Sgiliau Iaith, Llythrennedd a Chyfathrebu - Learning Wales

Darllen
Y ffordd orau o hybu llythrennedd cynnar yw trwy gyd-destunau
ystyrlon go iawn ac amgylchedd lle ceir digon o ddeunydd printiedig.
Ni fydd plant yn dysgu darllen ar wahân i sgiliau eraill megis siarad,
gwrando ac ysgrifennu. Dylai dysgu darllen fod yn hwyl i bob plentyn,
ac ni ddylid ei ruthro gan fod ‘dysgu darllen’ yn rhywbeth arbennig
sy’n unigryw i bob plentyn.
Gall sawl ffactor ddylanwadu ar pryd y mae plant yn barod i ddarllen,
gan gynnwys:
• eu profiadau ieithyddol a chymdeithasol blaenorol
• parodrwydd datblygiadol, gan gynnwys, o bosibl, datblygiad
clybodol, gweledol a llafar
• datblygiad deallusol ac emosiynol.
Gallai’r gweithgareddau sy’n cefnogi sgiliau darllen cynnar mewn
lleoliadau/ysgolion gynnwys y canlynol:
• rhoi digon o gyfleoedd i blant fwynhau, trin ac edrych ar
amrywiaeth o lyfrau mewn cornel dawel
• defnyddio llyfrau’r plant eu hunain (fel unigolion, grŵp neu
ddosbarth) fel llyfrau darllen cyntaf
• defnyddio canolfan wrando/recordydd tâp i wrando ar stori a’i
dilyn, gan ddefnyddio tapiau a llyfrau
• defnyddio sachau stori/blychau stori i annog cyfraniad y rhieni/
gofalwyr yn y cartref
• rhannu straeon a rhigymau mewn ffordd sy’n hwyl ac yn bleser
• defnyddio chwarae rôl a gweithgareddau drama i ‘actio’r’ rhannau
a’r cymeriadau mewn straeon cyfarwydd
• adnabod geiriau a’u cysylltu â’r darluniau perthnasol
• rhannu geiriau yn llythrennau – addysgu ffoneg mewn dull
strwythuredig a dychmygus i sicrhau datblygiad ffonig mewn
continwwm cynyddol
• gwybod mai cornel chwith uchaf y testun yw’r man cychwyn, ac
mai o’r chwith i’r dde y bydd rhywun yn darllen
• gweithgareddau sy’n annog datblygiad clybodol a gweledol, deall
mai o’r chwith i’r dde y bydd rhywun yn darllen a chael hwyl gyda
llythrennau a geiriau
14 Sgiliau Iaith, Llythrennedd a Chyfathrebu