XXII. UNIONI EVROPIAN

Qysh gjatë bisedimeve lidhur me formimin e bashkësisë së parë prej tri bashkësiveeuropiane – Bashkimi Europian i Qymyrit dhe i Çelikut (BEQÇ), në vitin 1950, lidhurme faktin se çka qëndron në thelbin e idesë së integrimit të vendeve europiane, njëri prejdy francezëve më të merituar për këtë ide – Zhan Mone 3 , thotë: “Propozimet eShumanit 4 sigurojnë bazë për ndërtimin e Europës së re nëpërmjet sendërtimit konkrettë një regjimi mbikombëtar në kuadër të lëmit të kufizuar, por të kontrolluar tëpërpjekjeve ekonomike… parimi i parë i domosdoshëm i këtyre propozimeve ështëmohimi i sovranitetit në fushë të kufizuar, por vendimtare” 5 .Qasja në arritjen e rezultateve praktike nga të cilat vendet anëtare do të kenëdobi të dukshme, në kombinim me objektivat më ambicioze në prapavijë – integrimi mëi thellë, u tregua e suksesshme sa i përket themelimit të një Europe më të bashkuar, edhepse rruga e integrimit jo gjithmonë ishte pa probleme, e vazhdueshme dhe me shpejtësitë njëjtë për të gjitha vendet anëtare.Marrëveshja e Parisit për formimin e BEQÇ-së, të cilën në vitin 1951 enënshkruan gjashtë vendet e para anëtare – Franca, Gjermania, Italia, Holanda,Luksemburgu dhe Belgjika hyri në fuqi në vitin 1952. Objektivat e Bashkimit (BEQÇ)ishin themelimi i një zone të lirë tregtare dhe vendosja e themeleve për krijimin e treguttë përbashkët të lëndëve të para themelore në shtetet e industrializuara – qymyrit,çelikut, mineralit të hekurit, koksit. Me këtë marrëveshje u vendosën institucionetqendrore me karakterisitika mbikombëtare (Pushteti i Lartë, Këshilli i Ministrave,Kuvendi i Përbashkët dhe Gjykata e Drejtësisë) që ishin të autorizuar të imponojnëtaksa për prodhimin e qymyrit dhe të çelikut me të cilat financoheshin veprimtaritë eBashkimit (BEQÇ) dhe të vendosin lidhur me çështjet siç janë heqja dhe ndalimi ibarierave doganore, politikat restriktive, subvencionet, përcaktimi i çmimeve në raste tëcaktuara ose caktimi i minimumit dhe i maksimumit të taksave doganore për importin eqymyrit dhe të çelikut nga vendet e treta.Ndonëse suksesi i BEQÇ-së nuk është aq i shkëlqyeshëm sa i përket realizimit tëpolitikave të përbashkëta të industrive të qymyrit dhe të çelikut, siç tregoi kriza në vitet1958-59 me kapacitetet e tepërta të prodhimit të qymyrit, megjithëkëtë, ky Bashkim etrasoi rrugën drejt integrimit të mëtejmë në Europë.Në vitin 1955, ministrat e Punëve të Jashtme të gjashtë vendeve anëtare tëBEQÇ-së, në konferencën e mbajtur në Mesinë, miratoi rezolutën në të cilën thuhet sebesojmë se ka ardhur çasti i mirëfilltë për ndërtimin e mëtejmë të Europës së bashkuare në radhë të parë nëpërmjet integrimit ekonomik: fusionimi shkallëzor i ekonomivekombëtare, krijimi i tregut të përbashkët, bashkërendimi shkallëzor i politikës socialedhe zgjerimi i institucioneve të përbashkëta. Krejt kjo me qëllim që Europa ta ruajë3 Zhan Mone e promovonte eksperimentin e pasluftës në planifikimin ekonomik indikativ në Francë, si ithtar imadh i idesë së Europës së bashkuar, ky siguroi një nismë administrative dhe teknike të konsiderueshme përidenë e krijimit të Bashkimit Europian të Qymyrit dhe të Çelikut.4 Robert Shuman është ministër i Punëve të Jashtme i Francës prej vitit 1948 deri në vitin 1953. Ky ishte avokatpolitik i idesë për themelimin e Bashkimit Europian të Qymyrit dhe të Çelikut. Me rastin e shpalljes së planit përformimin e Bashkimit Europian në maj të vitit 1950, në atë që më vonë do të njihet si Deklaratë e Shumanit, aitheksoi se propozimet për krijimin e tij janë vetëm një hap i parë i sendërtimit të një vizioni – i vizionit tëEuropës së bashkuar.5 Cituar në The Government and Politics of the European Union, Neill Nugent, Macmillan, 1994, faqe 39.