8 TRIBUNA • E shtu<strong>në</strong>, 11.02. 2012 - e premte, 17.02. 2012MozaikShqipëria, destinacion turistik elitarShqipëriaështërenditurdhe njëherësi njënga destinacionetturistike më të mirapër vitin 2012, këtë herë ngakompania Cox and Kings.Vitin e kaluar Shqipëriau rendit nga Lonely Planetsi destinacioni më i mirëturistik, ndërsa FinancialTi<strong>me</strong>s e quajti si një prejperspektivave <strong>në</strong> zhvillim mëintriguese.Ndërkohë <strong>në</strong> vitin 2012Shqipëria ka hyrë <strong>në</strong> renditjene MSN Travel dhetashmë edhe të Cox & Kings,si një nga destinacionet mëtërheqëse të këtij viti.Cox and Kings, një ngakompanite më të mëdha tëudhëti<strong>me</strong>ve <strong>në</strong> botë e renditShqipëri<strong>në</strong> <strong>në</strong> vendin e katërt,<strong>në</strong> një listë të shkurtërdhe shumë prestigjioze.Cox and Kings e përshkruaj<strong>në</strong>Shqipëri<strong>në</strong> si njëvend <strong>me</strong> bukuri të rrallanatyrore, male të thyera,të mbuluara nga dëbora <strong>në</strong>pjesën më të madhe të vitit,plazhe <strong>me</strong> rërë të bardhë dhelugina të gjelbra.102-vjeçari ftohettë regjistrohet <strong>në</strong>kopsht...Në Belgjikë ka ndodhur diçkae pazakontë. Një plak 102-vjeçar ka marrë ftesa të cilat elajmëroj<strong>në</strong> se mund të fillojëkopshtin brenda dy javëve.Adresa e shkruar <strong>në</strong> letratdërguar belgut më të moshuartë zo<strong>në</strong>s, Jozef Hermans, ishte<strong>në</strong> rregull ndërsa gabimi ishtetek viti i lindjes. Hermans kishtelindur më 1909, dhe jo <strong>në</strong> 2009.102-vjeçari Jozef Hermans,nuk u besoi syve kur mori letrat<strong>në</strong> të cilat shkruhej “Djali juajdo të mbushë 2,5 vjeç, prandajmund të fillojë edukimin <strong>në</strong>kopshtin to<strong>në</strong> duke filluar qënga 27 shkurti”. Në fillim i moshuarikishte <strong>me</strong>nduar se letra kaardhur <strong>në</strong> adresë të gabuar porkur e pa se adresa dhe emratishin <strong>në</strong> rregull e kuptoi se ekzistonnjë keqkuptim. Pasi lajmëroivajzën e tij dhe ua sqaroiautoriteteve të shkollës moshëne tij 102-vjeçare, i moshuarishpëtoi nga shkuarja <strong>në</strong> kopsht.“Nëse fëmija nuk ka ndonjëvëlla apo motër më të madhetë regjistruar <strong>në</strong> kopshte atëherëatij i dërgohen letra ftesënga katër kopshtet e bashkisë.Fëmija i cili mbush moshën 2,5-vjeçare cilësohet <strong>me</strong>njëherë <strong>në</strong>bazë të regjistri<strong>me</strong>ve <strong>në</strong> gjendjencivile. Dhe siç duket data elindjes së zotit Jozef Hermansështë regjistruar 09. Megjithësezotëria ka lindur <strong>në</strong> vitin 1909dhe jo <strong>në</strong> 2009. Ne vetëm mundtë buzëqeshim përballë këtijgabimi teknik” u shpreh ndihmëskryetari ibaskisë, LiefGovaerts.Si ndikoj<strong>në</strong> femrat <strong>në</strong> trurin e mashkullitShpesh themi që<strong>me</strong>shkujt “për njëmo<strong>me</strong>nt bëhen budallenj”kur e shohin njëfemër shumë të bukur.Duket që tani ka edhembështetje shkencore përkëtë.Hulumti<strong>me</strong>t e