Dragan Matić: Genetički algoritmi i muzika - Univerzitet u Novom Sadu

Muzička terminologijaU ovom dijelu dademo definicije osnovnih termina iz muzike, zasnovane na [14].Visina tona ili ton je osnovni pojam u muzici. Visina tona se može posmatrati kao subjektivan osjedaj kojičuje ljudsko uho, ali i kao objektivna vrijednost (na primjer, vrijednost frekcencije odgovarajudegzvučnog talasa). Postoji relativno i apsolutno određivanje visine tona. Relativno određivanje visine tonaje zasnovano na određivanju visine u odnosu na neki početni ton (na primjer, ton D4 je viši od tona C4).Apsolutna visina predstavlja objektivnu i konstantu vrijednost visine tona (na primjer frekvencija (kojajednoznačno indukuje i visinu) tona A4 je 440Hz).Tonovi se zapisuju notama, koje u evropskom standardnom sistemu predstavljaju 12 podjednako povisini udaljenih polustepena. Polustepen je najmanji praktično upotrebljivi razmak između dva tona. Ujednako temperiranoj dvanaest-tonskoj skali propisan je standardni odnos frekvencije susjednihpolutonova i iznosi. Tonski sistem je tako sačinjen od geometrijskog niza frekvencija tonova sa prvimčlanom jednakim jedan i količnikom . Skala sadrži sedam osnovnih nota („c“, „d“, „e“, „f“, „g“, „a“,„h“). Nakon note „h“ dolazi ponovo nota „c“ koja se od početne note „c“ razlikuje po visini, odnosno imadvostruko vedu učestanost od početne, pa ona ujedno i započinje novi tonski niz. Oktava sadrži dvanaestpolutonova, sedam osnovnih i pet izvedenih, analogno crnim i bijelim tipkama na klaviru. Da bi se tonskinizovi međusobno razlikovali, notama iz odgovarajudeg niza dodaju se brojčani indeksi, npr „c1“, „c2“,„c3“ itd. Oktava je, prema tome, niz od osam tonova (npr. „c-c1“), sastavljena od dvanaest polutonova.U formiranju muzičke kompozicije neophodan element je trajanje, bilo samog tona, bilo pauze izmeđutonova. Sistem označavanja trajanja koji se danas najčešde koristi je takav da je svako naredno kradetrajanje bilo tona, bilo pauze, upola manje od prethodnog. Tako se sistem trajanja nota sastoji odgeometrijskog niza broja dva sa količnikom dva (cijela nota, polovina note, četvrtina, osmina,šesnaestina note itd.). Trajanje cijele note je četiri otkucaja, sljedede manje trajanje iznosi dvije (zapolovinu), jednu dobu (za četvrtinu) itd. Ritam je povezan sa vremenskim trajanjem, kako trajanjemtonova i pauza, tako i rasporedom njihovog nastupanja. Vrijeme trajanja tonova i vrijeme nastupanjatonova u melodiji definiše ritam čija je osnovna mjerna jedinica takt. Najčešde se muzička djela takoorganizuju da imaju svoj ritam i takt, ali postoje djela kod kojih takt nije konstantan, kao i djela kojanemaju svoj takt.Boja zvuka je mjera kojom se određuje jedinstveni identitet (raspoznatljivost) pojedinog izvora zvuka.Fizički je boja zvuka povezana sa sadržajem viših harmonika zvuka uz osnovni ton.Jačina zvuka je mjera snage koju zvuk posjeduje, a fizički odgovara veličini amplitude zvuka.Notni zapis je način pisanja nota. Sastoji se od notnog sistema, koji ima pet vodoravnih linija, ključa(violinskog ili bas), kojim se referiše raspored nota po linijama, te mjere, koja se nalazi na samompočetku notnog zapisa u obliku dva broja postavljena jedan iznad drugog. Mjera određuje koliko se dobanalazi u jednom taktu. Na primjer, kada se koristi mjera četiri-četvrtine, tada jedan takt traje četiri dobe,odnosno isto koliko i cijela nota.15