które ułatwiają życie i podnoszą komfort. 

Dobrym przykładem są sterowane 

elektronicznie armatury wannowe z serii 

Multiplex Trio E firmy Viega, które czuwają 

nad właściwą temperaturą wody 

podczas napełniania wanny, a po osiągnięciu 

zaprogramowanego poziomu 

wody automatycznie odcinają dalszy 

jej dopływ. Inne inteligentne rozwiązania 

mogą pozostawać niewidoczne dla 

oka, tak jak nowoczesne podtynkowe 

elementy instalacyjne, pozwalające 

dowolnie zaaranżować zabudowę bez 

żadnych kompromisów. Warto również 

zwrócić uwagę na bezdotykowe systemy 

uruchamiające spłukiwanie, które 

zdecydowanie podnoszą poziom higieny 

i komfort użytkowania np. Visign for 

More sensitive, których dodatkowym 

atutem jest unikalne wzornictwo. 

n 


15

I. 

instalacje 

Podgrzewamy wodę 

w zasobniku c.w.u. 

Wybierając sposób podgrzewania wody w zasobniku, należy zwrócić 

uwagę na parametry pracy systemu oraz specyfikę instalacji. Wymiennik 

czy grzałka? Jaki rodzaj? Odpowiedzi wcale nie są takie oczywiste. 

Fot. 1. Zasobnik c.w.u. nie musi już być chowany w kotłowni lub pomieszczeniu gospodarczym 

- swoim wyglądem nie różni się od innych sprzętów gospodarstwa domowego. 

Oferta zasobników c.w.u. na rynku 

jest bardzo szeroka i znacznie 

bardziej bogata niż jeszcze 

kilka czy kilkanaście lat temu. 

Poszczególne modele różnią się 

chociażby pojemnością zbiorników, 

jak i sposobem podgrzewania 

wody. Dobierając rodzaj oraz 

wielkość zbiornika c.w.u. należy 

wziąć pod uwagę parę istotnych 

kwestii, m.in. liczbę osób 

korzystających z ciepłej wody, 

liczbę punktów poboru, preferencje 

użytkowników (odwieczny 

dylemat: prysznic czy kąpiel 

w wannie) oraz rodzaj baterii. 

Zbyt mały zasobnik, niedostosowany 

do indywidualnych potrzeb 

gospodarstwa domowego 

nie dostarczy wymaganej ilości 

wody, z kolei przewymiarowanie 

zbiornika będzie oznaczało wyższe 

koszty eksploatacyjne. Przy 

doborze podgrzewacza sprawdźmy 

jego parametry i upewnijmy 

się, czy może on współpracować 

z danym źródłem ciepła. 

Przeanalizujmy również moc, 

jaką zasobnik może odbierać 

od źródła ciepła. 

Najczęściej spotykanym wariantem 

jest podgrzewanie wody 

z jednego źródła, co wymaga 

jednego wbudowanego wymiennika 

ciepła lub miejsca 

na wkręcenie grzałki elektrycznej. 

Bardziej skomplikowane, rozbudowane 

instalacje bazują na zbiornikach 

z możliwością podłączenia nawet 

kilku źródeł ciepła jednocześnie. Dane 

rozwiązania oznaczają także inny poziom 

komfortu, ale i koszt użytkowania. 

Na komfort użytkowania zasobników 

wpływa również szybkość podgrzewania 

wody. 

Grzałki 

Od doboru sposobu podgrzewania 

wody w zbiorniku oraz mocy przekazywanej 

w określonym czasie ze źródła ciepła 

do wody użytkowej zależy szybkość 

tego procesu. Najmniejszą moc mają 

grzałki elektryczne z termostatem – 1,5 

Fot.: ATLANTIC 

lub 2 kW – stosowane w niektórych zasobnikach. 

W takim wypadku podgrzewanie 

wody może trwać przynajmniej 

1,5 -2 godziny. Nawet jeśli w budynku 

zainstalowany jest piec na paliwo stałe 

dostarczający ciepło do zbiornika c.w.u. 

Fot. 2. Grzałki elektryczne należą do dość 

drogich sposobów ogrzewania. 

Fot.: KOSPEL 

16 


instalacje I. 

Fot.: KOSPEL 

Fot. 3. Przy doborze podgrzewacza 

sprawdźmy jego parametry i upewnijmy 

się, czy może on współpracować z danym 

źródłem ciepła. 

podczas sezonu grzewczego, niejednokrotnie 

dodatkowo używa się grzałki 

elektrycznej, która podgrzewa wodę 

w momencie mniejszego zapotrzebowania. 

Termostat umożliwia precyzyjne 

sterowanie temperaturą wody, jaka będzie 

utrzymywana w zbiorniku. Oczywiście, 

na rynku dostępne są również 

grzałki o wyższych mocach, np. 4, 6, 

a nawet 9 kW, jednak służą one już jako 

samodzielne, podstawowe źródło ciepła, 

a nie urządzenie wspomagające. Pamiętajmy 

jedynie, że należy je podłączyć 

do trójfazowej instalacji elektrycznej. 

Grzałki są raczej droższym rozwiązaniem, 

dlatego też stosuje się je przeważnie 

w momentach zapotrzebowania 

na ciepłą wodę użytkową, ale poza 

sezonem grzewczym. Zazwyczaj stanowią 

element wspomagający w zasobnikach 

z wężownicą lub wężownicami. 

Istotną kwestią przy doborze grzałki jest 

materiał, z którego wykonano zbiornik. 

Nurkowe i ceramiczne 

Elektryczna grzałka nurkowa jest 

bezpośrednio zanurzona w wodzie 

– zupełnie jak czajniku elektrycznym 

znajdującym zastosowanie w gospodarstwach 

domowych. To najczęściej 

drut oporowy zamknięty w rurce wypełnionej 

izolatorem (tlenkiem magnezu). 

Istotne jest uformowanie grzałki 

– odstępy pomiędzy elementami powinny 

być jak największe, aby zapewnić 

swobodny przepływ wody oraz 

zapobiegać przegrzaniu i uszkodzeniu 

z uwagi na jej wysoką temperaturę 

pracy. Ponadto dzięki temu na jej powierzchni 

kamień kotłowy nie osadza 

się aż tak bardzo, co mogłoby negatywnie 

wpłynąć na proces przekazywania 

ciepła. W przypadku zbiornika ze stali 

nierdzewnej grzałka również powinna 

być wyprodukowana ze stali nierdzewnej 

lub ze stopu Incoloy. 

Grzałki ceramiczne nie są zanurzane 

w wodzie, jak w zasobnikach innego 

rodzaju, a zainstalowane w tulei wystającej 

z przestrzeni wodnej podgrzewacza 

– nazywamy je więc suchymi. Obudowa 

zwiększa powierzchnię wymiany 

ciepła, dzięki czemu temperatura pracy 

na jej styku z wodą jest na tyle niska, 

że wyeliminowane zostaje zjawisko 

osadzania się kamienia kotłowego. Poza 

tym grzałka zapewnia równomierne 

ogrzewanie na całej swojej powierzchni. 

Zastosowanie emaliowanych tulei 

zapewnia ciągłość powłoki ochronnej 

na zbiorniku, w związku z czym podczas 

wymiany grzałki nie ma konieczności 

opróżniania podgrzewacza z wody. 

Konstrukcja grzałki oparta na podwójnym 

obwodzie grzewczym umożliwia 

jej pracę nawet po uszkodzeniu jednego 

z nich – jednak z połową mocy. 

Fot. 4. Przykład podgrzewacza gazowego 

z wężownicą. 

Fot.: BUDERUS Fot.: TERMICA 

Z wymiennikiem płaszczowym 

Woda w zasobniku może być więc podgrzewana 

przez wspomnianą grzałkę 

lub przygotowywana w zasobniku 

przez wbudowany wymiennik ciepła. 

Zazwyczaj stosuje się wężownicę lub 

płaszcz wodny. Wykorzystywane rozwiązania 

to przede wszystkim wymienniki 

dwupłaszczowe (woda użytkowa 

ogrzewana jest płaszczem, przez który 

przepływa czynnik grzewczy, np. woda 

z układu c.o.) lub zbiornik w zbiorniku 

Fot. 5. Wymienniki typu zbiornik w zbiorniku z dodatkową wężownicą można podpiąć 

do układu solarnego. Kolektory podgrzewają wodę wstępnie (lub w sezonie letnim całkowicie), 

a kocioł dogrzewa ją do pożądanej temperatury. 


17

I. 

instalacje 


Fot. 6. Zasobnik z grzałką ceramiczną 

czy nurkową? Jeśli ceramiczna się zepsuje, 

nie musimy spuszczać wody w zbiorniku 

w celu wymiany. 

(zbiornik c.w.u. jest całkowicie zanurzony 

w wodzie grzewczej). Wymiana ciepła 

może następować tu przez ścianki 

wewnętrznego zasobnika c.w.u. Płaszcz 

wodny zbiornika z każdej strony okala 

wbudowany zbiornik c.w.u., ma więc 

dużo większą powierzchnię wymiany 

ciepła od wężownicy – powierzchnia 

wymiany ciepła w ogromnym stopniu 

warunkuje bowiem, jaką moc jest w stanie 

przekazać wbudowany wymiennik 

ze źródła ciepła do wody użytkowej 

(i tym samym zbiorniki płaszczowe charakteryzują 

się największą szybkością 

nagrzewania wody). 

Zasobniki z wymiennikami płaszczowymi 

są wybierane głównie z uwagi 

na niskie opory przepływu. Dzięki temu 

znajdują zastosowanie w instalacjach 

grawitacyjnych z kotłami stałopalnymi, 

umożliwiając jednocześnie przygotowanie 

ciepłej wody użytkowej, jak 

i podwyższenie temperatury powrotu 

kotła. Mankamentem tego rodzaju zasobników 

może być zaś dość powolny 

przepływ czynnika przez płaszcz. Czasami 

moc przekazywana przez ścianki 

zasobnika jest niska, choć nie wskazywałaby 

na to powierzchnia wymiany 

cieplnej. Niektórzy producenci rozwiązują 

ten problem poprzez dodatkowe 

wyprofilowanie ścianek wewnętrznego 

zbiornika – wymusza to zawirowanie 

wody w tym miejscu. 

z d a n i e m 

E K S P E R T A 

Co wybrać? 

Fot.: KOSPEL 

Fot. 7. Na komfort użytkowania zasobników 

wpływa m.in. szybkość podgrzewania 

wody. 

Z wężownicą 

To jedne z najbardziej popularnych 

urządzeń o długiej tradycji na rynku 

i charakteryzujące się prostą konstrukcją. 

W przypadku zasobników z wymiennikami 

z wężownicą spiralną woda 

podgrzewana jest przez czynnik grzew- 

Piotr Sosnowski, doradca techniczny, Kospel: 

Jaki sposób podgrzewania wody użytkowej jest najbardziej 

efektywny? Najlepiej bazować na przykładach 

mówiących o możliwościach przekazywania mocy 

z różnych źródeł ciepła do wody użytkowej. Weźmy 

pod uwagę zasobnik SE-200 (bez wbudowanego wymiennika 

c.w.u.), który zostanie doposażony w grzałkę 

elektryczną, zasobnik z wężownicą SW-200 Termo 

Max oraz zbiornik płaszczowy o pojemności zbliżonej 

pojemności 180 litrów SP-180 Termo-S firmy Kospel. 

Zasobnik SE-200 możemy doposażyć w grzałkę elektryczną 

o mocy do 4,5 kW. Ograniczenie wynika z długości 

grzałki, jaką zmieścimy w zasobniku o średnicy całkowitej 

595 mm. Grzałka działająca z mocą 4,5 kW będzie 

200 litrów wody podgrzewała przez stosunkowo długi 

okres czasu. Jeżeli te same 200 litrów będziemy podgrzewali 

w wymienniku SW-200 Termo Max z wbudowaną 

wężownicą spiralną o powierzchni 1,1 m 2 i zapewnimy 

ze źródła ciepła stabilną temperaturę wody grzewczej 

na poziomie 80°C, to przy przepływie wody grzewczej 

przez wężownicę na poziomie 3 m 3 /h osiągniemy moc 

40 kW. Co za tym idzie szybkość nagrzewania będzie zdecydowanie 

(niemalże 10-krotnie) lepsza od grzałki. 

Wymiennik płaszczowy SP-180 Termo-S charakteryzuje 

się największą powierzchnią grzewczą – 1,6 m 2 . Konstrukcja 

płaszczowa „zbiornik w zbiorniku” pozwala 

uzyskać moc i wydajność nawet o 30% wyższą niż w tradycyjnych 

wymiennikach o pojemności 200 litrów z wężownicą, 

dzięki temu woda będzie podgrzewana jeszcze 

szybciej. Wymiennik płaszczowy SP-180 ma jeszcze jedną 

niewątpliwą zaletę – można go zamontować praktycznie 

w dowolnej pozycji: pionowej wiszącej i stojącej 

oraz poziomej. 

18 


instalacje I. 

Fot. 8. Wymiennik spiralny czy płaszczowy? 

Wydaje się, że więcej zwolenników 

ma to drugie rozwiązanie. 

czy przepływający przez wężownicę – 

spiralę, zwiniętą rurę. Następnie czynnik 

ze spirali wraca do kotła, który ponownie 

ją ogrzewa, a cykl się powtarza. 

Podgrzewacze z wężownicą mogą integrować 

kilka wężownic do współpracy 

z kilkoma źródłami ciepła, jak w przypadku 

zasobników biwalentnych. Wśród zalet 

zasobników z wężownicami wymieniane 

jest przede wszystkim niewielkie, 

Fot.: KOSPEL 


cykliczne rozszerzanie się i kurczenie 

wężownicy podczas rozgrzewania 

i stygnięcia, co często spowalnia proces 

odkładania się osadów na powierzchni 

wężownicy. 

Do kolektorów i pomp ciepła 

Czynnikiem grzewczym w opisanych 

systemach jest najczęściej woda 

z układu c.o., jednak przy wymiennikach 

zbiornik w zbiorniku z dodatkową 

wężownicą możliwe jest podpięcie 

do układu solarnego. W wymiennikach 

solarnych, czyli biwalentnych, spotkamy 

dwie wężownice – jedną podpina 

się do układu c.o., drugą zaś 

do kolektorów słonecznych. Kolektory 

podgrzewają wodę wstępnie (lub 

w sezonie letnim całkowicie), a kocioł 

dogrzewa ją do pożądanej temperatury. 

Pojemność zasobnika tego rodzaju 

wynosi min. 200 l. Wynika to z tego, 

że w pochmurne dni kolektory nie 

są w stanie dostarczyć odpowiedniej 

ilości energii do podgrzania wody, ale 

większy zasobnik umożliwia zmagazynowanie 

maksymalnej ilości ciepłej 

wody. 

Przy pompach ciepła stosowane są wymienniki 

dwuwężownicowe – czynnik 

grzewczy ogrzewany jest przez pompę, 

osiąga zatem niższą temperaturę niż 

Fot.: TERMICA 

Fot. 10. Wymiennik typu zbiornik 

w zbiorniku oraz wymiennik do pomp 

ciepła. 

w przypadku ogrzewania konwencjonalnym 

kotłem c.o., należy więc zapewnić 

większą powierzchnię wężownicy. 

Często wykorzystywaną konstrukcją 

jest „wężownica w wężownicy”. Niejednokrotnie 

konstrukcja umożliwia podpięcie 

również innych źródeł ciepła, jak 

np. kominków z płaszczem wodnym – 

wtedy zbiornik musi posiadać dodatkowe 

króćce. 

Na pracę zarówno grzałek, jak i wymienników 

może wpływać temperatura 

pracy – zbyt duża powoduje szybsze 

wytrącanie się z wody kamienia, 

w związku z czym w przypadku twardszej 

wody zaleca się niższą temperaturę 

eksploatacji systemu. Dobrym 

pomysłem jest wykorzystywanie filtrów 

wody, dzięki którym przedłużymy 

żywotność wymiennika, o ile oczywiście 

będziemy je regularnie wymieniać. 

Jeśli twardość wody przekracza 

20°dH, nie powinniśmy montować 

wymiennika płytowego. Znajdujące 

się w nim wąskie kanaliki byłyby narażone 

na osadzanie się kamienia i zapychanie. 

Lepszym rozwiązaniem będzie 

więc zasobnik z wężownicą. 

Iwona Bortniczuk 

Fot. 9. Dobierając rodzaj oraz wielkość zbiornika c.w.u., należy wziąć pod uwagę m.in. liczbę 

osób korzystających z ciepłej wody, liczbę punktów poboru, preferencje użytkowników. 

Na podstawie materiałów firm: 

Kospel, Atlantic Polska, Termica, Buderus 


19

I. 

instalacje 

Wielowarstwowe 

systemy VESBO 

PROMOCJA 

Każdy inwestor, planujący budowę domu, obiektu użyteczności publicznej 

czy przemysłowego, musi podjąć decyzję odnośnie systemów 

instalacji wody i ogrzewania. Ci, którzy cenią komfort i bezpieczeństwo 

użytkowania oraz niezawodność i szybkość montażu wybierają systemy 

wielowarstwowe. 

Wiele walorów 

w jednym 

Systemy wielowarstwowe są przeznaczone 

do instalacji wodociągowych 

(ciepłej i zimnej wody 

użytkowej), centralnego oraz 

podłogowego ogrzewania, systemu 

solarnego, a także instalacji 

przemysłowych i chłodniczych. 

VESBO oferuje system, 

na który składają się rury wielowarstwowe 

PERT/Al/PERT lub 

OxyPex oraz kształtki zaprasowywane 

i kształtki skręcane. Rury 

wielowarstwowe łączą zalety rur 

metalowych, takie jak odporność 

mechaniczna i powolny proces 

starzenia oraz polietylenowych, 

wyróżniających się wysoką odpornością 

na rdzę, elastycznością 

i niskim współczynnikiem przewodzenia 

ciepła. 

Doskonałe połączenie 

materiałów 

Rury VESBO PERT/Al./PERT składają 

się z pięciu warstw: środkowej 

warstwy aluminiowej, pokrytej 

obustronnie spoiwem oraz 

dwiema warstwami polietylenu. 

Do ich produkcji wykorzystuje 

się polietylen PERT o podwyższonej 

odporności na wysoką 

temperaturę (typ II). Dzięki temu 

charakteryzują się bardzo dobrą stabilnością 

cieplną i temperaturową. Marka 

VESBO jako pierwsza na polskim rynku 

zastosowała w rurze wielowarstwowej 

aluminium o grubości 0,3 mm. Aluminium, 

które dzięki specjalnej obróbce 

cechuje bardzo wysoka elastyczność, 

jest łączone doczołowo za pomocą 

spawania metodą TIG. Takie rozwiązanie 

zapewnia idealnie kołowy przekrój 

rury, dzięki któremu możliwe jest optymalne 

dopasowanie powierzchni rury 

z O-ringiem kształtki, a w konsekwencji 

Fot. 1. Kształtki zaprasowywane. 

szczelne połączenie. Dzięki wewnętrznej 

warstwie aluminiowej rury VESBO 

PERT/Al./PERT wyróżnia także niska rozszerzalność 

cieplna. 

Rury VESBO OxyPex wykonane są 

z sieciowanego polietylenu (typ b) 

z zewnętrzną warstwą EVOH, stanowiącą 

100% barierę antytlenową. Wysoką 

jakość rur potwierdza certyfikat 

wydany przez holenderski Instytut 

KIWA. Zarówno rury PERT/Al/PERT, jak 

i OxyPex są odporne na pęknięcia i zarastanie 

osadem kamiennym. Warstwa 

20 


instalacje I. 

Fot. 2. Systemy wielowarstwowe. 

antydyfuzyjna (aluminium lub EVOH) 

zabezpiecza instalację przed korozją 

i zapowietrzaniem. Materiały wykorzystane 

do ich produkcji spełniają 

wszystkie wymogi higieny i są całkowicie 

nietoksyczne. Co ważne, nie zmieniają 

smaku i zapachu wody, a gładka 

warstwa, znajdująca się wewnątrz rur 

VESBO, gwarantuje jej doskonały przepływ. 

Dodatkowym atutem produktów 

marki jest skuteczne wytłumianie 

drgań i dźwięków. Systemy wielowarstwowe 

VESBO posiadają bardzo dobre 

parametry fizyczno-mechaniczne, 

ułatwiające instalację i gwarantujące 

ich długowieczność. 

Fot. 3. Trójnik zaprasowywany GZ. 

Prosty montaż i gwarancja jakości 

Rury i złączki zostały zaprojektowane 

w taki sposób, aby umożliwić łatwą 

i szybką instalację, a ich połączenia były 

niezawodne. Dzięki innowacyjnemu 

aluminium rury są wyjątkowo giętkie, 

co ułatwia ich formowanie i montaż. Nadanie 

pożądanego kształtu i tworzenie 

nawet bardzo małych zagięć nie stanowi 

problemu. Jeśli zaistnieje potrzeba, 

można bez trudu przywrócić pierwotną 

formę rur. Oferta kształtek obejmuje 

łączniki z końcówkami skręcanymi lub 

zaprasowywanymi, dostępne w różnych 

typoszeregach wymiarowych. Aby 

wyeliminować ryzyko przeciekania, zastosowano 

połączenie dwóch uszczelnień 

typu O-ring wykonanych z EPDM 

i wkładki teflonowej. Podkładka z teflonu 

oddziela dwa materiały – wkładkę 

aluminiową rury i mosiężną złączkę. 

Dodatkowym atutem systemów wielowarstwowych 

VESBO jest fakt, iż w trakcie 

montażu nie trzeba wykorzystywać 

wielu akcesoriów. Połączenie złączek 

zaprasowywanych wykonuje się jedynie 

przy użyciu prasy ze szczękami typu 

U. Średnia żywotność rur VESBO, przy 

maksymalnej wartości ciśnienia eksploatacyjnego 

wynoszącej 10 bar oraz 

przepływie wody w temperaturze od 0 

do 95°C, jest przewidziana na 50 lat lub 

więcej, bez konieczności dodatkowej 

konserwacji. Dzięki temu, system ten 

można stosować nie tylko w budynkach 

mieszkalnych, ale też przy realizacji projektów 

przemysłowych. 

Jakość dla fachowca 

Nieodłączną częścią procesu produkcji 

są różnorodne testy, potwierdzające 

standardy jakościowe. Produkty VESBO 

spełniają normy, dzięki którym marka 

może się pochwalić licznymi certyfikatami. 

Elementy systemów wielowarstwowych 

są objęte również 10-letnią 

gwarancją i mogą być z powodzeniem 

stosowane przez monterów, inżynierów 

i projektantów. 

www.vesbopoland.pl 


21

I. 

instalacje 

www.herz.com.pl 

PROMOCJA 

Nowość marki HERZ 

Stacja mieszkaniowa 

HERZ-KÄRNTEN 

Optymalne rozwiązanie w zakresie przygotowania oraz zasilania instalacji 

c.w.u i co. w nowoczesnym budownictwie mieszkaniowym i biurowym. 

Informacje ogólne 

Firma Herz wprowadziła na nasz 

rynek nową stację mieszkaniową 

HERZ-KÄRNTEN (nr artykułu 

1 4008 36). 

Stacja mieszkaniowa HERZ- 

-KÄRNTEN to stacjonarne urządzenie 

do zabudowy mieszkaniowej, 

które służy do przygotowania 

w sposób dynamiczny 

ciepłej wody użytkowej oraz 

do zasilenia instalacji ogrzewania 

etażowego w mieszkaniu. 

Stacja mieszkaniowa (w przeciwieństwie 

do zasobnika ciepłej 

wody użytkowej) rozpoczyna 

pracę dopiero wtedy, gdy pojawi 

się zapotrzebowanie na ciepłą 

wodą użytkową. Stacja mieszkaniowa 

HERZ-KÄRNTEN zapewnia 

stałą temperaturę ciepłej wody 

użytkowej oraz jej odpowiedni 

strumień zarówno przy stałym, 

jak i zmiennym lub wielokrotnym 

poborze. 

Wyposażenie 

• Regulator hydrodynamiczny HERZ- 

-FWW – najważniejszy element urządzenia 

(poz. 1 na rys. 2). Jako centralny 

zespół stacji mieszkaniowej odpowiada 

za zapewnienie odpowiedniej 

Rys. 1. Widok stacji HERZ KÄRNTEN. 

temperatury ciepłej wody użytkowej 

wytworzonej dynamicznie przez stację. 

