FAQJA E POEZISËBAJAME HOXHADIKUR...Nga një fllad që solli mbrëmja,Thashë: ja, ia dolëm mbanë!Menjëherë të pëshpërita:Të kam shpirt e të kam xhan!Shumë të tjera fllade solli,Por, më pas dhe një murlan,S’di ku shkuan, s’di ku vanë,Puthjet oh, me afsh e zjarr.Mbetën puthjet varfanjake,Malli e flladi, nëpër shi,Puthjet flasin, e zemra ime,Digjet shpuzë, kërkon liri.Elona ZhanaSHQIPSa të ketë bukë e kripënjë qepë të ndarë në dysh, njegote raki, këngedhe derë të hapur për mikunDo të ketë Shqipëri !Sa të ketë besë e fjalë të dhënëSa motra të japë jetën për të vëllanëE nëna të falë gjakun e të vetmit djalëDo të ketë Shqipëri !Sa të gjelbërojnë kreshtat e maleveSa të kaltëroje ëmbëlsisht qielliSa të zbardhëllojë gjiri i nënësDo të ketë Shqipëri !Sa gjinkalla do ti këndoje tokës së zhuriturSa vajza që digjet pas dritaresTe ruajë medaljonin e hënës mbi liqenDo të ketë Shqipëri !Sa serenata e pjalm e dashuriKa në tyShqipëri !Anjeza SakajNë mungesë!Heshtja cjerr methonjë mungesefjalët zhurmshëm në mendje shtyrëhëna mbetur si jetimenë qiellin ku yjet z’ndizen kurrë.Në hije vetmie të pafundndërton brigje imagjinateme lot syri po e lankete pritje, dhimbje shtrengate.....Me kemben zbathurme shpirt te ngrireflet me zene e foshnjesqe gji s’ka pire.E ende endur neper udhe ferripret me padurim te end terrie dielli mengjezi prane ta sjellne syne e vrarë shpresen te ndjell......Remzi BashaMimoza MeziniShadije HotnjaniMos harroni mëmëdhenë( Kushtuar Sali Çekut )Kur pranvera kish filluarSali Çeku fluturonSi shqiponja mbi flamurNë Kosovë trim qëndronAmanet të parët lanëMos haroni mëmëdhenëSe stërgjyshërit e tu luftuanDhe me pushkë dhe me penëNë gjumë I foli ëndrraHasmi vatrat po I djegArmën shpejt rrëmben trimiMbi armikun vret e pretDhe këngën nis këndonSe mjaft në robëriNga zemra veç buçetE jona Dardani.Botë e krahasuarLulet u vyshkan njësoj si ëndërrat,unë u rritkam njësoj si pemët,pemët u prenë në një betejë sharre!Ti ardhke drejt meje,njesoj si Toka rreth Diellite Hëna rreth Tokës magjiplotë.Pranër dritarës liqeni i vogël valëpak,s`ngjan me detin, apo jo?KUR LULEVERET BLEROJNËSikur moti i vranët i merr dritën diellit,Dhe shiu në tërë anët i sjell hijen qiellit.Jetë mërgimtari ndërron hap shumë shpejt,Stuhi e rrëmbyeshme e përmbys gjithë atë jetëPor prap del ylberi me të bukurat ngjyra,Fryn aromë jugu - hareshëm buzëqesh fytyra.Sërish del dritë tjetër, vezullon një shkëndi,Luleveret kthejnë jetën në mal e në vërri.Nis jeta nga e para, nis filli i gëzimit,Vetëtinë dritë majëmali dhe i hap rrugën zgjimit .Nis këngë zemre dhe dashuria rrjedh në deje,Gjithkah lulevere blerojnë mes meje e teje!Kështu mërgimtarët hapërojnë drejt ardhmërisëMe kurora lulevere i ngrejnë himn dashurisë!4