rejatregoj<strong>në</strong> që madje edhevetëm për<strong>me</strong>ndja e emrittë femrës mund të ndikojëpërkohësisht <strong>në</strong> pu<strong>në</strong>n etrurit të mashkullit.Universiteti holandezRadboud ka kryer testet <strong>në</strong>90 heteroseksualë të rinj<strong>me</strong>shkuj dhe femra. Detyraka qe<strong>në</strong> që të lexoj<strong>në</strong><strong>me</strong> zë fjalë të shkurtra ngagoja e hulumtuesve, derisai ka xhiruar ka<strong>me</strong>ra. Kur uështë thë<strong>në</strong> <strong>me</strong>shkujve qëPara se të bëhej yll i filmit,bashkëshorti i Angelina Joliepër një kohë ka punuar si shoferi striptizetave.Në emisionin televiziv “Insidethe Actors Studio” aktori tha seishte mjaft “interesante” punaqë mori falë faktit që kishteautomjet.“Puna i<strong>me</strong> ishte që të transportojanjë striptizetë”, tha ylliHollywoodian.Ai, gjithashtu ishte përgjegjësja<strong>në</strong> duke i shikuar femratpër<strong>me</strong>s ekraneve, do të pasoninndryshi<strong>me</strong>t: <strong>me</strong>shkujtdo ta kryenin detyrënmë dobët.Nga ana tjetër; kurfemrave u është thë<strong>në</strong> që<strong>me</strong>shkujt ja<strong>në</strong> duke i shikuar,nuk ka pasur asnjëndryshim. Udhëheqësii hulumtimit, psikologuJohan Karremans, ka konkluduar<strong>në</strong> deklaratën përDaily Mail: “Vetëm për<strong>me</strong>ndjae femrave ishte emjaftuesh<strong>me</strong> për të reduktuaraftësitë kognitive të<strong>me</strong>shkujve”.Ai ka shtuar që të anketuarvemadje nuk ka pasurnevojë as t’u tregohet seçfarë femre po i shikon,apo se a ka pamje atraktiveBrad Pitt,apo jo.Hulumtuesi i njëjtë që<strong>në</strong> vitin 2009 ka kryerhulumtimin i cili ka konkluduarqë mashkulli ipërballur <strong>me</strong> femrën vuannga “budallallëku” i përkohshëm.Shkencëtarëtnuk ka<strong>në</strong> shpjegim përkëtë dukuri, e as edhe përdallimin e dukshëm <strong>në</strong><strong>me</strong>s reagimit të femrësdhe mashkullit kurpër<strong>me</strong>ndet gjiniae kundërt.Ekziston teoriae cila thotë kështu:derisafemrat për tësharmuar gjini<strong>në</strong>e kundërt mbështetenpara së gjithash <strong>në</strong> pamje,<strong>me</strong>shkujt mbështeten .<strong>në</strong>karakter, sharmë dhe inteligjencë- prandaj sjelljae tyre <strong>në</strong> situatat e tillapërjeton ndryshi<strong>me</strong> më tëmëdha.Megjithatë, duhet theksuarqë mosha <strong>me</strong>satare etë anketuarve ishte 21 vjeç,çka jep shpresë që <strong>me</strong>shkujt<strong>me</strong> kalimin e kohësdo të sillen më<strong>me</strong> maturi.shofer i striptizetaveqë të lëshonte muzikën dhe tëmblidhte rrobat të cilat i hiqninstriptizetat.