Modułem napędowym regulatora 

hydrodynamicznego jest różnica 

ciśnienia przed- i za regulatorem, 

spowodowana przepływem ciepłej 

Rys. 2. Schemat stacji HERZ KÄRNTEN. 

22 


instalacje I. 

1) 

2) 

3) 

4) 

5) 

6) 

8) 

Fot. 1. Elementy budowy stacji mieszkaniowej 

HERZ KÄRNTEN (wg rys. 2.) 

wody użytkowej pobieranej przez 

mieszkańca. Różnica ciśnień przenoszona 

jest na elastycznie zamocowaną 

membranę połączoną centralnie 

z trzpieniem. Występująca różnica 

ciśnień po obu stronach membrany 

powoduje powstanie parcia, elastyczne 

odkształcanie się membrany 

i przesuwanie trzpienia. Przemieszczający 

się w regulatorze trzpień 

otwiera i zamyka dopływ czynnika 

grzewczego po stronie pierwotnej 

wymiennika ciepła. 

• Termostatyczny zawór obejścia HERZ 

(poz. 2) posiada przyłącza gwintowane 

z gwintami zewnętrznymi. Na zaworze 

należy zabudować ogranicznik 

temperatury powrotu HERZ-RTB 

(poz. 3), z którym tworzą tzw. mostek 

cieplny. 

• Ogranicznik temperatury wody powrotnej 

HERZ-RTB (poz. 3) służy 

do regulacji temperatury wody powrotnej 

w węźle w zakresie 25-60°C. 

Ograniczenie i zablokowanie zakresu 

wartości zadanej umożliwiają trzpienie 

blokujące (oddzielnie do zamówienia). 

• Filtr zanieczyszczeń mechanicznych 

HERZ (poz. 4) z przyłączami z gwintem 

zewnętrznym, wyposażony jest 

w sitko wykonane ze stali chromo- 

-niklowej o otworach 0,5 mm. 

• Dodatkowo temperatura ciepłej 

wody użytkowej regulowana jest zabudowaną 

na regulatorze hydrodynamicznym 

głowicą HERZ z kapilarą 

i czujnikiem zewnętrznym (poz. 5). 

• Wymiennik ciepła płytowy E8TH-40 

ze stali nierdzewnej (poz. 6). 

• Złączka prosta HERZ w miejscu zabudowy 

wodomierza (poz. 7). 

• Regulator różnicy ciśnienia HERZ 

(poz. 8) z wbudowanym zaworem 

strefowym jest regulatorem proporcjonalnym 

bezpośredniego działania, 

przystosowanym do zabudowy 

pionowej, (może pracować bez 

energii z zewnątrz). Dostarczany jest 

z fabrycznie zadaną różnicą ciśnienia 

23 kPa i służy do stabilizacji różnicy 

ciśnienia w instalacji centralnego 

ogrzewania etażowego mieszkania, 

które zasilane jest przez przez stację 

mieszkaniową. 

• Złączka prosta HERZ w miejscu zabudowy 

ciepłomierza (poz. 9). 

• Siłownik termiczny HERZ, sterowany 

przez regulator pokojowy w standardzie 

on/off. Dostarczany jest jako 

normalnie zamknięty. Siłownik termiczny 

stanowi wyposażenie dodatkowe. 

Siłownik termiczny należy 

zabudować na regulatorze różnicy 

ciśnienia. 

• Konsola montażu wstępnego składająca 

się z kątownika montażowego 

z otworami oraz kulowych 

zaworów odcinających do wody 

grzewczej i wody pitnej. Konsola posiada 

możliwość mocowania do ściany. 

Podłączenie stacji mieszkaniowej 

do konsoli montażu wstępnego 

następuje przez wsunięcie króćców 

stacji w przyłącza konsoli i skręcenie 

złączek gwintowanych. Konsola 

montażu wstępnego oddzielnie do 

zamówienia. 

Zalety stacji mieszkaniowej 

HERZ-KÄRNTEN 

• Możliwość jednoczesnego przygotowania 

c.w.u i ogrzewania pomieszczeń, 

• stała temperatura c.w.u. przy różnym 

zapotrzebowaniu, 

• możliwość indywidualnego ustawienia 

parametrów stacji, 

• minimalne wymiary - nie wymaga 

zasobnika wody, 

• brak możliwości rozwoju bakterii 

Legionella, 

• wysoka odporność na osadzanie kamienia 

kotłowego, 

• niska temperatura wody powrotnej, 

• minimalne straty temperatury, 

• prosta obsługa, 

• wysoki komfort użytkowania. 

Stacja wymiennikowa HERZ-KÄRNTEN 

stanowi wysoko zaawansowane technologicznie 

rozwiązanie dla potrzeb 

nowoczesnych obiektów mieszkaniowych 

i biurowych. Dzięki zastosowaniu 

stacji wymiennikowych HERZ można 

znacząco obniżyć koszty inwestycyjne 

i eksploatacyjne przy racjonalnym wykorzystaniu 

powierzchni pod zabudowę 

systemu instalacyjnego. 

n 


23

IS. 

instalacje specjalne 

Uwaga! Śnieg i lód! 

Wprawdzie Polska zimą rzadko przypomina Alaskę, ale jak już sypnie, to 

na całego! W taki czas mieszkańcy domów jednorodzinnych, zamiast po 

porannej kawie wsiąść do ciepłego samochodu, łapią za szufle do odśnieżania. 

Podobnie „gimnastyczne” poranki mają wszyscy ci, którzy muszą 

zadbać o chodniki koło swych posesji. A na dodatek ranne odśnieżanie 

wcale nie daje pewności, że za kilka godzin pogoda nie zafunduje nam 

powtórki z rozrywki. Jest jednak na to sposób. Sposób o wiele tańszy niż 

emigracja w tropiki. 

Rozwiązaniem problemów związanych 

z odśnieżaniem i odladzaniem 

posesji jest zamontowanie 

elektrycznego systemu przeciwoblodzeniowego. 

Jest to rozwiązanie 

nie tylko wygodniejsze, lecz 

przede wszystkim wielokrotnie 

skuteczniejsze niż codzienne ćwiczenia 

z szuflą przy odśnieżaniu 

okolic domu prywatnego czy parkingu 

i alejek obiektu użyteczności publicznej. 

Taki system załącza się automatycznie 

w momencie obniżenia temperatury 

i wykrycia przez czujniki wilgoci, roztapiając 

padający na podgrzewany obszar 

śnieg i zapobiegając tworzeniu się lodu. 

Elektryczne systemy przeciwoblodzeniowe 

są w zasadzie wariacją na temat 

ogrzewania podłogowego. Zasada 

działania jest taka sama – przepływający 

przez przewody prąd powoduje emisję 

ciepła, które podgrzewa pokrywającą 

system powierzchnię. Tak samo działa 

również sterowanie – automatyka włączania, 

wyłączania i regulacji siły grzania 

sprzężona jest z czujnikami pogodowymi 

i zegarem. Podobne, jak w przypad- 

Fot.: RAYCHEM 

Fot. 1. Elektryczny system przeciwoblodzeniowy to rozwiązanie poprawiające bezpieczeństwo na podjazdach. 

24 


instalacje specjalne IS. 

ku ogrzewania wnętrzowego są również 

rozwiązania techniczne – systemy 

oblodzeniowe bazują na kablach lub 

matach grzewczych, które różnią się 

od zastosowań wewnętrznych mocą 

oraz odpornością na działanie czynników 

zewnętrznych. 

Różnica jest w zasadzie jedna – to funkcja, 

jaką ma spełniać system. Ogrzewanie 

podłogowe daje nam komfort cieplny 

w domu, zewnętrzny układ złożony 

z mat lub kabli zasilanych elektrycznie 

oraz termostatów umożliwi pozbycie 

się uciążliwego śniegu i lodu – bez 

potrzeby ingerencji użytkownika, czy 

uciekania do tradycyjnych metod, jak 

posypywanie ścieżek piaskiem lub solą. 

Co więcej – ochroni jednocześnie nawierzchnie 

przed zniszczeniem wskutek 

zamarzania wody w pęknięciach 

oraz korozyjnego działania soli. 

Fot. 2. Kable grzejne chronią nawierzchnie przed zniszczeniem wskutek zamarzania wody 

w pęknięciach oraz korozyjnego działania soli. 

Gdzie to się sprawdzi? 

Systemy przeciwoblodzeniowe montuje 

się wszędzie tam, gdzie śnieg czy 

lód stanowią dyskomfort czy zagrożenie 

dla korzystających z ciągów komunikacyjnych 

ludzi. Równie dobrze 

sprawdzają się na prywatnych podjazdach 

czy ogrodowych ścieżkach, jak 

i na terenach obiektów użyteczności 

publicznej parkingach czy miejskich 

chodnikach. Warunek jest jeden – podgrzewane 

miejsce musi być wykończone 

materiałem względnie dobrze przewodzącym 

ciepło. Dobrze sprawdzają 

się tu typowe nawierzchnie, jak kostka 

brukowa, beton, asfalt czy płyty chodnikowe. 

Jest to niestety rozwiązanie 

na tyle drogie, zarówno w montażu jak 

i eksploatacji, że w sferze marzeń pozostają 

podgrzewane ulice i biegnące 

wzdłuż nich chodniki. Coraz częściej 

spotykamy się jednak z ogrzewaniem 

placów czy deptaków reprezentacyjnych 

oraz miejsc publicznych szczególnie 

zimą niebezpiecznych, jak schody 

i podjazdy do urzędów, banków czy 

dworców kolejowych. 

Projektując system przeciwoblodzeniowy, 

nie możemy pominąć wjazdu 

do garażu. System ochrony przed 

śniegiem możemy tu wykonać na jeden 

z dwóch sposobów: zamontować 

ogrzewanie pod całą powierzchnią nawierzchni 

lub wykonać jedynie trakcje 

jezdne na koła pojazdu, co w zasadzie 

również rozwiąże problem zalegającego 

śniegu. W tym celu można stosuje 

się przede wszystkim specjalne maty 

grzejne o szerokości ok. 60 cm. 

Instalując system przeciwoblodzeniowy 

na schodach, najpierw należy przykleić 

do nich płyty izolacyjne (najlepiej 

specjalne, z bruzdami ułatwiającymi 

układanie przewodów). Po ułożeniu 

przewodów przykrywamy je grubszą 

warstwą kleju. W przypadku, gdy nie 

ma możliwości zastosowania izolacji 

(choć płyty izolacyjne zwiększą skuteczność 

systemu, skracając czas nagrzewania 

się przewodów), kable układa się 

w wykonanych w wylewce bruzdach. 

Przewody grzejne o mocy ok. 25 W/m 2 

należy układać na stopniach co 8 cm 

w taki sposób, aby na każdym stopniu 

znalazły się cztery przebiegi przewodu; 

podobnie na płycie spoczynkowej. 

Automatyczne sterowanie 

Zadaniem automatyki sterowania systemem 

ogrzewania zewnętrznego 

jest przede wszystkim maksymalne 

uproszczenie korzystania z systemu – 

raz włączony ma działać sprawnie bez 

jakichkolwiek ingerencji użytkowników. 

Jego drugim zadaniem jest ogranicze- 

Fot. 3. Dzięki czujnikom system przeciwoblodzeniowy załącza się tylko wówczas, gdy temperatura 

spadnie poniżej zera i dodatkowo wystąpi wilgoć w postaci śniegu lub marznącego 

deszczu. 

Fot.: COMFORT HEAT 

Fot.: COMFORT HEAT 


25

IS. 


nie kosztów ogrzewania do niezbędnego 

minimum. 

Zewnętrzne systemy ogrzewania powierzchni 

współpracują ze sterownikami 

nieco bardziej skomplikowanymi 

niż te, które wykorzystujemy przy 

ogrzewaniu podłogowym. Sterowniki 

te kierują się informacjami dostarczanymi 

nie tylko przez czujnik temperatury, 

ale również kontroler śniegu oraz czujnik 

wilgoci. Dzięki pozyskanym z czujników 

informacjom system załącza się 

jedynie wtedy, gdy temperatura spadnie 

poniżej zera, a dodatkowo wystąpi 

wilgoć w postaci śniegu lub marznącego 

deszczu. Przy zastosowaniu odpowiedniej 

elektroniki i oprogramowania 

instalacja pozwoli na indywidualne 

sterowanie strefami przeciwoblodzeniowymi, 

np. rynnami i podjazdem 

lub schodami prowadzącymi do drzwi 

wejściowych i chodnikiem do furtki. 

Rozwiązaniem tańszym w zakupie 

i montażu jest sterowanie ręczne lub 

zastosowanie prostego regulatora z termostatem. 

Podnosi to jednak znacząco 

koszty eksploatacji i angażuje „czujność” 

użytkowników. Naraża nas również 

na przykre zaskoczenia – na przykład 

prosty system nie włączy się sam, 

gdy nad ranem, po ciepłej i deszczowej 

nocy chwyci przygruntowy przymrozek 

zamieniając okolicę w jedno wielkie 

lodowisko. Tylko dzięki zastosowaniu 

dobrze zaprogramowanej i dokładnie 

działającej automatyki unikniemy takich 

niespodzianek i ograniczymy koszty 

eksploatacji systemu do niezbędnego 

minimum. 

Przewody czy maty? 

Na etapie projektowania musimy zadecydować, 

z której technologii skorzystamy 

– z przewodów czy mat grzewczych. 

Wybór właściwego rozwiązania 

uzależniony jest od wielu czynników. 

Najważniejsze z nich to przeznaczenie 

i kształt ogrzewanej powierzchni, 

rodzaj nawierzchni, moc systemu oraz 

obecność, czy też brak zadaszenia. 

Maty grzewcze przeznaczone są przede 

wszystkim do płaskich powierzchni 

o nieskomplikowanych kształtach. 

Sprawdzają się przede wszystkim 

do odśnieżania chodników i pasów 

w budownictwie jednorodzinnym. 

Kable grzewcze układa się przede 

wszystkim na powierzchniach o nieregularnych 

kształtach oraz schodach 

i innych powierzchniach złożonych. 

W przeciwieństwie do innych 

rozwiązań można wypełnić nimi powierzchnie 

o dowolnych kształtach 

i docinać je na odpowiednią długość 

w miejscu montażu, co pozwala na łatwe 

dostosowanie do pokrywanej powierzchni. 

Taki układ może być zrealizowany 

za pomocą kabli stałooporowych 

lub samoregulujących. Przewody stałooporowe 

wykonywane są jako jednożyłowe 

(dwustronnie zasilane) lub 

dwużyłowe (zasilane jednostronnie), 

przeznaczone do zasilania napięciem 

230 bądź 400 V. Nieco nowszym rozwiązaniem 

są samoregulujące kable 

Fot.: RAYCHEM 

Fot. 4. W przypadku podjazdów z łukami należy prowadzić przewody zgodnie z krzywizną podjazdu i jak najbliżej zewnętrznej krawędzi łuku. 

26 



Fot.: ENSTO 

Fot. 5. Zabezpieczenie schodów przed lodem to nie tylko wygoda ale również dbałość o bezpieczeństwo osób z nich korzystających. 

grzejne, zbudowane z dwóch przewodów 

miedzianych, pomiędzy którymi 

znajduje się element oporowy o rezystancji 

zależnej od temperatury otoczenia. 

Zależność rezystancji jest odwrotnie 

proporcjonalna do temperatury, 

co w praktyce oznacza, że przy wzroście 

temperatury otoczenia zmniejszeniu 

ulega również moc przewodu 

grzewczego. Kable samoregulujące 

znajdą zastosowanie przede wszystkim 

w systemie przeciwoblodzeniowym 

w miejscach o szczególnym natężeniu 

ruchu – na parkingach, często uczęszczanych 

chodnikach. 

Zanim położysz nawierzchnię 

O montażu systemu oblodzeniowego 

warto zadecydować przed położeniem 

nawierzchni lub jej generalnym remontem. 

Unikniemy w ten sposób absurdalnego 

i nieekonomicznego zrywania 

ledwie co położonych płyt. Co nie 

mniej ważne – do systemu dobierzemy 

nawierzchnię, która pozwoli jak najlepiej 

wykorzystać jego zalety. Pamiętajmy 

– dobry system to taki, który będzie 

pobierał minimalną ilość energii przy 

optymalnym działaniu. 

PAMIĘTAJ! 

Podczas doboru mocy cieplnej 

przewodów trzeba wziąć pod 

uwagę wiele czynników takich 

jak np.: rodzaj planowanej izolacji 

termicznej, wpływ sąsiadujących 

z podjazdem czy chodnikiem budynków, 

czy też strefa klimatyczna 

i związane z nią przewidywane 

warunki w sezonie zimowym. Producenci 

zalecają, aby w przypadku 

wyjątkowo obfitych opadów 

śniegu czy niskich temperatur, 

zwiększyć moc przewodów lub 

mat o 20-50 %. 

Jeśli jednak inwestor zdecyduje się 

na instalację systemu pod eksploatowaną 

już nawierzchnią musi liczyć się 

z usunięciem istniejącej warstwy wykończeniowej. 

W przypadku schodów 

dodatkowo oznacza to konieczność 

wycięcia bruzd do ułożenia przewodów 

grzejnych w stopniach. W przypadku 

podjazdu do garaży czeka nas 

skuwanie części betonu. Odpowiednio 

wczesne uwzględnienie systemu przeciwoblodzeniowego 

pozwoli również 

na zaplanowanie skutecznego sposobu 

na odprowadzenie wody, np. przez 

wyprofilowanie spadków. Umożliwi 

również (w przypadku chodników, parkingów 

czy podjazdów) lepsze wykonanie 

izolacji elementów grzewczych 

od podłoża. 

Zacząć należy od ustalenia jednostkowej 

mocy instalacji grzewczej – to moc 

przypadająca na metr kwadratowy 

zabezpieczonej powierzchni. W praktyce 

wymaganą moc jednostkową 

(powinno być to ok. 200 - 400 W/m 2 ) 

uzyskuje się poprzez zmiany odległości 

pomiędzy przewodami lub zastosowanie 

odpowiednio uformowanej maty 

grzewczej. Ułatwieniem dla projektantów 

są specjalne tabele określające 

poziom mocy cieplnej przewodów lub 

mat odpowiedni dla różnego rodzaju 

nawierzchni. Podczas doboru mocy 

cieplnej nie możemy zapomnieć również 

o innych czynnikach – rodzaju planowanej 

izolacji termicznej, wpływie 

sąsiadujących z podjazdem czy chodnikiem 

budynków, czy też strefie klimatycznej, 

czyli przewidywanych warunkach 

w sezonie zimowym. Producenci 


27

IS. 


z d a n i e m 


Fot. 6. Przewody grzejne lepiej układać 

wzdłuż niż w poprzek podjazdu. 

Jak wykonać system ochrony przed śniegiem i lodem schodów? 

Fot.: ENSTO 

zalecają, aby w przypadku wyjątkowo 

obfitych opadów śniegu czy niskich 

temperatur, zwiększyć moc przewodów 

lub mat o 20-50%. 

Po ustaleniu mocy jednostkowej instalacji 

należy określić powierzchnię, jaką 

będziemy ogrzewać. Zapotrzebowanie 

systemu na energię obliczymy mnożąc 

powierzchnię grzewczą i moc jednostkową. 

Dane te pozwolą wykonawcy 

na oszacowanie, jaka powierzchnia mat 

grzejnych czy długość kabla oraz ich 

moc będzie niezbędna do efektywnego 

działania układu. Teraz wystarczy już 

tylko dobrać elementy systemu odpowiedzialne 

za automatyczne sterowanie 

ogrzewaniem, takie jak kontroler 

śniegu, gruntowy czujnik temperatury 

i wilgotności, termostat itp. 

Montaż 

Prace montażowe rozpocznijmy 

od określenia punktu początkowego 

oraz miejsca instalacji czujników. Dobrym 

pomysłem jest sporządzenie szkicu 

systemu wraz z zaakcentowanymi 

odstępami pomiędzy przewodami. 

Po wykonaniu izolacji ułożymy siatkę 

Arkadiusz Kaliszczuk 

doradca techniczny w firmie Elektra 

Czy możliwe jest zainstalowanie przewodów grzejnych 

na już istniejących schodach? 

• Teoretycznie jest to możliwe, jednak trzeba liczyć się z usunięciem 

istniejącej warstwy wykończeniowej oraz koniecznością 

wycięcia bruzd do ułożenia przewodów grzejnych 

w schodach. 

Kiedy stosować przewody jedno-, a kiedy dwustronnie 

zasilane? 

• Przewody zasilane jednostronnie są łatwiejsze do ułożenia, 

gdyż nie musimy martwić się, aby podczas montażu 

na schodach i spoczniku wracać przewodem zasilającym 

w miejsce z którego zaczęliśmy układanie, więc w wypadku 

tego zastosowania polecam wykonanie instalacji z wykorzystaniem 

przewodów zasilanych jednostronnie ELEKTRA 

VCD o mocy od 25 W/m. 

Fot. 1. Ułożenie przewodów grzejnych. 

Jak dobrać moc grzejną przewodów? 

• Moc przewodów powinna być tak dobrana, aby na metr 

kwadratowy wypadało od 250 do 300 W w przypadku 

schodów zadaszonych lub osłoniętych, nieosłonięte schody 

lub bezpośrednio narażone na opady powinny być 

ogrzewane mocą 300 W/m 2 . 

W jaki sposób układać przewody (przygotowanie nawierzchni, 

odległości między przewodami, umiejscowienie 

czujników temperatury i wilgoci, grubości wylewki 

itp.) na stopniach i podestach? 

• Przewody VCD25 o mocy 25 W/m 2 powinny być układane 

na stopniach co 8 cm, tak aby na każdym stopniu znalazły 

się cztery przebiegi przewodu, Na płycie spoczynkowej powinniśmy 

układać przewody również co około 8 cm. 

Kiedy i jak stosować izolację cieplną na stopniach i podestach? 

• Jeśli nasze schody nie zostały jeszcze wykończone i mamy 

możliwość delikatnego podniesienia ich wysokości, 

na wylane schody układamy płyty izolacyjne Thermopanel 

z bruzdami umożliwiającymi łatwy montaż przewodów 

grzejnych. Płyty przyklejamy do schodów klejem, 

a na wierzch dajemy kolejną warstwę kleju, którym przykrywamy 

ułożone w panelach przewody. Zastosowanie 

izolacyjnych paneli zwiększy skuteczność systemu, skracając 

czas nagrzewania się schodów, co wpłynie na koszty 

eksploatacji. 

W jaki sposób zapewnić optymalne sterowanie systemem? 

• Optymalne sterowanie systemem zapewnią regulatory 

wyposażone w czujniki mierzące temperaturę i wilgoć. Załączą 

one ogrzewanie kiedy łącznie wystąpią oba czynniki 

sprzyjające oblodzeniu: spadająca temperatura i wilgoć. 

Jeżeli będzie mróz, ale nie będzie opadu, system się nie 

włączy. Również kiedy będzie padać deszcz, ale nie będzie 

spadku temperatury, skutkującego powstaniem gołoledzi, 

system pozostanie wyłączony. 

28 



montażową, do niej, za pomocą nylonowych 

opasek, przymocowujemy 

przewody. Pamiętajmy o zachowaniu 

równomiernych odstępów i nie dopuszczajmy 

do krzyżowania się kabli. 

Poruszajmy się w kierunku miejsca podłączenia 

systemu do zasilania, przewody 

układajmy podłużnie (równolegle 

do kierunku jazdy), a nie w poprzek 

drogi. Przed zamontowaniem wybranej 

nawierzchni, np. kostki brukowej, maty 

lub przewody należy pokryć podsypką 

piaskową lub cementowo-piaskową. 

Przy nawierzchni betonowej (oprócz 

specjalnych przewodów o większej odporności 

termicznej) powinno się zastosować 

specjalne plastyfikatory, które 

pozwolą na zachowanie odpowiednich 

parametrów materiału mimo pracy systemu 

grzewczego. 