VARGJE DASHURIE PËR ATDHEUN DHE LIRINË(Dr. sc. Sabile Keçmezi- Basha “Kodi i pritjes” botues “L.SH.K” , Prishtinë 2010, faqe100).BILALL MALIQIDr. Sabile Keçmezi –Basha për opinionin mbarëshqiptar është e njohur në dy fusha: dhe ate në fushën e studimeve shkencore me gjashtë vepra tëbotuara me rëndësi të madhe historiko-kombëtare dhe në fushën e krijimeve letrare si në prozë por edhe në poezi me nëntë botime të zhanreve tëndryshme letrare.Kur jemi te veprat e karakterit letrar, do të ndalemi në zhanrin e poezisë të cilën e kultivon mjaft mirë. Pra kur jemi te poezia e Sabiles atëherë do tëndalemi për t’ia dhënë një këndvështrim librit i cili u botua këtë vit e që titullohet “Kodi i pritjes”, botuar nga L. SH. K. ,Prishtinë, 2010.Poezia e Sabiles në brendinë e saj reflekton fuqi për ta futur lexuesin thellë në vargjet e saja. Krijimet e saj të çfarëdo motivi qofshin e kanë forcënshprehëse, ndjenjën, shqetësimin, optimizmin etj., etj., të gjitha këto të shpërndara nëpër vargje poetike e bëjnë më interesante dhe më të lexueshëmlibrin.Pritja si motivimBrendia e librit “Kodi i pritjes” përbëhet prej poezive të cilat në vete ngëthejnë mesazh dhe fakte nga më të ndryshmet si historike, kulturore epsikologjike që ka kaluar populli ynë nëpër sfida dhe katrahura nga më të ndryshmet deri tani e për fat të keq edhe pjesa tjetër gjeografike e tkurrurdhe e ndarë padrejtësisht nga kabinete dhe konferenca të ndryshme pret lirinë, pret lirinë e drejtësinë që është e cunguar në çdo pore të jetës kolektivetë shqiptarëve matanë kufirit me Kosovën përkatësisht me Shqipërinë. Kjo pritje e motivon në masë të madhe autoren e librit që me anë të vargjevetë protesoj për këtë pritje të gjatë dhe të pakufishëm deri më tani. Nëpërmjet thënieve të bukura poetike autorja përmbush brengat e shqetësimet qëka në vete, e të gjitha këto bukur dhe në mënyrë poetike i shpreh nëpër vargje të cilat tematikisht i lidh ashtu forcërisht për fatkeqësinë e atëdheut tëcoptuar. Këtë shumë mirë e paraqet me anë të vargjeve sa emocionale aq edhe të natyrshme:“Liri pritjen ma mësove TiDhe thonjtë m’i shndërrove në kandil të djegurE para ëndrrësPlazmoi Liria”Ose“dhe në pritjen e gjatëU abortua molla e kuqe”(Poezia kodi i pritjes, faqe 26).Pra përmes këtyre vargjeve autorja kërkon “kodin e fshehur” të pritjes për lirinë si më të shtrenjtën për njerëzimin, por që ende pritja vazhdon edhe nëtrojet të cilat janë të ndarë me sinore artificiale dhe të padrejta dhe përmend Mollën e Kuqe që është kufi e tani përmendet vetëm nga krijuesit nëpërvargje poetike siç është tani rasti konkret.Shumica e poezive të Sabiles kanë të njejtin motiv për atdhedashurinë të përcjellura me figuracion të duhur poetik . Në poezitë e saja vërehet shpeshfigura Metonimia ku e ka shtrirë mirë dhe ia ka gjetur vendin e duhur në vargjet e poezive të saja.Dhembja si konceptPërmbledhja që po e shqyrtojmë është ndarë në tri cikle poetike si:/ Kodi i pritjes/, /Sa pak oksigjen/ dhe / Qeshje e ngrirë/. Duke i lexuar mevëmendje pamë se autorja me vargje gjysëmhermetike si objekt trajtimi ka çështjen e lirisë, atdheut, kombit dhe çështje të tjera që lidhen me fatin epopullit të ndarë dhe në disa poezi praraqitet dhembja si koncept për lirinë e coptuar të popullit shqiptar të gjeografisë së coptuar dhe këtë e dëshmonedhe me anë të vargjeve ku shprehet se:“Liria pa lirinëNuk do të