“Në fund u<strong>në</strong> duhej t’i mblidhjaparatë dhe të dilja i gjallëqë andej, gjë që nuk ka qe<strong>në</strong>gjithmo<strong>në</strong> e lehtë”, ka thë<strong>në</strong>Pitt.I pyetur <strong>në</strong>se ai ishte i kënaqur<strong>me</strong> pu<strong>në</strong>n e tij, aktoriPër gjysmë orë hëngri337 krahë puleJaponezi Takeru Kobajashiia doli të hajë 337 krahë zogutë pulës për gjithsej 30 minutadhe të marrë shpërblimin20.000 dollarë <strong>në</strong> garën“Wing Bowl XX” që u mbajt<strong>në</strong> Philadelphia. Takeru Kobajashiështë fitues i shumëfishtëi garave për ngrënie.Rrreth 20.000 persona,nga të cilët shumica po ashtuhanin krahë pulash, ka<strong>në</strong>marrë pjesë <strong>në</strong> këtë manifestim.Rekordin paraprak prej255 krahësh e ka pasur a<strong>me</strong>rikaniJonathan Sqwib.u përgjigj: “Po, ishte kënaqësit’i shihja performi<strong>me</strong>t e striptizetave”.Nëpërmjet një striptizete ai unjoh <strong>me</strong> mësuesin e tij të aktrimit,Roy London, i cili e ndihmoiatë që të depërtonte <strong>në</strong>Hollywood. Pra, ia pa “hairin”atij shoferllëku...Televizioni më i madh informativ pra<strong>në</strong> emigrantëveFrekuenca Digitalb: 10757 Symbol Rate 27,500FEC 7/8 Polarizimi Vertikal Modulimi QPSK 7/8Çdo ditë, ROBERT GORO<strong>në</strong> dy lidhje direktenga Athina,për gjithëzhvilli<strong>me</strong>t kryesore
TRIBUNA • E shtu<strong>në</strong>, 11.02. 2012 - e premte, 17.02. 201291912 28 Nëntor 2012 1912 28 Nëntor 2012 1912 28 Nëntor 2012 1912 28 Nëntor 2012 1912Sahati i Vlorës heshtqë prej 20 vjetësh...Sahati <strong>në</strong> qendër të qytetittë Vlorës, një ngaobjektet referuese dhemë të vjetra, nuk funksiononprej më shumë se20 vjetësh. Akrepat e tijka<strong>në</strong> ndalur dhe duket sebashkë <strong>me</strong> to ka ndaluaredhe koha për një ngasimbolet e vlonjatëve.Specialistë të bashkisëshprehen se <strong>me</strong>kanizmate këtij sahati ja<strong>në</strong> tërrallë e të vjetër dhe nukmund të gjenden. Atoja<strong>në</strong> prodhuar <strong>në</strong> Itali <strong>në</strong>vitin që u montua kulladhe bashkë <strong>me</strong> të edhesahati, si fazë e dytë endërtimit të <strong>me</strong>rkatos <strong>në</strong>Vlorë.“Ja<strong>në</strong> bërë përpjekjepër të riparuar sahatin,por ato nuk ka<strong>në</strong> mundurta risjellin <strong>në</strong> jetë”, tho<strong>në</strong>specialistë të bashkisë.Gjatë 20 viteve të fundit,sahati <strong>në</strong> qendër të qytetittë Vlorës, që spikat<strong>në</strong> krye të <strong>me</strong>rkatos qëmban të njëjtin emër, kapunuar vetëm pak ditë.Aktualisht, nuk ka ndonjëprojekt që mund tariparojë atë dhe t’u kthejëqytetarëve vlonjatë njënga simbolet e 100 vitevetë fundit.Kulla e <strong>me</strong>rkatos dhebashkë <strong>me</strong> të edhe sahatii famshëm u vendosën <strong>në</strong>vitin 1938, si faza e dytëe projektit të ndërtimittë <strong>me</strong>rkatos që mban tënjëjtin emër.Nismëtari i ndërtimit të<strong>me</strong>rkatos, është një ngaemrat më të njohur tëhistorisë dhe të artit vlonjat,Ali Asllani. Në kushtetkur qyteti i Vlorës popërjetonte një periudhëtransformi<strong>me</strong>sh, për<strong>me</strong>sinvesti<strong>me</strong>ve <strong>në</strong> ndërtimdhe përmirësimin e infrastrukturës,kryetari iatëhershëm i bashkisë sëVlorës, poeti Ali Asllani,hedh ide<strong>në</strong> e ndërtimittë kësaj godine, si njësimbol për qytetin. Sipasideatorit të saj, ky objektduhet të kishte një funksiontë shumëfishtë. Ajoduhet të shërbente si njëqendër tregtare, që do tësimbolizonte periudhën etransformimit ekonomiktë Vlorës, por edhe si njëobjekt referimi, <strong>me</strong> kullëndhe sahatin, që do tëmontohej <strong>në</strong> të.Në fakt, funksionishumëdi<strong>me</strong>nsional do tërealizohej <strong>në</strong> dy faza, qëpërkuan <strong>me</strong> dy mandatetë Ali Asllanit, <strong>në</strong> kryetë bashkisë së Vlorës.