Podczas montowania systemu przeciwoblodzeniowego 

należy pamiętać 

o kilku ważnych zasadach. W przypadku 

podjazdów z łukami powinno się 

prowadzić kable zgodnie z krzywizną 

Fot. 7. Podczas montażu kabli grzejnych pamiętajmy o zachowaniu równomiernych odstępów 

i nie dopuszczajmy do krzyżowania się kabli. 

Fot.: ELEKTRA 

podjazdu, pozwoli to na zachowanie 

odpowiedniego odstępu pomiędzy 

przewodami. Jeśli projekt zakłada montaż 

systemu na drodze do garażu lub 

innego zadaszonego miejsca, przewody 

należy układać przynajmniej 1 m 

w głąb zadaszonego obszaru, aby zapobiegać 

zaleganiu śniegu pod dachem. 

Jeśli do czynienia mamy z wjazdem 

na teren obiektu użyteczności publicznej, 

biurowca itd., przewody grzejne 

warto zainstalować również w strefie 

hamowania – przed czytnikiem kart lub 

szlabanem. Czujnik temperatury należy 

zaś zainstalować w obrębie ogrzewanego 

obszaru, min. 2,5 cm od przewodów 

grzejnych, tak, aby był w pełni wystawiony 

na bezpośrednie oddziaływanie 

warunków pogodowych. 

Red. 

REKLAMA 


29

IS. 


Systemy instalacyjne 

przeciwoblodzeniowe 

PROMOCJA 

Wrzesień rozpieszczał wszystkich letnią pogodą, jednak nocami dawała 

się odczuć nadciągająca jesień. To dla wszystkich zapominalskich ostatnie 

ostrzeżenie przed coraz bliższą zimą i czas, aby pomyśleli o nadchodzących 

mrozach, zaśnieżonych chodnikach i zamarzniętych rynnach. Jesień 

to tak naprawdę ostatni dzwonek, aby zawczasu przygotować dom przed 

przykrymi niespodziankami zimowej aury. 

Co zrobić, aby ta pora roku była 

mniej uciążliwa, a nasz dom zabezpieczony 

przed zimowymi 

kaprysami? 

Z pewnością warto wykonać instalację 

ochrony przed śniegiem 

i lodem w najbardziej newralgicznych 

miejscach: na wjeździe 

do garażu, w ciągach komunikacyjnych 

i schodach, w rynnach, 

rurach spustowych i ewentualnie 

na krawędziach dachów. 

Instalacja ogrzewania wjazdu 

do garażu może być wykonana 

na dwa sposoby. 

• Jako ogrzewanie pod całą powierzchnią 

naszego podjazdu 

– w tym wypadku możemy 

wykorzystać przewody grzejne 

o mocy od 20 do 25 W/m 

ELEKTRA VCD i VC. Można 

je układać zarówno w podsypce 

piaskowej pod kostkę brukową 

lub w podjazdach wykonanych 

z zaprawy betonowej 

– w warstwę wylewki. Moc 

jednostkowa na m 2 powinna 

w tym wypadku oscylować 

w granicach 300 W/m 2 . 

• Jako system ogrzewania wyłącznie 

pod koła pojazdu. 

Do tego celu możemy użyć 

gotowych mat grzejnych 

ELEKTRA SnowTec® do ochrony przed 

śniegiem i lodem. Maty mają szerokość 

około 60 cm, a ich długość uzależniono 

od powierzchni. Podobnie 

jak przewody grzejne maty układa się 

w warstwie podsypki piaskowej pod 

kostkę brukową lub w betonie, jeśli 

z tego materiału wykonujemy nasz 

podjazd. 

Od ubiegłego sezonu w ofercie 

ELEKTRY są produkty do zastosowań 

specjalnych: przewody i maty grzejne 

z serii TuffTec. Ta linia produktów przeznaczona 

jest dla rynku specjalistycznego 

– instalatorskiego, do zastosowań 

zarówno domowych, jak również obiektów 

użyteczności publicznej czy też 

w zakładach produkcyjnych. Przewody 

i maty TuffTec, dzięki nowej konstrukcji 

wewnętrznej przewodu, zastosowaniu 

pogrubionej warstwy izolacji oraz 

specjalnej powłoki zewnętrznej, mogą 

wytrzymywać najcięższe warunki eksploatacji 

i instalacji. Pozwala to na pracę 

w warunkach dużego nacisku (drogi 

dojazdowe dla pojazdów ciężarowych). 

Żyły pokryto teflonem, powłokę zewnętrzną 

stanowi natomiast HFFR, 

który bez problemu znosi wysoką temperaturę 

otoczenia – co pozwala na instalowanie 

bezpośrednio w asfalcie, jak 

również daje odporność na promieniowanie 

UV. 

Ogrzewanie schodów 

i chodników 

Do instalacji ogrzewania antyoblodzeniowego 

schodów używamy przewodów 

ELEKTRA VCD o mocy 25 W/mb. 

Przewody układa się na poszczególnych 

stopniach i płycie spoczynkowej. Istotne 

jest, aby całość została umieszczona 

w betonie, a nie tuż pod powierzchnią. 

Ogrzewanie ciągów komunikacyjnych 

wykonuje się stosując zamiennie przewody 

grzejne lub maty grzejne o mocy 

około 300 W/m 2 . Przewody grzejne 

muszą być umieszczone w warstwie 

betonu, z którego wykonujemy schody. 

W wypadku modernizacji już istniejących 

schodów należy wykonać 

nadbudowę lub wykonać bruzdowanie 

pod przewody grzejne. 

Fot. 1. Mata grzejna ELEKTRA SnowTec®. 

30 



Ogrzewanie 

rynien i rur spustowych 

Instalacja ogrzewania rynien może 

być wykonana ze stałooporowych 

przewodów grzejnych ELEKTRA VCDR 

lub przewodów samoregulujących 

ELEKTRA SelfTec®. Przewody układa 

się w rynnach i rurach spustowych 

za pomocą specjalnych uchwytów 

mocujących, które zapewnią właściwą 

pozycję przewodu grzejnego. 

Obydwa typy przewodów zbudowane 

są z materiałów odpornych 

na promieniowanie UV. Przewody samoregulujące 

zmieniają moc zależnie 

od warunków, w jakich pracują – im 

jest zimniej, tym większą moc osiągają 

i odwrotnie. 

Przewody w rynnie układa się z reguły 

podwójnie. W rurach spustowych 

możliwe jest jego pojedyncze ułożenie. 

Jeśli długość rynny przekracza 

6 metrów - konieczne jest zastosowanie 

linki z uchwytami, która odciąży 

przewody. 

Jeżeli dach jest kryty materiałami bitumicznymi, 

możliwe jest wykorzystanie 

przewodów TuffTec, które możemy 

układać bezpośrednio na pokryciu bitumicznym. 

Sterowanie. 

Najbardziej skuteczny i ekonomiczny 

jest system sterowany regulatorem 

wyposażonym w czujnik temperatury 

oraz wilgoci. System załączany jest 

tylko wtedy, gdy łącznie wystąpią opady 

i spadek temperatury, który może 

doprowadzić do wystąpienia oblodzenia. 

ELEKTRA oferuje urządzenia 

do mniejszych (ETR2) instalacji oraz 

bardziej rozbudowane sterowniki – 

czuwające na przykład nad systemem 

chroniącym rynny oraz rury spustowe 

i dodatkowo podjazdem do garażu 

(ETOR/ETOG). Czujniki montuje się odpowiednio 

dla danego systemu. 

• Ogrzewanie wjazdu do garażu, schodów 

i ciągów komunikacyjnych – 

zintegrowany czujnik temperatury 

i wilgoci umieszczony w podłożu. 

Ponieważ system ogrzewania antyoblodzeniowego 

pełni rolę prewencyjną, 

musi załączyć się odpowiednio 

wcześniej zanim śnieg grubą warstwą 

pokryje podjazdy i dachy. 

Fot. 3. Przykład ogrzewania krawędzi 

dachu. 

Fot. 2. Ułożenie przewodów grzejnych ELEKTRA VCD 25. 

• Systemy ochrony rynien – czujnik wilgoci 

w rynnie, czujnik temperatury 

na północnej ścianie budynku. 

Sam regulator należy zamontować 

na tablicy sterującej. Do tablicy doprowadza 

się przewody zasilające („zimne”) 

przewodu grzejnego lub maty 

grzejnej oraz przewody czujników 

temperatury i wilgoci. 

Prawidłowo dobrana i zamontowana 

instalacja antyoblodzeniowa zapewni 

nam maksimum bezpieczeństwa przy 

minimalnych kosztach eksploatacyjnych, 

a dodatkowo jest przy tym całkowicie 

bezobsługowa. 

Jedyne o czym należy pamiętać przed 

sezonem zimowym to włączenie zasilania 

na tablicy sterującej, a reszta 

będzie się odbywać całkowicie automatycznie. 

n 


31

O. 

ogrzewanie 

PYTANIA CZYTELNIKÓW 

Palmy z głową! 

Zimowe koszmary: co rano trzeba odśnieżyć i dorzucić do pieca. Czy aby na pewno? 

Po to człowiek wymyślił maszyny, aby pewne czynności (w szczególności te ciężkie 

i brudne) wykonywały one za nas. Tak jest również w przypadku kotłów na paliwa 

stałe - rynek oferuje całą gamę urządzeń mniej lub bardziej „bezobsługowych”. Zanim 

jednak zabierzemy się za wybór ogrzewania w nowym domu warto poznać 

odpowiedzi na kilka pytań. 

1. Jakie są główne różnice 

mające wpływ na decyzję 

o wyborze kotła między 

urządzeniami z górnym 

i dolnym spalaniem? 

Izabela Koń, doradca techniczny 

w firmie Rakoczy Stal tłumaczy: 

„Podstawowym kryterium wyboru 

kotła jest rodzaj paliwa, 

jakie będziemy w nim stosować. 

Pod tym względem kotły 

ze spalaniem górnym są bardzo 

elastyczne. Ich wielką zaletą jest 

możliwość spalania właściwie 

każdego rodzaju paliwa stałego. 

Kotły ze spalaniem dolnym 

przystosowane są do jednego 

rodzaju paliwa, najczęściej jest 

to węgiel. Mniejsza elastyczność 

rekompensowana jest przez zaletę 

mającą zasadniczy wpływ 

na koszty użytkowania – kotły 

te mają większą sprawność 

od urządzeń ze spalaniem górnym. 

Są więc nie tylko tańsze 

w eksploatacji, ale też bardziej 

ekologiczne.” 

2. Czy wymieniając stary kocioł 

z górnym spalaniem 

na nowoczesny kocioł 

ze spalaniem dolnym trzeba 

dokonać jakiś zmian 

w instalacji? 

EKSPERCI FACHOWEGO INSTALATORA 

Izabela Koń 

Doradca Techniczny w firmie 

RAKOCZY STAL 

Jeśli stary kocioł z górnym spalaniem 

prawidłowo współpracował z instalacją 

to i nowoczesny, ze spalaniem dolnym, 

będzie w tych samych warunkach 

radził sobie świetnie. Są jednak 

dwa warunki – instalacja c.o. musi być 

sprawna i w dobrym stanie technicznym. 

Uwagę również należy zwrócić 

na stan techniczny komina, ponieważ 

bardziej skomplikowana konstrukcja 

wymiennika kotła z spalaniem dolnym 

wymaga odpowiednio dużego 

ciągu. 

3. Co wpływa na stałopalność kotłów? 

Stałopalność to czas pracy urządzenia 

bez uzupełniania opału. Ma na nią 

wpływ kilka czynników – są to m.in. jakość 

i rodzaj paliwa (jego kaloryczność), 

wielkość mocy cieplnej z jaką pracuje 

Michał Łukasik 

konstruktor ZMK SAS 

kocioł, obciążenie cieplne budynku 

(ilość i wielkość odbiorników ciepła 

tj. grzejników, zasobnika cwu itp.) czy 

temperatura zewnętrzna. 

Na stałopalność ma wpływ między innymi 

automatyka kotła – kocioł bezobsługowy, 

wyposażony w precyzyjne, 

elektroniczne sterowanie parametrami 

będzie działał bez naszej ingerencji 

bardzo długo. Dobre parametry kotła 

oraz precyzyjne sterowanie powodują 

między innymi dokładniejsze spalanie 

paliwa, czego efektem jest wolniejsze 

zużywanie paliwa, a więc rzadsza 

konieczność uzupełniania zasobnika. 

Pamiętajmy jednak – nawet najlepszy 

kocioł nie będzie działał bez paliwa – 

dlatego długość działania jest bezpośrednio 

zależna od wielkości zasobnika 

paliwa. Dokładność spalania, a więc 

32 


ogrzewanie O. 

stałopalność kotła, poprawia również 

stosowanie nadmuchu powietrza. 

W przypadku kotłów ze spalaniem dolnym 

na długość stałopalności wpływ 

ma wielkość granulatu paliwa. Najlepsze 

efekty można uzyskać używając węgla 

kamiennego (typu orzech bądź groszek), 

łatwo odpalającego się od żaru. W takim 

przypadku stałopalność jednego zasypu 

sięga 12 - 24 godzin. Wartość ta zależy 

także od jakości i konstrukcji elementów 

wchodzących w skład kotłowni, jakimi 

są instalacja nawiewno-wywiewna oraz 

komin (jego rodzaj i wielkość). Ważny 

jest oczywiście stan techniczny instalacji, 

oczywistym jest więc to, że do osiągnięcia 

jak najlepszej stałopalności konieczna 

jest okresowa konserwacja i czyszczenie 

wymiennika kotła. 

Fot.: RAKOCZY 

4. Czy warto inwestować w kocioł 

z podajnikiem retortowym? 

Izabela Koń z firmy Rakoczy Stal radzi: 

– Automatyczne kotły retortowe to nowoczesne, 

wygodne i oszczędne urządzenia 

grzewcze, które powoli zastępują tradycyjne 

kotły zasypowe. Kotły retortowe 

są oszczędniejsze, gdyż spalają dokładnie 

taką ilość paliwa jaka jest potrzebna 

do osiągnięcia zadanej temperatury, 

dzięki czemu mają znacznie większą 

sprawność niż tradycyjne kotły zasypowe. 

Kotły te pracują w pełni automatycznie, 

a obsługa po uruchomieniu kotła sprowadza 

się do uzupełniania (raz na kilka 

dni) paliwa w zasobniku. Współpracują 

także z szeregiem urządzeń dodatkowych 

doskonale sprawdzając się w najnowocześniejszych 

instalacjach grzewczych. 

Fot.: SAS 

FOT. 2. Kocioł SLIM przystosowany 

do montażu zarówno palnika retortowego, 

jak i peletowego. 

5. Co zyskujemy stosując elektroniczną 

regulację kotłów? 

Automatyczne sterowanie pracą kotła 

to przede wszystkim komfort użytkowania. 

Dobre systemy sterowania automatycznego 

zapewniają utrzymanie 

w kotle dokładnie takiej temperatury, 

jaka potrzebna jest do zapewnienia zadanych 

warunków we wszystkich pomieszczeniach 

w domu. Pomaga przy 

tym współpraca ze sterownikami pomp 

instalacji c.o. Automatyka uwalnia nas 

również od codziennego dokładania 

paliwa i usuwania popiołu. Wystarczy 

raz na kilka dni uzupełnić zasobnik 

z paliwem i oczyścić pojemnik na popiół. 

Co niemniej ważne dzięki sterowaniu 

automatycznemu obniżamy 

koszty eksploatacji – system umożliwia 

łatwiejszy i szybszy rozruch kotła oraz 

wydłużenie czasu spalania, dzięki której 

paliwo spalane jest dokładniej. 

6. Jak niewłaściwe podciśnienia wytwarzane 

przez komin wpływa 

na pracę kotła? 

Ciąg kominowy ma kolosalny wpływ 

na prawidłową pracę kotła. Zbyt mały 

ciąg powoduje niską wydajność cieplną 

kotła, dymienie, osadzanie się smoły 

na ściankach wymiennika. 

FOT. 1. Rakoczy Multimax - kocioł dwupaleniskowy na cztery rodzaje paliwa. 

7. Czy stosowanie innego paliwa 

niż to sugerowane przez 

producentów kotłów ma duży 

wpływ na żywotność urządzeń? 

Czym grozi nieprzestrzeganie 

tych wytycznych? 


33

O. 

ogrzewanie 

Stosowanie niewłaściwego opału 

to szybsze zużywanie się kotła a więc 

krótszy czas bezawaryjnej pracy. Przykładem 

niech będzie używanie paliwa 

Fot.: SAS 

FOT. 3. Rakoczy Popter DS - kocioł dolnego 

spalania z elektronicznym sterowaniem 

i nadmuchem. 

FOT. 4. Przekrój kotła SLIM z palnikiem 

MULTI FLAME na pelety. 

Fot.: RAKOCZY 

o zbyt dużej wilgotności i zasiarczeniu, 

które powoduje przyspieszoną korozję 

wewnętrznego płaszcza wymiennika. 

Dodajmy, że używając paliwa nie zalecanego 

przez producenta kotła narażamy 

się również na utratę praw wynikających 

z gwarancji. 

8. Co jest gorsze z punktu widzenia 

użytkownika kotła – jego przewymiarowanie 

czy niedowymiarowanie? 

Michał Łukasik, konstruktor ZMK SAS 

podpowiada: „Dobór odpowiedniej 

mocy kotła ma duży wpływ na jego 

późniejszą pracę. Planując zakup kotła 

na paliwo stałe lepiej wybrać mniejszy 

niż przewymiarować. Do mniejszego 

kotła po prostu częściej trzeba będzie 

podawać paliwo, co w przypadku urządzeń 

wyposażonych w zasobnik z podajnikiem 

nie jest żadnym problemem. 

Mniejszy kocioł to również mniejsza 

kotłownia i niższa cena urządzenia. 

Kocioł zbyt dużej mocy będzie pracował 

nieefektywnie. Przewymiarowanie 

(zwłaszcza przy długotrwałym utrzymywaniu 

niskich temperatur wody 

w kotle) skutkuje przyspieszeniem 

korozji urządzenia, szybkim zabrudzeniem 

komory spalania, przewodu kominowego, 

a w efekcie zmniejszeniem 

sprawności kotła.” 

9. W jaki sposób należy zabezpieczyć 

instalację c.o. przed skutkami 

przegrzania kotła? 

W przypadku montażu kotła w układzie 

otwartym zabezpieczeniem przed nadmiernym 

wzrostem ciśnienia jest przelewowe 

naczynie wzbiorcze, montowane 

w najwyższym punkcie instalacji c.o. 

Montując kocioł na paliwa stałe w układzie 

zamkniętym, prócz podstawowych 

zabezpieczeń (zawór bezpieczeństwa 

i przeponowe naczynie wzbiorcze) zastosować 

należy urządzenie do odprowadzania 

ciepła nadmiarowego. Może 

do być np. zbiornik buforowy, wężownica 

schładzająca lub dwudrożny zawór 

termostatyczny DBV1. 

PAMIĘTAJ! 

Na stałopalność kotłów ma wpływ 

między innymi automatyka – kocioł 

„bezobsługowy”, wyposażony 

w precyzyjne, elektroniczne 

sterowanie parametrami będzie 

działał bez naszej ingerencji bardzo 

długo. Dobre parametry kotła 

oraz precyzyjne sterowanie powodują 

między innymi dokładniejsze 

spalanie paliwa, czego efektem 

jest wolniejsze zużywanie paliwa, 

a więc rzadsza konieczność uzupełniania 

zasobnika. 

10. Jak często należy wykonywać 

przeglądy serwisowe kotła i całej 

instalacji grzewczej? Czy wystarczy 

zrobić to raz przed sezonem 

grzewczym? Jakie czynności warto 

wówczas wykonać? 

Izabela Koń, doradca techniczny w firmie 

Rakoczy Stal podpowiada: „Są w zasadzie 

dwie uniwersalne zasady dotyczące 

przeglądów serwisowych kotłów 

na paliwa stałe – należy bezwzględnie 

trzymać się wytycznych wskazanych 

przez producenta oraz korzystać z usług 

dobrych fachowców. Trzymając się 

tych zasad nie tylko utrzymamy instalację 

w dobrym stanie (co przełoży się 

na jej dłuższą żywotność i niskie koszty 

eksploatacji) ale również w pełnym wymiarze 

będziemy mogli liczyć na gwarancyjną 

obsługę urządzeń. Instrukcja 

użytkowania każdego kotła zawierać 

powinna wszystkie dane dotyczące 

jego eksploatacji, w tym częstotliwość 

przeglądów, czyszczenia i czynności, 

które należy wykonać przed sezonem 

grzewczym.” 

FOT. 5. Sterownik ST480 zPID - sterownik 

do kotła retortowego. Steruje 

podajnikiem, wentylatorem, 4 pompami. 

Współpracuje z modułami Ethernet, GSM, 

oraz regulatorem pokojowym. 

Fot.: RAKOCZY 

34 


ogrzewanie O. 

Fot.: SAS 

FOT. 6. Palnik retortowy z czujnikiem żaru. 

jednak w czasach, gdy dbałość o ekologię 

i jakość życia lokalnych społeczności, 

a więc także jakość powietrza, 

ma coraz większe znaczenie. Dlatego 

lokalnie wdrażane są Programy Ograniczenia 

Niskiej Emisji (PONE) skłaniające 

użytkowników do wykorzystywania 

dobrych paliw i urządzeń o jak 

największej sprawności, co oznacza 

zmniejszenie ilości spalin. Są to działania 

długoterminowe, do których 

dostosowują się oczywiście producenci 

kotłów na paliwa stałe – już teraz 

skupiają swoją uwagę na zwiększaniu 

sprawności i czystości spalania. Dla 

części użytkowników mam jednak złą 

wiadomość – typowe „śmieciuchy”, 

w których palić można w zasadzie 

każdym śmieciem prędzej czy później 

odejdą do lamusa. To jednocześnie 

dobra wiadomość dla nas wszystkich 

– dzięki temu wszyscy będziemy mogli 

odetchnąć pełną piersią! 

Red. 

11. Czy kotły z zasypem górnym zostaną 

wycofane z rynku na skutek 

wymogów ecodesign? Jeśli tak – 

to kiedy? 

Dziś kotły na paliwa stałe są podstawowym 

źródłem energii cieplnej stosowanym 

w polskich, indywidualnych 

gospodarstwach domowych i nie 

zanosi się na to, aby w najbliższym 

czasie miało się to zmienić. Żyjemy 

WARTO WIEDZIEĆ! 

Wymieniając stary kocioł ze spalaniem 

górnym na jego nowoczesny 

odpowiednik ze spalaniem dolnym 

należy zwrócić uwagę na stan 

techniczny komina. Bardziej skomplikowana 

konstrukcja wymiennika 

kotła ze spalaniem dolnym wymaga 

odpowiednio dużego ciągu. 

REKLAMA 

NOWOŚĆ 

SPALANIE POD CZUJNĄ KONTROLĄ 

NOWY STANDARD STEROWANIA 

MULTIFUN Z CZUJNIKIEM ŻARU 

(w kotłach węglowych z podajnikiem) 

• kolorowy wyświetlacz, proste menu 

• automatyczny dobór parametrów 

spalania z odczytu temperatury paleniska 

• niższe zużycie paliwa 

• niższa emisja zanieczyszczeń 

PALNIK NA PELETY 

SAS MULTI FLAME 

Bezpieczny transport paliwa 

• mechanizm dwóch ślimaków* 

rozdzielonych kanałem przesypowym 

Automatyczne sprawne palenisko 

• mechanizm ruszt ruchomych 

do odpopielania paleniska 

• automatyczne rozpalanie paliwa 

Palnik do montażu w kotłach podajnikowych: 

SAS MULTI (17-150kW) i SAS SLIM (14-48 kW), 

SAS GRO-ECO ( 17-272 kW) 

*sposób podawania chroniony prawnie 

Zakład Metalowo-Kotlarski SAS 

www.sas.busko.pl 

sas_2.indd 1 2014-07-08 08:43:57 


35

O. 

ogrzewanie 

Dekoracyjny, 

z DGP czy 

O bezpiecznych kominkach 

z płaszczem wodnym 

czytaj na 

! www.fachowyistalator.pl 

z płaszczem wodnym? 

Punktem wyjścia do jakichkolwiek dyskusji na temat kominka jest decyzja, 

jaką funkcję ma on pełnić w budynku. Kominki budowane przede wszystkim 

jako dekoracja i element wystroju, urządzenia z płaszczem wodnym 

czy też systemem dystrybucji gorącego powietrza mogą różnić się od siebie 

zaawansowaniem, funkcjonalnością i parametrami. 

