Wiadomości Polonijne - Polish Winnipeg

12 Wiadomości PolonijneZ niejednego piecaB.EJBICHOdcinek nr. 11W listopadzie 27 roku ojciec zostałprzeniesiony z Dęblina do Lwowa.Zakładam, (że to tylko na jego prośbę taksię stało, gdyż w krótkim czasie mój bratJurek musiałby zdawać do pierwszejgimnazjalnej. W Dęblinie nie było nawetszkoły powszechnej, a Staś zbliżał się dotego wieku, kiedy należało też już myślećo tzw. freblówce, czyli klasie przedpierwszą klasą szkoły powszechnej.Jechałem do Lwowa z dużym biciemserca. Świadectwo kwartalne nie byłociekawe. Siedem dwój i jedna trójczyna zreligii. Wszyscy inni mieli z religiibardzo dobrze, a ja jedyny, jak ten palecwskazujący, miałem wpisaną naświadectwie kwartalnym trójkę zkatechizmu. Jak teraz taką “urodę życia”na świadectwie ojcu pokazać? Pamiętamjedynie, że Mama pośredniczyła i sprawęzałagodziła, a ojciec narzekał, że“chłopczyk się nam rozbisurmanił” na tejstancji w Puławach. Domyślałem się, żerozbisurmanił to coś takiego, co możebyć pokrewne słowom „kiełbie we łbie”.Źle pobyt na stancjach wpłynął nachłopczaka - narzekał. A kamasze?Spójrz tylko! Czy ktoś widział w swoimżyciu tak zdarte kamasze? Jak on jezdarł? To samo z surdutem. Na łokciachdziury jak gdyby na łokciach chodził.Trójka z religii to tak jak dwójka. Gorzejbyć nie może.Nie podobały mi się te ojcowskiekomentarze wypowiadane staroświeckimjęzykiem, ale przy siedmiu dwójach naświadectwie kwartalnym dużo mądrzejbyło położyć uszy po sobie i cicho jakmysz kościelna pod miotłą względnie jejkrewna w synagodze udawać pokornego.Jeszcze przed świętami BożegoNarodzenia zjawiłem się w gimnazjumprzy ulicy Wałowej we Lwowie.Gimnazjum imienia HenrykaSienkiewicza. Zwane czasem„pobernardyńskie”, jako że znajdowałosię na terenach zakonu OjcówBernardynów. Nawet okna sąsiadującegoz naszym gimnazjum budynkuwychodziły właśnie na olbrzymichwymiarów podwórze, na którymodbywały się zbiórki harcerskie „ CzarnejTrzynastki”, oraz zbiórki późniejszegoprzysposobienia wojskowego. W czasieprzerw międzysekcyjnych podwórzenależało całkowicie do nas. Było na nimzawsze tłoczno i gwarno. Z tymniefortunnym świadectwem, jakieprzywiozłem z Puław i które terazmusiałem pokazać wychowawcyklasowemu prof. Ciesielskiemu nie byłoprzyjemnie. Spojrzał na mnie tak jak sięspogląda na przesiusiany materac. Zpewnego rodzaju obrzydzeniem. Skrzywiłsię i dodał - musisz dobrze popracować,by cię przepuszczono do trzeciej klasy.Co do świadectwa … gorszego niewidziałem – dodał z pogardą, jakaspowodowała, że stałem obok niego izdawało mi się, że z każdym dalszymjego słowem staję się coraz mniejszy.Siadaj przy Bardeckim Andrzeju -dorzucił.Może się od niego zarazisz, … bo tobardzo dobry uczeń.Z takim świadectwem powinienemposadzić cię w kącie i dolepić ośle uszy –poprawił – kierując słowa w moją stronę,gdy z głową spuszczoną odchodziłempokornie w stronę ławki Andrzeja.Ale to nie koniec pieśni, jak rzekłbypoeta. Wszystko byłoby dobrze gdyby nieten polski język. We Lwowie, bowiemmówiono