Puls Szpitala nr 19 - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie

styczeń - marzec 2008PULS SZPITALA 21WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBYTYPU B I C JAKO ZAKAŻENIA SZPITALNEW Polsce zmienia się sytuacja epidemiologiczna wirusowych zapaleń wątroby. W ostatnich latachdoszło do znacznego obniżenia zapadalności na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Zawdzięczamyto dwóm czynnikom: szczepieniom anty – HBV oraz poprawie warunków sanitarnych w szpitalachi ambulatoriach.W procesie zapobiegania epidemii HCV w Polscenajważniejsza jest edukacja społeczeństwa i skłonienieosób z grup ryzyka do poddania się badaniu,dotyczy to szczególnie następujących osób:♦ biorców krwi i jej pochodnych, zwłaszcza przed1993 r.,♦ leczonych iniekcjami i po jakimkolwiek zabieguoperacyjnym (w tym większych zabiegach stomatologicznych),♦ kiedykolwiek poddawanych dializie,♦ po przebytym wirusowym zapaleniu wątrobytypu B,♦ uzależnionych od preparatów stosowanych dożylnielub donosowo,♦ tatuowanych i z nakłuciami skóry w celachupiększających,♦ korzystających z potencjalnie źle wysterylizowanegosprzętu medycznego,♦ korzystających ze wspólnych cążek do skórek,szczoteczek do zębów lub maszynek do golenia,♦ chorych na hemofilię,♦ zakażonych wirusem HIV.Wzrost liczby niektórych usług inwazyjnych,rozwój nowych technik diagnostycznych i zabiegowychzwiększył ryzyko zakażeń szpitalnych,szczególnie wirusowych, oraz wymaganiawobec standardów higienicznych.Od kilku lat podnosi się udział służby zdrowiaw szerzeniu się zakażeń wirusami hepatotropowymiB i C. Właściwości tych wirusów,takie jak np. mała wrażliwość na środkifizyko-chemiczne i warunki środowiska, dużazakaźność (zwłaszcza dotyczy to HBV), brakskutecznej profilaktyki czynnej (HCV), sprawiają,że patogeny te łatwo mogą szerzyć sięw środowisku szpitalnym.Źródłem zakażenia jest chory człowiek – pacjent:dawca krwi lub narządów, a także personel,a transmisja zachodzi najczęściej w czasieużywania niedostatecznie wysterylizowanegosprzętu wielokrotnego użytku, powtórnegowykorzystania narzędzi pierwotnie przeznaczonychdo jednorazowego użytku, zakłuć lubskaleczeń, ekspozycji materiału zakaźnegona błony śluzowe, podania zainfekowanychpreparatów krwiopochodnych, itp., a takżenieprzestrzegania standardów podczas procesówdiagnostycznych, leczniczych i pielęgnacyjnych.Po powszechnym wprowadzeniu sprzętujednorazowego użytku i szczepień, co spowodowałoznaczną poprawę w epidemiologiiWZW typu B, nadal część zakażeń tym wirusemjest nabywana w kontaktach ze służbązdrowia. Ocenia się, że dotyczy to około 55– 60% infekcji.Również w przypadku zakażenia HCV, w dochodzeniuepidemiologicznym u ponad 80%zakażonych ustala się wcześniejszy kontaktze służbą zdrowia.Do najważniejszych czynników ryzyka należą:hospitalizacja, iniekcje ambulatoryjne, zabiegichirurgiczne, leczenie stomatologiczne.Należy zwrócić uwagę na często występującebłędy i zaniedbania przy wykonywaniurutynowych procedur, które niejednokrotnieprzyczyniają się do transmisji wirusów.Światowa Organizacja Zdrowia podkreślarolę iniekcji jako procedur obarczonychdużym ryzykiem zakażenia HBVi HCV.Ocenia się, że rocznie nawet 2 mln zakażeńHCV (co stanowi około 50 %rocznych zakażeń, a niektóre modelewskazują nawet na możliwość 4, 7 mlnzakażeń rocznie tą drogą) i 20 mln transmisjiHBV może być spowodowane wykonywanieminiekcji zakażonym sprzętemlub przeprowadzeniem proceduryw niewłaściwy sposób. Przykłademmoże być tu często obserwowane niezmienianierękawiczek (lub też ich nieużywanie)przy iniekcjach wykonywanychkolejnym pacjentom.Nie bez znaczenia jest również stosowanieśrodków ochrony indywidualnejpracowników, przestrzeganie reżimusanitarnego oraz postępowanie z materiałemzakaźnym.Na podstawie publikacji „Zakażenia”– pisma Polskiego Towarzystwa ZakażeńSzpitalnychEwa PietrusińskaMałgorzata Dobrzańska– Zespół ds. Zakażeń Zakładowych