Jeśli na kominku zależy nam 

przede wszystkim ze względu 

na jego walory aranżacyjne, marzymy 

o wieczorach spędzanych 

przy trzaskach spalanych polan 

– nie musimy kierować się standardowymi 

kryteriami doboru 

i uwzględniać funkcji grzewczych. 

W takim przypadku inwestor 

może zdecydować się nawet 

na kominek z otwartą komorą 

spalania, który co prawda zużywa 

znacznie więcej energii niż 

urządzenie z komorą zamkniętą, 

nie sposób mu jednak odmówić 

uroku. Sprawność tego rodzaju 

kominków szacuje się na 20%, 

co oznacza, że aż 80% ciepła 

jest tracone – brak regulacji dostarczania 

świeżego powietrza 

sprawia, że proces spalania przebiega 

w sposób niekontrolowany 

i bardzo szybko. Pamiętajmy 

też, że komiki z otwartym paleniskiem 

mogą być montowane 

jedynie w pomieszczeniach, 

w których możliwe jest zapewnienie 

nie mniejszej prędkości 

przepływu powietrza w otworze 

komory niż 0,2 m/s. 

Fot. 1. Kominek jako element wystroju biura? Dlaczego by nie! Dodaje prestiżu wnętrzu, 

a przy okazji może pełnić funkcje grzewcze. 

Podstawowe parametry 

Podstawową decyzją, przed którą 

stanie inwestor jest: ogrzewanie jedynie 

powietrza czy podłączenie także 

do c.o., czyli podgrzewanie wody 

np. w grzejnikach. Oba rodzaje wkładów 

nie różnią się od siebie zbytnio, 


choć zastosowane są różne usprawnienia. 

Dobierając urządzenie, zwróćmy 

uwagę przede wszystkim na jego moc 

cieplną określaną głównie przez bilans 

cieplny budynku. Orientacyjnie przyjmujemy, 

że na ogrzanie 10 m² potrzeba 

1 kW mocy. 

36 


ogrzewanie O. 

Fot.: Makroterm 

– tylko one stanowią gwarancję jakości 

oraz bezpieczeństwa wkładu. Kominki 

sprzedawane w Polsce powinny 

posiadać znak CE potwierdzający, 

że urządzenie można stosować w budownictwie 

wedle polskiego prawa 

budowlanego. Pamiętajmy, że niezależnie 

od tego, na jaki rodzaj kominka 

się zdecydujemy, jeśli ma on pełnić 

funkcje grzewcze, jego montaż musi 

odbyć się zgodnie z normami obowiązującymi 

w danym kraju. 


Fot. 2. Większość kominków z paleniskiem 

zamkniętym sterowana jest za 

pomocą regulatorów elektronicznych. 

Skupmy się na podstawowych parametrach, 

które pozostają uniwersalne 

i w zasadzie niezależne od rodzaju 

wkładu (nie licząc tych z otwartym 

paleniskiem – tu nie musimy być tak 

wybredni i kierować się głównie estetyką 

i bezpieczeństwem). Najważniejsza 

jest sprawność urządzenia, która musi 

wynosić min. 60%, czyli ok. 83% przy 

zredukowanej pracy – ograniczonym 

wlocie powietrza do komory. Sprawdźmy 

ponadto średnie zużycie drewna 

potrzebne do osiągnięcia pożądanej 

mocy nominalnej (szacuje się, że moc 

nominalną 7 kW zapewni spalanie 2,5 kg 

drewna na godzinę), średnią temperaturę 

spalin, przy której urządzenie będzie 

działać sprawnie. Kolejną istotną kwestią 

są materiały, z których wyprodukowano 

wkład. Najczęściej spotykamy 

wkłady z żeliwa lub stali, czyli z materiałów 

odpornych na korozję, wysokie 

temperatury i ich gwałtowne zmiany. 

Nowoczesne urządzenia mogą mieć 

konstrukcję dwupłaszczową, tzn. złożoną 

z zewnętrznej obudowy ze szczelnej 

konstrukcji stalowej oraz wnętrza wyłożonego 

elementami żeliwnymi lub szamotowymi. 

Za jakością materiałową paleniska 

musi iść odporność na wysokie 

temperatury. Dotyczy to również szyb. 

Ponadto powinniśmy bezwzględnie 

wybierać urządzenia z certyfikatami 

Fot. 3. Ważnym elementem kominka jest 

odpowiednio wyprofilowane palenisko. 

Powinno być umieszczone nisko, jak 

najbliżej czerpni powietrza. 

DGP 

Kominki z systemem dystrybucji gorącego 

powietrza (w skrócie: DGP) 

ogrzewają powietrze nie tylko w pomieszczeniu, 

w którym znajduje się urządzenie, 

ale również wszystkie pozostałe, 

do których doprowadzono system rur 

lub kanałów. Wcześniej ogień w kominku 

rozgrzewa wkład kominkowy, ten zaś 

oddaje ciepło powietrzu, znajdującemu 

się wokół wkładu. Niezwykle istotnym 

elementem jest otwór w tylnej części 

cokołu wkładu kominkowego, umożliwiający 

czerpanie powietrza do spalania 

z zewnątrz. Jeden z otworów należy 

zamknąć maskownicą, do drugiego zaś 

przykręcić króciec i połączyć z okrągłym, 

giętkim kanałem. Kanał wyprowadzamy 

na zewnątrz przez konstrukcję 

ściany, zabezpieczając jego wylot przed 

owadami, ptakami i gryzoniami specjalną 

kratką. Na wylocie możemy też zamontować 

żaluzję z zabezpieczeniem 

przez niekontrolowanym zamknięciem, 

ale zamykaną podczas przerw w pracy 

kominka. Z kolei bezpośrednio na króćcu 

wkładu kominka musi być zamon- 

Fot. 4. Oprócz decyzji o sposobie dystrybucji ciepła należy zastanowić się, gdzie wygospodarujemy 

miejsce na opał. 



37

O. 

ogrzewanie 

towany zawór bezpieczeństwa instalacji 

grzewczej przepuszczający zimną 

wodę, gdy temperatura w zespole 

wodnym przekroczy 95°. 

Potrzeba budowy instalacji sprawia, 

że znacznie prostsze jest wdrożenie systemu 

DGP w nowo powstałym budynku 

niż uwzględnienie go np. podczas 

remontu – podobnie zresztą, jak w przypadku 

wentylacji mechanicznej opartej 

na układzie kanałów doprowadzających 

świeże powietrze do poszczególnych 

części domu. O DGP należy więc 

pomyśleć jak najwcześniej, dzięki temu 

mamy możliwość odpowiedniego go 

zaplanowania i uniknięcia problemów 

z późniejszym rozprowadzeniem. 

Jakie są mankamenty DGP? Z pew nością 

wspomniana konieczność zaplanowania 

budowy systemu na jak najwcześniejszym 

etapie. Niektórzy twierdzą poza 

tym, że gorące powietrze z kominka 

rozprowadzane po budynku brudzi 

ściany przy nawiewnikach, co rodzi konieczność 

częstego czyszczenia ścian 

i malowania. Producenci i instalatorzy 

utrzymują z kolei, że na kratkach i anemostatach 

co prawda dość aktywnie 

gromadzi się kurz, zwłaszcza jeśli wyloty 

znajdują się niedaleko podłogi, 

problem powinno jednak zniwelować 

zamontowanie filtrów powietrza na zakończeniach 

kanałów, które będą zbierać 

na sobie pyłki kurzu i pozostałe zanieczyszczenia. 

Z płaszczem wodnym 

Kominki z płaszczem wodnym są znacznie 

prostsze w montażu, ponieważ 

do prawidłowego funkcjonowanie wystarczy 

je podłączyć do instalacji centralnego 

ogrzewania lub ogrzewania 

podłogowego. Projektowanie dodatkowego 

systemu rozprowadzania ciepła 

po budynku nie jest więc potrzebne 

– pomieszczenia ogrzewane za pomocą 

istniejącej już instalacji. Przeciwnicy 

kominków z płaszczem wodnym jako 

argument świadczący na niekorzyść 

urządzeń podają przede wszystkim konieczność 

wykonywania dodatkowej 

instalacji hydraulicznej, zawierającej 

sporo elementów automatyki, co podnosi 

koszt całej inwestycji. Układy oparte 

na płaszczu wodnym mają być tym 

samym bardziej zawodne i uzależnione 

od innych źródeł energii. Wskazuje się 

również na dużą bezwładność systemu 

i stosunkowo długi czas nagrzewania 

się wody w systemie w porównaniu 

do powietrza. Ma to jednak związek 

również ze specyfiką odbiorników, czyli 

grzejników lub podłogówki. 

z d a n i e m 


Współpraca kominka z ogrzewaniem podłogowym 

Sylwester Kałwiński, specjalista ds. technicznych, Kratki.pl 

Do instalacji kominka z ogrzewaniem podłogowym 

możemy wykorzystać każdy wkład z rodziny wkładów 

z płaszczem wodnych. Wymaga to jednak pewnej wiedzy 

i doświadczenia z instalacjami niskotemperaturowymi. 

Instalacja będzie funkcjonowała prawidłowo i spełniała 

nasze oczekiwania jeżeli odpowiednio zestawimy poszczególne 

elementy systemu grzewczego. 

Ogrzewanie podłogowe to tzw. ogrzewanie niskotemperaturowe. 

Wiąże się to z dużo niższą temperaturą czynnika 

grzewczego podawanego do instalacji CO. Dla grzejnika 

naściennego wymagane jest zasilanie wodą o temp. 

55–70°C, podczas gdy dla podłogówki temperatura ta jest 

znacznie niższa: 21–26°C. Ciepła podłoga gwarantuje, 

w odróżnieniu do grzejników, równomierne oddawanie 

ciepła o tej samej temperaturze w całym pomieszczeniu. 

Pamiętajmy jednak, że obsługa tego typu ogrzewania jest 

nieco trudniejsza, ponieważ ogrzewanie podłogowe charakteryzuje 

się dużą bezwładnością cieplną, co znacznie 

wydłuża czas nagrzewania i schładzania układu. 

Czyli np. po rozpaleniu wkładu temperatura na kominku 

znacznie rośnie, a wiemy już, że na podłogę nie możemy 

dać takiej wysokiej temperatury, co wtedy? Co, gdy idziemy 

spać, a podłoga nie będzie stale ciepła, tylko przez jakieś 

- maksymalnie - 3 godziny? 

Wiadomo, że kominek to alternatywne źródło ciepła, 

nie jedyne, więc włączy się piec CO, choć wcale nie musi 

tak być. 

Na podstawie powyższych informacji warto w czasie 

projektowania instalacji CO uwzględnić te informacje. 

Najbardziej komfortowe będzie zastosowanie bufora, ponieważ 

to urządzenie odbiera ciepło z kominka, gdy podłogi 

są już nagrzane i gromadzi na czas nie eksploatacji 

wkładu. To bardzo ważne, bo co zrobić z nadwyżką ciepła 

wyprodukowaną przez kominek, gdy podłogi są już wygrzane? 

Kiedy sterownik otwiera zawór, ciepła woda z kominka 

płynie do ogrzewania podłogowego, a kiedy zawór 

się przymyka, ciepła woda w tym czasie zasila bufor. Kiedy 

w kominku wygaśnie, to ogrzewanie podłogowe czerpie 

ciepłą wodę z bufora. 

Powyższe rozwiązanie daje wiele oszczędności szczególnie, 

jeśli kominek jest alternatywnym źródłem ciepła dla 

paliw płynnych. Dobrze zamontowany i zaplanowany kominek 

z powodzeniem potrafi poradzić sobie z ogrzewaniem 

całego naszego domu. 

38 


ogrzewanie O. 

Spaliny w kominku ogrzewają wodę, 

która znajduje się w ścianach wkładu, 

ciepło jest również oddawane, wypromieniowane 

przez szybę wkładu 

do pomieszczenia, w którym zamontowano 

urządzenie. Moc nominalna 

wkładów z płaszczem wodnym wynosi 

zazwyczaj od 8 do 30 kW. Nie zapominajmy 

jednak, że to wartość uśredniona, 

a w trakcie spalania kominek działa 

z różną mocą, zależną m.in. ilości paliwa. 

Przyjmuje się, że w optymalnych 


Fot. 5. Kominek to urządzenie z długą tradycją, mimo to doskonale odnajduje się w nowoczesnych 

wnętrzach. 


warunkach ze spalenia 1 kg drewna 

o wilgotności mniejszej niż 20% otrzymujemy 

ok. 3 kW mocy. W jaki sposób 

dobiera się moc kominka? Podstawowa 

metoda to obliczenia na podstawie 

powierzchni mieszkania, w bardziej 

dokładnej zaś bierzemy pod uwagę 

odbiorniki ciepła (kW). 

Usprawnienia 

Podczas wyboru warto zwrócić uwagę 

na dane elementy konstrukcyjne, 

funkcjonalności usprawniające działanie 

urządzenia. Dobrze, jeśli wkład posiada 

płomieniówki, które zwiększają 

powierzchnię wymiany z ciepła z wodą 

oraz wbudowaną wężownicę jako zabezpieczenie 

układu przed przegrzaniem. 

Oprócz tego przydadzą się szpilki 

wzmacniające płaszcz wodny oraz odpowiedni 

dobór materiału, jak blacha 

kotłowa o grubości 4-5 mm, które gwarantują 

bezawaryjną pracę kominka. Pozostałe 

detale przydają się w kominku 

już niezależnie od przeznaczenia, są to: 

szyba żaroodporna, wytrzymująca temperaturę 

do 800° C, system czystej szyby, 

który ogranicza osadzanie się sadzy 

na szybie, wysoki czopuch zwiększający 

wymianę ciepła pomiędzy gorącymi 

spalinami a pomieszczeniem, wbudowany 

szyber regulujący siłę ciągu komina, 

system zimnej klamki umożliwiający 

otworzenie wkładu w momencie spalania, 

regulacja dopływu powietrza przez 

popielnik, dolot powietrza, czyli króciec 

montowany do wkładu umożliwiający 

doprowadzenie powietrza z zewnątrz 

budynku, ruchomy ruszt oraz szuflada 

na popiół. 

Wróćmy jeszcze do tematu wężownicy, 

która zabezpiecza urządzenie 

termicznie. Najczęściej ma ona formę 

miedzianej rurki wbudowanej w kominek, 

służącej do zabezpieczenia układu 

wodnego przed przegrzaniem w systemach 

w układzie zamkniętym. Stanowi 

swego rodzaju chłodnicę kominka 

współpracującą z termicznym zaworem 

bezpieczeństwa. Zamontowane na stałe 

króćce w górnej części wkładu służą 

do zasilania wężownicy wodą z wodociągu. 

Do układu podłączony jest czujnik 

termiczny zaworu bezpieczeństwa 

regulujący przepływem wody przez 

wężownicę. 

Oczywiście, producenci ciągle poszerzają 

swoją ofertę i wprowadzają nowe 

produkty charakteryzujące się energooszczędnością 

przy osiągnięciu jeszcze 

wyższej sprawności (ok. 85%) i niższej 

emisyjności CO 2 

. 


Fot. 6. Do zabezpieczenia płaszcza przed wzrostem ciśnienia stosuje się także naczynie 

przelewowe, zabezpieczające układ. Często wyposażone jest w zawór pływakowy. 

Na podstawie materiałów firm: 

Kratki.pl, Makroterm, Lechma 


39

O. 

ogrzewanie 

Kozy 

w nowoczesnym wydaniu! 

PROMOCJA 

40 


ogrzewanie O. 

Z montażem tradycyjnych, obudowywanych kominków wiążą się pewne 

ograniczenia. Nie każdy może sobie na nie pozwolić, czy to ze względów 

ekonomicznych czy technicznych. Atrakcyjną alternatywą jest 

wdzięcznie prezentująca się koza - czyli piec wolno stojący. 

Fot. 1. Koza K5 

Obecnie takie urządzenia odbiegają 

od przyjętych stereotypów, przede 

wszystkim pod względem wizualnym, 

ale również wydajnościowym. W niczym 

nie przypominają już produkowanych 

przed laty siermiężnych urządzeń. 

Obecnie większość posiada przeszklone 

drzwiczki, przez które widać palące 

się drewno. Szyby mogą być płaskie lub 

zaokrąglone, gładkie albo ze szprosami. 

Są również dostępne modele z szybą 

na przestrzał, które dają możliwość 

oglądania ognia z dwóch stron. Szeroka 

gama wzorów jakie proponują nam 

producenci pozwala nam na idealne 

dopasowanie kozy do wnętrza. 

Koza, czyli same zalety... 

Piec wolno stojący w przeciwieństwie 

do standardowych wkładów kominkowych 

nie wymaga dodatkowej obudowy, 

co oznacza obniżenie kosztów 

instalacji. Niewątpliwą zaletą takiego 

urządzenia jest mało kłopotliwy sposób 

montażu. Po podłączeniu do komina 

jest praktycznie od razu gotowe do pracy. 

Kozy są z reguły niewielkich rozmiarów 

i nie ważą zbyt dużo. Dlatego 

też możemy postawić ją w dowolnym 

miejscu w domu bez obawy obciążenia 

stropu, a miejsce umieszczenia jest 

tylko uwarunkowane możliwością podłączenia 

do przewodu kominowego. 

Materiał stosowany do produkcji pieców 

wolno stojących to zazwyczaj żeliwo 

lub stal. Zastosowanie żeliwa sprawia, 

że koza długo utrzymuje ciepło 

i oddaje je do pomieszczenia. Ponadto 

taki materiał pozwala na formowanie 

dekoracyjnych wzorów, dzięki czemu 

piec nabiera eleganckiego wyglądu. 

Na rynku dostępne są również kozy 

wykonane z połączenia obydwu tych 

materiałów. Dzięki czemu urządzenia 

te zachowują właściwości pieca żeliwnego, 

czyli świetnie akumulują i oddają 

ciepło, a stalowa obudowa zapewnia 

niepowtarzalny design. 

Niezależnie od materiału wykonania 

kozy cieszą się powodzeniem i wracają 

do łask zarówno prywatnych, jak i komercyjnych 

odbiorców. Dzieje się tak, 

ponieważ współczesna koza to piec, 

który doskonale wpasuje się zarówno 

w konwencję nowoczesnych pomieszczeń, 

rustykalnych wnętrz, jak i loftów 

o industrialnym charakterze. 

n 

Fot. 2. Koza AB (powyżej) i koza K7. 

Fot. (3×): Kratki.pl 


41

O. 

ogrzewanie 

O, kurrrrrrrrr….tyna! 

„Zamknij drzwi, bo zimno!” – jakże często taki (lub podobny) okrzyk słyszymy, 

gdy do ciepłego pomieszczenia wpada przez otwarte drzwi zimowe 

powietrze. Problem łatwy do rozwiązania – wystarczy je zamknąć 

aby w pomieszczeniu znów zapanowała ciepła atmosfera. A co, gdy drzwi 

zamknąć nie można lub otwierają się tak często, że w zasadzie mogłyby 

być cały czas otwarte? 

Fot. : DIMPLEX 

Fot. 1. Kurtyny powietrzne chronią 

pomieszczenia przed wyziębieniem 

lub przegrzaniem. 

Fot. : FLOWAIR 

Fot. 2. Kurtyny powietrzne zintegrowane 

z systemem BMS optymalizują 

gospodarkę energetyczną 

budynku. 

Problem wiecznie otwartych drzwi powodujących 

wychładzanie pomieszczeń 

przekładające się na wysokie 

koszty ogrzewania dotyczy w zasadzie 

wszystkich obiektów użyteczności publicznej, 

w których mamy do czynienia 

z dużą rotacją odwiedzających. Centra 

handlowe, hale dworcowe, biurowce 

– przez drzwi każdego z takich budynków 

dziennie przechodzą nawet 

tysiące ludzi. Dodajmy do tego hale 

przemysłowe, w których ciągle otwarta 

brama może być warunkiem sprawnego 

procesu produkcyjnego lub ciąg 

pomieszczeń o różnych wymogach 

cieplnych połączony jedną linią produkcyjną. 

To tylko przykłady miejsc, gdzie 

mimo doskonałej izolacji termicznej 

niezwykle trudno utrzymać wymagany 

bilans energetyczny i komfort pracy – 

ciągłe zmiany temperatury i przeciągi 

powodują dyskomfort przebywających 

w środku ludzi. Aby zminimalizować 

to zjawisko, należy odciąć od siebie 

dwie strefy o różnych temperaturach 

powietrza i stworzyć nieprzekraczalną 

dla chłodu i ciepła barierę. Doskonałym 

rozwiązaniem jest w takim przypadku 

kurtyna powietrzna – odpowiednio 

dobrane urządzenie pozwala na zminimalizowanie 

strat energetycznych z powodu 

niekontrolowanego napływu powietrza 

o ok. 80% przy niskich drzwiach 

(do 2,5-3 m) oraz o 30% przy otworach 

wysokich (6-7 m). 

Kurtyny powietrzne nie tylko zabezpieczają 

otwarte drzwi i bramy przed napływem 

zimnego lub gorącego powietrza. 

Chronią również pomieszczenia 

przed napływem gazów spalinowych, 

pyłów oraz owadów. 

Co to jest? 

Kurtyna powietrzna to strumień powietrza, 

który oddziela od siebie obszary 

różniące się od siebie panującą w nich 

temperaturą. Gdy chcemy odizolować 

ciepłe pomieszczenie od napływającego 

z zewnątrz chłodu (na przykład hol 

biurowca zimą) stosujemy ciepły strumień 

powietrza. Gdy oddzielić chcemy 

pomieszczenie zimne (np. chłodnia 

w hali sklepu wielkoformatowego) kurtynę 

tworzy powietrze zimne. 

Samo urządzenie wytwarzające powietrzną 

barierę to po prostu odpowiednio 

skonstruowany nawiew, wyposażony 

w silny wentylator, nagrzewnicę 

służącą do podgrzania nawiewanego 

powietrza (w postaci ożebrowanych 

stalowych prętów grzejnych lub wymiennika 

wodnego) lub wymiennik ciepła 

schładzający powietrze. 

Jak właściwie dobrać kurtynę 

powietrzną? 

Aby kurtyna powietrzna w pełni spełniała 

swoją rolą, należy wybrać takie urządzenie, 

które spełni podstawowe wymagania 

cieplne strefy wejściowej obiektu 

oraz dostosowane będzie do projektu. 

Moc wentylatora musi być na tyle duża, 

aby strumień powietrza docierał do podłogi 

z maksymalną prędkością (min. 

2 m/s, a w przypadku bram przemysłowych 

3-4 m/s), ponieważ chłód dostaje 

się do wnętrza przede wszystkim partiami 

przy podłodze. Jednocześnie, aby 

42 


ogrzewanie O. 

WAŻNE 

Odpowiednio dobrane urządzenie 

pozwala na zminimalizowanie 

strat energetycznych z powodu 

niekontrolowanego napływu powietrza, 

o ok. 80% przy niskich 

drzwiach (do 2,5 - 3 m) oraz o 30% 

przy otworach wysokich (6-7 m). 

maksymalnie wykorzystać wspomnianą 

moc urządzenia, należy zamontować 

je jak najbliżej „linii przejścia” pomiędzy 

pomieszczeniami. Przy doborze mocy 

nawiewu pamiętać należy, że wartością 

istotną nie jest wysokość otworu 

drzwiowego ale wysokość montażu, 

czyli odległość od nawiew do podłogi. 

Kurtyna powietrzna powinna „zasłaniać” 

całe przejście. Tak, jak w przypadku materiałowych 

zasłon czy zwykłych drzwi 

zimne powietrze wciska się do pomieszczenia 

każdą szparą, tak i w przypadku 

kurtyn powietrznych – zbyt wąska 

(w przypadku poziomych) lub zbyt niska 

(w przypadku pionowych) kurtyna 

będzie nieefektywna. 

Pamiętajmy, że do odizolowania dwóch 

pomieszczeń podgrzewanie powietrza 

nie jest niezbędne, bardzo pomaga 

jednak w wyeliminowaniu udziału 

chłodnego nawiewu oraz uzupełnia 

zapotrzebowanie na ciepło w pomieszczeniu. 

