Жиноятчиликка қарши курашда халқаро ҳамкорлик. Масъул ...

Шуни таъкидлаб ўтиш жоизки, Англиянинг моддий жиноятҳуқуқи меъёрлари кўп ҳолларда жиноят-процессуал нормативҳужжатларда ўз ифодасини топади ва бу асосан умумий (статут)ҳуқуқ тизимига мос келади. Бундай манбаларга 1973 йилда қабулқилинган жиноят судларининг ваколатлари тўғрисидаги, 1980 йилдақабул қилинган магистрлик судлари тўғрисидаги, 1982 йилда ва 1991йилда қабул қилинган жиноий юстиция тўғрисидаги, 1984 йилдақабул қилинган полиция ва жиноий ишлар бўйича далиллартўғрисидаги, 1997 йилда қабул қилинган полиция тўғрисидагиқонунлар ва бошқа ҳужжатлар киради.Санаб ўтилган қонунларнинг барчаси номарказлаштирилганқонунчилик хусусиятига эга бўлганлиги ва судьялар уни қўллашдава шарҳлашда катта ваколатларни ифода этганлиги учун ҳам, шуниайтиш мумкинки, ҳозирги вақтда ҳам Англия жиноят ҳуқуқи судқарорлари ва суд прецедентлари асосида олиб борилади. Шунингучун ҳам халқаро жиноят ҳуқуқи қоидалари Англия жиноятқонунчилигида ўз аксини топмаган ва судьялар алоҳида турдагижиноятларни кўриб чиқиш вақтида, яъни жиноят содир этганшахсларни қайтариб бериш, ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш масалаларибўйича тегишли конвенцияларда кўзда тутилган жиноятларни содирэтганлиги учун жиноий жавобгарликка тортиш масалалари бўйичақўлланилади. Ушбу қарорлар ҳар хафтада чоп этиладиган умумАнглия суд ҳисоботларида («АИ England Reports») ва алоҳидатурдаги жиноят ишлари бўйича Бюллетенда («The Criminal AppealReports») ўз ифодасини топган.АҚШнинг ҳуқуқий тизими умумий меъёрлар ва статутҳуқуқининг алоҳидалиги билан таснифланади. Аммо Американингҳуқуқий тизими Англиянинг ҳуқуқий тизимига қараганда анча ихчамва комплекслашган ҳисобланади, чунки у федерализм шароитидашаклланган ва функциялашган. Ҳозирги вақтда жиноий-ҳуқуқийтақиқ ҳам федерал, ҳам алоҳида штатлар даражасида, асосан статутҳуқуқи меъёрларида мужассамлашган ва белгиланган.1787 йилда қабул қилинган АҚШ Конституцияси ва унгакиритилган қўшимчалар жиноят ҳуқуқи федерал манбаларинингбевосита устунлик манбаси бўлиб ҳисобланади, чунки ушбунорматив ҳужжатлар ўзида бевосита жиноий-ҳуқуқий таснифга эгабўлган меъёрларни акс эттиради. АҚШ Конституцияси давлатнингҳуқуқий тизимидаги федерал қонунчиликнинг ва халқарошартномаларнинг устунлигидан келиб чикади. АҚШ КонституциясиII боби 6-моддасига асосан: «Мазкур Конституция ва АҚШқонунлари, шунингдек, ижро этилиш учун ишлаб чиқилган қонунлар124