“Kryebashkiaku vlonjat,kërkoi <strong>me</strong>ndimin dhendihmën financiare tëparisë së qytetit, e cilae mbështeti projektin”,thekson studiuesi AgimHa<strong>me</strong>taj. Sipas historia<strong>në</strong>ve,arkitektura e objektitu realizua nga një grupspecialistësh të kohës, tëcilët shfrytëzuan një modeltë ngjashëm, të marrë<strong>në</strong> qytetin e Jani<strong>në</strong>s. Nëprocesin e ndërtimit upërfshi<strong>në</strong> specialistëtmë të mirë të Vlorës, tëangazhuar <strong>në</strong> një brigadëpu<strong>në</strong>torësh të kualifikuar,e drejtuar nga ustaivlonjat, Xhemal Jashari.Godina e <strong>me</strong>rkatospërfundoi <strong>në</strong> vitin 1918dhe vlerësohej si një ngaobjektet më të realizuaratë sheshit, ku ndodhejedhe pazari kryesor iVlorës. Në një mjedis, kungriheshin edhe godinae bashkisë(sot muzeuhistorik) dhe ngrehinatë tjera, <strong>me</strong>rkatoja zintenjë vend të veçantë. Ajoshërbeu si një qendër,ku tregtohej kryesishtmish dhe peshk. Për këtëqëllim, krahas pjesës mbisipërfaqe, u ndërtuanedhe dhomat frigoferike<strong>në</strong> bodrum, <strong>në</strong> <strong>në</strong>ntokë.Me këto funksione,godina mbeti e tillë përrreth 20 vjet. Në vitin1938, kur poeti Ali Asllani,mori një mandat tjetërpër drejtimin e bashkisë,vendosi të përfundojëprojektin e nisur vite mëparë. Nisi ngritja e kullësdhe procesi i montimit të<strong>me</strong>kanizmave të sahatit.Pajisjet e ardhura ngaItalia ishin mjaft të rëndadhe, nuk mund të transportoheshin<strong>me</strong> mjetet qëdispononte atëhere bashkia.Për këtë, u ndërtuannjë aks hekurudhor(dekovili),që niste nga hyrjae qytetit(vendi ku sotndodhet shkolla e <strong>me</strong>s<strong>me</strong>“Halim Xhelo”), deri tek<strong>me</strong>rkatoja. Projekti, përfundoipër disa muaj dheu përurua <strong>në</strong> vitin 1938.Kulla e sahatit konsiderohejedhe si objekti referuespër qytetin e Vlorës,për shkak të lartësisë.3-4 dekada më vo<strong>në</strong>,sahati u dëmtua dhe përriparimin e <strong>me</strong>kanizmittë tij, sipas XH.M, njënga specialistët e atëhershëmtë Vlorës, u përdorënpjesë nga sahati iKishës së Shën Janit <strong>në</strong>fshatin Nartë, që ishteprodhuar gjithashtu <strong>në</strong>Itali.Harilla KOÇI... I Elbasanit, silueta e qytetitKulla e Sahatit, <strong>në</strong>qendër të qytetit tëElbasanit, brenda murevetë kalasë, është një objektmë shumë se një shekullor,i cili të fton të njihesh <strong>me</strong>matjen e kohës. Ky objektshumë herë është bërëpikë referimi për taki<strong>me</strong>të ndrysh<strong>me</strong> <strong>me</strong>s të rinjve,turistëve si dhe vetë qytetarëveelbasanas.Përgjatë viteve, gjithçkaka ndryshuar <strong>në</strong> qytet,infrastruktura, shumë