Zastosowanie kurtyny powietrznej 

z opcją grzania w małym obiekcie, 

np. sklepie spożywczym, umożliwia nawet 

całkowite zrezygnowanie z innego 

rodzaju ogrzewania, chociażby w przypadku, 

gdy nie ma miejsca na zainstalowanie 

standardowych grzejników. 

Warto zwrócić również uwagę na to, 

że optymalną wydajność urządzenia 

uzyskamy jedynie przy niezbyt dużej 

WARTO WIEDZIEĆ 

Zastosowanie kurtyny powietrznej 

z opcją grzania w małym obiekcie, 

np. sklepie spożywczym, umożliwia 

nawet całkowite zrezygnowanie 

z innego rodzaju ogrzewania, 

chociażby w przypadku, gdy nie 

ma miejsca na zainstalowanie 

standardowych grzejników. 

różnicy ciśnień między pomieszczeniem 

a powietrzem na zewnątrz lub 

gdy w dwóch strefach panuje takie 

samo ciśnienie. Dlatego należy zachować 

szczególną ostrożność, instalując 

kurtyny w pomieszczeniach wyposażonych 

w inne urządzenia wentylacyjne. 

Jeszcze jedną zasadą, na którą warto 

zwrócić uwagę jest to, że kurtyny ciepłe 

stosuje się zazwyczaj w przejściach, 

z których korzystają ludzie, a zimne 

tam, gdzie pracują przede wszystkim 

maszyny, np. w strefie rozładunkowej. 

Jak to jest zrobione? 

Konstruktorzy i projektanci kurtyn powietrznych 

skupiają się w zasadzie 

na tych samych aspektach, co projektanci 

urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. 

Poza oczywistą wydajnością 

i funkcjonalnością nawiew musi być 

jak najbardziej cichy i jak najmniej widoczny. 

Dlatego warte uwagi są kurtyny 

zaprojektowane do montażu w sufitach 

podwieszanych – konstrukcja i sposób 

montażu sprawiają, że użytkownik widzi 

jedynie dolną część urządzenia, 

która jest zlicowana z płaszczyzną sufitu. 

Rozwiązanie to znajdzie zastosowanie 

zwłaszcza w obiektach użyteczności 

publicznej, w których dyskretny 

montaż zapewnia spójność i estetykę 

wystroju wnętrza. Do eleganckich 

wnętrz dedykowane są również kurtyny 

w obudowie ze stali nierdzewnej, 

nadające wnętrzu postindustrialny charakter. 

W urządzeniach przemysłowych 

wzornictwo ustępuje użyteczności. 

Montowane w halach przemysłowych 

urządzenia muszą być przede wszystkim 

bardzo wydajne – mają do zabezpieczenia 

powierzchnie zdecydowanie 

większe, niż wejście do biurowca. Poza 

tym muszą być niezwykle wytrzymałe 

– często pracują 24 godziny na dobę 

w warunkach przemysłowych, w otoczeniu 

spalin czy pyłu. 

Fot. : VTS 

Fot. 3. Nowoczesne kurtyny są ciche 

i estetyczne. 

Co wybrać? 

Kurtyny powietrzne w zależności 

od modelu charakteryzują się różnymi 

rozwiązaniami nawiewu powietrza. 

Najczęściej spotykamy się ze wspomnianym 

nawiewem z góry, zwłaszcza 

w obiektach przeznaczonych na przebywanie 

ludzi; często jest to też nawiew 

boczny. Innym rozwiązaniem 

jest zastosowanie filarów z kapturem 

wlotowym oraz kanałem podłogowym 

ze szczeliną – powietrze wtłaczane jest 

od strony podłogi oraz zasysane przez 

boczny kaptur. Aby dostosować się 

do różnych wymagań klientów tworzy 

się konstrukcje modułowe, pozwalające 

na łączenie kilku kurtyn powietrznych 

razem, zapewniając w ten sposób 

odpowiednią osłonę wejścia bez 

względu na jego szerokość. 

Na rynku dostępne są nie tylko urządzenia 

do stałego montażu. Producenci 

oferują również kurtyny wolnostojące, 

nazywane przez niektórych producentów 

kurtynami korynckimi. 

Fot. : NABILATON 

Fot. 4. Kurtyny powietrzne chronią 

pomieszczenia przed napływem gazów 

spalinowych, pyłów oraz owadów. 

Producenci cały czas udoskonalają 

to rozwiązanie. Jedną z nowości jest 

konstrukcja pozwalająca na ograniczenie 

strat energetycznych – rectifier. 

Technologia nie pozwala na przenikanie 

zimnego powietrza do wnętrza oraz 

uciekanie ciepła na zewnątrz. Urządzenie 

zasysa ciepłe powietrze wewnętrzne, 

które jest następnie nawiewane 

w kierunku podłogi. System wygładza 

turbulencje powietrza i nawiewa strumień 

quasi-laminarny. 


43

O. 

ogrzewanie 

Automatyzacja 

to oszczędność. 

Aby jak najbardziej ekonomicznie wykorzystać 

kurtynę powietrzną trzeba ograniczyć 

jej działanie do minimum. Oszczędzamy 

w ten sposób zarówno energię 

potrzebną do zasilenia wentylatora, jak 

i podgrzewającą powietrze. Dlatego 

najczęściej spotykanym rozwiązaniem 

są kurtyny połączone z czujnikiem uruchamiającym 

urządzenie jedynie wtedy, 

gdy drzwi są otwarte. Warto również 

zainwestować w kurtynę z regulowaną 

(najlepiej automatycznie) wydajnością, 

która zmieniać się będzie w zależności 

od warunków panujących w chronionym 

pomieszczeniu i poza nim. Najprostszą 

wersją tego rozwiązania jest 

możliwość pracy z grzaniem lub bez. 

Najlepszymi i najbardziej zaawansowanymi 

systemami na rynku są te, które 

pozwalają na współpracę z układami 

sterowania oraz na automatyczne zarządzanie 

pracą kurtyn. Dzięki rozbudowanej 

siatce czujników kurtyny w systemie 

dostosowują się do warunków 

panujących w przejściach. System steruje 

pracą w oparciu analizę temperatury 

zewnętrznej i wewnętrznej, temperaturę 

wody powrotnej, czy też warunki wynikające 

ze specyfiki pór roku. Wykrywa 

też częstotliwość otwierania i zamykania 

drzwi wejściowych, Zaprogramowane 

urządzenie załącza i wyłącza się automatycznie 

wedle ustalonego wcześniej 

planu. Tak skomplikowana automatyka 

sterowania i regulacji systemu optymalizuje 

pracę kurtyn, co wpływa minimalizację 

zużycia energii oraz długi okres 

użytkowania urządzeń. Rozwiązaniem 

najkorzystniejszym i najbardziej zaawansowanych 

jest sprzężenie kurtyn z systemem 

zarządzania budynkiem BMS. 

Prostszym (a więc tańszym) sposobem 

sterowania jest wybranie jednego 

z wielu dostępnych regulatorów, zapewniających 

kilkustopniową regulację 

obrotów wentylatora. Zastosowanie 

znajdują również magnetyczne czujniki 

drzwiowe z funkcją przekaźnika 

czasowego, który uruchamia kurtynę 

lub zwiększa jej prędkość po otwarciu 

PAMIĘTAJ! 

Optymalną wydajność urządzenia 

uzyskamy jedynie przy niezbyt 

dużej różnicy ciśnień między pomieszczeniem 

a powietrzem na 

zewnątrz lub gdy w dwóch strefach 

panuje takie samo ciśnienie. 

Dlatego przed planowaniem 

montażu kurtyny należy przeanalizować 

pracę innych urządzeń 

wentylacyjnych w pomieszczeniu. 

drzwi, utrzymując prace przez zadany 

czas, np. 10 s, co zapobiega ciągłemu 

włączaniu i wyłączaniu wentylatora 

w przypadku często otwieranych drzwi. 

Wygodne sterowanie urządzeniem 

w nowoczesnych modelach może być 

realizowane także dzięki intuicyjnym 

panelom sterującym z wyświetlaczem 

LCD, który udostępnia nam najważniejsze 

informacje dotyczące pracy kurtyny. 

Red. 

z d a n i e m 


W jaki sposób dobrać kurtynę powietrzną, by zapewniała 

komfort cieplny w pomieszczeniu przy jednoczesnej 

optymalizacji wydatków energetycznych? 

Marcin Markowski, Product Manager z firmy Nabilaton Sp. z o.o. 

Kurtyna powietrza jako niewidzialna bariera oddzielająca 

pomieszczenie od środowiska zewnętrznego jest istotnym 

elementem ochrony pomieszczenia przed zanieczyszczeniami, 

owadami czy zabezpieczeniem przed nadmierną infiltracją 

powietrza. 

Thermoscreens w swojej ofercie posiada kurtyny powietrza 

typu ambient czyli bez źródła ciepła, ciepłe które możemy 

podzielić na elektryczne, wodne i rewersyjne z pompą ciepła. 

Najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest kurtyna powietrzna 

z grzałkami eklektycznymi sterowanymi w sposób stopniowy 

bez kontroli temperatury w pomieszczeniu co powoduje 

przegrzanie pomieszczeń i wysokie koszty eksploatacji. 

Thermoscreens rozwiązał ten problem nadmiernego kosztu 

eksploatacji kurtyn w dwojaki sposób: 

1. Kurtyna z rewersyjną pompą ciepła – zaleta: niski koszt eksploatacji, 

wada: wysoki koszt inwestycji. 

2. Kurtyna z grzałkami elektrycznymi i sterownikiem Ecopower 

wyposażona w czujnik temperatury zewnętrznej 

– zaleta: niski koszt eksploatacji poprzez dostosowanie 

temperatury w pomieszczeniu do temperatury zewnętrznej 

(technologia sterowania krzywą grzewczą przy standardowym 

koszcie inwestycji). 

Kolejnym ważnym elementem jest zapewnienie skuteczności 

ochrony otworu drzwiowego poprzez dobór kurtyny do 

wielkości otworu. Thermoscreens gwarantuje 90% skuteczność 

ochrony otworu drzwiowego w całej wysokości otworu 

drzwiowego. 

44 


ogrzewanie O. 

Tania linia produktów FLOWAIR 

PROMOCJA 

Wraz z rozpoczynającym się sezonem grzewczym firma FLOWAIR wprowadza 

na rynek tanią linię produktów – BASIC. 

FLOWAIR BASIC to odpowiedź 

na tanie linie produktów dostępnych 

na rynku. Wydajność 

produkcji oraz zakończone 

sukcesem negocjacje z poddostawcami 

umożliwiły obniżenie 

kosztów wybranych urządzeń, 

czego efektem jest stworzenie 

TANIEJ LINII BASIC. To produkty 

dla klientów szukających na rynku 

dobrej ceny. Przy czym marka 

FLOWAIR, która promuje nową 

linię produktów, jest jednocześnie 

gwarantem jej jakości, niezawodności 

i wysoko rozwiniętych 

technicznych rozwiązań. 

Nagrzewnice LEO FB V 

Wodne nagrzewnice powietrza 

z serii LEO FB to typoszereg 

7 urządzeń o mocy grzewczej 

od 2 do 100 kW. Zróżnicowane 

parametry wymienników ciepła, 

różne wydajności stosowanych 

wentylatorów oraz zaawansowana 

automatyka powodują, 

że moc nagrzewnic można 

bardzo dokładnie dopasować 

do różnego zapotrzebowania 

na ciepło. Dlatego znajdują 

one zastosowanie w obiektach 

o mniejszych kubaturach 

jak sklepy czy garaże ale także 

w większych pawilonach 

handlowych, obiektach sakralnych, 

halach produkcyjnych. 

Są także najlepszym rozwiązaniem 

do ogrzewania wielkokubaturowych 

centr logistycznych, 

hangarów, magazynów 

wysokiego składowania itp. 

Po wielkim sukcesie nie tylko 

na rynku polskim ale i europejskim 

w tym roku FLOWAIR zdecydował 

się na przeprojektowanie 

nagrzewnic LEO FB oraz znaczną 

FB 95 

FB 65 

FB 45 

FB 25 

FB 30 

FB 20 

FB 10 

0 20 40 60 80 100 

Rys. 1. Typoszereg nagrzewnic LEO FB. 

obniżkę cen. Duży nacisk został położony 

na zwiększenie funkcjonalności urządzenia 

oraz ułatwienie montażu. Urządzenie 

zyskało także nowy, lekki wygląd. 

Obudowę urządzenia wykonano z EPP. 

FLOWAIR już wcześniej, jako pierwszy 

na rynku, z powodzeniem wykorzystał 

ten materiał w konstrukcji jednostek odzysku 

ciepła OXeN. Spieniony polipropylen 

(EPP) to tworzywo, które przy niskiej 

masie własnej jest materiałem niezwykle 

wytrzymałym, odpornym na uszkodzenia 

mechaniczne i zabrudzenia. LEO FB 

to najlżejsze urządzenia na rynku - masa 

najmniejszej nagrzewnicy to zaledwie 

7,4 kg, a nagrzewnica o mocy 100 kW 

waży jedynie 25,6 kg. 

Dzięki obrotowej konsoli oraz niskiej 

masie urządzenia montaż nagrzewnic 

LEO FB jest bardzo szybki. 

Kurtyny ELiS T 

Nowa gama kurtyn ELiS T to bardzo 

wydajne i efektywne urządzenia. Kurtyny 

występują w trzech wersjach: 

z wymiennikiem wodnym, z grzałkami 

elektrycznymi, bez podgrzewu tzw. 

„zimne”. Kurtyny dostępne są w trzech 

długościach: 1 m, 1,5 m, i 2 m. Konstrukcja 

urządzenia została wykonana ze stali, 

natomiast pozostała cześć obudowy 

to spieniony polipropylen EPP oraz elementy 

z tworzywa i aluminium. 

Jako zespół napędowy w nowej kurtynie 

ELiS T zastosowano trzy biegowy 

silnik z wirnikiem tworzywowym. Takie 

rozwiązanie umożliwiło zwiększenie 

zasięgu kurtyny do 4 m, a zastosowane 

materiały kanału nadmuchowego 

znacznie wpłynęły na obniżenie głośności 

urządzenia. 

Kurtyny przystosowane zostały zarówno 

do montażu poziomego nad 

drzwiami jak i do montażu pionowego 

wyzwalając nadmuch z boku chronionego 

otworu drzwiowego. 

Regulowana kratka wylotowa pozwala 

na dopasowanie strugi nawiewanego 

powietrza względem zabezpieczanego 

otworu. Tego typu rozwiązania umożliwiają 

ograniczenia strat związanych 

z wymianą ciepła pomiędzy pomieszczeniem 

a otoczeniem. 

Sterowanie kurtyny odbywa się 

za pomocą termostatu z trójstopniowym 

przełącznikiem zmiany biegów. 

Dodatkowo do urządzenia można 

podłączyć czujnik otwarcia drzwi oraz 

zawór odcinający dopływ czynnika 

do kurtyny. W celu podniesienia efektywności 

bariery powietrznej możliwa 

jest adaptacja układu automatyki wyposażonego 

w protokół komunikujący 

się z systemem BMS wraz z funkcjami 

dodatkowymi takimi jak bieg jałowy 

czy czas opóźnienia wyłączenia kurtyny 

lub zaworu. 

n 

Nagrzewnica LEO FB V 

995 

złotych + VAT 

+ konsola 

gratis! 

Szok cenowy! 

Tania linia FLOWAIR 


45

P. 

pompy i przepompownie 

Komfort montażu i minimalizacja czasu pracy 

PROMOCJA 

Pompy Wilo serii PICO 

Instalatorzy w codziennej pracy muszą stawiać czoło coraz to wyższym 

wymaganiom zarówno samych systemów instalacyjnych, jak i oczekiwaniom 

swoich Klientów. Czynności konieczne podczas montażu zabiorą teraz 

dużo mniej czasu dzięki wielu niezwykle użytecznym funkcjom pomp 

Wilo serii PICO stosowanych w ogrzewnictwie, chłodnictwie i instalacjach 

solarnych. Funkcje te pozwolą również na uniknięcie niepotrzebnych wizyt 

serwisowych podczas eksploatacji systemu. Zaoszczędzony czas można 

wykorzystać na kolejne zlecenie lub odpoczynek. 

Obecnie dostępne są na polskim 

rynku dwie rodziny pomp: 

standardowa Wilo-Yonos PICO 

oraz rodzina pomp „premium” 

Wilo-Stratos PICO. Mają wiele 

wspólnych cech i funkcji, które 

opiszemy poniżej. Wskażemy też 

na istotne różnice, dzięki którym 

pompa „premium” ma swoich 

wiernych i lojalnych klientów. 

Funkcja automatycznego 

zachowania ustawionych parametrów 

pracy w przypadku 

zaniku napięcia w sieci 

Pamięć ustawień to cecha wyróżniająca 

pompy Wilo od dostępnych 

na rynku pomp 

konkurencji w tej samej kategorii. 

W przypadku zaniku napięcia, 

czy to spowodowanego wyładowaniami 

atmosferycznymi, 

czy też awariami sieci, pompa 

nie przechodzi do ustawień fabrycznych, 

lecz powraca do nastawy 

sprzed awarii. 

Dzięki temu unikniemy konieczności 

ponownych wizyt u klienta, 

celem ponownego programowania 

pompy po każdym 

zaniku napięcia. 

Funkcja odblokowania wirnika 

po przestoju 

Aby zapewnić sprawną eksploatację, 

Wilo-Yonos PICO oraz Wilo-Stratos 

PICO wyposażone zostały w istotne 

funkcje bezpieczeństwa: standardowo 

wbudowane zabezpieczenie silnika 

oraz automatyczną funkcję deblokady. 

Cechy te wpływają na niezawodność 

działania pomp Wilo. 

Częstym problemem pojawiającym się 

szczególnie jesienią, przed rozruchem 

Fot. 1. Szybkozłącze Wilo-Konektor 

w pompie Wilo-Yonos PICO pozwala 

na przyłączenie pompy do sieci elektrycznej 

bez konieczności użycia narzędzi. 

pompy, było zblokowanie wirnika spowodowane 

tzw. kamieniem kotłowym 

osadzającym się na wirniku. Funkcja 

odblokowywania pozwala na wprowadzenie 

wirnika w ruch rotacyjny 

w obu kierunkach, aż do wyswobodzenia 

wirnika i poprawnej pracy pompy. 

Podobną „funkcję” przy pompach 

stało obrotowych pełnili instalatorzy 

wyposażeni w śrubokręt, celem ręcznego 

wzbudzenia wirnika po odkręceniu 

śruby odpowietrzającej. Wymagało 

to dodatkowego nakładu czasu 

pracy. W nowych pompach Wilo dzieje 

się to całkowicie automatycznie. 

Funkcja automatycznego 

odpowietrzania pompy 

Funkcja „AIR” – odpowietrzania pomp 

– pozwala na samoczynne usunięcie 

niepożądanego powietrza z komory 

wirnika oraz całej instalacji. Po uruchomieniu 

systemu pompa przez 10 

minut, zwiększając i zmniejszając prędkość 

przepływu wody, wyprowadza 

powietrze z instalacji przez zamontowane 

na jej końcach zawory odpowietrzające. 

Funkcja ta jest tym bardziej 

korzystna, iż wymaga jedynie załączenia 

jej przez instalatora, a reszta dzieje 

się już automatycznie. 

46 


pompy i przepompownie P. 

Dzięki temu w czasie, gdy zachodzi 

proces odpowietrzania, Instalator może 

przystąpić już do kolejnych czynności 

serwisowych instalacji. 

Kompaktowa budowa 

i łatwy montaż 

Niezwykle kompaktowa budowa 

pomp Wilo sprawia, że ich instalacja 

możliwa jest nawet w pomieszczeniach 

o bardzo ograniczonej 

powierzchni. Dodatkowo dzięki zastosowaniu 

wtyczki Wilo-Konektor 

wyeliminowaliśmy problem związany 

z koniecznością rozkręcania skrzyni 

zaciskowej i uciążliwego podłączania 

przewodu zasilającego. Zastosowanie 

szybkozłącza pozwala na przyłączenie 

pompy do sieci elektrycznej bez konieczności 

użycia narzędzi. 

Tab. 1 

Prosta nastawa 

parametrów pracy 

Dużą zmianę w zakresie oferty pomp 

obiegowych przyniosła na początku 

2013 roku Dyrektywa ErP. Stosowanie 

pomp o najwyższej sprawności to nie 

tylko korzyści dla użytkownika, związane 

ze zmniejszeniem rachunków za zużycie 

energii elektrycznej, ale przede wszystkim 

oszczędność czasu Instalatora podczas 

prac montażowych oraz w okresie 

eksploatacji, podczas opieki nad wykonaną 

wcześniej instalacją. Instalatorzy, 

który przez wiele lat praktyki zawodowej 

„zjedli zęby” na standardowych pompach 

z regulacją 3-biegową przekonują 

się dziś, że pompy elektroniczne oferują 

wiele korzyści pomocnych w zwiększeniu 

efektywności ich pracy. 

Technika „czerwonego pokrętła“ zapewnia 

nie tylko szybką instalację, lecz 

także precyzyjne dokonanie regulacji 

ustawień. Wybierając jeden z dostępnych 

trybów ustawiamy sposób pracy 

pompy względem instalacji: 

• ∆p-c: „stała różnica ciśnień”, nastawa 

przeznaczona szczególnie do systemów 

ogrzewania podłogowego, 

• ∆p-v: „zmienna różnica ciśnień”, nastawa 

szczególnie polecana do systemów 

grzejnikowych z zastosowaniem 

zaworów termostatycznych. 

Funkcja PREMIUM Wilo-Stratos PICO STANDARD Wilo-Yonos PICO 

Wydajność maksymalna H/Q 6 m / 3,5 m 3 /h 7,5 m / 4,8 m 3 /h 

Wyświetlacz 

Ekran LCD: 

- tryby pracy 

- wysokość podnoszenia 

- pobór mocy w watach 

- zużycie energii elektrycznej w kWh 

- kod usterki 

Diodowy - LED: 

- wysokość podnoszenia 

- pobór mocy w watach 

- kod usterki 

Zakres temp. medium od 2 do 110°C od -10 do +95°C 

Sterowanie / tryb pracy Dp-v, Dp-c, funkcja Dynamic Adapt Dp-v, Dp-c 

Przyłącze gwintowane (Rp) Rp ½, Rp 1, Rp 1¼ Rp ½, Rp 1, Rp 1¼ 

Zakres poboru mocy 3 - 40 W 4 - 75 W 

Długość montażowa 130 i 180 mm 130 i 180 mm 

Korpus żeliwo żeliwo 

Podłączenie wtyczka Wilo-Konektor wtyczka Wilo-Konektor 

Izolacja termiczna w standardowym wyposażeniu wyposażenie dodatkowe 

Odpowietrzanie 

Funkcja AIR z zegarem: po 10 min. pompa 

automatycznie powraca do ustawionych 

parametrów 

Fot. 2. Na ekranie LCD w pompie Wilo- 

-Stratos PICO widoczne są: tryby pracy, 

wysokość podnoszenia oraz pobór mocy 

w watach i zużycie energii elektrycznej 

w kWh. 

Funkcja AIR: po zakończeniu odpowietrzania 

wymagana nastawa wysokości podnoszenia 

Obniżenie nocne tak brak 

Blokada nocna tak brak 

Oferta „premium” 

kontra „standard” 

Wszystkie opisane powyżej cechy dotyczą 

zarówno pomp Wilo-Yonos PICO jak 

również pomp Wilo-Stratos PICO. Różnica 

miedzy tymi produktami jest taka, 

iż pompa Wilo-Stratos PICO to pompa 

w wersji” premium” i została wyposażona 

w dodatkowe cechy wpływające 

na komfort i zadowolenie użytkownika. 

Cechy indywidualne 

powyższych pomp 

• Wilo-Yonos PICO 

Wykorzystując kompaktową budowę 

pompy Yonos PICO oraz popularność 

instalacji ogrzewania podłogowego, 

przygotowaliśmy specjalnie do tego 

typu systemów grzewczych dodatkowy 

typoszereg z rozszerzeniem 

charakterystyki o wysokość podnoszenia 

słupa wody aż do 8 m! 

