Sgiliau Iaith, Llythrennedd a Chyfathrebu - Learning Wales

• darllen gyda mwynhad a rhuglder, cywirdeb, dealltwriaeth ac
annibyniaeth gynyddol, gan adeiladu ar yr hyn maen nhw’n ei
wybod eisoes gan gynnwys:
– seiniau ac enwau llythrennau’r wyddor
– ymwybyddiaeth o seiniau’r iaith lafar er mwyn datblygu
ymwybyddiaeth ffonolegol
– defnyddio amrywiol ddulliau o adnabod gair
– defnyddio dealltwriaeth o strwythur gramadegol ac ystyr y testun
yn ei gyfanrwydd i wneud synnwyr o’r hyn sydd wedi ei argraffu
• darllen eu gwaith eu hunain a thestunau eraill yn uchel
• deall straeon a cherddi ac ymateb iddyn nhw, ac yn anad dim:
– siarad am y cymeriadau, y digwyddiadau a’r iaith yn y llyfrau, gan
ddechrau defnyddio’r derminoleg briodol
– dweud beth allai ddigwydd nesaf yn yr hanes
– ailadrodd straeon
– esbonio cynnwys dyfyniad neu’r testun cyfan
– dewis llyfrau i’w darllen ar eu pennau eu hunain, ac yng
nghwmni eraill
– adolygu eu darllen gydag ymarferydd
– darllen testunau byrion cyfan, gan gynnwys sgriptiau drama
– ailddarllen hoff straeon a cherddi, adrodd rhai ar eu cof
– gwrando ar rywun yn darllen straeon a cherddi yn fynych ac yn
rheolaidd, gan gynnwys rhai darnau hwy sy’n cynnig mwy o her
– paratoi, cyflwyno ac actio straeon a cherddi maen nhw wedi’u
darllen
• archwilio ystyr llyfr fel cyfanwaith:
– defnyddio’u gwybodaeth o gonfensiynau llyfr, strwythur stori,
patrymau iaith a dyfeisiau cyflwyno, a’u gwybodaeth a’u
dealltwriaeth o gefndir a chynnwys llyfr
– cadw mewn cof synnwyr y darn yn gyffredinol fel dull o wirio
– adnabod y dyfeisiau strwythurol ar gyfer trefnu gwybodaeth,
er enghraifft cynnwys, penawdau, capsiynau.
34 Sgiliau Iaith, Llythrennedd a Chyfathrebu