Kurier B³a¿owski nr 117 listopad/grudzień 2010 - biblioteka.blazowa ...

50 Kurier B³a¿owski nr 117 listopad/grudzieñ 2010Ograniczenie spożycia NKT zawartychw tłuszczach zwierzęcych, produktówobfitujących w cholesterol, a takżew izomery trans nienasyconych kwasówtłuszczowych, jest nieodzownym warunkiemprofilaktyki miażdżycy. NKT podnosząstężenie cholesterolu LDL w surowicyi zwiększają krzepliwość krwi.Produkty obfitujące w cholesterol(przede wszystkim podroby i jaja) równieżzwiększają stężenie cholesteroluLDL. Izomery trans zwiększają stężeniecholesterolu LDL i zmniejszają stężeniecholesterolu HDL w surowicy,a ponadto zwiększają oporność tkanekna insulinę i sprzyjają brzusznej dystrybucjitkanki tłuszczowej.Duże ilości NKT znajdują się w maśle,smalcu, a także w tłustym mięsie,tłustych wędlinach, tłustych produktachmlecznych, śmietanie, ciastkach, czekoladzie,kremach, lodach, chipsach. Należyunikać spożywania tych produktów.Przygotowując mięso do spożycia, powinnosię oddzielić widoczny tłuszcz.Do smarowania pieczywa najlepiej jestużywać niewielkiej ilości miękkiej margaryny.Dotyczy to także dzieci. Twardemargaryny mogą zawierać znaczące ilościizomerów trans. Należy ponadtounikać spożywania potraw typu „fastfood”, takich jak hamburgery, frytki,pizza, jak również zup w proszku, chipsów,a także przemysłowych wyrobówcukierniczych. Zawierają bowiem dużeilości tłuszczu zazwyczaj obfitującegow izomery trans. Ze względu na wysokązawartość cholesterolu nie należy jeśćwięcej niż 2-3 jajek tygodniowo.Spośród różnych technik kulinarnychgodne polecenia jest gotowaniei pieczenie bez tłuszczu. Do gotowania,duszenia, czy ewentualnie smażeniapotraw, polecany jest olej rzepakowy –tzn. olej typu kujawski czy uniwersalnylub oliwa z oliwek. Zawierają one dużeilości jednonienasyconych kwasówtłuszczowych, względnie odpornychutlenianie pod wpływem podwyższonychtemperatur. Oleje słonecznikowy,kukurydziany i sojowy, ze względu nadużą łatwość utleniania podczas obróbkitermicznej, powinny być spożywanetylko na surowo, np. jako dodatek dosurówek czy sałatek. Do tego celu możebyć także wykorzystywany olej rzepakowy.8. Zachowaj umiar w spożyciu cukrui słodyczyUnikanie cukru i słodyczy chroniprzed próchnicą i ułatwia utrzymanienależnej masy ciała. Cukier nie dostarczażadnych niezbędnych składnikówodżywczych, a jako bogate źródło energiiwypiera z jadłospisu produkty zawierającete składniki. Trzeba także pamiętać,że wyroby cukiernicze dostarczajązazwyczaj dużych ilości tłuszczy, zazwyczajzawierającego dużo NKT, a gotowewyroby cukiernicze także izomerówtrans.Należy podkreślić, że istotnym źródłemcukru w żywieniu wielu dzieci sąnapoje typu cola i słodzone soki owocowe.Dlatego ich spożycie powinno byćograniczone do 9. roku życia.9. Ograniczaj spożycie soliSól podnosi ciśnienie krwi u wieluosób. Należy więc rezygnować z dosalaniapotraw przed spożyciem i ograniczaćdodawanie soli w czasie gotowania.Należy wziąć pod uwagę, że dużosoli znajduje się w gotowych produktach,takich jak wędliny, sery i pieczywo, wartopodkreślić, że biała sól jest jednak podstawowymźródłem jodu. Do przyrządzaniapotraw nie należy więc stosowaćsoli kamiennej (niejodowanej) ani słonychmieszanek przyprawowych.10. Nie pij alkoholu!O ile u osób dorosłych, które niemają do tego przeciwwskazań, spożycieumiarkowanych ilości alkoholu jest dopuszczalne,u dzieci alkohol powinienbyć całkowicie wykluczony ze względuna skutki psychospołeczne, bardzo dużeryzyko wypadków i uzależnienia od alkoholuw późniejszym okresie życia.Lek. med. Józef M. FranusGrand Duché de LuxembourgKRAJ WINEM I MLEKIEM P£YN¥CY/miodu też dostatek/Nigdy nie myślałam, aby kiedykolwiekzwiedzić Księstwo Luksemburg,położone na granicy Belgii, Francjii Niemiec. Moje projekty podróży nieocierały się o te strony. W Belgii, Holandiii Danii byłam, dosyć dawno i krótko.Nic więc nie wskazywało, że wybioręsię w tamte strony.Zaczęło się od Charteru 2010w Strzyżowie, czyli corocznego SpotkaniaEuropejskich Gmin Wiejskich, którezgromadziło 136 przedstawicieli 26.krajów europejskich. Podziwiam nadalorganizatorów tego ogromnego udanegoprzedsięwzięcia dla miasta i kraju.Poproszono, abym przyjęła małżeństwowłaśnie z Luksemburga.Dla mnie kraj raczej nieznany, francuskiegonie znam ani warunków tampanujących, francuską kuchnię stosujęsporadycznie w postaci zupy cebulowej,czy rybnej.…Moi goście okazali się osobami kulturalnymi,ciekawymi świata i naszychwarunków, stosującymi się do wszystkichnaszych sugestii. Z zawodu byli nauczycielami,od niedawna na emeryturze.Pan André dodatkowo pełni funkcjęviceburmistrzaTroisevierges.Z Krakowa ściągnęłam córkę dokonwersacji, bo trudno gotować, podawaći dyskutować, a jeszcze trzeba pokazaćokolice.Dyskusja była w języku angielskim,który to język moi goście znali doskonale/oprócz luksemburskiego, francuskiegoi niemieckiego, tylko pozazdrościć/.Goście przyjęli kuchnię polską z dużymuznaniem.Podawałam lekkie mięsa z sosem,dużo jarzyn, surówek, czyste zupy nabazie bulionu. Tym sposobem może zyskaliśmysympatię? A może długimidyskusjami, starając się porównywać historięobu naszych krajów i sytuacjęobecną? Polubiliśmy się i jeszcze przedodjazdem z Charteru dostaliśmy od naszychgości zobowiązujące zaproszeniedo odwiedzenia Luksemburga i Ichdomu w Troisevierges. Długo trwałynamysły, bo upały dokuczały po wielkiejpowodzi. Lato 2010 roku było nieprzewidywalne.Pod koniec sierpnia zdecydowałam.Jedziemy. I to była najlepsza decyzja.Wyjechałyśmy z córką autobusemz Rzeszowa, jadącym do samego Luksemburga,ale ponad 24 godziny! Tobyło trudne, mimo przystanków na tra-