• Wilo-Stratos PICO 

Wszystkie pompy Wilo-Stratos PICO, 

sygnowane znakiem ErP Ready, wyposażone 

są w funkcję Dynamic- 

Adapt, pozwalającą na adaptacje pracy 

pompy do zmian zachodzących 

w instalacji, jak również „uczenia się” 

instalacji. Szybka reakcja na zmianę 

warunków pracy prowadzi do ograniczenia 

zużycia energii elektrycznej 

oraz przejścia w stan „stand-by” w sytuacji 

zerowego przepływu. 

Drugą korzyścią przemawiająca za wybraniem 

produktu w wersji „premium” 

jest wydłużenie standardowej 2-letniej 

gwarancji do aż 5 lat! 

Najnowsze rozwiązania Wilo projektowane 

są z myślą o zapewnieniu maksymalnego 

komfortu montażu przy jednoczesnej 

minimalizacji nakładu czasu 

pracy fachowców zajmujących się przygotowaniem 

instalacji grzewczych. 

n 


47

ER. 

EKSPERCI RADZĄ 

Rekuperacja 

zdaniem eksperta 

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła budzi duże zainteresowanie 

inwestorów. Nie są to wyłącznie zachwyty nad tą technologią. Wiele obaw 

wynika z konieczności oddychania powietrzem „mechanicznym”, a nie 

świeżym nawiewanym przez otwarte okna. Jednak nie jest to do końca 

uzasadnione ponieważ powietrze nawiewane przez kanały wentylacyjne 

pochodzi właśnie z zewnątrz budynku, a dodatkowo jest filtrowane 

i oczyszczane. Jednocześnie optymalizowana jest jego temperatura. Dodatkowe 

wątpliwości budzą koszty inwestycyjne i eksploatacyjne. Skoro 

jednak wśród inwestorów jest tyle samo zwolenników, jak i przeciwników 

tej technologii, postanowiliśmy zapytać ekspertów o kilka ważnych 

aspektów związanych z rekuperacją. 

! 

Więcej na temat 

rekuperacji 

znajdziesz na 

www.fachowyistalator.pl 

W jaki sposób system rekuperacji wpływa na bilans energetyczny budynku? 

Czy przy wykorzystaniu tej formy wentylacji zmniejszymy wydatki na 

ogrzewanie domu? 

Na pytanie odpowiada Robert Butler, ekspert z Firmy Bartosz: 

O konieczności wentylacji w budownictwie 

nikt nie dyskutuje… Jej brak albo 

wadliwe wykonanie sprzyja m.in. rozwojowi 

szkodliwych grzybów i pleśni, 

podwyższonej wilgotności oraz zwiększonemu 

stężeniu substancji szkodliwych 

w pomieszczeniach, co z kolei 

ma negatywny wpływ na nasze zdrowie 

i samopoczucie. 

W dzisiejszych czasach, w nowoczesnym 

budownictwie mieszkaniowym, 

w świetle obecnej wiedzy i doświadczenia 

nie powinno zabraknąć wentylacji 

z rekuperacją energii cieplnej. 

Mówią o tym stosowne przepisy, Rozporządzenia 

Ministra i wytyczne m.in. 

Narodowego Funduszu Ochrony 

Środowiska i Gospodarki Wodnej, 

którymi należy się kierować, gdyż 

wyznaczają one trend budownictwa 

niskoenergetycznego. 

Zagadnienie wentylacji i rekuperacji 

należy rozpatrywać również pod kątem 

strat ciepła, które są najbardziej 

istotnym czynnikiem wpływającym 

na bilans energetyczny. Szacuje się, 

że udział strat ciepła wentylacji bez 

odzysku ciepła w stosunku do całego 

budynku może oscylować w granicach 

40÷60%, a zastosowanie rekuperacji 

znacząco zmniejszy utratę 

energii cieplnej. O ile? – to już jest 

kwestia zastosowanego rekuperatora 

i jego efektywności energetycznej. 

Powszechnie wiadomo, że im 

wyższa będzie jego sprawność, tym 

mniej będziemy tracili ciepła, gdyż 

większa część tej energii będzie odzyskana 

i przekazana do powietrza 

nawiewanego. 

W prosty sposób można to przedstawić 

na przykładzie obliczeniowym. 

Przy założeniu, że: 

• średnia temperatura zewnętrzna 

w okresie grzewczym wynosi -1°C, 

• średnia temperatura wewnętrzna 

wynosi +20°C, 

• ilość powietrza wentylacyjnego to 

300 m 3 /h, 

• czas pracy wentylacji 24 h/dobę, 

średnia strata ciepła wentylacji w se- 

48 


EKSPERCI RADZĄ ER. 

zonie grzewczym wyniesie 9253,5 kWh. 

Zakładając koszt wytworzenia energii 

cieplnej na poziomie 0,28 zł/kWh (gaz 

ziemny), koszt strat ciepła przez wentylację 

bez odzysku ciepła wyniesie 2590,00 zł. 

Stosując dla tych samych warunków 

rekuperację, w której wymiennik będzie 

osiągał sprawność temperaturową 85%, 

średnia strata ciepła w sezonie grzewczym 

wyniesie 1388,0 kWh. Rozpatrując 

centralę wentylacyjną należy pamiętać, 

że pracujące w niej wentylatory zużywają 

energię elektryczną, będzie wymagała 

okresowych przeglądów i wymiany 

filtrów. W zawiązku z tym w koszcie 

eksploatacji należy uwzględnić także 

energię elektryczną niezbędną do napędu 

wentylatorów oraz koszt wymiany 

filtrów i okresowych przeglądów. Zużycie 

energii elektrycznej przez wentylatory (2 

wentylatory po 0,88 W) przy całodobowej 

pracy urządzenia będzie wynosiło 

1552,27 kWh w ciągu roku. Przyjmując 

zatem koszt wytworzenia energii cieplnej 

j.w., do tego uwzględniając koszt energii 

elektrycznej (0,42 zł/kWh × 1552,27 kWh 

czyli 651,95 zł) zużywanej przez wentylatory 

i koszt związany z wymianą filtrów 

(ok. 120 zł/rok), łączny roczny koszt eksploatacyjny 

wentylacji z rekuperacją będzie 

wynosił ok. 1160 zł. 

Rys. 1. Wymiennik spiralny - przepływ powietrza. 

Porównując powyższe przykłady łatwo 

zauważyć, że stosowanie wentylacji 

z odzyskiem ciepła przynosi 

nie tylko oszczędności energetyczne, 

ale i finansowe. Stosując rekuperację 

w wentylacji zmniejszamy zużycie energii 

o ok. 6313 kWh/rok, co pozwala na oszczę 

dności rzędu 1430 zł rocznie. 

Należy jeszcze wspomnieć, że powyższa 

analiza dotyczy wydajności 300 m 3 /h, 

a różnica pomiędzy wspomnianymi 

przykładami będzie się zwiększała 

wraz ze wzrostem ilości powietrza wentylacyjnego. 

2. Czy instalacja gruntowego wymiennika ciepła jest zawsze uzasadniona? 

W jakich sytuacjach ta inwestycja nie jest zalecana? 

Na pytanie odpowiadają eksperci z firmy Pro-Vent: 

Fot. 1. Mniejszy wymiennik na potrzeby domu. 

Zasadniczo, w naszych warunkach klimatycznych 

zastosowanie gruntowego 

wymiennika ciepła jest uzasadnione 

i opłacalne. Podczas ciepłych miesięcy 

grunt magazynuje energię, którą potem 

wykorzystujemy zimą, a chłód z zimy 

daje nam przyjemny komfort w miesiącach 

letnich. Dla użytkownika ważne 

jest by wymiennik był efektywny energetycznie 

(potocznie mówiąc wydajny) 

ale nie jest to cecha wszystkich wymienników. 

Najłatwiej dokonać wyboru obserwując 

parametry pracy już zamontowanych 

wymien ników w długim okresie 

czasu (nie pojedyn cze, marketingowe 

pomiary). Wymiennik firmy Pro-Vent 

jest monitorowany na bieżąco, a na 

tronach www.wymiennik gruntowy.pl 

można znaleźć aktualne pomiary skuteczności 

jego pracy. 

Za wyborem gruntowego wymiennika 

ciepła (GWC) przemawia szereg korzyści 

w postaci komfortu cieplnego, 

bezobsługowej pracy instalacji, a co najważniejsze, 

oszczędności energii. Warto 

podkreślić, że systemy grzewczo-chłodzące 

bazujące na GWC znajdują zastosowanie 

nie tylko w budownictwie jednorodzinnym, 

ale również w obiektach 

użyteczności publicznej i firmach. 

Mówiąc o komforcie cieplnym, wynikającym 

ze stosowania gruntowych 

wymienników ciepła Provent-Geo firmy 

Pro-Vent, należy mieć na uwadze prze- 


49

ER. 

EKSPERCI RADZĄ 

de wszystkim zmniejszenie strat ciepła 

zimą, dzięki uzyskaniu wraz z rekuperacją 

maksymalnego odzysku ciepła wynoszącego 

nawet 96%. Z kolei podczas 

upałów GWC pozwala na ochłodzenie 

czerpanego powietrza z temperatury 

mieszczącej się pomiędzy 25 a 35°C 

do poziomu wynoszącego od 13 do 

16°C. To właśnie tym sposobem stwarza 

się optymalny mikroklimat w pomieszczeniach 

w zakresie nie tylko temperatury, 

ale i poziomu wilgotności powietrza. 

Gruntowe wymienniki ciepła Provent- 

-Geo we współpracy z centralą wentylacyjną 

Mistral Max zapobiegają 

duszności poprzez dostarczanie chłodu 

o określonej ilości, co inwestor szczególnie 

doceni podczas upałów. Warto przy 

tym podkreślić działanie anty bakteryjne 

wymiennika w efekcie znacznego 

zmniejszenia ilości drobnoustrojów 

w nawiewanym powietrzu. Co ciekawe, 

gruntowe wymienniki ciepła wraz centralami 

wentylacyjnymi wyposażonymi 

w pompę ciepła, mogą stanowić główne 

źródło ciepła w budynku. 

Zakładając, że zimą temperatura powietrza 

może wynieść -20°C, wymiennik 

jest w stanie podgrzać powietrze 

do temperatury 2°C. 

Wymienniki ciepła Provent-Geo dodatkowo 

są w stanie dowilżać powietrze. 

Wbrew pozorom odpowiednia wilgotność 

powietrza podczas chłodów 

ma znaczący wpływ na nasze samopoczucie 

i zdrowie. 

Czy w istniejącym budynku z wentylacją grawitacyjną możemy 

zainstalować rekuperację? Jeśli tak, to w jaki sposób należy ten 

budynek przystosować do zmiany formy wentylacji? 

Na pytanie odpowiada Sławomir Duda, ekspert z firmy Zehnder: 

W większości przypadków tak. Jednak 

zastosowanie wentylacji mechanicznej 

z odzyskiem ciepła w miejsce wentylacji 

grawitacyjnej wymaga zaślepienia 

wszystkich otworów wentylacyjnych 

grawitacyjnych oraz zamknięcia nawiewników 

okiennych. 

Wyboru rodzaju wentylacji należy 

dokonać kierując się zasadami 

i normami zawartymi w dokumencie 

PN-83/B-03430, a mianowicie: 

„ • W budynkach o wysokości do 11 

kondygnacji może być stosowana 

wentylacja grawitacyjna lub mechaniczna. 

W budynkach wyższych 

należy stosować wentylację mechaniczną 

wywiewną lub nawiewno- 

-wywiewną. Wentylacja mechaniczna 

powinna działać w sposób ciągły 

przez całą dobę. 

• 

Dopuszcza się projektowanie wentylacji 

mechanicznej zdecentralizowanej, 

działającej niezależnie w każdym 

mieszkaniu (lub jego poszczególnych 

pomieszczeniach) i uruchamianej 

okresowo przez użytkownika mieszkania, 

pod warunkiem skutecznego 

zabezpieczenia przed możliwością 

dotarcia usuwanego powietrza do innych 

mieszkań. 

Rys. 2. Dom Systemowy. 

• 

W ramach jednego mieszkania nie 

dopuszcza się stosowania równolegle 

wentylacji wywiewnej mechanicznej 

o działaniu ciągłym i wentylacji 

grawitacyjnej. 

• 

W mieszkaniach wyposażonych 

w paleniska na paliwo stałe, kominki 

lub gazowe podgrzewacze wody 

z grawitacyjnym odprowadzeniem 

spalin, może być stosowana tylko 

wentylacja grawitacyjna lub mechaniczna 

wentylacja nawiewno-wywiewna 

(zrównoważona).” 

50 


EKSPERCI RADZĄ ER. 

Czy wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła polecana jest 

do każdego budynku? 

Na pytanie odpowiada inż. Paweł Szyperski, Rekuperatory.pl: 

Zdecydowanie tak – zamontowanie wentylacji 

mechanicznej polecam do każdego 

budynku. Jedynym kryterium jest szczelność 

budynku: im jest ona wyższa, tym 

zyski z rekuperacji większe, więc sama zasadność 

montażu rekuperacji jest wyższa. 

Nie ma przy tym znaczenia rodzaj 

ogrzewania: prąd, gaz, pompa ciepła. 

Bo chociaż koszt wyprodukowania jednostki 

energii będzie różny (najtańszy przy 

pompie ciepła, najdroższy przy energii 

elektrycznej i średni przy gazie), rekuperację 

i tak warto zrobić. Dlaczego? 

W tym miejscu przypomnę, jakie główne 

zadania przed nią stoją: 

• usuwanie zanieczyszczeń bytowych: 

dwutlenku węgla i wilgotności, 

• usuwanie pozostałych zanieczyszczeń 

pochodzących z materiałów emitujących 

pozostałości po produkcji, tj. zanieczyszczeń 

chemicznych, 

• usuwanie powietrza zużytego, 

• dostarczanie świeżego powietrza, 

• ogrzewanie powietrza nawiewanego 

do pomieszczeń (stąd biorą się zyski 

energetyczne). 

Skąd rekuperator pozyskuje energię 

do ogrzewania powietrza nawiewanego? 

Choć samo urządzenie jest zasilane 

energią elektryczną, która niezbędna 

jest do pracy wentylatorów, świeże powietrze 

nawiewane do pomieszczeń 

ogrzewane jest energią odzyskaną z powietrza, 

które w tradycyjnym systemie 

wentylacji grawitacyjnej bezpowrotnie 

by uciekło. Kiedy jest ono wyciągane 

z pomieszczeń, oprócz dwutlenku węgla, 

wilgotności, kurzu, zapachu, roztoczy, 

bakterii i wirusów, zawiera jeszcze 

jeden bardzo cenny element: zbyt cenny, 

by się go pozbyć: energię. Tę energię 

w znacznej części (nawet do 95% w najlepszych 

wymiennikach) odzyskuje wymiennik 

ciepła, który jest w środku rekuperatora. 

Oszczędności na ogrzewaniu to najważniejszy 

aspekt, w kontekście którego myśli 

się o wentylacji mechanicznej z odzyskiem 

ciepła. Czy na pewno słusznie? Choć jest 

to bardzo ważne, w mojej ocenie ważniejszy 

powinien być aspekt zdrowia. Świeże 

powietrze, które jest dostarczane do pomieszczeń 

przez rekuperator wpływa nie 

tylko na poprawę ogólnego samopoczucia 

przebywających w nim osób, ale docelowo 

także na zdrowie. Znikają bóle głowy, osłabienie, 

ospałość. Człowiek czuje się po prostu 

lepiej. Dochodzi do tego możliwość zaawansowanego 

oczyszczania powietrza 

(nie tylko za pomocą filtrów w rekuperatorze, 

ale również za pomocą specjalistycznych 

matryc) oraz jego jonizacji. 

Uważam, że każdy budynek, w którym 

przebywają ludzie – zarówno z punktu 

widzenia ich komfortu, jak i zdrowia, powinien 

być wyposażony w wentylację 

mechaniczną z odzyskiem ciepła. I to z odzyskiem 

jak największym. 

Nieco inna sytuacja ma miejsce w większych 

obiektach, głównie gospodarczych, 

produkcyjnych i magazynowych, 

w których na stałe przebywa mała liczba 

osób. Wtedy najczęściej wybiera się wentylację 

mechaniczną bez odzysku ciepła, 

co jest uzasadnione zarówno z ekonomicznego, 

jak i zdroworozsądkowego 

punktu widzenia. 

Od 1 stycznia 2014 roku ustawodawca 

postanowił, że instalacje wentylacyjne 

z wydatkiem 500 m 3 /h i więcej muszą 

posiadać odzysk ciepła o sprawności temperaturowej 

co najmniej 50%, co oznacza 

konieczność zastosowania rekuperatora. 

Potwierdza to zasadność montażu wentylacji 

mechanicznej z odzyskiem ciepła 

w budynkach o większej kubaturze. 

Rys. 3. 

Rys. 4. 

Rys. 5. 


51

w. 

wentylacja i klimatyzacja 

Jaka jest cena komfortu w naszym domu oraz zdrowia jego mieszkańców? 

PROMOCJA 

Warto czy nie? 

Budowa lub modernizacja domu to dla wielu spełnienie planów i marzeń 

całego życia. Podejmując kluczowe decyzje podczas całego procesu, 

należy wziąć pod uwagę wiele zmiennych, by nasza inwestycja 

przyniosła zadowolenie i komfort użytkowania, a to wszystko przy optymalnym 

koszcie. 

Pragnąc uzyskać wygodę, zdrowy 

klimat wnętrz oraz standard 

energooszczędnego budynku, 

a tym bardziej budynku pasywnego, 

biorąc pod uwagę obecnie 

stosowane technologie budowy 

domów (ciepłe, szczelne ściany 

i okna), należy zastosować mechaniczną 

wentylację nawiewno 

– wywiewną z odzyskiem ciepła 

– czyli rekuperację. Rekuperacja 

zapewnia nie tylko oszczędność 

kosztów użytkowania, dzięki odzyskowi 

ciepła, ale także umożliwia 

stały dopływ świeżego 

powietrza, pomaga skutecznie 

pozbyć się szkodliwych zanieczyszczeń 

oraz nieprzyjemnych 

zapachów. Współczesne nowe 

budownictwo, a także budynki 

modernizowane, wymagają koncepcji 

wentylacji, która chroni 

przed zawilgoceniem i zapobiega 

powstawaniu grzybów 

pleśniowych oraz przyczynia się 

do utrzymania wysokiej wartości 

nieruchomości. 

Za regulację ilości powietrza doprowadzanego 

i odprowadzanego 

w systemie wentylacyjnym 

odpowiedzialne są jednostki 

wentylacyjne – rekuperatory. Te 

najlepsze, charakteryzują się wysoką 

jakością wykonania, bardzo 

dobrym sprężem dyspozycyj- 

Rys. 1. Przykładowy układ wentylacji mechanicznej Zehnder w domu jednorodzinnym. 

52 


wentylacja i klimatyzacja w. 

nym, zaawansowaną automatyką oraz 

sprawnością. Dzięki tym cechom stopień 

odzysku ciepła jest niezwykle wysoki 

i wynosi nawet do 95%, przy optymalnym 

zużyciu energii. Ponadto przy 

dobieraniu jednostki wentylacyjnej 

należy zwrócić uwagę czy spełnia ona 

wymagania Narodowego Funduszu 

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 

i posiada certyfikaty potwierdzające 

spełnienie standardów NF 40, a nawet 

restrykcyjnych NF 15 dla domów jedno- 

i wielorodzinnych. Zainstalowanie 

takich właśnie urządzeń skutkuje możliwością 

starania się o dopłaty do naszej 

inwestycji. 

Fot. 1. Jednostka wentylacyjna Zehnder ComfoAir 350 i wymiennik gruntowy Zehnder 

ComfoFond - L. 

Fot. 2. Rekuperator Zehnder ComfoAir 

450/550. 

Jak działa wentylacja? 

Świeże powietrze dociera do układu 

przez przepust w ścianie zewnętrznej. 

Dzięki systemowi dystrybucji powietrza 

świeże powietrze o optymalnej temperaturze 

doprowadzane jest zgodnie 

z potrzebami do poszczególnych pomieszczeń, 

a zużyte powietrze odprowadzane 

jest na zewnątrz. Jednostka 

wentylacyjna odzyskuje energię z powietrza 

odprowadzanego i przekazuje 

ją do świeżego powietrza. Rozsądnym 

uzupełnieniem dla systemu wentylacji 

mechanicznej jest gruntowy wymiennik 

ciepła. Wykorzystuje on energię 

geotermalną do wstępnej zmiany temperatury 

powietrza z zewnątrz. W takim 

przypadku grunt ze swoją stosunkowo 

stałą temperaturą roczną jest wykorzystywany 

jako „zasób energii”. „Ciepły 

grunt” oddaje energię do powietrza 

zewnętrznego. Ogrzane w taki sposób 

powietrze przepływa do jednostki wentylacyjnej. 

W lecie grunt jest chłodniejszy 

niż powietrze zewnętrzne. Można 

wtedy stosować wspomniane wyżej 

zjawisko w odwrotny sposób: powietrze 

zewnętrzne zostaje wstępnie 

schłodzone, zanim dotrze do budynku. 

Dzięki wentylacji mechanicznej wymiana 

powietrza odbywa się bez przeciągów 

i hałasu, z najwyższą efektywnością, 

a co najważniejsze przy znacznych 

oszczędnościach. Dzięki zastosowaniu 

instalacji wentylacyjnej z odzyskiem 

ciepła znacznie – nawet do 50% – 

zmniejsza się zużycie energii. Ilość 

energii uzyskiwanej z powietrza odprowadzanego 

jest ok. 15–20 razy większa 

niż zużycie energii przez wysoko wydajne 

wentylatory na prąd stały, wykorzystywane 

w nowoczesnych jednostkach 

wentylacyjnych. 

Wiodącym dostawcą wentylacji mechanicznej 

z rekuperacją jest firma 

Zehnder. Jest to marka o ponad 100-letniej 

tradycji, z 80-letnim doświadczeniem 

w branży grzewczej, oferujący 

niezwykle szeroką paletę produktów 

zapewniających odpowiednią temperaturę 

i jakość powietrza w pomieszczeniach. 

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom 

właścicieli domów firma Zehnder 

ma w swojej ofercie kompleksowe rozwiązania 

w zakresie komfortowej wentylacji 

powietrza. Producent zadbał 

by w portfolio znalazły się produkty i systemy 

łączące w sobie komfort, zdrowie 

i energooszczędność, pozwalające 

na zagwarantowanie udanej inwestycji 

oraz zapewnienie optymalnego klimatu 

wnętrz dla całej rodziny, której dobre 

samopoczucie oraz zdrowie jest przecież 

bezcenne. 

n 


53

w. 


Klimatyzatory: 

wyższa inteligencja 

Czujniki ruchu, wykrywanie ilości osób, zindywidualizowane programy, 

sterowanie smartfonem, funkcja samodiagnozy i samooczyszczenia. 

Klimatyzatory to obecnie zaawansowanie technologicznie urządzenia, 

które „przewidują” nasze reakcje i „zgadują” potrzeby. 

Nowoczesne klimatyzatory są 

na szpikowane czujnikami, które 

wpływają na automatyzację procesów. 

Dzięki nim nie musimy 

nastawiać temperatury ręcznie 

oraz zmieniać ustawienia w mo- 

mencie większego zapotrzebowania 

na chłód lub ciepło. Oprócz standardowych 

czujników temperatury (we wnętrzu 

i na zewnątrz) i wilgotności wykorzystuje 

się również detektory ruchu. 

Pozwala to na optymalizację pracy urządzenia 

oraz dostosowanie jego działania 

w zależności od obecności i aktywności 

przebywających w danym pomieszczeniu 

osób. 

Odpowiednia czujka może błyskawicznie 

wykrywać aktywność, ruch osób 

Fot.: PANASONIC 

Fot. 1. Nie ma mowy, że wygląd klimatyzatora zaburzy starannie przemyślany wystrój wnętrza. Urządzenia stały się dyskretne i eleganckie. 

54 



i tym samym ciepło wytwarzane przez 

ciała, a system analizuje i interpretuje 

informacje, zmieniając temperaturę. 

Nie ma wiec konieczności ręcznej manipulacji 

przy urządzeniu czy opierania 

się na metodzie empirycznej („Zimno? 