ketë emërAs mbiemër!”Pra, pa u realizuar kërkesat elementare jetësore të shqiptarëve të ndarë për Lirinë atëherë edhe kjo Liri e fituar dhe e shumëpaguar nuk do të ketë /Asemër as mbiemër/, këtu pra paraqitet dhembja shpirtërore e autores dhe këtë “protestë” e paraqet kështu shumë arsyeshëm në këto vargje me vlerë tëtheksuar artistike.Në vazhdim nuk mund të anashkalohen edhe poezitë e tjera të këtij vëllimi poetik te të cilat lexuesi ndeshet me vargje të ndërtuaramirë me mjete poetike dhe me një individualitet krijues të autores si p.sh.:/Liria/, /Na akuzuan/, /Në zigzage/, /Ecejakje/, /Trokitje/ , /Sa pak oksigjen/,/Dëshmi/, /Mos thuaj kurrë/, /Dhembje/, /Gjarpri i shtëpisë/, /Tkurrja e gjeografisë/ , / Qeshje e ngrirë/, /Lëkura e atdheut/, /Mos e lini vetëm/,/Mesazhi i dytë/ etj., etj., te të cilat poezi dhe të tjerat Sabilja dëshmon seriozitetin e saj sa i përket ndërtimit të vargut dhe efikasitetit të saj krijues.Nëpër vargje të poezive të saj gjejmë edhe dhembjen për njerëzit e humbur gjatë luftës në Kosovë e që lanë njollë të pashlyshme dhembjeje këtamartir të humbur e që sot e asaj dite nuk kemi zbardhjen e humbjeve të tyre...Qëndrueshmëria në vargjeLibri poetik “Kodi i pritjes” i autores Dr. Sabile Keçmezi- Basha, është i veçantë, ka një strukturim dhe një sajim të fortë që autorja ka pasur në konsideratëvijën e qëndrueshmërisë artistike, andaj si të tilla poezitë e këtij libri kanë edhe vlerë të begatshme artistiko-letrare.Përveq tematikës së qëlluar dhe preokupimit të saj për çështjen kombëtare shqiptare në përgjithësi ajo vargjet e saja i ka stolisur edhe me figura poetikedhe stilistike si:metaforën, krahasimin, hiperbollën, antitezën etj., e që në këtë mënyrë i ka dhënë më tepër art poezive dhe i ka bërë edhe më tëqëndrueshme në aspektin artistik dhe estetik.Pak biografiDr. Sabile Keçmezi –Basha lindi më 1954, në Koretin të Dardanës (ish Kamenicë). Shkollën fillore e kreu në vendlindje, kurse gjimnazinnë Dardanë.Është femra e parë nga Kosova që mbaroi fakultetin e Shkencave Politike në Beograd më 1977.Studimet pasuniversitare i vazhdoi në Universitetin e Prishtinës, në degën e Historisë.Magjistroi në vitin 1980, ndërsa doktoroi më 1984, (ishte femra më e re që u bë doktore e shkencave në Kosovë).Botoi mbi 200 njësi bibliografikezhanresh të ndryshme nga ato shkencore, publicistike, trajtesa, vështrime, shqyrtime, fejtone, poezi për të rritur dhe për fëmijë, tregime, drama,romane ese etj., për të cilat mori shumë mirënjohje, shpërblime e çmime letrare.Mori pjesë në tubime të ndryshme shkencore në Kosovë dhe jashtë.Ishte redaktore përgjegjëse për hapsirën etnike shqiptare në territorin e ish- Jugosllavisë në revisten “Bota shqiptare” e që botohej në Tiranë (1991-1993).Është anëtare e Kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Në vitin 2001-2004 ishte deputete e Parlamentit të Kosovës. Aktualisht merretme probleme historiko-politike të kohës më të re. Që nga viti 1978 punon në Institutin e Historisë së Kosovës dhe ka thirrjen e Këshilltares shkencore.5