Жиноятчиликка қарши курашда халқаро ҳамкорлик. Масъул ...

тортилади 1 . Мазкур масала маълум бир давлатнинг жинояткоронасиёсати билан бевосита боғлиқ бўлмаган, бироқ миллий ҳуқуқтартиботгаҳам, халқаро ҳуқуқ-тартиботга ҳам дахл қилиб, бир нечаёки барча давлатлар учун ижтимоий хавф келтириб чиқарадиган,яъни халқаро ижтимоий хавф сифатида баҳоланадиган жиноятларгатааллуқлидир. Бу турдаги жиноятлар халқаро жиноятлар сифатидатавсифланади. Уларнинг олдини олиш, тўхтатиб қўйиш, жиноятчиларнижазолаш турли давлатларнинг биргаликдаги ҳаракатини тақозоэтади.Профессор А.Х. Саидов фикрига кўра, халқаро ҳуқуқнингаксарият тамойиллари БМТ Низомининг 2-моддасида қисқа баёнэтилган ва БМТ Низомига мувофиқ давлатлар ўртасида муносабатларва ҳамкорликка тааллуқли 1970 йилги Халқаро ҳуқуқ тамойилларитўғрисидаги Декларацияда ҳамда Европада Хавфсизлик ваҲамкорлик Кенгаши (ЕХҲК)нинг Якунловчи ҳужжатида ёритибберилганини айтади. Шу билан бирга, умум эътироф этилгантамойиллар, меъёрлар у ёки бу шаклда ҳозирда кўп давлатларнингконституцияларида ҳам мустаҳкамланганлигини таъкидлайди.Қонунчилик, шунингдек, ижро ва суд ҳокимиятларининг фаолиятиуларга мувофиқ келиши лозимлиги ва мазкур тамойиллар ЎзбекистонКонституциясининг тўртинчи бобида мустаҳкамлаб қўйилганиниайтиб ўтган.Профессор А.Х. Саидовнинг эътиборга лойиқ фикрларидан янабири халқаро ҳуқуқда умум эътироф этилган тамойил ва меъёрларнибатафсил баён қилиб берувчи ягона меъёрий ҳужжат мавжудэмаслигига оиддир. У, агарда БМТ Низомида бош тамойилнинг номикелтирилган бўлса, Халқаро ҳуқуқ тамойиллари тўғрисидаги декларациядауларнинг еттитаси ифодалаб берилган деб қуйидагиларникўрсатади:1) Куч ишлатмаслик ва куч билан таҳдид қилмаслик;2) Халқаро низоларни тинч йўл билан ҳал этиш;3) Давлатларнинг ички ишларига аралашмаслик;4) Давлатларнинг халқаро ҳамкорлиги;5) Давлатларнинг суверен тенглиги;6) Халқлар ва миллатларнинг ўз тақдирини ўзи белгилаши;7) Давлатларнинг халқаро мажбуриятларни виждонан бажариши.1 Қаранг: Маматқулов А. Халқаро ҳуқуқ: Дарслик. – Т., 1997. – Б. 264.8