Podkręcę klimatyzację”) – system będzie 

gospodarował gospodarką cieplną budynku 

za nas. Automatyzacja, oprócz 

oczywistego wpływu na komfort użytkowania, 

pozwala także na wygenerowanie 

oszczędności. Pomieszczenia 

nie są przegrzewane ani wyziębiane, 

instalacja „wie”, jakiej temperatury potrzebujemy 

przy trzech, pięciu i trzynastu 

osobach przebywających we wnętrzu, 

utrzymując ją na optymalnym 

poziomie. Jeśli zaś pomieszczenie 

będzie puste przez dany okres czasu 

(np. 20 min.), system zmniejszy temperaturę 

o ok. dwa stopnie, dzięki czemu 

po powrocie użytkowników szybko 

wróci do pierwotnych parametrów 

pracy. Szacuje się, że obniżenie temperatury 

o kilka stopni jest znacznie efektywniejsze 

niż całkowite wyłączenie 

klimatyzacji – znacznie większa ilość 

energii zostałaby spożytkowana na ponowny 

rozruch systemu. 

Czujnik temperatury zamontowany jest 

przy klimatyzatorze, jednak w czujkę 

może być wyposażony także pilot zdalnego 

sterowania. Umożliwia to odczyt 

warunków w najbliższym otoczeniu 

użytkownika oraz przesłanie odpowiedniej 

informacji jednostce wewnętrznej. 

Wybierz program 

Wygodne, automatyczne sterowanie 

nie musi się jednak opierać na pracy 

czujników. Wystarczy, że samodzielnie 

zaprogramujemy urządzenie, wybierając 

jedną z wielu dostępnych funkcji, 

ustawiając godzinę oraz zakres prac. 

Standardem jest oczywiście możliwość 

zaprogramowania czasu włączenia i wyłączenia 

urządzenia czy też obniżenie 

bądź podwyższenie temperatury o danej 

godzinie. Dostępna jest też opcja 

Turbo umożliwiająca pracę klimatyzatora 

na pełnej mocy i szybkie grzanie/ 

chłodzenie pomieszczenia. Na drugim 

biegunie znajdują się funkcje automatycznego 

trybu snu (utrzymywanie stałej, 

niższej temperatury w nocy). 

Fot. 2. W czujnik temperatury może być wyposażone samo urządzenie bądź też pilot, 

którym posługuje się użytkownik. 

Przez smartfona 

Zmienianie temperatury i parametrów 

działania urządzenia to już nie przejaw 

gadżeciarstwa, a w zasadzie naturalna 

droga rozwoju technologii, także klimatyzacyjnej. 

W dobie mobilnych aplikacji 

ułatwiających niemal każdą dziedzinę 

życia nie mogło więc zabraknąć mobilnych 

programów współpracujących 

z klimatyzatorem. Podstawowe funkcje 

są wspólne dla wszystkich „apek” 

– sterujemy klimatyzacją za pomocą 

smartfonów lub tabletów z systemem 

Android oraz iOS, a także komputera 

posiadającego podłączenie do internetu; 

dane mogą być także przesyłane 

poprzez Bluetooth. Klimatyzatory posiadają 

wbudowany moduł Wi-Fi umożliwiający 

obsługę za pośrednictwem 

sieci. Dzięki temu możemy sterować 

pracą urządzenia także w przypadku, 

gdy przed wyjściem z domu zapomnimy 

o jego wyłączeniu. 

Producenci przekonują się również 

do komputerowych programów serwisowych. 

To usługa wygodna dla 

obu stron – serwisant po podłączeniu 

laptopa pod jednostkę zewnętrzną 

Fot. 3. Zdarzają się też wariacje kolorystyczne – już nie tylko ascetyczne biele, ale także 

elementy grafitowe czy w czerwieni. 

Fot. 4. W biurach sprawdzi się klimatyzator wykrywający ilość obecnych w pomieszczeniu 

osób. 

Fot.: DAIKIN 

Fot.: PANASONIC Fot.: GREE 


55

w. 


ma dostęp do kompletnego i aktualnego 

odczytu parametrów układu pracy. 

Co jeszcze? Z pewnością przydatna 

jest funkcja samodiagnozy – urządzenie 

lokalizuje usterkę lub nieprawidłowości 

w swojej pracy, sygnalizując 

problem odpowiednim komunikatem. 

Dzięki temu o awarii wiemy dużo 

wcześniej zanim wpłynie ona na użytkowanie 

urządzenia. 

Fot. 5. Sprawdźmy funkcję samodiagnozy. Naprawdę bardzo się przydaje. 

Fot. 6. Płaskie kasety klimatyzatorów integrują się ze standardowymi panelami sufitowymi, 

umożliwiając np. montowanie lamp w sąsiednich modułach sufitowych. 

Oszczędzanie energii 

Jednym z priorytetów, którymi kierują 

się producenci, jest ograniczenie zużycia 

energii – w maksymalnie możliwym 

stopniu. Oczywiście, ma to związek 

przede wszystkim z obowiązującą 

od 1 stycznia 2013 r. dyrektywą Unii Europejskiej 

– tzw. Energy related Products 

Directive (w skrócie ErP) wprowadzoną 

m.in. w zakresie urządzeń klimatyzacyjnych 

i wentylacyjnych. Określono 

nowe wymogi dotyczące klasyfikacji 

energetycznej, jak również minimalne 

wartości współczynników efektywności 

energetycznej SEER i SCOP, dyrektywa 

wyznacza też zasady ich etykietowania. 

Ponadto do 2015 r. około 50% wszystkich 

klimatyzatorów na rynku ma spełniać 

wymagania dyrektywy ErP. 

Poruszając tematykę energooszczędności, 

zwróćmy uwagę m.in. na funkcję 

falowego, rytmicznego dostosowania 

temperatury do potrzeb użytkowników, 

co znacznie poprawia ich komfort. 

Jednocześnie możliwe jest zaoszczędzenie 

części energii – jak podaje jeden 

z producentów, oszczędności mogą 

sięgać nawet 45% w trybie grzania 

i 35% podczas chłodzenia. 

Interesującym rozwiązaniem wdrażanym 

przez producentów jest także 

technologia inwerterowa umożliwiająca 

dostosowanie poziomu zużycia 

energii do bieżących potrzeb, poprzez 

dostosowanie prędkości silnika do aktualnych 

zmian. Parametry grzania i chłodzenia 

są precyzyjnie regulowane – tak, 

aby dopasować temperaturę do potrzeb 

użytkowników. Inwerter pozwala 

na skrócenie czasu rozruchu, a uzyskanie 

zadanej temperatury jest możliwe 

w krótszym czasie. Szacuje się, że jego 

zastosowanie wpływa na obniżenie zużycia 

energii o ok. 30% (niektórzy producenci 

wymieniają nawet wartości 

rzędu 66%) 

Na co jeszcze zwrócić uwagę? 

Liczy się ponadto kąt nawiewu – na tyle 

szeroki, aby dobroczynne działanie klimatyzacji 

było odczuwalne na dalszych 

stanowiskach roboczych w biurze lub 

w całym pomieszczeniu, np. pokoju 

dziennym; oraz automatyczny ruch 

żaluzji, czyli ustawienie kąta nawiewu. 

Poruszyliśmy tematykę komfortu, nie 

możemy więc pominąć funkcji „gorącego 

startu” – klimatyzator zaczyna 

Fot. 7. Popularność aplikacji internetowych daje o sobie znać także w tej dziedzinie - klimatyzatorem 

możemy sterować za pomocą smartfona lub laptopa. 

Fot.: PANASONIC Fot.: DAIKIN 

Fot.: GREE 

56 



Fot. 8. Klimatyzator może oczyszczać 

powietrze i usuwać bakterie znajdujące 

się na urządzeniu. 

Fot.: GREE Fot.: DAIKIN 

grzanie dopiero po chwili, aby zminimalizować 

dyskomfort związany z nagłym 

nadmuchem zimnego powietrza. Warto 

zwrócić uwagę też na tzw. inteligentne 

odszranianie – tryb załączany jest wtedy, 

gdy wymaga tego stan skraplacza 

(w przypadku, gdy urządzenie pracuje 

w niskich temperaturach zewnętrznych), 

co pozwala na uniknięcie zbędnych 

przerw w pracy klimatyzatora. 

Czysto, czyściej 

Dużo dzieje się również w temacie laboratoryjnej 

niemal czystości urządzeń. 

Nowoczesne klimatyzatory wyposażone 

są w nano-systemy usuwające 

szkodliwe bakterie, wirusy oraz pleśni – 

zarówno znajdujące się w powietrzu, jak 

i pokrywające powierzchnie. Najnowsze 

Fot. 10. Dużo dzieje się w dziedzinie designu. Pojawiły się m.in. klimatyzatory wzbogacone 

o element panelu w formie lustra. 

Fot.: PANASONIC Fot.: GREE 

rozwiązania pozwalają także na eliminację 

i neutralizację bakterii i wirusów 

wychwytywanych przez filtr powietrza. 

Działanie systemu opiera się na stopniowym 

uwalnianiu jonów i wolnych 

rodników. Dzięki temu możliwe jest 

oczyszczenie do 99% drobnoustrojów 

(w zasięgu działania klimatyzatora) – 

tego rodzaju rozwiązania polecane 

są więc przede wszystkim alergikom. 

Mniej zaawansowane, choć nadal bardzo 

skuteczne rozwiązania to także 

filtr aktywny węglowy, wykorzystujący 

właściwości fizycznej i chemicznej absorpcji 

i pochłaniający groźne dla ludzi 

substancje. Oprócz zatrzymywania pyłków 

i kurzu filtry węglowe dobrze radzą 

sobie z uciążliwymi gazami znajdującymi 

się powietrzu, jak benzen, formaldehyd 

i amoniak. Interesująca jest funkcja 

samooczyszczania, w której wentylator 

jednostki wewnętrznej pracuje z najniższą 

prędkością osuszając wymiennik 

z wilgoci (np. przez 10 minut po wyłączeniu 

urządzenia), zapobiegając dzięki 

temu rozwojowi bakterii i powstawaniu 

nieprzyjemnych zapachów. 

Postaw na design 

Estetyka staje się czynnikiem nie mniej 

istotnym niż funkcjonalność czy energooszczędność. 

Jednostka wewnętrzna 

układu klimatyzacyjnego nie powinna 

w żadnym wypadku szpecić pomieszczenia. 

Do lamusa odeszły też już – 

przyznajmy – toporne, wątpliwej urody 

urządzenia, jakie produkowano jeszcze 

kilkanaście lat. W coraz większym stop- 

Fot. 9. Na rynku pojawiły się całkowicie 

płaskie, dyskretne kasety klimatyzatorów, 

mające zastosowanie przede wszystkim 

w obiektach biurowych i użyteczności 

publicznej. 

Fot. 11. Nowoczesny klimatyzator swoim wyglądem nie musi różnić się od pozostałych 

sprzętów AGD. 


57

w. 


Fot. 12. Czujniki ruchu i naświetlenia to 

prawdopodobnie przyszłość branży. 

Fot.: PANASONIC 

niu stawia się na design klimatyzatorów 

(urządzenia zdobywają nawet wyróżnienia 

i nagrody w plebiscytach wzornictwa 

przedmiotów użytkowych). Standardowe 

urządzenia są nudne – doszli 

widocznie do wniosku ich producenci, 

projektując m.in. klimatyzatory wzbogacone 

o element panelu w formie lustra. 

Zdarzają się też wariacje kolorystyczne 

– już nie tylko ascetyczne biele, trochę 

inoxu czy szarości, ale także elementy 

grafitowe czy w czerwieni. 

Na rynku pojawiły się również całkowicie 

płaskie, dyskretne kasety klimatyzatorów, 

mające zastosowanie przede 

wszystkim w obiektach biurowych 

i użyteczności publicznej. W pełni integrują 

się ze standardowymi europejskimi 

panelami sufitowymi, umożliwiając 

montowanie lamp i głośników w sąsiednich 

modułach sufitowych. 

Poza tym oferowane urządzenia mają 

coraz mniejsze gabaryty, dzięki czemu 

z łatwością możemy wygospodarować 

na nie miejsce i uwzględnić w aranżacji. 

Grubość wersji slim to aktualnie jedynie 

160 mm. 

z d a n i e m 


Fot.: DAIKIN 

Fot. 13. Kolejny istotny aspekt: energooszczędność. 

Pomaga w tym m.in. 

technika inwerterowa. 


Na podstawie materiałów: 

Panasonic, Gree, Daikin 

Nowoczesne czujniki 

Anna Adamiak, Technical & Service Assistant, Panasonic 

Jednym z najważniejszych trendów rozwojowych na rynku 

klimatyzacji jest wyposażanie urządzeń w inteligentne czujniki. 

Mają one za zadanie automatyzować pracę jednostek, 

ułatwiać ich obsługę oraz ograniczyć zużycie energii. Jednym 

z przykładów inteligentnych systemów jest EcoNavi, 

stworzony przez firmę Panasonic i stosowany głównie 

w domowych urządzeniach klimatyzacyjnych Etherea. 

System EcoNavi składa się z dwóch czujników – nasłonecznienia 

i ruchu – oraz precyzyjnego programu sterującego. 

Elementy te zbierają dane o poziomie nasłonecznienia 

wnętrza, obecności osób w danym pomieszczeniu 

oraz ich aktywności, i na tej podstawie system samodzielnie 

dostosowuje wydajność urządzenia do faktycznego 

zapotrzebowania. 

W praktyce dzięki czujnikowi światła system EcoNavi ocenia 

zmiany w stopniu nasłonecznienia pomieszczenia, 

klasyfikując panujące w nim warunki jako nasłonecznienie 

lub zachmurzenie/noc. Dla przykładu, w trybie 

chłodzenia zmiana warunków pogodowych z nasłonecznienia 

na zachmurzenie/noc powoduje odpowiednie ograniczenie 

wydajności klimatyzatora o tyle, ile jest potrzebne 

do podniesienia temperatury zadanej o 1 stopień Celsjusza, 

co zapobiega stratom energii. Analogicznie system działa 

w trybie grzania, zwiększając moc urządzenia gdy dzień 

zmienia się w noc i zmniejszając ją wtedy gdy wychodzi 

słońce. 

Takim samym celom służy czujnik ruchu, który na podstawie 

promieniowania podczerwonego emitowanego przez 

obiekty znajdujące się w pomieszczeniu identyfikuje źródła 

ciepła. Każdy ruch w pomieszczeniu rozpoczyna proces 

rozpoznawania — temperatura obiektu porównana zostaje 

do temperatury otoczenia, co pozwala wykryć obecność 

i poziom aktywności osób. Jeśli będzie ona wysoka, 

czujnik wykryje ciepło ludzkie i w trybie chłodzenia będzie 

zwiększał produkcję zimnego powietrza, natomiast w trybie 

grzania ograniczy wytwarzanie ciepła. Z drugiej strony, 

kiedy urządzenie będzie działać w trybie chłodzenia zmniejszona 

aktywność spowoduje podnoszenie temperatury. 

Dodatkowo system jest w stanie zidentyfikować miejsca, 

gdzie obecne są osoby lub ich aktywność jest wysoka, i tam 

skierować nadmuch powietrza. 

Zmiany temperatury mają charakter falowy. Oznacza to, 

że system EcoNavi zwiększa lub zmniejsza temperaturę 

stopniowo, w sposób dostosowany do reakcji fizjologicznych 

organizmu. Wykorzystanie fali temperaturowej w klimatyzatorze 

inwerterowym pozwala dodatkowo zaoszczędzić 

do 38 procent energii w porównaniu z urządzeniami 

pozbawionymi tego rozwiązania. 

58 


KLIMATYZATOR 

LET’S 

FALL IN 

LOVE 

DAIKIN EMURA NOWEJ GENERACJI 

Fall in love with Daikin Emura. 

NOWA DAIKIN EMURA - IKONA WSPÓŁCZESNEJ KLIMATYZACJI 

Daikin 

Emura to ponadprzeciętna 

Emura to 

technologia 

rezultat 

w wyjątkowo 

prowadzonych 

eleganckim opakowaniu. Wbudowana 

badań 

inteligencja 

nad 

i innowacyjne 

stworzeniem 

funkcje zapewniają 

najlepszych 

niskie zużycie energii. 

rozwiązań 

Zainstalowane czujniki gwarantują optymalne parametry komfortu w domu przez cały rok. Tak więc zawsze masz kontrolę poprzez łatwy w użytkowaniu zdalny sterownik oraz 

aplikację smartfona z intuicyjnym interfejsem Widzisz... nowy Daikin Emura ma wszystko, aby się w nim zakochać. 

Dowiedz 

klimatyzacyjnych 

się więcej w witrynie 

dla 

www.daikinemura.pl 

europejskich wnętrz. Nową generację klimatyzatorów charakteryzuje 

wyjątkowa funkcjonalność, dzięki której urządzenia te jeszcze bardziej odpowiadają europejskiej 

estetyce, standardom technicznym i wymaganiom użytkownika, dając pewność, że dostarczone 

przez nas rozwiązanie jest dla nich idealne. 

Najważniejsze cechy: 

• Stylowe wykończenie w kolorze srebrnym, antracytowym lub czystej, matowej bieli 

• Szeroki zakres pracy: -10 do 46°C w trybie chłodzenia i -15 do 20°C w trybie grzania 

• Wyjątkowo cicha praca - poziomy głośności, do 19dB(A) 

• Możliwość zdalnego sterowania 

• SEER do A*** 

• Nagroda Red dot award 2014

w. 


Jak pozbyć się uciążliwych zanieczyszczeń 

zachowując przy tym ciszę, 

energooszczędność, bezawaryjność? 

Rozwiązaniem może być Vertical – wentylator dachowy, który łączy 

w sobie wysoką sprawność, dużą wydajność, cichą pracę, a przy tym 

pobiera niewiele energii. 

PROMOCJA 

Nowy produkt skonstruowany 

i zbudowany od podstaw bazując 

na kilkunastoletnim doświadczeniu 

został wykonany dla 

potrzeb budownictwa mieszkalnego 

i przemysłowego. 

Jego oryginalna budowa charakteryzuje 

się ciekawym designem, 

który obecnie stanowi równie 

ważny aspekt co parametry wydajnościowe. 

Vertical to typoszereg 

wentylatorów dachowych, 

których średnica wlotu rozpoczyna 

się od wielkości Ø 160, 

a kończy się na Ø 400. Pierwszą 

wielkością tych wentylatorów 

wprowadzonych na rynek polski 

jest Vertical-250 charakteryzujący 

się wydajnością na poziomie 

0,27 m 3 /h przy sprężu 250 Pa. 

Pozostałe wentylatory od Ø 160 

do Ø 400 osiągają wydajność 

od 0,25 m 3 /h do 1,9 m 3 /h przy 

sprężu od 40 do 650 Pa. Dzięki 

zastosowanemu wygłuszeniu, 

wentylator ten może być stosowany 

na obiektach typu: szkoły, 

biurowce, sale konferencyjne, 

gdzie wymaga się cichej pracy 

przy utrzymaniu wysokiej wydajności. 

Zastosowany elektronicznie 

komutowany silnik na którym 

osadzony jest nowoczesny 

wirnik pozwala uzyskać wysokie 

parametry wydajnościowe, przy 

bardzo małym zużyciu energii 

elektrycznej. I tak np. Vertical-315 

przy obrotach 1720 obr./min, 

wydajność 0,48 m 3 /h pobiera 

moc zaledwie na poziomie 0,15 kW. 

Wentylator posiada możliwość pełnej 

regulacji, służy do tego zadajnik 

ZDA-500, a sam silnik wentylatora jest 

w pełni zabezpieczony elektrycznie. 

Obudowa wentylatorów wykonana 

jest z laminatu poliestrowo-szklanego, 

co pozwala stosować urządzenie w środowisku 

korozjotwórczym. Temperatura 

pracy waha się od -25°C do +60°C. Każdy 

z wentylatorów może być malowany 

na dowolny kolor, tak aby komponował 

się z istniejącym poszyciem dachowym. 

Wentylatory Vertical mogą być integralną 

częścią cokołu regulowanego CSR, 

dzięki temu zintegrowany system może 

być montowany na dachach o różnym 

kącie nachylenia 0 - 25° (0 - 55%). Ocieplenie 

cokołu od wewnątrz zapobiega 

powstawaniu skroplin w wyniku różnicy 

temperatur, co może spowodować 

przedostawanie się wody do pomieszczeń 

wentylowanych. Obecnie prowadzone 

są prace nad konstrukcją systemu 

zintegrowanego Vertical/CSR, 

który będzie montowany na kalenicy, 

co ma pozwolić na montowanie urządzeń 

w szycie dachu dwuspadowego 

o dowolnym kącie nachylenia. 

Fot. 1. Wentylator dachowy Vertical na cokole stalowym regulowanym CSR. 

Jacek Gonera 

www.uniwersal.com.pl 

60 


pomiary P. 

Pomiar wilgotności 

Nie ma wątpliwości co do tego, że wilgotność stanowi parametr, który w dużej mierze 

wpływa na samopoczucie i odpowiednią jakość powietrza w pomieszczeniach. 

Najprostszy podział higrometrów 

dzieli je na włosowe, kondensacyjne, 

elektrolityczne (elektroniczne) oraz 

psychometry. Najprostsze urządzenia 

stanowią higrometry włosowe, w których 

konstrukcja opiera się na właściwościach 

włosa ludzkiego lub końskiego. 

Na chwilę obecną zastosowanie 

znajdują również włókna syntetyczne 

lub bawełniane. Pod wpływem wilgoci 

włos zmienia swoją długość. Specjalny 

mechanizm połączony z włosem porusza 

wskazówkę, która na podziałce 

wskazuje wilgotność powietrza. 

W higrometrach kondensacyjnych 

wskazania bazują na wyznaczaniu temperatury 

punktu rosy. Wilgotność powietrza 

jest wyliczana na podstawie temperatury, 

przy której para wodna skrapla 

się na jednym z elementów higrometru. 

Zazwyczaj jest nim polerowane naczynie 

metalowe lub szklane, schładzane 

od wewnątrz. W oparciu o wskazaną 

temperaturę punktu rosy, ciśnienia atmosferycznego 

i przy użyciu tabeli oblicza 

się wilgotność powietrza. 

Higrometry elektroniczne bazują na obliczaniu 

wilgotności powietrza w oparciu 

o zmianę przewodności czujników znajdujących 

się pod napięciem. Profesjonalne 

przyrządy są urządzeniami kalibrowanymi, 

wzorcowanymi, a niejednokrotnie, 

legalizowanymi. 

Z kolei w psychometrach zastosowanie 

znajdują dwa termometry – „suchy” 

i „mokry”. W mokrym przewidziano obłożony 

zbiorniczek na rtęć z materiałem 

o wysokim poziomie chłonności wilgoci. 

Wraz ze wzrostem poziomu wilgotności 

powietrza maleje temperatura 

wskazywana przez termometr mokry. 

Termometr suchy pokazuje temperaturę 

otoczenia. W oparciu o różnicę temperatur 

jest możliwe wyliczenie wilgotności 

powietrza. 

Jak już wspomniano nowoczesne wilgotnościomierze 

to urządzenia cyfrowe. 

Mówiąc o cechach ogólnych przyrządów 

tego typu należy mieć na uwadze 

pomiar punktu rosy i termometru wilgotnego, 

przechowywanie wyników 

pomiarów a w modelach przenośnych 

ergonomiczny kształt z wbudowanym 

uchwytem paskowym i futerałem 

ochronnym. Mierzona jest wilgotność 

względna w zakresie od 5% do 95%, 

a także wartość minimalna, maksymalna 

i średnia. Wynik pomiaru jest zatrzymany 

na wyświetlaczu. 

Co to jest wilgotność? 

Wilgotność jest kluczowym parametrem 

wpływającym nie tylko na jakość 

powietrza w pomieszczeniach ale również 

na przechowywanie towarów oraz 

ich transport i produkcję. Odpowiedni 

poziom wilgotności musi być zachowany 

w obiektach takich jak serwerownie, 

muzea czy też archiwa. Ważna jest zatem 

Fot.: FLUKE 

Fot. 1. Higrometry elektroniczne bazują 

na obliczaniu wilgotności powietrza 

w oparciu o zmianę przewodności czujników 

znajdujących się pod napięciem. 

