Жиноятчиликка қарши курашда халқаро ҳамкорлик. Масъул ...

1927 йили Варшавада жиноят ҳуқуқини унификация қилишборасида I Халқаро конференция ўтказилди. Бу конференциядахалқаро ҳуқуқий тартиботга тажовуз солувчи жиноятлар қаторигақароқчилик, пул белгиларини қалбакилаштириш, одам савдоси,гиёҳвандлик воситаларини қонунга хилоф равишда айлантириш,порнографик буюмларни тарқатиш кабилар киритилди.Кейинчалик бунга ўхшаш яна учта конференция ўтказилди.Уларда жиноятчиларни қайтариб бериш жараёнини тартибга солиш,жиноятчиликка қарши кураш соҳаси олдида турган муаммолар ватерроризмга қарши кураш бўйича жиноят қонунчилигиниунификация қилиш масалалари кўриб чиқилди.Халқаро жиноят ҳуқуқининг шаклланишида 1945 йил 8 августдақабул қилинган Халқаро ҳарбий трибунал Низоми 1 катта аҳамияткасб этди. БМТ Бош Ассамблеяси тасдиқлаган ушбу Низомда,халқаро жиноятларни содир этган жисмоний шахсларни яккатартибда жиноий жавобгарликка тортиш принципи, умум эътирофэтилган халқаро ҳуқуқий норма сифатида мустаҳкамланган.«Халқаро жиноят ҳуқуқи» тушунчасининг мазмуни, тутган ўрнива иштирокига нисбатан замонавий ёндашувлар ўзининг турлитуманлигива бир хил маънога эга эмаслиги билан ажралиб туради.Халқаро жиноят ҳуқуқини халқаро ҳуқуқнинг комплекс тармоғи,яъни халқаро жиноятлар ва халқаро характердаги жиноятларнинголдини олиш, уларни содир этганлиги учун жавобгарликка тортишборасидаги давлатлар ҳамкорлиги муносабатларини тартибгасолувчи принцип ва меъёрлар мажмуи сифатида белгилаш мумкин.Бунда кўп даражали халқаро ҳуқуқий субъективлик концепциясиданкелиб чиқиб, халқаро жиноят ҳуқуқи предметига нафақат жисмонийшахслар содир этган жиноятларни, балки давлатлар содир этганжиноятларни ҳам қўшиш мумкин.Ушбу ёндашувга яқин фикрни Р. А. Каламакрян ва Р. А. Мюллерсонилгари сурмоқдалар. Уларнинг фикрига кўра, халқаро жиноятҳуқуқи шундай тармоқки, у халқаро ҳуқуқ субъектларининг халқароҳуқуқий тартиботга жиноий тажовузларидан ҳимоя қилиш мақсадидатузилган ва давлатларнинг халқаро ва халқаро характердагижиноятлари учун жавобгарлик, шунингдек, айбдор жисмоний1Муфассал маълумот олиш учун қаранг: Международное право вдокументах / Сост. Н. Т. Блатова. – М.: Юрид. лит., 1982. – С. 826.12