CH¦¥NG I: DAO §éNG C¥ - Jabry

NguyÔn Quang §«ng. §H Th¸i Nguyªn Mobile: 0974974888
- Thùc chÊt cña phãng x¹ β + lµ mét h¹t pr«t«n biÕn thµnh mét h¹t n¬tr«n, mét h¹t p«zitr«n vµ
+
mét h¹t n¬trin«: p→ n+ e + v
- Bn chÊt (thùc chÊt) cña tia phãng x¹ β + lµ h¹t p«zitr«n (e + ), mang ®iÖn tÝch d−¬ng (+e) nªn
lÖch vÒ phÝa bn ©m cña tô ®iÖn (lÖch nhiÒu h¬n tia α vµ ®èi xøng víi tia β - ).
- Phãng ra víi vËn tèc gÇn b»ng vËn tèc as.
- I«n hãa chÊt khÝ yÕu h¬n tia α.
- Kh n¨ng ®©m xuyªn m¹nh, ®i ®−îc vµi mÐt trong kh«ng khÝ vµ vµi mm trong kim lo¹i.
+ Phãng x¹ gamma γ (h¹t ph«t«n)
- Cã bn chÊt lµ sãng ®iÖn tõ cã b−íc sãng r¾t ng¾n (< 0,01nm). Lµ chïm ph«t«n cã n¨ng
l−îng cao.
- H¹t nh©n con sinh ra ë tr¹ng th¸i kÝch thÝch cã møc n¨ng l−îng cao E 1 chuyÓn xuèng møc
n¨ng l−îng thÊp E 2 ®ång thêi phãng ra mét ph«t«n cã n¨ng l−îng: ε= hf = hc = E1−E2
λ
- Lµ bøc x¹ ®iÖn tõ kh«ng mang ®iÖn nªn kh«ng bÞ lÖch trong ®iÖn tr−êng vµ tõ tr−êng.
- Cã c¸c t/c nh− tia R¬nghen, cã kh n¨ng ®©m xuyªn lín, ®i ®−îc vµi mÐt trong bª t«ng vµ vµi
centimÐt trong ch× vµ rÊt nguy hiÓm.
- Trong phãng x¹ γ kh«ng cã sù biÕn ®æi h¹t nh©n ⇒ phãng x¹ γ th−êng ®i kÌm theo phãng x¹
α vµ β.
4. §Þnh luËt phãng x¹:
- Sè nguyªn tö (h¹t nh©n) chÊt phãng x¹ cßn l¹i sau thêi gian t:
− t
N0
N= N T t
0.2 = N
0.e
−λ
=
k
2
- Sè h¹t nguyªn tö bÞ ph©n r· b»ng sè h¹t nh©n con ®−îc t¹o thµnh vµ b»ng sè h¹t (α hoÆc e - hoÆc e + )
®−îc t¹o thµnh: ∆ N= N (1 )
0− N= N0 −e −λt
t
t m
T
0
- Khèi l−îng chÊt phãng x¹ cßn l¹i sau thêi gian t: m m0.2 −
−
= = m0.
e λ =
k
2
Trong ®ã:
+ N 0 , m 0 lµ sè nguyªn tö (h¹t nh©n), khèi l−îng chÊt phãng x¹ ban ®Çu.
+ T lµ chu kú b¸n r·
ln 2
T = λ
lµ khong thêi gian mét nöa sè h¹t nh©n ph©n r·.
+
λ= ln2 0,693
T
= T
lµ h»ng sè phãng x¹, ®Æc tr−ng cho chÊt phãng x¹ ®ang xÐt.
+ λ vµ T kh«ng phô thuéc vµo c¸c t¸c ®éng bªn ngoµi (nh− nhiÖt ®é, ¸p suÊt ...) mµ
chØ phô thuéc bn chÊt bªn trong cña chÊt phãng x¹.
+ k = t T
: sè chu k× b¸n r· trong thêi gian t
- Khèi l−îng chÊt bÞ phãng x¹ sau thêi gian t: ∆ m= m (1 )
0− m= m0 −e −λt
- PhÇn tr¨m chÊt phãng x¹ bÞ ph©n r·:
∆ m = 1 − e
m
0
−λt
- PhÇn tr¨m chÊt phãng x¹ cßn l¹i:
t
m −
= 2 T = e
−λt
m
0
40