Profesjonalne przyrządy są urządzeniami 

kalibrowanymi, wzorcowanymi i legalizowanymi. 

Fot.: TESTO 

Fot. 2. Higrometry są nieodzownym 

elementem wyposażenia instalatorów 

zajmujących się systemami klimatyzacji 

i wentylacji. 

kontrola poziomu wilgotności w systemach 

wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. 

Stąd też zastosowanie znajdują 

zarówno stacjonarne jak i przenośne 

przyrządy pomiarowe, które pozwalają 

na pomiar i rejestrowanie wilgotności. 

Wilgotność powietrza to zawartość 

pary wodnej w powietrzu. Należy podkreślić, 

że wilgotność jest charakteryzowana 

na kilka sposobów. I tak też wilgotność 

bezwzględna stanowi masę 

pary wodnej wyrażoną w gramach 

zawartą w 1 m³ powietrza. Z kolei wilgotność 

właściwa to masa pary wodnej 

wyrażona w gramach, która przypada 

na 1 kg powietrza (powietrza ważonego 

razem z parą wodną). Nie mniej ważna 

jest wilgotność względna będąca 

wyrażonym w procentach stosunkiem 

ciśnienia cząstkowego pary wodnej zawartej 

w powietrzu do prężności pary 

wodnej nasyconej w tej samej temperaturze. 

Warto wspomnieć o prężności 

pary wodnej czyli ciśnieniu parcjalnym 

(cząstkowym), wywieranym przez parę 

wodną w powietrzu. 

Mówiąc o wilgotności należy wspomnieć 

o temperaturze punktu rosy, czyli 

temperaturze, w której nastąpi skraplanie 

pary wodnej zawartej w powietrzu. 


61

P. 

pomiary 

Fot.: TESTO 

Fot. 3. Poziom wilgotności, mierzony 

za pomocą higrometrów jest istotny zarówno 

w pomieszczeniach mieszkalnych, 

jak i magazynach i halach produkcyjnych. 

Maksymalna wilgotność odpowiadająca 

wilgotności względnej 100%, czyli maksymalna 

ilość pary wodnej w określonej 

ilości powietrza silnie zależy od temperatury 

powietrza. Stąd też im wyższa 

temperatura powietrza, tym więcej pary 

wodnej może się w niej znajdować. Wraz 

z przekroczeniem maksymalnej wilgotności, 

chociażby w efekcie obniżenia 

temperatury powietrza poniżej punktu 

rosy, dochodzi do skraplania się pary 

wodnej. To właśnie tym sposobem powstaje 

wieczorna (nocna) rosa. Nagrzane 

w dzień powietrze może zawierać 

w sobie dużo pary wodnej, a gdy przychodzi 

noc, powierzchnia ziemi oraz powietrze 

ochładzają się, w wyniku czego 

spada maksymalna ilość pary wodnej, 

która może być w nim zawarta. Nadmiar 

pary wodnej skrapla się w powietrzu lub 

na chłodnych powierzchniach, tworząc 

na powierzchni ziemi kropelki rosy. 

W kieszeni 

Najmniejsze higrometry to urządzenia 

kieszonkowe z możliwością kalkulacji 

punktu rosy w zakresie od -20 do 50°Ctd. 

Urządzenia tego typu sprawdzają się 

zwłaszcza podczas pomiarów przeprowadzanych 

w kanałach. 

W wersji kieszonkowej dostępne są również 

mierniki wilgotności materiałów 

budowlanych i drewna. Precyzyjny 

pomiar wilgotności drewna odbywa 

się dzięki zapamiętanym krzywym 

charakterystycznym dla buku, świerku, 

modrzewia, sosny i klonu. Warto także 

wspomnieć o charakterystycznych krzywych 

dla gładzi cementowej, betonu, 

gipsu, jastrychu anhydrytowego, zaprawy 

wapiennej i cegły. W niektórych 

modelach przewidziano zintegrowany 

pomiar wilgotności. 

Na stole 

Specjalne higrometry produkuje się 

z myślą o montażu ściennym lub do postawienia 

na stole. W urządzeniach tego 

typu przewidziano wbudowany czujnik 

temperatury i wilgotności. Miernik 

wyświetla temperaturę i wilgotność 

względną powietrza oraz zapamiętywane 

są pomiary maksymalne i minimalne. 

Przyrządy tego typu sprawdzają się 

zwłaszcza przy monitorowaniu temperatury 

i wilgotności w pokojach, biurach 

czy też fabrykach. Czujnik wewnętrzny 

mierzy temperaturę w zakresie od 0 

do 50°C przy wilgotności od 10 do 99%. 

Termohigrometry 

Termohigrometry pozwalają na pomiar 

wilgotności, punktu rosy i temperatury. 

Pomiar wilgotności względnej odbywa 

się w sposób ciągły. Jest przy tym monitorowana 

górna i dolna wartość graniczna 

z funkcją temperatury, wilgotności 

lub punktu rosy. W niektórych modelach 

przewiduje się możliwość podłączenia 

sondy. Wyniki pomiarów mogą być drukowana 

z zaplanowanych odstępach 

czasowych. 

Na rynku dostępne są również higrometry 

z pomiarem ciśnienia. Podczas 

pomiarów użytkownik ma natychmiastowy 

dostęp wartości pomiarowych 

wraz z godziną i datą. Jest przy tym możliwe 

przeprowadzenie nastaw i kalibracji 

miernika w miejscu pomiaru a odpowiednia 

funkcja przypomina o konieczności 

wykonania kalibracji. 

Higrometry profesjonalne 

Higrometry profesjonalne pozwalają 

na pomiar parametrów takich jak temperatura, 

wilgotność względna, punkt 

rosy, a także ciśnieniowy punkt rosy, 

wartość U oraz temperatura mokrego 

termometru. Jest możliwa współpraca 

z sondami radiowymi i przewodowymi. 

Istotną rolę odgrywa przy tym oprogramowanie 

komputerowe pozwalające 

na analizowanie i przechowywanie 

WAŻNE! 

Najmniejsze higrometry to urządzenia 

kieszonkowe z możliwością 

kalkulacji punktu rosy w zakresie 

od -20 do 50°Ctd. Urządzenia tego 

typu sprawdzają się zwłaszcza 

podczas pomiarów przeprowadzanych 

w kanałach. 

danych. Charakterystyka wilgotności 

może być przechowywana w pamięci 

przyrządu i przedstawiana za pomocą 

wykresów lub tabel. W niektórych 

modelach jednocześnie mogą być 

wyświetlane 3 sondy temperatury lub 

wilgotności. Transmisja danych może 

odbywać się drogą radiową. Przydatne 

rozwiązanie stanowi wybór profilu 

użytkownika i przyciski funkcyjne. 

Z kolei wilgotność materiału może być 

wyświetlana natychmiast po pomiarze 

specjalną sondą. Przyrząd wyświetla 

różnicę punktu rosy pomiędzy powietrzem 

otoczenia i powierzchnią ściany. 

Zastosowanie sondy precyzyjnej 

do -60°C pozwala na sprawdzenie ciśnienia 

punktu rosy w systemach skompresowanego 

ciśnienia. 

Jak wybrać? 

Na etapie wyboru higrometru należy 

zwrócić uwagę na odpowiedni zakres 

temperatury, który zazwyczaj wynosi 

od -20°C do 60°C (-4°F do 140°F). Nie 

mniej ważna jest dokładność temperaturowa, 

która zależy od zakresu pomiarowego. 

Z kolei rozdzielczość zazwyczaj 

wynosi 0,1°C/0,1°F przy czasie odpowiedzi 

500 ms. Istotny jest typ czujnika 

temperaturowego oraz zakres wilgotności 

względnej (najczęściej 5% to 95% 

RH). Dokładność pomiaru wilgotności 

względnej dla zakresu pomiarowego 

PAMIĘTAJ! 

Na etapie wyboru higrometru 

warto zadbać o odpowiednie akcesoria. 

Podczas pomiarów przydatne 

mogą okazać się: drukarka, 

ładowarka zewnętrzna lub wtykowy 

adapter sieciowy 

62 


pomiary P. 

od 10% do 90%RH przy 23°C (73,4°F) 

wynosi ±2,5%RH, natomiast dla 90%RH przy 23°C (73,4°F) wynosi 

±5,0%RH. Istotną rolę odgrywa odpowiedni 

czujnik wilgotności bazujący 

zazwyczaj na konstrukcji polimerowej 

warstwy pojemnościowej. W przypadku 

pomiaru wilgotności czas odpowiedzi 

dla 90% pełnego zakresu wynosi 60 s 

przy ruchu powietrza 1 m/s. Ważne jest 

uwzględnienie odpowiedniego przyrządu 

pod kątem warunków pracy. 

W niektórych przyrządach przeznaczonych 

do pomiaru temperatury 

i wilgotności przewidziano odłączaną 

od obudowy sondę pomiarową. Typowy 

miernik tego typu wskazuje temperaturę 

i wilgotność względną oraz punkt rosy. 

Jest wyświetlana wartość minimalna 

i maksymalna, a funkcja HOLD pozwala 

na zamrażanie odczytów. Można podpiąć 

sondę bezpośrednio do obudowy 

miernika poprzez przewód połączeniowy 

lub przy pomocy rękojeści radiowej. 

Fot.: FLUKE 

Fot. 4. W oferowanych na rynku higrometrach 

zazwyczaj dokładność pomiaru 

wilgotności względnej dla zakresu pomiarowego 

od 10% do 90%RH przy 23°C 

(73,4°F) wynosi ±2,5%RH, natomiast dla 

90%RH przy 23°C (73,4°F) wynosi 

±5,0%RH. 

Akcesoria 

Na etapie wyboru higrometru warto zadbać 

o odpowiednie akcesoria. I tak też 

przydać się może szybka bezprzewodowa 

drukarka, ładowarka zewnętrzna lub 

wtykowy adapter sieciowy. Przydatny 

może okazać się również filtr spiekany 

z materiału niewrażliwego na kondensację. 

Dodatkowo filtr ten jest hydrofobowy 

oraz odporny na substancje korozyjne 

a jego zastosowanie obejmuje 

pomiary sprężonego powietrza przy 

wysokim poziomie wilgotności i znacznych 

prędkościach powietrza. Niektórzy 

producenci oferują zestawy przeznaczone 

do kontroli i regulacji wilgotności 

wraz z adapterem dla sond wilgotności. 

Sonda wilgotności może być więc 

szybko sprawdzona lub wykalibrowana. 

Jako akcesoria uwzględnić można końcówki 

do otworów do sond wilgotności 

o średnicy 12 mm. Za pomocą elementów 

tego typu mierzona jest równowaga 

wilgotności w otworach. 

Mówiąc o akcesoriach warto wspomnieć 

o sondach: ciśnienia absolutnego, 

ciśnieniowego punktu rosy, do pomiaru 

temperatury powietrza, powierzchniowych, 

radiowych wraz z głowicą sondy 

wilgotności, wilgotności oraz zanurzeniowo-penetracyjnych. 

Damian Żabicki 

REKLAMA 

Kamera termowizyjna 

na każdą sytuację 

i kieszeń. 

Ti95/90 - 2 NOWE MODELE 

Najwyższa jakość obrazu 

Do 84% lepsza rozdzielczość 

przestrzenna i do 32% większy 

ekran 

Funkcja bezprzewodowego 

udostępniania danych 

bezpośrednio z miejsca pomiaru 

Korzystaj z usprawnień Fluke 

Connect - największego systemu 

bezprzewodowych przyrządów 

pomiarowych 

Połączenia 

wideo 

ShareLive 

Wykresy 

TrendIt 

Pomiary 

AutoRecord 

Historia 

EquipmentLog 

Pamięć 

w chmurze 

Fluke Cloud 

W porównaniu do przemysłowych kamer termowizyjnych innych producentów w tym samym przedziale cenowym w oparciu o MSRP z dnia 1 maja 2014 r. 

Modele Fluke Ti9X, Ti1XX, Ti2XX, Ti3XX, Ti4XX są kompatybilne z systemem Fluke Connect. 2014 Fluke Corporation. Wszystkie znaki towarowe są 

własnością odpowiednich podmiotów. Smartfon, bezprzewodowy internet oraz abonament nie są częścią zestawu. Kompatybilne z systemami Android 

(4.4.x lub nowszym) oraz iOS (7 lub nowszym).Apple i logo Apple stanowią znaki towarowe firmy Apple Inc. zarejestrowane w USA i innych krajach. 

App Store to znak usługowy firmy Apple Inc. Google Play to znak towarowy firmy Google Inc. 


63

P. 

pomiary 

Kamery Fluke Ti90/95 

z systemem Fluke Connect 

w zastosowaniach HVAC 

PROMOCJA 

Wykorzystanie kamer termowizyjnych w przemyśle i budownictwie powoli 

staje się normą. Kolejną branżą, gdzie zalety badań z wykorzystaniem 

podczerwieni są coraz częściej dostrzegane i wykorzystywane, jest HVAC. 

Do zastosowań w tym segmencie doskonale nadają się kamery z klasy 

ekonomicznej, takie jak Fluke Ti90 i Ti95. 

często prowadzone przed podjęciem 

decyzji o rozpoczęciu prac modernizacyjnych, 

ponieważ umożliwiają zbadanie 

i udokumentowanie stanu faktycznego 

obiektów i instalacji. Oczywiście 

oprócz diagnostyki systemów HVAC, 

badania termograficzne należy prowadzić 

dla wszystkich instalacji elektrycznych 

i układów mechanicznych. 

Podstawowe zastosowania termografii 

w klimatyzacji i chłodnictwie: 

• badanie rozkładu temperatur w pomieszczeniu, 

• badanie rozkładu temperatur grzejników 

oraz szczelności instalacji, 

• wykrywanie mostków termicznych 

i nieszczelności, 

• badanie stanu izolacji cieplnej, 

Fot. 1. Kamera termowizyjna Fluke Ti95. 

W chłodnictwie i klimatyzacji badania 

termograficzne najczęściej 

prowadzi się przy odbiorze bądź 

modernizacji obiektów. Pozwalają 

sprawdzić poprawność wykonanych 

prac – zaprojektowania 

i funkcjonowania układów. 

Badania termograficzne są też 

Fot. 2. 

64 


pomiary P. 

Fot. 3. Fluke Connect – funkcja 

EquipmentLog. 

• wykrywanie zawilgoceń i nieszczelności 

powłok dachowych, 

• diagnostyka stanu systemów HVAC 

i wykrywanie symptomów zużycia – 

łożysk, pomp, sprężarek, itp., 

• badanie poziomu cieczy w zbiornikach, 

• audyty energetyczne obiektów. 

Do zastosowań w HVAC w zupełności 

wystarczą kamery termowizyjne 

ze średniej półki o niezbyt wygórowanych 

parametrach. Przy wyborze 

odpowiedniego przyrządu należy 

oczywiście zwrócić uwagę na stosunek 

jakości do ceny oraz cały szereg 

przydatnych funkcji ułatwiających 

użytkowanie. Kamery Fluke Ti90 i 95 

wyróżnia najwyższy w swojej klasie 

cenowej współczynnik rozdzielczości 

przestrzennej oraz pola widzenia, 

a także 3,5 calowy wyświetlacz LCD. 

Możliwość wykonywania zdjęć cyfrowych, 

dzięki wbudowanemu aparatowi, 

ułatwia prowadzenie dokumentacji 

oraz osadzenie zdjęć termowizyjnych 

w przestrzeni. Funkcję łączenia obrazów 

termowizyjnych z widzialnymi 

zapewnia, dostępna w programie 

SmartView, funkcja IR Fusion z trybem 

Autoblend. Model Ti95 umożliwia 

ponadto zapis obrazu w obrazie 

(Picture In Picture). Kamery Ti95 i Ti90 

są w pełni kompatybilne z systemem 

Fluke Connect umożliwiającym 

współpracę przyrządów pomiarowych 

ze smartfonami. Fluke Connect obejmuje 

ponad 20 przyrządów Fluke 

(mierniki wartości elektrycznych, temperatury, 

multimetry) oraz aplikację 

Fluke Connect na urządzenia mobilne 

z systemem iOS i Android. 

Kamery Fluke Ti 90 i 95 oprócz zastosowań 

HVAC doskonale sprawdzają się 

też w diagnostyce układów mechanicznych 

i elektrycznych. We wszystkich 

tych obszarach, kluczem do wykrycia 

symptomów usterek jest prowadzenie 

regularnej diagnostyki pozwalającej 

na wykrywanie odchyleń temperatur 

od stanu normalnego. 

Z pomocą przychodzi tu funkcja 

EquipmentLog, będąca integralną 

częścią systemu Fluke Connect. 

Umożliwia ona automatyczne skojarzenie 

pomiarów – obrazów termicznych 

z badanym urządzeniem, tworzenie 

z nich historii i archiwizowanie jej 

w chmurze. Dzięki temu każda osoba 

prowadząca kolejne pomiary kamerą 

termowizyjną może mieć natychmiastowy 

dostęp do danych porównawczych, 

co umożliwi szybkie wykrycie 

anomalii. 

Kolejną niezwykle przydatną funkcją 

oferowaną przez Fluke Connect 

są rozmowy wideo ShareLive. Pozwalają 

one na komunikację między 

użytkownikami aplikacji oraz przesyłanie 

wyników odczytów i obrazów termowizyjnych 

w czasie rzeczywistym. 

Funkcja ShareLive pozwala na natychmiastowe 

podzielenie się wynikami pomiarów 

z innymi członkami zespołu czy 

przełożonymi, konsultację i podjęcie 

decyzji o kolejnych działaniach. 

Więcej informacji o kamerach Fluke 

Ti 90/95 znajduje się na www.fluke.pl/ 

newir, a z obszarami zastosowań termografii 

można zapoznać się na http:// 

www.fluke.com/fluke/plpl/centra-rozwiazan/termografia/default.htm. 

n 

NAJWAŻNIEJSZE WŁAŚCIWOŚCI KAMER FLUKE TI90 I TI95 

• Rozdzielczość przestrzenna (IFOV): 5,6 mRad 

• Pole widzenia: 26° × 26° (Ti95) i 19,5° × 26° (Ti90) 

• Rozdzielczość: 80 × 60 (Ti90) i 80 × 80 (Ti95) 

• Czułość termiczna: 150 mK (Ti90) i 100 mK (Ti95) 

• Aparat cyfrowy 2 megapiksele 

• 3,5 calowy, pionowy wyświetlacz 

• Wymienna karta pamięci SD 8 GB 

• Odporność na upadki z 2 m oraz klasa szczelności: IP54 

• Waga (z akumulatorem): 0,726 kg 

Fot. 4. Fluke Connect – funkcja 

ShareLive. 


65

W. 

WARSZTAT 

Idealne cięcie 

Nowa pilarka taśmowa DEWALT® DCS371N XR® 18V jest przeznaczona 

dla profesjonalistów zajmujących się różnego rodzaju 

instalacjami – kanalizacyjnymi, wentylacyjnymi, grzewczymi, czy 

elektrycznymi. Umożliwia cięcie rur przemysłowych, przewodów 

instalacyjnych, kątowników i prętów, a praca nią jest beziskrowa. 

Mocny silnik 460 W pozwala DCS371N na precyzyjne cięcie z imponującą 

prędkością 174 m/min. gwarantującą wykończenie 

bez zadziorów. Litowo-jonowy akumulator XR o napięciu 18 V 

(dostępny oddzielnie) zapewnia ponad 100 cięć na jednym naładowaniu 

akumulatora, przy przecinaniu np. 20 mm przewodów 

instalacyjnych. Pilarka DEWALT® jest wyposażona w system 

szybkiej wymiany brzeszczota oraz zapewnia bezpieczną pracę 

użytkownika. 

Elektronarzędzie cechują niewielkie wymiary 28 × 38,5 cm, które 

w połączeniu z lekką wagą 3,9 kg (wraz z baterią) umożliwiają 

swobodne prace w różnych pozycjach i pod różnymi kątami. 

Źródło: STANLEY Black & Decker 

Skuteczne wiercenie 

w każdym materiale 

Do tej pory najlepszym narzędziem do wiercenia w betonie 

był drogi, ciężki młot udarowy. Teraz alternatywę dla niego 

stanowi multi-wiertarka Torro marki Skil, która umożliwia wykorzystywanie 

standardowych wierteł do różnych materiałów 

bez konieczności stosowania specjalnego adaptera. Z łatwością 

wywierci w betonie otwory o średnicy do 10 mm, a jej 

dodatkową zaletą jest przystępna cena. 

Torro zastępuje szereg wiertarek wykorzystywanych do wiercenia 

w różnych materiałach. Duży czerwony przełącznik 

obrotowy, który umożliwia błyskawiczny wybór materiału 

pomiędzy drewnem, metalem, cegłą i betonem oraz dostosowanie 

ustawień parametrów pracy do każdego zadania, 

sprawia, że jedno narzędzie sprawdza się w wielu zastosowaniach. 

Drugi z umieszczonych na obudowie wiertarki przycisków 

pozwala regulować prędkość jej pracy i gwarantuje 

łagodny rozruch. 

Użytkownicy narzędzia z pewnością docenią ogranicznik 

głębokości wiercenia, który umożliwia wiercenie otworów 

o zadanej głębokości, a także pozwalającą na szybką i łatwą 

wymianę osprzętu blokadę wrzeciona. 

Źródło: Skil 

Mobilny porządek w żółtej walizce narzędziowej STANLEY FATMAX® 

Na rynku pojawiło się właśnie nowe, 

mobilne rozwiązanie do przechowywania 

narzędzi opracowane specjalnie 

pod kątem potrzeb profesjonalistów. 

Unikalną cechą żółtej walizki STANLEY 

FATMAX® jest główna przegroda w kształcie 

litery A. Jej harmonijkowa konstrukcja 

gwarantuje pełną widoczność 

i łatwy dostęp do wszystkich narzędzi. 

Przegroda posiada 3 kieszenie z gumowymi 

grzebieniami zabezpieczającymi 

narzędzia przed przemieszczaniem się. 

Oprócz tego, w walizce znajdują się wyjmowane, 

pionowe i poziome przegrody 

różnej wielkości, które umożliwiają 

przechowywanie większych narzędzi, 

a nawet całych zestawów, a także trzy 

wygodne pojemniki do magazynowania 

mniejszych elementów. 

Dzięki aluminiowej ramie i wzmocnieniu 

włóknem szklanym walizka narzędziowa 

STANLEY FATMAX® jest niezwykle 

wytrzymała. Model na kółkach 

można nieść trzymając za pogrubioną, 

ogumowaną rączkę, jak również ciągnąć 

za trzypoziomowy, aluminiowy uchwyt 

teleskopowy. 

Źródło: STANLEY Black & Decker 

66 


Elektryczne 

ogrzewanie 

podłogowe 

komfort i wygoda 

Kable grzejne Comfort Heat to rozwiązanie wyjątkowo 

trwałe, bezpieczne i niezawodne w eksploatacji. Podwójny 

przewód w izolacji z teflonu FEP jest odporny na uszkodzenia 

nawet w skrajnych temperaturach. Jednocześnie jest on 

całkowicie odporny na przenikanie jakichkolwiek cieczy i gazów 

z otoczenia. Każdy przewód izolowany jest osobno, co zapobiega 

przegrzaniu się kabla. 

Rozwiązaniem ułatwiającym montaż, zwłaszcza na dużych 

powierzchniach, są maty grzejne Comfort Heat. Kable grzejne 

przymocowane do specjalnej folii mają fabrycznie nadany właściwy 

kształt bez możliwości odkształcenia. Optymalizuje to zarówno 

czas potrzebny na ułożenie ogrzewania jak i związane z tym koszty. 

Dodatkowym atutem jest fakt, że kable grzejne są wyjątkowo 

cienkie. Grubość, zaledwie 4,6 mm, umożliwia ułożenie ich 

bezpośrednio w warstwie kleju lub wylewce samopoziomującej. 

Przedstawiciel Comfort Heat w Polsce: 

Intelihouse sp. z o.o. 

ul. Wiekowej Sosny 15 

05-540 Zalesie Górne 

tel. +48 22 726 00 71 

fax +48 22 726 77 63 

mail: ogrzewanie@comfort-heat.pl 

www.comfort-heat.pl

Fachowy Instalator 6/2014

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?