jakoś inaczej niż wBiałymstoku, w Dęblinie, czy wPuławach. Ba! Jeszcze lepiej byłobygdybym od początku rozumiał, co ci nowikoledzy do mnie mówią. Zaraz naprzerwie, która tu we Lwowie nazywałasię pauzą, a woźny tercjanem i poprzedstawieniu mnie uczniom drugiejklasy przez wzmiankowanego opiekuna iwychowawcę tejże klasy, zostałemdosłownie obskoczony przez nowychkolegów, którzy najpierw oglądali mnie zwszystkich stron jak jakiegoś cudaka,który spadł im na plecy z obcego nieba, apotem zarzucili pytaniami typu … a dzitwoja chawira (?)… co miało oznaczaćgdzie mieszkam.Gdy wreszcie się domyśliłem, o cochodzi i wyjaśniłem, że na ulicyKleparowskiej, natychmiast mniepoprawiono, że “Kliparołska jezdnidaleku, koło kirkuta i można ewentualnina piechte podrałować względni tramłajósemku dujechać i tyla”.Po jakiemu ty mówisz – pytali --podziwiając mój akcent z centralnejPolski.Nauka jednak nie poszła w las. Już naStyczeń 2012drugi dzień wiedziałem, że Rusinukrainiecto karaim, że Żyd toszmajgiełes, a Żydówka zwie się tutajruchlą, chają albo fajgą. Że trzeba uważaćna Kruka ( facet z trzeciej klasy), bo tentylko szuka pacałychy, czyli bójki, żeJóźku—ten z trzeciej ławki od pieca -tydzień temu dostał wciry, że Krukzamalował mu kłapacza i teraz chodzi z“takim o kinolem”, czyli nosem, który odniego zafasował.Uważaj tyże na, Schorra bo to baciarnielichy i z nim pluskwy nie wartoszukać.Taki „hibrajski, ewangielik” – co ta wiszw sobotę chodzi do... no wisz gdzie –pośpieszył z wyjaśnieniem najwyższywzrostem w klasie Gruszkowski.. Lepijmu w drogie ni wchodzić. Na dodatekhumorzasty, jak dostanie lanie od ojca.A jak ci zaczepi to ty lepiej brykaj braciAdzie pieprz i kukurydza rośnie -doradzano.Od naszej lwowskiej kucharkidowiedziałem się, że zupa nie kipi tylkowysiada, że mleko zwurdziało, że zieloneto jarzyna do zupy, że przylipka tokońcówka bochenka chleba, że lepszymentekaptus, to gość zdrowo ciachnięty ifunio to nikt inny, lecz sierżantRychlewski, który myśli, że jest,cwajkiepełe, ale tak naprawdę to onumysłowo zatelepany, a jak co, do czegoto jeszcze udaje ważniaka od postojunocnych taksówek. Si wi!Czułem się nawet trochę głupawo, gdyKuliczkowski zadał mi pytanie, czy mam,meszty i czy gram w balona, a ja niebyłem pewny, o co mu chodzi.Nie chodzi - poprawił - tylko rozchodzisię o to czy grasz w piłkę nożną i lepiejtrzymaj stronę Pogoni (Klub sportowy weLwowie), bo w naszej klasie każdy Pogońpopiera i możesz guza podłapać jak się tudowiedzą, że jesteś po stronie Czarnych(drugi lwowski klub sportowy)Na pulpitach mogła leżeć rączka iraderka, czyli pióro do pisania i gumka dowycierania, że “mieć okuliczność podtym wzglendym” to znaczy czywskazanego faceta “pod tym właśniewzględem” wcześniej poznałem i co terazmyślę o nim… “pod tym jeszcze razwzględem”. Że magikiem od matematykibył nasz prymus, Antoś Plamitzer(późniejszy wykładowca nauniwersytecie bodajże w Gliwicach), żezdrową łepetynę posiada Jędrek Bardecki( z czasem kanonik krakowski iwspółredaktor 13