objektenuk ekzistoj<strong>në</strong> më sixhamia e Ballijes, që ngrihejpërballë tij, apo pazaretsërisht përballë tij, por kullamonu<strong>me</strong>ntale e sahatitqëndron sërisht aty, si njëobjekt i lashtë, nga ku edhenjihet vetë ky qytet i lashtë.Në formën e saj të hersh<strong>me</strong>ky sahat qytetar nuknjihet, madje <strong>në</strong> të njëjtinvend vërtetohet se ja<strong>në</strong>ngritur radhazi tre të tillë,njëri i përkohshëm <strong>me</strong>strukturë druri dhe i funditqë njohim, siç thuhet edhe<strong>në</strong> mbishkrim, u ngrit <strong>me</strong>mirësi<strong>në</strong> e banorëve të qytetit<strong>në</strong> vitin 1899.Pothuajse të gjitha qytetetshqiptare, si Prizreni,Berati, Shkodra, Prishtina,Peja, Kruja si dhe Elbasani,përgjatë shekullit të XVIIishin pajisur <strong>me</strong> të tilla objekte.Ide<strong>në</strong> për ndërtimine tyre e kishin sjellë tregtarëtvendas, <strong>në</strong> kontaktetë shpeshta <strong>me</strong> vendeteuropiane. Ato sollën prejandej edhe <strong>me</strong>kanizmatkohëmatës, për të cilëtndërtuan kulla të posaç<strong>me</strong><strong>në</strong> sheshet e pazareve apo<strong>në</strong> vende pra<strong>në</strong> tyre tëzgjedhura, që kulla të bëhejele<strong>me</strong>nti mbizotëruesi siluetës së qytetit. Në Elbasansi vend për ngritjene saj u pëlqye kulla e hyrjessë kalasë pra<strong>në</strong> xhamisë sëFatiut, të cilën Evlija Çelebiue cilëson si shumë tëbukur dhe që funksiononteKafe Bar VLORAAmbient i përshtatshëm për familjarëshumë mirë.Kulla ngrihet <strong>në</strong> lartësi<strong>në</strong><strong>me</strong> tre kate funksionale,<strong>me</strong> plani<strong>me</strong>tri katrore (4.3x 4.3 <strong>me</strong>tra). Në ballin eqytetit ndodhet porta ehyrjes, mbi harkun e sëcilës është shkruar historikui ndërtimit të saj.Teksti i mbishkrimitështë:“Mbreti i botës Abdylhamitibujar<strong>në</strong>n hijen e hirit të tij uJu ofrojmë <strong>me</strong>zet më të shijsh<strong>me</strong>vlonjate dhe shqiptare,raki e verë të kuqe Shqipërie,mish i freskët nga staniy<strong>në</strong>.Çdo fundjavë (e premte- eshtu<strong>në</strong>- e diel), Muzikë Popullore<strong>me</strong> këngëtarët më tënjohur shqiptarë LIVE.FILIS 201, (përballë pallatit232). Tel. 6988940944ngrit sahati i hijshëmburrat <strong>me</strong> sedër të Elbasanitpatën mirësi<strong>në</strong>dhe ngjallën këtë kohëtreguestë bukur dhezemërledhatuesshumë u përpoq, u interesuadhe u kujdesuaAqif beuZoti i dhashtë sishpërblim gjithëtë mirat ekësaj botekur tingëllon,<strong>me</strong> zërin e tijnjofton përbukuri kohën esaktë<strong>në</strong> mënyrë tëpërsosur ngatë katër a<strong>në</strong>t tregonminutat<strong>me</strong>që zotëron intuitën evjershëtorit tuajRefit vitin e ndërtimittë tije ndërtuan <strong>në</strong> fillim tëvitit njëmijë e treqind epesëmbëdhjetë”.(Shënim: viti 1315që i takon vitit1899).Kulla e Orës së Elbasanitështë njëgjetje origjinale <strong>në</strong>propocionet dhe <strong>në</strong>trajtimin dekorativ tëstrukturave të jasht<strong>me</strong>.Miranda SADIKU