Жиноятчиликка қарши курашда халқаро ҳамкорлик. Масъул ...

моддаларнинг ноқонуний айланиши кўпайиб бораётганлиги БМТниташвишга солаётгани, айниқса, бу восита ва моддаларни тарқатишгавояга етмаганлар ва аёллар меҳнати жалб қилинаётгани, улар орасидаҳам гиёҳвандлик воситасини истеъмол қилувчилар кўпайиббораётганлиги хавфли ҳолат деб баҳоланганлигини алоҳида эътирофэтиш лозим.Гиёҳвандлик воситаси ва психотроп моддаларнинг ноқонунийайланиши инсон ҳаёти ва соғлиги учун реал тарзда хавф туғдиради.Гиёҳвандлик воситаси ёки психотроп моддалар билан қонунгахилоф равишда муомала қилишдан иборат жиноятларга белгиланганнормалар Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг ХIХ бобида жамланган.Оз миқдорда гиёҳвандлик воситасини истеъмол қилиш мақсадидасақлаш учун Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 56-моддасида жавобгарлик белгиланган.Бу турдаги жиноятларнинг олдини олиш ва фош этишдақонунийлик принципига қатъи риоя этиш лозим бўлади. Маълумки,қонунларни аниқ бажаришдан ва уларга риоя қилишдан ҳар қандайчекиниш, қандай сабабларга кўра юз берганидан қатъи назар, жиноятпроцессида қонунийликни бузиш ҳисобланади ва уни ҳеч қандайҳолат билан оқлаб бўлмайди.Шу нуқтаи назардан, суриштирув органлари ва терговчилартомонидан энг аввало, ноқонуний тарзда гиёҳвандлик воситасинингайланиши билан боғлиқ ҳуқуқбузарликларнинг содир этилганлигиҳақидаги тезкор хабар, бевосита ёзма, оғзаки ёки телефон орқаликелиб тушган заҳотиёқ, уни тегишли ёзма равишда қайд этилишилозим. Бунинг энг асосий сабаби шундаки, гиёҳвандликвоситасининг ноқонуний айлантирилиши билан шуғулланаётганшахснинг қонуний ҳуқуқ ва манфаатлари ўша вақтдан бошлабмаълум даражада чекланиши учун шарт-шароит туғилади, яъниунинг шаъни ва қадр-қимматига соя соладиган хабар келиб тушишибу йўналиш билан шуғулланадиган ходимларга хабарнинг нечоғликҳақиқатга тўғри келиши ёки келмаслигини текшириб, холисона баҳоберилишига асос бўлиб хизмат қилади. Гиёҳвандлик воситаларинингноқонуний айланиши латент, яъни яширин равишда давом этадиганҳуқуқбузарлик бўлиб, кўпчилик ҳолатларда гувоҳсиз ёки бир ёкииккита гувоҳ иштирокида амалга оширилади. Шунинг учун бутурдаги ҳуқуқбузарликларни қонун доирасида ҳужжатлаштириболиш юксак маҳоратни талаб этади. Бу борада, фуқароларнинг (буерда гиёҳвандлик воситаси билан ноқонуний равишдашуғулланаётган шахснинг) ҳақ-ҳуқуқларини поймол этмаслик учун92